Loading AI tools
oficer dyplomowany Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Kuropieska (ur. 25 maja 1904 w Jedlni, zm. 31 sierpnia 1998 w Warszawie)[1] – polski wojskowy, pisarz oraz polityk. Generał broni Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego (1956–1964), komendant Akademii Sztabu Generalnego (1964–1968), poseł na Sejm PRL II i III kadencji (1957–1965).
 | |
 generał broni | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 maja 1904 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1920, 1923–1968 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
15 Dywizja Piechoty |
| Stanowiska |
dowódca dywizji piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
              | |
Syn Stanisława i Józefy z domu Cybula. Ukończył szkołę powszechną w rodzinnej wsi. Po zmianie zamieszkania rodziców kontynuował naukę w Radomiu w seminarium nauczycielskim, które ukończył bez zdania egzaminu maturalnego.
Podczas wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się jako ochotnik do Wojska Polskiego[1]. W 1923 wstąpił do Oficerskiej Szkoły Piechoty w Warszawie. Jako podchorąży uczestniczył w zamachu majowym po stronie sił rządowych. Szkołę oficerską ukończył w sierpniu 1926 w stopniu podporucznika z drugą lokatą (prymusem został Franciszek Herman).
15 sierpnia 1928 został mianowany porucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1928 i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. W 1931 ukończył kurs obserwatorów lotniczych w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa[3]. Do 1934 pełnił służbę jako dowódca plutonu oraz kompanii w 36 Pułku Piechoty w Warszawie. Służąc w garnizonie stołecznym, studiował ekonomię w Wolnej Wszechnicy Polskiej. W latach 1934–1936 studiował w Wyższej Szkole Wojennej. Odbył staże w sztabach 4 Dywizji Piechoty w Toruniu, Wileńskiej Brygady Kawalerii oraz Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. 27 czerwca 1935 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 198. lokatą w Korpusie Oficerów Piechoty[4]. Po ukończeniu kursu został pierwszym oficerem sztabu 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu. W listopadzie 1938 został przeniesiony do Warszawy do Wojskowego Biura Historycznego. W marcu 1939 przydzielony na stanowisko szefa Oddziału Operacyjnego Sztabu Grupy Operacyjnej „Bielsko”.
W składzie GO „Bielsko” gen. Boruty-Spiechowicza, będącej częścią Armii „Kraków”, wziął udział w kampanii wrześniowej[5]. Po bitwach pod Tomaszowem Lubelskim i Rawą Ruską dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w oficerskim obozie jenieckim Oflag 79 w Brunszwiku, następnie od czerwca 1940 w Oflagu II C Woldenberg. Po ewakuacji oflagu w głąb Rzeszy został w Lubece oswobodzony przez wojska brytyjskie.
Po zakończeniu wojny wrócił do kraju. Został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego i zweryfikowany w stopniu majora. 15 maja 1945 otrzymał przydział do Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego. Następnie jako jeden z nielicznych oficerów z wyższym wykształceniem wojskowym, został przeniesiony do oddziału operacyjnego Sztabu Generalnego WP. W czerwcu 1945 otrzymał awans na podpułkownika oraz został wyznaczony na dowódcę kompanii honorowej, z którą uczestniczył m.in. w paradzie zwycięstwa w Moskwie. We wrześniu 1945 mianowany szefem sztabu Polskiej Misji Wojskowej w Wielkiej Brytanii. Od lutego 1946 pełnił funkcję attaché wojskowego przy Ambasadzie RP w Londynie. Po powrocie do kraju w kwietniu 1947 został wyznaczony dowódcą 15 Dywizji Piechoty w Olsztynie. Następnie objął funkcję dyrektora nauk w Akademii Sztabu Generalnego, skąd przeszedł później na stanowisko zastępcy szefa Sztabu Generalnego[5]. W marcu 1949 przejął obowiązki szefa sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego.
13 maja 1950 został aresztowany. Tego samego dnia zatrzymani zostali również generałowie Jerzy Kirchmayer i Stefan Mossor[6]. Przez dwa lata był poddawany brutalnemu śledztwu. Oskarżającym w procesie gen. Józefa Kuropieski był płk Stanisław Zarakowski. Przewodniczącym składu orzekającego Najwyższego Sądu Wojskowego był płk Piotr Parzeniecki. Jako świadkowie oskarżenia wystąpili: płk Józef Jungraw, płk Franciszek Skibiński, mjr Kornel Dobrowolski, mjr Władysław Roman, gen. bryg. Stanisław Tatar, płk Bernard Adamecki, płk Szczepan Ścibor, gen. bryg. Franciszek Herman, płk Maksymilian Chojecki i płk Adam Jaworski[7]. 25 czerwca 1952 skazany został na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych i honorowych praw obywatelskich na zawsze oraz przepadek całego posiadanego mienia[1]. Wyrok wydano na niejawnym posiedzeniu Najwyższego Sądu Wojskowego. Po ogłoszeniu wyroku Józef Kuropieska, aby ratować życie, włączył się do rozprawy przygotowywanej przeciwko Marianowi Spychalskiemu. Swoją decyzję o podjęciu współpracy z organami bezpieczeństwa tłumaczył tym, że obciążając Mariana Spychalskiego, chciał doczekać jego procesu, na którym mógłby publicznie zaprotestować wobec działań Głównego Zarządu Informacji. Przebywał w oczekiwaniu na wykonanie wyroku w więzieniu mokotowskim w Warszawie. 23 czerwca 1954 Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił wyrok skazujący go na karę śmierci i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia sądowi I instancji. W grudniu 1955 Kuropieska został zwolniony z więzienia, ze statusem „więźnia na przepustce”. Śledztwo przeciwko niemu, z braku dowodów, umorzono w styczniu 1956. W marcu został zrehabilitowany. Komisja Mazura stwierdziła wiele nieprawidłowości w przebiegu procesu Kuropieski.
W czerwcu 1956 powrócił do czynnej służby wojskowej. Objął stanowisko redaktora naczelnego powstającego kwartalnika wojskowego „Wojskowego Przeglądu Historycznego”[1]. W listopadzie 1956 został mianowany dowódcą Warszawskiego Okręgu Wojskowego (którym pozostał do 1964). Był jednym z głównych twórców 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej. W tworzeniu dywizji korzystał z doświadczeń żołnierzy 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. W styczniu 1964 objął stanowisko komendanta Akademii Sztabu Generalnego[8]. Był autorem i propagatorem szeregu nowatorskich koncepcji w nauczaniu słuchaczy Akademii, często wzorował się na przedwojennej WSWoj. Sprzeciwiał się antysemickiej czystce przeprowadzonej w 1967 w Wojsku Polskim[8]. 30 marca 1968, decyzją ówczesnego ministra obrony narodowej, marszałka Polski Mariana Spychalskiego, został przeniesiony w stan spoczynku.
W latach 1957–1965 był posłem na Sejm PRL II i III kadencji z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[9][10]. Należał również do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Po zakończeniu czynnej służby wojskowej poświęcił się pisarstwu i podróżowaniu. Był wieloletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego Wojskowego Przeglądu Historycznego oraz Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W latach 1988–1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[11]. W lutym 1989 wszedł w skład działającej przy tej Radzie Komisji do spraw Upamiętnienia Ofiar Represji Okresu Stalinowskiego[12]. W listopadzie 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 70. rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, którego przewodnictwo objął I sekretarz KC PZPR gen. armii Wojciech Jaruzelski.
W wyborach parlamentarnych w 1989 kandydował bez powodzenia do Senatu z ramienia PZPR, pomimo przegranej, uzyskał najwięcej głosów ze wszystkich kandydatów strony rządowej w województwie radomskim.
Pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A30-tuje-10)[13].
Decyzją Nr 145/MON ministra obrony narodowej z dnia 10 czerwca 2002 imię generała Józefa Kuropieski otrzymał 6 Batalion Dowodzenia w Krakowie.
Był konsultantem filmu dokumentalnego Pierwszy ułan Drugiej Rzeczypospolitej (1994)[14]. Działalności i życiu Józefa Kuropieski poświęcony został film dokumentalny Gawędy starego żołnierza (1997)[15]. Jego wypowiedzi archiwalne wykorzystano także w filmie Generał Kuropieska (2006)[16].
Mieszkał w Warszawie. Od 1932 był żonaty z Leopoldą z domu Jabłońską (1907–1981), z którą miał córkę i dwóch synów. Od 1985 żonaty z Teresą Drozd-Kuropieską z domu Ryłko (1929–2006)[13][17].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
