Loading AI tools
polski lekkoatleta, oficer Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Bilewski[uwaga 1], do 1938 Baran (ur. 4 marca 1899 w Racławówce, zm. 16 lub 17 kwietnia 1940 w Katyniu[3]) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, lekkoatleta, mistrz Polski w rzucie dyskiem i pchnięciu kulą, olimpijczyk.
kapitan artylerii | |
Data i miejsce urodzenia |
4 marca 1899 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 lub 17 kwietnia 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1917–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
kierownik oddziału cywilnego |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 lub 17 kwietnia 1940 | ||||||||||||
Informacje klubowe | |||||||||||||
Klub |
Resovia | ||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||
|
Był synem Tomasza Barana i Zofii z domu Gubernat. Miał trzech braci (Jana, Antoniego i Stanisława) oraz trzy siostry (Zofię, Marię i Annę). Wszyscy byli uzdolnieni sportowo. Jego żoną była Halina Maria z Witosławskich.
W czasie I wojny światowej (od marca 1917 do 2 listopada 1918) służył w cesarskiej i królewskiej Armii. Początkowo w 17 pułku piechoty, a następnie w 56 pułku artylerii ciężkiej. W 1918 ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy w Ołomuńcu.
W listopadzie tego roku przyjęty został do Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-ukraińskiej w szeregach Pułku Piechoty Ziemi Rzeszowskiej wziął udział w obronie Lwowa. Po zakończeniu wojny z bolszewikami został przeniesiony do 6 pułku artylerii ciężkiej we Lwowie. Od 1 sierpnia 1920 do 15 lutego 1921 ukończył II kurs zawodowy w Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu, jednocześnie będąc instruktorem sportowym. Awansowany do stopnia podporucznika z dniem 1 marca 1921, pozostał w szkole. Po rozwiązaniu Szkoły Podchorążych Artylerii w grudniu 1921 i przeniesieniu jej kadry do nowo utworzonego Obozu Szkolnego Artylerii w Toruniu, pełnił tam również funkcję instruktora sportowego. W 1922 uzyskał maturę w Gimnazjum Klasycznym i Realnym w Toruniu i przeniesienie do 5 pułku artylerii polowej we Lwowie na stanowisko dowódcy baterii[1]. Na stopień porucznika awansował ze starszeństwem z 1 czerwca 1921[4]. W 1924 pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Strzeleckiego Piechoty (Centralnej Szkole Strzelniczej). W latach 1925–1926 był słuchaczem kursu w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Po ukończeniu kursu kierował wychowaniem fizycznym w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie. W kwietniu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przydziałem do Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów w Poznaniu na stanowisko dowódcy kompanii szermierczej[5]. W następnym roku został przeniesiony do nowo powstałego Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie w 1932 ukończył kursy, a następnie pracował tam jako wykładowca lekkoatletyki i gier sportowych, zaś również w 1932 ukończył kurs gimnastycznych BRUKHLA w Ollerup (Dania). Ponadto wykładał na Wydziale Mechanicznym Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. E. Wawelberga i S. Rotwanda. Na stopień kapitana awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1932[6]. W marcu 1939 pełnił służbę w Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie na stanowisku kierownika oddziału cywilnego[7].
Wobec zagrożenia konfliktem zbrojnym 24 sierpnia 1939 zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym udał się do Włodzimierza Wołyńskiego. Po wybuchu II wojny światowej 1939 i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, 20 września w nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Trafił do obozu przejściowego w Szepietówce, a stamtąd do obozu w Kozielsku. 15 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[8]. 16 lub 17 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[8].
Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1856[9]. Przy zwłokach Józefa Bilewskiego zostały odnalezione karty szczepień, wizytówki, fotografie[10].
Był zawodnikiem Resovii[11], sekcji lekkoatletycznej Pogoni Lwów, AZS Poznań i CWKS Legia Warszawa. Dwukrotnym złotym medalistą mistrzostw Polski w pchnięciu kulą (1922 i 1926) i w rzucie dyskiem (1926, 1927 i 1929) oraz szesnastokrotnym rekordzistą Polski w obu dyscyplinach. W 1928 uczestniczył w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie. Zajął 18 miejsce (41,77 m) w rzucie dyskiem[11]. Cztery lata później był kierownikiem polskiej grupy lekkoatletycznej na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles. W kierowanej przez niego grupie znalazło się dwoje mistrzów olimpijskich: Stanisława Walasiewicz i Janusz Kusociński[11]. Po zakończeniu czynnej kariery sportowej rozpoczął pracę trenerską i sędziowską. Był działaczem Polskiego Związku Lekkiej Atletyki i Polskiego Związku Olimpijskiego. Publikował artykuły w „Przeglądzie Sportowym” i był współautorem podręczników sportowych.
Został upamiętniony symboliczną inskrypcją na grobowcu rodzinnym na[12]
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia majora[13]. Awans ogłoszony został 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
24 kwietnia 2008, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przy Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie, na którym mecze rozgrywa KP Legia Warszawa, został zasadzony Dąb Pamięci, honorujący Józefa Bilewskiego[14].
Józefowi Bilewskiemu został poświęcony jeden z odcinków filmowego cyklu dokumentalnego pt. Epitafia katyńskie (2010).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.