Kazimierz (powiat pabianicki)

Kazimierz – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Lutomiersk. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1288 roku, zdegradowany w 1870 roku^[4]. W drugiej połowie XVI wieku jako prywatne miasto duchowne położone było w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego^[5]. Do 1953 roku miejscowość była siedzibą gminy Babice, a w latach 1953–1954 gminy Kazimierz.

Kazimierz

wieś
Fragment rynku
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	pabianicki
Gmina	Lutomiersk
Liczba ludności (2022)	904[1]
Strefa numeracyjna	43
Kod pocztowy	95-083[2]
Tablice rejestracyjne	EPA
SIMC	0705812
Położenie na mapie gminy Lutomiersk Kazimierz
Położenie na mapie Polski Kazimierz
Położenie na mapie województwa łódzkiego Kazimierz
Położenie na mapie powiatu pabianickiego Kazimierz
51°46′07″N 19°12′20″E[3]

Historyczny herb Kazimierza

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kazimierz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Miejscowość położona jest na Wysoczyźnie Łaskiej.

Historia

Dawny herb Kazimierza

Pierwsza wzmianka o Kazimierzu pochodzi z 1261 r. i dotyczy odbytego tu 6 lutego zjazdu dzielnicowych książąt: kujawskiego i łęczyckiego – Kazimierza I, jego syna Siemomysła i licznych dostojników. Kazimierz otrzymał prawa miejskie przed 1288 r., bowiem zachował się dokument z tego roku, w którym książę Władysław Łokietek 28 maja dokonuje zamiany Kazimierza na rzecz cystersów w Wąchocku. Miasteczko nie osiągnęło większego znaczenia pomimo położenia na trakcie handlowym z Torunia do Krakowa i istnienia tu komory celnej, a także nadaniu mu rangi grodu kasztelańskiego, którą to funkcję w 1438 r. przeniesiono do Inowłódz. W 1432 r. cystersi dokonali zamiany Kazimierza na rzecz kanoników regularnych w Trzemeszno.

Od połowy XVIII wieku następuje upadek Kazimierza, do czego walnie przyczyniło się dobre prosperowanie pobliskiego Lutomierska, a także liczne epidemie, zniszczenia wojenne i pożary. Brak perspektyw rozwojowych spowodował odebranie Kazimierzowi praw miejskich w 1870 r. Układ przestrzenny Kazimierza zachował jednak typowe cechy miejskie: rynek i uliczki wytyczone w okresie lokacji uległy przekształceniu tylko w niewielkim stopniu.

W 1939 r., po przegranej bitwie nad Wartą, 31 Pułk Strzelców Kaniowskich zajął kolejną linię obronną wzdłuż Neru. Poległych żołnierzy polskich pochowano na miejscowym cmentarzu.

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[6] na listę zabytków wpisany jest obiekt:

• kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, początek XX, nr rej.: 383/A z 1.06.1992, neogotycki, zbudowano według projektu Józefa Dziekońskiego w latach 1902–1910. Przeniesiono do niego barokowe wyposażenie dawnego, drewnianego kościoła (1632–1909). Na kościele znajdują się ślady po pociskach artyleryjskich z 1914 r., gdy linia frontu przebiegała wzdłuż Neru.
• zespół 200-letnich stodół, wraz z ostatnim czynnym kieratem w województwie, które położone są w pobliżu rynku głównego^{[potrzebny przypis]}

Parafia

Rzymskokatolicka Parafia Kazimierz jest największą i najstarszą w gminie Lutomiersk. Parafia posiada swój własny herb, oraz flagę w barwach czerwono-żółto-zielonych.

przez miejscowość biegnie trasa Łódzkiej magistrali rowerowej (ukł, N-S)

Przypisy

1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 451 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51589
4. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 38-39.
5. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 1998, [b.n.s]
6. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].

Linki zewnętrzne

• Kazimierz 1 (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 924.
• Kazimierz (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 66.