Remove ads
Ziemomysł (Siemomysł Kujawski)[1] (ur. ok. 1247[2], zm. w ostatnim kwartale 1287) – książę inowrocławski w latach 1267–1271, 1278–1287, na Bydgoszczy w latach 1267–1269, 1278–1287 z dynastii Piastów.
| Książę inowrocławski | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książę inowrocławski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci |
w ostatnim kwartale 1287 |
| Miejsce spoczynku |
prawdopodobnie Inowrocław |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Leszek Czarny, |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
Ziemomysł był drugim pod względem starszeństwa synem księcia kujawskiego Kazimierza I i Konstancji, córki księcia śląskiego Henryka II Pobożnego.
Po śmierci ojca w 1267 został udzielnym księciem w Kujawach Inowrocławskich. U progu panowania niewielkie księstwo Kazimierzowica przeżyło przemarsz sporych sił króla Czech Przemysła Ottokara II, zdążającego razem z wyprawą krzyżową przeciwko pogańskiej Litwie. Zapewne wtedy Ziemomysł nawiązał bliskie kontakty z zakonem krzyżackim oraz księciem tczewskim Samborem II, co zaowocowało małżeństwem córki księcia tczewskiego Salomei z księciem inowrocławskim, zawartym prawdopodobnie w lutym 1268 r. w Kruszwicy, być może w obecności króla Czech.[3]
W latach 1268–1269 wybuchł bunt przeciwko Ziemomysłowi. Przyczyn upatrywano w przyjęciu na dwór w Inowrocławiu i obdarzeniu intratnymi stanowiskami niemieckich rycerzy wywodzących się z dzierżaw Sambora II. Nobilitacja obcych, i to w dodatku nielubianych przez rycerzy-Polaków Niemców[4], wywołać miała w 1269 zbrojne wystąpienie pod przewodnictwem biskupa kujawskiego Wolimira. Rebelianci wezwali na pomoc znanego „triumfatora Niemców” Bolesława Pobożnego, który zdołał wkrótce zbrojnie opanować kasztelanię radziejowską i kruszwicką oraz gród w Bydgoszczy. Tylko dzięki szybkiemu działaniu Ziemomysła i nadaniu domniemanemu przywódcy opozycji Wolimirowi wielkiego immunitetu pozwoliło tymczasowo zachować władzę. Bardziej prawdopodobna jest jednak hipoteza o buncie grupy możnych związanych z Kujawami, którzy zostali odsunięci od intratnych stanowisk. Konflikt miałby więc podłoże ekonomiczne a nie narodowościowe, a przed klęską uratowała Ziemomysła zbrojna pomoc Sambora II[5].
W 1271 Ziemomysł odzyskał Kruszwicę, co spowodowało wyprawę odwetową Bolesława Pobożnego i zdobycie przez niego Inowrocławia. Początkowo książę inowrocławski znalazł się na wygnaniu w Pradze, później przebywał z żoną w Sieradzu, gdzie narodził się jego najstarszy syn, który otrzymał imię Leszek na cześć brata ojca.
Powrót Ziemomysła Kazimierzowica do władzy nastąpił dopiero w 1278 w wyniku umowy zawartej między nim a bratem w Lądzie, przy arbitrażu Przemysła II. Poprzedziły ja rokowania z przedstawicielami możnych kujawskich rodów. Ziemomysł „wyrzekł się utrzymywania rycerzy niemieckich i ich synów na swoim dworze i na swojej ziemi, zobowiązał się cofnąć wszystkie poczynione czy obiecane nadania dla tych rycerzy, uznać za nieprawe nadania wsi poczynione dla nich przez Bolesława Pobożnego i Leszka Czarnego, zobowiązał się wreszcie wydawać przywileje lokacyjne dla miast i wsi tylko za zgodą możnych”[6]. Pomimo załagodzenia konfliktu przy Wielkopolsce pozostały kasztelanie radziejowska i kruszwicka. Niemniej na cześć arbitra, który przyczynił się do powrotu do Inowrocławia, urodzonemu w 1278 r. synowi książęcej pary nadano imię Przemysław.
Do dalszego unormowania sytuacji doszło dwa lata później na zjeździe w Rzepce (nieopodal dzisiejszych Bartodziejów)[7], gdzie zawarto umowę z księciem gdańskim Mściwojem II, na mocy której po śmierci Sobiesławica kasztelania wyszogrodzka miała powrócić do Kujaw Inowrocławskich[8]. W 1284 z Leszkiem Czarnym zorganizował nieznaną bliżej wyprawę zbrojną na Pomorze Wschodnie w związku z pretensjami wysuwanymi przez książęcą parę z Inowrocławia „do tej części spadku po Samborze II, która znalazła się w krzyżackich rękach, czyli ziemię gniewską i posiadłości na Wielkiej Żuławie”[9].
Ziemomysł kontynuował rozpoczęty przez jego ojca proces nadawania kujawskim miejscowościom praw miejskich, obdarowując nimi Gniewkowo.
Ziemomysł zmarł między 1 października a 25 grudnia 1287. Pochowany został w inowrocławskim kościele franciszkanów. Opiekę nad małoletnimi dziećmi przejęła matka Salomea (zmarła ok. 1313) oraz stryj książąt, Władysław Łokietek.
Remove ads
Z małżeństwa z córką Sambora II, Salomeą Ziemomysł pozostawił trzech synów (byli to według starszeństwa: Leszek, Przemysł i Kazimierz III) i trzy córki (zmarła w dzieciństwie Eufemia, Fenenna, żona króla Węgier Andrzeja III i Konstancja, opatka zakonu cysterek w Trzebnicy).
Wywód przodków
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads