Remove ads
Jan Edward Romer (ur. 3 maja 1869 we Lwowie, zm. 5 marca 1934 w Warszawie) – generał dywizji Wojska Polskiego.
 | |
 generał dywizji | |
| Data i miejsce urodzenia |
3 maja 1869 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1887–1932 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
inspektor armii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
              | |
.png){kind=small}
Remove ads
Jan Edward Romer urodził się 3 maja 1869 we Lwowie, w rodzinie Edmunda (zm. 1895), starosty lwowskiego, i Ireny Körtvelyessy de Augusth (zm. 1913)[1]. Był starszym bratem profesora Eugeniusza Romera (1871–1954)[2].
Kształcił się w I Gimnazjum w Nowym Sączu, gdzie przyjaźnił się m.in. z późniejszym wynalazcą Janem Szczepanikiem oraz poetą i tłumaczem Franciszkiem Mirandolą[3]. Działał w tajnym ruchu niepodległościowym na obszarze Galicji[4].
Od 1887 służył w cesarskiej i królewskiej Armii. W 1890 ukończył Wojskową Akademię Techniczną w Wiedniu i jako oficer zawodowy przeszedł kolejne szczeble dowódcze i sztabowe. Podpułkownik z 1911. 29 listopada 1913 został mianowany komendantem 32 pułku artylerii polnej[5]. Na jego czele walczył w I wojnie światowej na froncie rosyjskim i włoskim. Pułkownik z 1914. W 1916 na stanowisku dowódcy artylerii dywizji piechoty, potem korpusu piechoty. Później dowódca 50 Brygady Artylerii i specjalnej grupy artyleryjskiej, odznaczył się w walkach, otrzymał wysokie nagrody i ordery.
Od 10 lutego do 1 maja 1917 przebywał w Warszawie, w przewidywaniu objęcia dowództwa nad artylerią Legionów Polskich. Ponieważ nie został wyznaczony na to stanowisko, w pierwszej dekadzie maja powrócił na front włoski, gdzie objął dowództwo XVIII Brygady Artylerii Polowej. W listopadzie tego roku przez dwa tygodnie dowodził brygadą piechoty. 6 lutego 1918 awansowany na generała majora ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1917 i wyznaczony na stanowisko dowódcy artylerii IX Korpusu. W następnym miesiącu został komendantem IX Brygady Górskiej. W czerwcu 1918 przez kilka dni dowodził 18 Dywizją Piechoty. Na początku października tego roku ponownie, tymczasowo, objął dowództwo tej dywizji. 3 listopada lekko ranny dostał się do niewoli angielskiej. Zwolniony z niewoli, 5 grudnia przybył do Krakowa.
W grudniu 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i wyznaczony na dowódcę Okręgu Generalnego „Łódź”. Stanowiska nie objął, a 21 grudnia 1918 został dowódcą Okręgu Generalnego „Lublin”. 5 stycznia 1919 stanął na czele Grupy Operacyjnej „Bug”, na czele której walczył w Małopolsce Wschodniej i Galicji. 10 stycznia wkroczył do Lwowa, przełamując pierścień okrążenia ukraińskiego na południu miasta, na odcinku od Brzuchowic do Dublan. Od marca do grudnia 1919 szef Polskiej Misji Wojskowej Zakupów w Paryżu. Następnie znowu na froncie wschodnim: grudzień 1919 – kwiecień 1920 dowódca 13 Dywizji Piechoty, kwiecień – maj 1920 dowódca Dywizji Jazdy na froncie ukraińskim, w czasie walk odwrotowych 6 i 1 Armii. Lipiec – wrzesień 1920 członek polskiej delegacji w sprawie rozejmu z Rosją Sowiecką, wrzesień 1920 – wrzesień 1921 szef Naczelnej Kontroli Wojskowej. 1 stycznia 1920 Józef Piłsudski, jako Naczelny Wódz, mianował go członkiem Kapituły Tymczasowej Orderu „Virtuti Militari” i nadał mu Krzyż Srebrny tego orderu[6]. 25 września 1921 został wyznaczony na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 8. lokatą w korpusie generałów[7]. W połowie lat 20. był przewodniczącym Komitetu Budowy Domu Żołnierza Polskiego w Lublinie[8]. Z dniem 1 września 1924 minister spraw wojskowych powołał go na członka Rady Wojennej[9].
10 lipca 1926 mianowany został Inspektorem Armii[10][11]. 13 maja 1932 został zwolniony ze stanowiska inspektora armii, a z dniem 31 lipca 1932 przeniesiony w stan spoczynku[12]. Osiadł w Warszawie. Autor wspomnień (Pamiętniki, wyd. Lwów 1938).
Zmarł w poniedziałek 5 marca 1934, w godzinach wieczornych, w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, po dłuższej chorobie[13]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 10-6-1/2)[14].
Remove ads
- Krzyż Komandorski Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1920)[6]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[15]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[16]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy 1921)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[18]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia, 1929)[19]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi I klasy (Węgry, 1931)[20]
- Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1929)[19]
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja)
- Order Leopolda (Austria)[21]
- Order Korony Żelaznej II i III klasy (Austria)[21]
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads