Iron Man 2

Iron Man 2 – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2010 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym pseudonimie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Jon Favreau na podstawie scenariusza Justina Therouksa. W tytułowej roli powrócił Robert Downey Jr., a obok niego w głównych rolach wystąpili: Gwyneth Paltrow, Don Cheadle, Scarlett Johansson, Sam Rockwell, Mickey Rourke i Samuel L. Jackson.

Ten artykuł dotyczy filmu z 2010 roku. Zobacz też: inne znaczenia tego terminu.

Iron Man 2

Logo filmu
Gatunek	superbohaterski fantastyka naukowa akcja
Rok produkcji	2010
Data premiery	26 kwietnia 2010 30 kwietnia 2010 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	124 minut[1]
Reżyseria	Jon Favreau
Scenariusz	Justin Theroux
Główne role	Robert Downey Jr. Gwyneth Paltrow Don Cheadle Scarlett Johansson Sam Rockwell Mickey Rourke Samuel L. Jackson
Muzyka	John Debney
Zdjęcia	Matthew Libatique
Scenografia	J. Michael Riva
Kostiumy	Mary Zophres
Montaż	Dan Lebental Richard Pearson
Produkcja	Kevin Feige
Wytwórnia	Marvel Studios
Dystrybucja	Paramount Pictures
Budżet	200 000 000 USD
Przychody brutto	623 933 331 USD
Strona internetowa

Chronologia

Produkcja

Incredible Hulk (2008) Iron Man 2 (2010) Thor (2011)

Wydarzenia

Iron Man[2] (2008) Iron Man 2 (2010) Incredible Hulk[2] (2008)

Seria Iron Man

Iron Man (2008) Iron Man 2 (2010) Iron Man 3 (2013)

Sześć miesięcy po wydarzeniach w filmie Iron Man, główny bohater, Tony Stark, odmawia współpracy z rządem Stanów Zjednoczonych w sprawie przekazania technologii „Iron Man”. Równocześnie zmaga się z problemami zdrowotnymi, jakie powoduje reaktor łukowy w jego klatce piersiowej. W tym czasie rosyjski uczony, Ivan Vanko, zbudował podobny reaktor i zasilaną nim broń w celu realizacji zemsty przeciwko rodzinie Starków. Łączy on swoje siły z biznesowym rywalem Starka, Justinem Hammerem.

Iron Man 2 wchodzi w skład I Fazy Filmowego Uniwersum Marvela. Jest to trzeci film należący do tej franczyzy i tworzy on jej pierwszy rozdział zatytułowany Saga Nieskończoności. Jest kontynuacją filmu Iron Man z 2008 roku. Trzeci film, Iron Man 3, miał premierę w 2013 roku.

Światowa premiera filmu miała miejsce 26 kwietnia 2010 roku w Los Angeles. W Polsce zadebiutował on 30 kwietnia tego samego roku. Przy budżecie 200 milionów dolarów Iron Man 2 zarobił prawie 624 milionów dolarów. Film otrzymał również przeważnie pozytywne oceny od krytyków.

Streszczenie fabuły

W rosyjskich mediach pojawia się informacja dotycząca ujawnienia przez Tony’ego Starka swojej tożsamości jako Iron Man. Ivan Vanko, którego ojciec Anton właśnie zmarł, zaczyna budowę miniaturowego reaktora łukowego, podobnego do tego, który stworzył Stark. Pół roku później Stark jest gwiazdą, korzysta ze zbroi Iron Mana w celach pokojowych i odmawia armii sprzedaży swoich projektów zbroi^[3][4] .

Rdzeń reaktora łukowego, który utrzymuje Starka przy życiu i zasila jego zbroję, stworzony jest z palladu i powoli zatruwa jego organizm. Tony bezskutecznie próbuje znaleźć jego zamiennik. Powołuje swoją osobistą asystentkę, Pepper Potts, na stanowisko prezesa Stark Industries, a na jej miejsce zatrudnia Natalie Rushman. Sam zaś wybiera się na zawody Monaco Historic Grand Prix, w których postanawia wziąć udział. W trakcie wyścigu zostaje zaatakowany przez Vanko uzbrojonego w zasilane przez reaktor bicze. Stark w zbroi Iron Mana pokonuje Vanko, który chciał udowodnić światu, że Iron Man nie jest niezwyciężony. Vanko zostaje aresztowany, jednak rywal Starka, Justin Hammer, szef Hammer Industries, pozoruje jego śmierć, pomaga mu uciec z więzienia i prosi go o pomoc w budowie pancerzy. W tym samym czasie odbywa się przyjęcie urodzinowe Starka, który jest przekonany, że jest jego ostatnim. Upija się i popisuje się przed gośćmi zbroją. Cała sytuacja nie podoba się Potts i jego przyjacielowi, pułkownikowi Jamesowi Rhodesowi. Rhodes zakłada jeden z prototypowych pancerzy i próbuje powstrzymać przyjaciela. Walka kończy się remisem, a Rhodes postanawia skonfiskować zbroję dla armii^[3][4] .

Nick Fury, dyrektor T.A.R.C.Z.Y. rozmawia ze Starkiem. Ujawnia, że Rushman jest tajną agentką organizacji, Natashą Romanoff, oraz że jego ojciec Howard Stark był jednym z jej założycieli i Fury znał go osobiście. Dalej wyjaśnia, że Anton Vanko wynalazł reaktor łukowy razem ze Starkiem, a kiedy próbował go sprzedać dla zysku, Howard Stark doprowadził do jego deportacji, a Sowieci wysłali go do gułagu. Fury przekazuje Starkowi stare materiały ojca, w których to odkrywa zakodowaną informację o stworzeniu nowego pierwiastka. Z pomocą swojego komputera J.A.R.V.I.S.-a, Stark syntetyzuje go i umieszcza nowy pierwiastek w swoim reaktorze łukowym, zastępując nim dotychczasowy pallad. Stark dowiaduje się, że Ivan Vanko nadal żyje^[3][4] .

Na Expo Hammer prezentuje opancerzone drony stworzone przez Vanko oraz zmodyfikowaną zbroję Starka, której używa Rhodes. Stark pojawia się w zbroi Iron Mana i próbuje ostrzec przyjaciela. W tym czasie Vanko przejmuje kontrolę zarówno nad dronami jak i Rhodesem w zbroi, następnie atakuje Iron Mana i uczestników Expo. Hammer zostaje aresztowany, a Romanoff i ochroniarz Starka, Happy Hogan, udają się do fabryki Hammera, aby powstrzymać Vanko. Ten jednak ucieka. Romanoff udaje się zwrócić Rhodesowi kontrolę nad jego zbroją. Stark i Rhodes pokonują Vanko i jego drony. Vanko ginie podczas detonacji swojej zbroi^[3][4] .

Kiedy Nick Fury spotyka się ze Starkiem i informuje go, że T.A.R.C.Z.A. ze względu na jego trudną osobowość, będzie współpracowała z nim tylko w charakterze konsultanta, w wiadomościach pojawia się materiał z szalejącym Hulkiem. Stark i Rhodes otrzymują medale za bohaterstwo^[3][4] .

W scenie po napisach agent Phil Coulson informuje T.A.R.C.Z.Ę. o odkryciu młota na dnie krateru na pustyni w Nowym Meksyku^[3][4] .

Obsada

Osobny artykuł: Lista obsady w filmach Filmowego Uniwersum Marvela.

• Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man, geniusz, biznesmen, filantrop i playboy, który skonstruował dla siebie serię bojowych pancerzy wspomaganych. Odziedziczył po ojcu majątek i firmę specjalizującą się w przemyśle zbrojeniowym o nazwie Stark Industries^[5]. Davin Ransom zagrał Starka jako dziecko^[6].
• Gwyneth Paltrow jako Virginia „Pepper” Potts, była osobista asystentka Starka, która zostaje awansowana na prezesa Stark Industries^[7].
• Don Cheadle jako James „Rhodey” Rhodes / War Machine, oficer sił powietrznych armii Stanów Zjednoczonych, przyjaciel Starka. Jest łącznikiem między Stark Industries a Wojskowym Departamentem ds. Zbrojeń. Używa dozbrojonej przez Hammer Industries zbroi „War Machine”^[8].
• Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa, agentka T.A.R.C.Z.Y. oraz wysoce wyszkolony szpieg, która udaje nową asystentkę Starka^[9].
• Sam Rockwell jako Justin Hammer, prezes firmy zbrojeniowej rywalizującej ze Stark Industries o kontrakt z armią Stanów Zjednoczonych, Hammer Industries^[10].
• Mickey Rourke jako Ivan Vanko, rosyjski fizyk i były skazaniec, który buduje broń na bazie reaktora łukowego w celu dokonania zemsty na rodzinie Starków^[11].
• Samuel L. Jackson jako Nick Fury, dyrektor T.A.R.C.Z.Y.^[12]

Swoje role z poprzedniej części powtórzyli: Paul Bettany jako J.A.R.V.I.S., komputerowa sztuczna inteligencja stworzona przez Starka, która zarządza jego posiadłością i zbrojami^[13]; Jon Favreau jako Harold „Happy” Hogan, osobisty ochroniarz i szofer Starka^[14]; Clark Gregg jako Phil Coulson, agent T.A.R.C.Z.Y.^[15] oraz Leslie Bibb jako Christine Everhat, reporterka Vanity Fair^[16].

W filmie ponadto wystąpili: John Slattery jako Howard Stark, ojciec Tony’ego^[17]; Garry Shandling jako senator Stern^[18]; Jewgienij Łazariew jako Anton Vanko, ojciec Ivana^[19]; Olivia Munn jako Chess Roberts, reporterka na Stark Expo^[20] oraz Kate Mara jako doręczycielka pisma na przesłuchanie Starka^[21].

W rolach cameo pojawili się: twórca komiksów Marvela, Stan Lee jako on sam (często mylono to wcielenie z Larrym Kingiem)^[22] oraz Christiane Amanpour, Bill O’Reilly, Adam Goldstein, Elon Musk i Larry Ellison, którzy grają siebie samych^[21]. W filmie wystąpił również syn reżysera, Max Favreau, który zagrał chłopca uratowanego przez Starka. W 2017 roku ujawniono, że ten chłopiec to Peter Parker^[23].

Robert Downey Jr.
(Tony Stark / Iron Man)

Gwyneth Paltrow
(Virginia „Pepper” Potts)

Don Cheadle
(James „Rhodey” Rhodes / War Machine)

Scarlett Johansson
(Natasha Romanoff / Czarna Wdowa)

Sam Rockwell
(Justin Hammer)

Mickey Rourke
(Ivan Vanko)

Samuel L. Jackson
(Nick Fury)

Produkcja

Rozwój projektu

Jon Favreau, reżyser filmu i odtwórca roli Happy’ego Hogana

W 2007 roku Jon Favreau wyjawił, że jego planował stworzyć trylogię^[24], w której Obadiah Stane miał być złoczyńcą w drugim filmie. Ostatecznie po konsultacjach ze scenarzystami komiksów, Stane został głównym antagonistą w pierwszej części. Mark Millar stwierdził, że proponowany przez Favreau, Mandaryna jest zbyt fantastyczny^[25].

W 2008 roku, zaraz po premierze pierwszej części, Marvel Studios zapowiedziało kontynuację z amerykańską datą premiery zaplanowaną na 30 kwietnia 2010 roku^[26]. Jeszcze w lipcu poinformowano, że Favreau powróci na stanowisku reżysera^[27], a Justin Theroux zajmie się napisaniem scenariusza na podstawie historii stworzonej przez Roberta Downeya Jr. i Favreau^[28]. We wrześniu studio przesunęło datę premiery w Stanach Zjednoczonych na 7 maja^[29]. W październiku reżyser wyjawił, że w sequelu ważniejszą rolę odegra T.A.R.C.Z.A. oraz że zamierza ukazać problem alkoholizmu u Starka, jednak zaznaczył, że nie będzie do adaptacja historii z komiksów Demon in a Bottle z 1979 roku^[30].

Casting

W październiku 2008 roku poinformowano, że Don Cheadle zastąpi Terrence’a Howarda w roli Jamesa Rhodesa. Howard zagrał tę postać w pierwszej części^[8]. W tym samym miesiącu wyjawiono, że Robert Downey Jr. podpisał kontrakt ze studiem na kilka filmów i powróci w tytułowej roli^[5]. W styczniu 2009 roku ujawniono, że Sam Rockwell, Mickey Rourke^[31] i Emily Blunt negocjują role w filmie^[32]. Jeszcze w tym samym miesiącu Rockwell ujawnił, że zagra Justina Hammera^[10], a Paul Bettany potwierdził, że powróci jako głos J.A.R.V.I.S.’a^[13].

W lutym poinformowano, że Samuel L. Jackson powróci jako Nick Fury^[12]. W marcu wyjawiono, że Gwyneth Paltrow powtórzy rolę Pepper Potts^[7]. W tym samym miesiącu potwierdzono, że Rourke dołączył do obsady^[11], a Scarlett Johansson zastąpiła Blunt w roli Natashy Romanoff^[9]. W kwietniu do obsady dołączyli Clark Gregg jako Phil Coulson oraz Kate Mara^[15] i Garry Shandling^[18] oraz potwierdzono, że Jon Favreau zagra ponownie Happy’ego Hogana^[14]. W czerwcu 2009 roku poinformowano, że John Slattery zagra Howarda Starka^[17], a Olivia Munn dołączyła do obsady^[33]. Ostatecznie całość pierwotnie nagranego materiału z aktorką została wycięta, a jej rolę zmieniono podczas dodatkowych zdjęć^[20]. W lipcu ujawniono, że Leslie Bibb powróci jako Christine Everhat^[16].

Zdjęcia i postprodukcja

Robert Downey Jr. w bazie wojskowej Edwards Air Force Base, gdzie realizowano zdjęcia

Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 6 kwietnia 2009 roku^[34] w Pasadenie^[35] pod roboczym tytułem Rasputin^[36]. W maju realizowano zdjęcia w bazie wojskowej Edwards Air Force Base^[37]. Część zdjęć planowano nakręcić w Monako podczas Grand Prix Monako 2009, jednak zgoda na realizację zdjęć przez produkcję filmu została wycofana i ostatecznie zostały one nakręcone w czerwcu na parkingu Downey Studios w Downey w Kalifornii^[38]. Znaczną część prac zdjęciowych zrealizowano w Raleigh Studios w Los Angeles. Produkcja pracowała również w Sony Studios w Los Angeles^[39]. Prace na planie zakończyły się w 18 lipca^[34]. Za zdjęcia odpowiadał Matthew Libatique. Scenografią zajął się J. Michael Riva, a kostiumy zaprojektowała Mary Zophres^[40].

Montażem zajęli się Dan Lebental i Richard Pearson^[40]. Dodatkowe zdjęcia do filmu zrealizowano w lutym 2010 roku^[41]. Scenę po napisach wyreżyserował Kenneth Branagh, który pracował przy filmie Thor^[42]. Efekty specjalne zostały przygotowane przez Industrial Light & Magic, The Embassy Visual Effects, Trixter, Pixomondo, Double Negative, Pixel Liberation Front, Fuel VFX, Lola VFX, The Third Floor, Prologue, Hydraulx i Perception^[43], a odpowiadał za nie Janek Sirrs^[40]. Perception stworzyło przeźroczysty smartfon, tła na Stark Expo, interfejsy komputerowe i hologramy w warsztacie Starka^[44]. Double Negative zajęło się ceną podczas Grand Prix Monako^[45]. Industrial Light & Magic pracowało nad scenami na Stark Expo i nad finałową walką^[46].

Muzyka

W lipcu 2009 roku poinformowano, że John Debney został zatrudniony do skomponowania muzyki do filmu^[47]. W marcu 2010 roku ujawniono, że wspólnie z Debneyem pracował nad nią Tom Morello^[48]. Richard M. Sherman napisał utwór „Make Way for Tomorrow” do ścieżki dźwiękowej^[49]. Album, Iron Man 2: Original Motion Picture Score, został wydany 20 lipca 2010 roku również przez Columbia Records^[50].

Pod koniec stycznia 2010 roku zapowiedziano wydanie albumu koncepcyjnego pod tytułem Iron Man 2, zawierającego 15 utworów zespołu AC/DC^[51]. Został on wydany przez Columbia Records 19 kwietnia 2010 roku^[52]. W filmie wykorzystano tylko dwa utwory z albumu „Shoot to Thrill” i „Highway to Hell”^[53]. Natomiast „Back in Black” było użyte w pierwszym filmie^[54]. 26 stycznia 2010 roku premierę miał klip do piosenki „Shoot to Thrill”, do stworzenia którego wykorzystano fragmenty trasy koncertowej zespołu i sceny z filmu^[51].

Ponadto w filmie wykorzystano również utwory: „Should I Stay or Should I Go” i „The Magnificent Seven” (The Clash), „California Love” (2Pac, Dr. Dre i Roger Troutman), „Another One Bites the Dust” (Queen), „It Takes Two” (Rob Base i DJ E-Z Rock), „Robot Rock” (Daft Punk), „Groove Holmes” (Beastie Boys) oraz „Pickin’ Up the Pieces” (Average White Band)^[53].

Iron Man 2 (AC/DC) – 2010
Nr	Tytuł utworu	Autor	Oryginalny album	Długość
1.	„Shoot to Thrill”	A. Young, M. Young, B. Johnson	Back in Black (1980)	5:17
2.	„Rock ’n’ Roll Damnation”	A. Young, M. Young, B. Scott	Powerage (1978)	3:37
3.	„Guns for Hire”	A. Young, M. Young, B. Johnson	Flick of the Switch (1983)	3:26
4.	„Cold Hearted Man”	A. Young, M. Young, B. Scott	Powerage (1978)	3:34
5.	„Back in Black”	A. Young, M. Young, B. Johnson	Back in Black (1980)	4:16
6.	„Thunderstruck”	A. Young, M. Young	The Razor's Edge (1990)	4:53
7.	„If You Want Blood (You've Got It)”	A. Young, M. Young, B. Scott	Highway to Hell (1979)	4:37
8.	„Evil Walks”	A. Young, M. Young, B. Johnson	For Those About to Rock We Salute You (1981)	4:23
9.	„T.N.T.”	A. Young, M. Young, B. Scott	T.N.T. (1975)	3:34
10.	„Hell Ain't a Bad Place to Be”	A. Young, M. Young, B. Scott	Let There Be Rock (1977)	4:15
11.	„Have a Drink on Me”	A. Young, M. Young, B. Johnson	Back in Black (1980)	3:57
12.	„The Razors Edge”	A. Young, M. Young	The Razors Edge (1990)	4:23
13.	„Let There Be Rock”	A. Young, M. Young, B. Scott	Let There Be Rock	6:07
14.	„War Machine”	A. Young, M. Young	Black Ice (2008)	3:10
15.	„Highway to Hell”	A. Young, M. Young, B. Scott	Highway to Hell (1979)	3:28
				1:02:57

Iron Man 2 (DVD wersja deluxe) (AC/DC) – 2010
Nr	Tytuł utworu	Informacje	Długość
1.	„Shoot to Thrill”	video, Iron Man 2 version
2.	„The making of Shoot to Thrill music video”
3.	„Highway to Hell”	live at River Plate Stadium, Buenos Aires, 2009
4.	„Rock ’n’ Roll Damnation”	Live at Apollo Theatre, Glasgow, 1978
5.	„If You Want Blood (You've Got It)”	Highway to Hell music video, 1979
6.	„Back in Black”	live at Plaza de Toros de Las Ventas, Madrid, 1996
7.	„Guns for Hire”	live at Joe Louis Arena, Detroit, MI, 1983
8.	„Thunderstruck”	live at Donington Park, 1991
9.	„Let There Be Rock”	live at Plaza de Toros de Las Ventas, Madrid, 1996
10.	„Hell Ain't a Bad Place to Be”	live at Circus Krone, Munich, 2003

Iron Man 2: Original Motion Picture Score – 2010
Nr	Tytuł utworu	Muzyka	Długość
1.	„Ivan’s Metamorphosis”	J. Debney	5:47
2.	„House Fight V1”	J. Debney	5:47
3.	„Making Pepper CEO”	J. Debney	1:08
4.	„Senate / Ivan Creates Drones”	J. Debney	3:37
5.	„Make Way for Tomorrow – Expo Version”	R. M. Sherman	0:53
6.	„Rhodey Dons Suit”	J. Debney	0:56
7.	„Dying Hero”	J. Debney	1:51
8.	„Natalie Intro”	J. Debney	1:03
9.	„Monaco Drive”	J. Debney	0:41
10.	„Mayhem in Monaco”	J. Debney	7:25
11.	„Jailhouse Talk”	J. Debney	2:24
12.	„Ivan Escapes”	J. Debney	1:42
13.	„Gun Show”	J. Debney	2:10
14.	„Tony Discovers Dad’s Secret”	J. Debney	4:09
15.	„Sledgehammer V2”	J. Debney	2:39
16.	„Nick Fury”	J. Debney	1:29
17.	„New Element / Particle Accelerator”	J. Debney	6:14
18.	„Sledgehammer”	J. Debney	1:07
19.	„New RT / To the Expo”	J. Debney	1:43
20.	„Black Widow Kicks Ass”	J. Debney	2:11
21.	„Iron Man Battles the Drones”	J. Debney	8:00
22.	„Ivan's Demise / The Kiss”	J. Debney	5:05
23.	„Thor”	J. Debney	0:39
24.	„I Am Iron Man”	J. Debney	1:30
25.	„Make Way for Tomorrow Today”	R. M. Sherman	1:51
			1:12:01

Promocja

Obsada filmu podczas San Diego Comic-Conu w 2009 roku

W lipcu 2009 roku Jon Fevrau, Robert Downey Jr., Don Cheadle, Scarlett Johansson i Sam Rockwell pojawili się podczas panelu Marvel Studios podczas San Diego Comic-Conu, gdzie zaprezentowano publiczności fragmenty filmu^[55]. Po konwencie uruchomiono stronę internetową Stark Industries jako część marketingu wirusowego^[56]. 16 grudnia został udostępniony pierwszy zwiastun filmu^[57]. 7 marca 2010 roku został pokazany ostateczny zwiastun filmu w programie Jimmy Kimmel Live!, którego Downey Jr. był gościem^[58]. 4 maja Sega wydała grę Iron Man 2^[59], której scenariusz napisał Matt Fraction^[60]. Don Cheadle i Samuel L. Jackson powtarzają swoje role z filmu^[61]. Gra została wydana na konsolach: PlayStation 3, Wii i Xbox 360 oraz przenośnych konsolach: PlayStation Portable i Nintendo DS^[59].

Partnerami promocyjnymi filmu były firmy Symantec, Dr Pepper, Burger King, 7-Eleven, Oracle Corporation, Audi, LG Electronics, Royal Purple i The Hershey Company^[62]. Koszty kampanii marketingowej oszacowane zostały na 100 milionów dolarów^[63].

Komiksy powiązane / Przewodniki

Osobny artykuł: Lista komiksów powiązanych z Filmowym Uniwersum Marvela.

28 kwietnia, 5 i 12 maja 2010 roku Marvel Comics wydało trzy-zeszytowy komiks powiązany Iron Man 2: Public Identity, za którego scenariusz odpowiadali Joe Casey i Justin Theroux, a rysunki stworzyli Barry Kitson i Ron Lim^[64][65][66]. 31 maja, w ramach partnerstwa z firmą Audi, został wydany nieoficjalny komiks Iron Man 2: Fist of Iron^[67]. Natomiast 1 września ukazał się jednozeszytowy komiks powiązany Iron Man 2: Agents of S.H.I.E.L.D. ze scenariuszem Caseya i rysunkami Tima Greena, Felixa Ruiza i Matta Campa^[68]. 7 listopada i 5 grudnia 2012 roku pojawiła się dwuzeszytowa adaptacja filmu ze scenariuszem Christosa Gage’a i rysunkami Ramona Rosanasa^[69][70].

25 listopada 2015 roku został wydany cyfrowo Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Iron Man 2, który zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów oraz informacje produkcyjne^[4] . 5 kwietnia 2017 roku udostępniono drukiem wydanie zbiorcze, w którym znalazła się także treść tego przewodnika, zatytułowana Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Avengers Initiative^[71].

Wydanie

Światowa premiera filmu Iron Man 2 miała miejsce 26 kwietnia 2010 roku w El Capitan Theatre w Los Angeles. W wydarzeniu uczestniczyła obsada i ekipa produkcyjna filmu oraz zaproszeni specjalni goście. Premierze tej towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych^[72].

Dla szerszej widowni film zadebiutował 28 kwietnia w Szwajcarii, Belgii, Francji, Holandii, Norwegii i Szwecji. Następnego dnia, 29 kwietnia pojawił się w Portugalii, Izraelu, Rosji, Argentynie, Australii, Nowej Zelandii i Korei Południowej. Od 30 kwietnia dostępny był w Brazylii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Meksyku^[73] i w Polsce^[74]. 5 i 6 maja zadebiutował w Austrii, Finlandii i Niemczech^[75]. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie^[29], Indiach^[75] i Chinach pojawił się 7 maja^[73]. W Japonii dostępny był od 12 czerwca^[75].

Dystrybutorem filmu było Paramount Pictures^[76], a w Polsce United International Pictures^[74]. W 2013 roku prawa do dystrybucji zostały odkupione przez The Walt Disney Company^[76].

Film został wydany cyfrowo oraz na nośnikach DVD i Blu-ray 28 września 2010 roku w Stanach Zjednoczonych przez Paramount Home Media Distribution^[77]. W Polsce został on wydany 12 października tego samego roku przez Imperial CinePix^[74].

2 kwietnia 2013 roku został wydany również w 10-dyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase One Collection, która zawiera 6 filmów Fazy Pierwszej^[78], a 15 listopada tego samego roku został zawarty w specjalnej edycji zawierającej 23 filmy franczyzy tworzące The Infinity Saga^[79].

Odbiór

Box office

Iron Man 2 mając budżet wynoszący 200 milionów dolarów^[75], zarobił w weekend otwarcia, debiutując w 53 krajach, ponad 100 milionów dolarów^[80]. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie zarobił w weekend otwarcia ponad 128 milionów dolarów. Jego łączny przychód z biletów na świecie osiągnął prawie 624 miliony dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie ponad 312 milionów^[75]. Uzyskał on na rynku amerykańskim trzeci najwyższy wynik w 2010 roku po Toy Story 3 i Alicji w Krainie Czarów^[81].

Do największych rynków należały: Wielka Brytania (30,5 miliona), Korea Południowa (27,1 miliona), Australia (22,4 miliona), Francja (19,8 miliona), Meksyk (18,4 miliona), Brazylia (15,8 miliona), Rosja (14,8 miliona) i Japonia (12,8 miliona). W Polsce w weekend otwarcia film zarobił prawie 360 tysięcy dolarów, a w sumie ponad 1,1 miliona^[75].

Krytyka w mediach

Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 72% z 302 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,5 na 10^[82]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 40 recenzji wyniosła 57 punkty na 100^[83]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+^[84].

Roger Ebert stwierdził, że: „Iron Man 2 jest dopracowanym, wysokooktanowym sequelem, nie tak dobrym jak pierwszy film, ale zbudowany jest ponownie na ekscentrycznym występie Roberta Downeya Jr”^[85]. Frank Lovece z „Film Journal International” napisał: „W orzeźwiający i nieoczekiwany sposób w sequelu Iron Man nie odnajdujemy odmienionego człowieka”^[86]. Brian Lowry z „Variety” stwierdził, że: „Iron Man 2 nie jest tak zabawny jak jego poprzednik, ale stanie się, kiedy dym opadnie”^[40]. Kirk Honeycutt z „The Hollywood Reporter” ocenił: „Wszystko, zabawne i niesamowite w Iron Manie zniknęło wraz z pojawieniem się sequela. W jego miejsce dostaliśmy film Iron Man 2, który jest pełny hałasu, zamieszania, wielu złoczyńców, nieistotnych akrobacji i błądzącej fabuły”^[87]. Nick De Semlyen z „Empire Magazine” napisał: „Szkoda, że ta kontynuacja wydaje się nieistotna, zbyt ruchliwa i trochę, no cóż, mechaniczna”^[88]. Philip French z „The Guardian” stwierdził, że: „Jedyne za co wyróżnia i nadaje głębi, to pochodzi prawie w całości z obecności i roli Downeya jako Starka”^[89]. Jim Vejvoda z IGN napisał: „Jednym z obszarów, w którym Iron Man 2 jest wyraźnie lepszy od swojego poprzednika, jest akcja. W przeciwieństwie do pierwszego filmu, Iron Man 2 ją buduje i wynagradza jednym niesamowitym zakończeniem pełnym akcji i słodyczy”^[90]. Lisa Schwarzbaum z „Entertainment Weekly” podsumowała: „Głowa i serce Downeya są na właściwym miejscu, ale film jest bardziej w kawałkach niż w całości i bardziej opowiada o żelazie niż o mężczyznach”^[91]. A.O. Scott z „The New York Times” ocenił: „Można więc powiedzieć, że film ma coś dla każdego, co jest w porządku, ale ostatecznie to nie wystarcza”^[92].

Łukasz Muszyński z portalu Filmweb stwierdził, że: „Iron Man 2 jest jednak dobrym filmem: naładowanym adrenaliną, dowcipnym i zrobionym z autentycznym jajem”^[93]. Przemysław Drożdż z serwisu Stopklatka.pl napisał: „Iron Man nie dołączy do takiej ekstraklasy filmów jak Terminator 2 czy Mroczny Rycerz. Sequeli które z nadspodziewanym sukcesem powalczyły z mitem części pierwszej i okazały się od niej po prostu lepsze. Ciągle jest to jednak kino akcji wysokich lotów (nomen omen) jak najbardziej warte polecenia”^[94]. Joanna Moreno w recenzji zamieszczonej na portalu Onet.pl napisała o filmie: „Wartka akcja, potężna porcja humoru, piękne kobiety i przystojni mężczyźni w połączeniu z kapitalnymi efektami (imponujące wejście Iron Mana zainspirowane koncertem AC/DC, finałowa walka w sielskiej scenerii) gwarantują rozrywkę na najwyższym poziomie. No i jeszcze ten uśmiech Roberta”^[95]. Dawid Rydzek z portalu NaEkranie.pl stwierdził, że: „Iron Man 2 to sequel całkowicie udany, co w sumie nie zdarza się tak często. Pod wieloma względami dorównuje swojemu poprzednikowi, może nawet go przewyższa”^[96].

Nagrody i nominacje

Rok	Ceremonia	Kategoria	Nominowani	Rezultat	Przypis
2010	Hollywood Awards	Efekty specjalne roku	Iron Man 2	Wygrana	[97]
	Satellite Awards	Najlepszy dźwięk	Iron Man 2	Nominacja	[98]
		Najlepsze efekty specjalne	Iron Man 2	Nominacja
	Teen Choice Awards	Ulubiony film fantastycznonaukowy	Iron Man 2	Nominacja	[99]
		Ulubiony aktor w filmie fantastycznonaukowym	Robert Downey Jr.	Nominacja
		Ulubiona aktorka w filmie fantastycznonaukowym	Gwyneth Paltrow	Nominacja
			Scarlett Johansson	Nominacja
		Ulubiony czarny charakter	Mickey Rourke	Nominacja
		Ulubiona scena taneczna	Robert Downey Jr.	Nominacja
		Ulubiona filmowa scena walki	Don Cheadle i Robert Downey Jr.	Nominacja
	Screem Awards	Najlepsza aktorka w filmie lub serialu fantastycznonaukowym	Scarlett Johansson	Wygrana	[100][101]
			Gwyneth Paltrow	Nominacja
		Najlepszy złoczyńca	Mickey Rourke	Wygrana
		Najlepszy superbohater	Robert Downey Jr.	Wygrana
		Najlepszy aktor w filmie lub serialu fantastycznonaukowym	Robert Downey Jr.	Nominacja
		Najlepszy aktor drugoplanowy	Don Cheadle	Nominacja
		Najlepsza obsada	Iron Man 2	Nominacja
		Najlepszy film fantastycznonaukowy	Iron Man 2	Nominacja
		Najlepsza adaptacja komiksu	Iron Man 2	Nominacja
		Najlepsze efekty specjalne	Iron Man 2	Nominacja
		Ultimate Scream	Iron Man 2	Nominacja
		Najlepsza scena walki	Iron Man 2	Nominacja
		Najlepsza rola cameo	Stan Lee	Nominacja
	Golden Schmoes Awards	Największe rozczarowanie	Iron Man 2	Nominacja	[102]
		Najlepsze efekty specjalne	Iron Man 2	Nominacja
		Najlepsze T&A	Scarlett Johansson	Nominacja
	Hollywood Post Alliance Awards	Najlepsa kompozycja w filmie	Jon Alexander, Patrick Brennan, Amy Shepard, Jason Porter	Nominacja	[103]
2011	People’s Choice Awards	Ulubiony film akcji	Iron Man 2	Wygrana	[104]
		Ulubiony film	Iron Man 2	Nominacja
		Ulubiony aktor	Robert Downey Jr.	Nominacja
		Ulubiona gwiazda akcji	Robert Downey Jr.	Nominacja
		Ulubiona 'drużyna' ekranowa	Robert Downey Jr. i Don Cheadle	Nominacja
	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsze efekty specjalne	Iron Man 2	Nominacja	[105]
	MTV Movie Awards	Najlepszy czarny charakter	Mickey Rourke	Nominacja	[106]
		Największy twardziel	Robert Downey Jr.	Nominacja
	Saturn Awards	Najlepszy film fantastycznonaukowy	Iron Man 2	Nominacja	[107]
		Najlepszy aktor	Robert Downey Jr.	Nominacja
		Najlepsza aktorka drugoplanowa	Scarlett Johansson	Nominacja
		Najlepsze efekty specjalne	Iron Man 2	Nominacja
	ASCAP Awards	Kompozytor ścieżki dźwiękowej do najbardziej hitowego filmu	John Debney	Wygrana	[108]
	BET Awards	Najlepszy aktor	Don Cheadle	Nominacja	[109]
	Amerykańskie Stowarzyszenie Montażystów Dźwięku	Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – efekty i imitacje dźwiękowe	Iron Man 2	Nominacja	[110]
	VES Awards	Najlepsze efekty specjalnie w filmie, gdzie efekty odgrywają główną rolę	Ben Snow, Ged Wright, Janek Sirrs, Susan Pickett	Nominacja	[111]
		Najlepiej wykreowane środowisko w filmie kinowym	Giles Hancock, Richard Bluff, Todd Vaziri, Aaron McBride	Nominacja
		Najlepsze makiety i modele w filmie kinowym	Bruce Holcomb, Ron Woodall, John Goodson, John Walker	Nominacja
	Kids’ Choice Awards	Ulubiony męski kopacz tyłków	Robert Downey Jr.	Nominacja	[112]

Kontynuacja

Osobny artykuł: Iron Man 3.

W październiku 2010 roku studio oficjalnie zapowiedziało powstanie kontynuacji^[113]. W marcu 2011 rok poinformowano, że Shane Black zajmie się on reżyserią i napisze on scenariusz wspólnie z Drew Pearce’em^[114]. Iron Man 3 miał premierę w 2013 roku. W tytułowej roli powrócił Robert Downey Jr., a obok niego w głównych rolach wystąpili: Gwyneth Paltrow, Don Cheadle, Guy Pearce, Rebecca Hall, Stephanie Szostak, James Badge Dale, Jon Favreau i Ben Kingsley^[115].

Downey Jr. ponadto powtórzył rolę Tony’ego Starka / Iron Mana w filmach Avengers z 2012^[116], Avengers: Czas Ultrona z 2015^[117], Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów z 2016^[118], Spider-Man: Homecoming z 2017^[119], Avengers: Wojna bez granic z 2018^[120] i Avengers: Koniec gry z 2019 roku^[121].

Przypisy

1. Iron Man 2. British Board of Film Classification. [dostęp 2010-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
2. New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
3. JonJ. Favreau JonJ., Iron Man 2, Walt Disney Studios Motion Pictures. Brak numerów stron w książce
4. O’Sullivan2015 ↓.
5. Marc Garser: Downey Jr. extends Marvel deal. Variety. [dostęp 2008-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-13)]. (ang.).
6. Interview with Young Tony Stark from Iron Man 2. Comic Book Movie. [dostęp 2010-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-09)]. (ang.).
7. Jody Thompson: Gwyneth Paltrow says she can't wait to star in Iron Man 2. Daily Mirror. [dostęp 2009-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (ang.).
8. Peter Sciretta: Don Cheadle Replaces Terrence Howard in Iron Man 2. /Film. [dostęp 2008-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-24)]. (ang.).
9. Nikki Finke: Another 'Iron Man 2' Deal: Scarlett Johannson To Replace Emily Blunt As Black Widow For Lousy Lowball Money. Deadline Hollywood. [dostęp 2009-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-18)]. (ang.).
10. Brian Warmoth: Exclusive: Sam Rockwell Confirms 'Iron Man 2' Role, Almost Played Tony Stark. MTV. [dostęp 2009-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-08)]. (ang.).
11. Marc Garser, Mike Fleming: Mickey Rourke set for ‘Iron Man 2’. Variety. [dostęp 2009-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-08)]. (ang.).
12. Mike Fleming: Samuel Jackson joins 'Iron' cast. Variety. [dostęp 2009-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
13. Todd Gilchrist: Paul Bettany returns for Iron Man 2. Oh, you don't remember him?. Syfy Wire. [dostęp 2009-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ang.).
14. Hugh Hart: Jon Favreau Iron Man 2 mission: feed the fans. Wired. [dostęp 2010-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
15. Matt Goldberg: Clark Gregg and Kate Mara Sign on for Iron Man 2. Collider. [dostęp 2009-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-19)]. (ang.).
16. Leslie Bibb is Back for Iron Man 2. Superhero Hype. [dostęp 2009-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (ang.).
17. Jim Vejvoda: Iron Man 2 Sneak Peek. IGN. [dostęp 2009-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-25)]. (ang.).
18. Peter Sciretta: Garry Shandling Cast in Iron Man 2. /Film. [dostęp 2009-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-16)]. (ang.).
19. Agent Carter' Premiere Date Announced; Whiplash's Dad Cast. TV Web. [dostęp 2014-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-13)]. (ang.).
20. Blair Marnell: Jon Favreau Explains Olivia Munn's Changing Role In 'Iron Man 2'. MTV. [dostęp 2010-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (ang.).
21. Shakir Khan: Kate Mara Reveals She Did 'Iron Man 2' Cameo With Hopes For Bigger Role In MCU. Republic World. [dostęp 2020-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (ang.).
22. Matt Goldberg: Stan Lee’s Cameo in Iron Man 2. Collider. [dostęp 2009-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-09)]. (ang.).
23. Mike Ryan: ‘Spider-Man: Homecoming’ Director Jon Watts Explains Real Story Behind Peter Parker’s ‘Iron Man 2’ Cameo. Uproxx. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
24. Quint visits the Iron Man production offices! Art! Favreau speaks about sequels (?!?), casting and more!!!. Ain’t It Cool. [dostęp 2007-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-21)]. (ang.).
25. Rich Johnston: Lying in the Gutters Volume 2 Column 156. CBR.com. [dostęp 2008-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-21)]. (ang.).
26. Marvel Announces 'Iron Man 2'. Access Hollywood. [dostęp 2008-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-04)]. (ang.).
27. Nikki Finke: So What Was All The Fuss About? Marvel Locks In Jon Favreau For 'Iron Man 2'. Deadline Hollywood. [dostęp 2008-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-21)]. (ang.).
28. Marc Graser: Theroux to write ‘Iron Man’ sequel. Variety. [dostęp 2008-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-02)]. (ang.).
29. Jay A. Fernandez: Paramount, Marvel ink new distrib deal. The Hollywood Reporter. [dostęp 2008-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-23)]. (ang.).
30. Live chat with Jon Favreau today at 11am Pacific Time. Los Angeles Times. [dostęp 2008-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)]. (ang.).
31. Marc Garser, Mike Fleming: Mickey Rourke sizes up 'Iron Man 2'. Variety. [dostęp 2009-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
32. Mike Fleming: Emily Blunt rumored for ‘Iron Man 2’. Variety. [dostęp 2009-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
33. Josh Wigler: Olivia Munn Joins 'Iron Man 2’ In Unspecified Role. MTV. [dostęp 2009-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-03)]. (ang.).
34. John Cerilli: Iron Man 2 wraps on schedule. marvel.com. [dostęp 2009-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-05)]. (ang.).
35. Iron Man 2 Filming at the Pasadena Masonic Temple?. Superhero Hype. [dostęp 2009-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-26)]. (ang.).
36. Dana Bartholomew: Shipping containers at Sepulveda Dam used for 'Iron Man 2 shoot. Los Angeles Daily News. [dostęp 2009-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-21)]. (ang.).
37. William O’Brien: Team Edwards goes Hollywood. Edwards Air Force Base. [dostęp 2009-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
38. Jerry Garrett: ‘Iron Man 2’ and the Fate of the Rolls-Royces. The New York Times. [dostęp 2010-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-14)]. (ang.).
39. Jon D. Witmer: Cinematographer Matthew Libatique, ASC and director Jon Favreau shoot to thrill with the action-packed Iron Man 2. American Cinematographer. [dostęp 2010-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)]. (ang.).
40. Brian Lowry: Review: ‘Iron Man 2’. Variety. [dostęp 2010-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-15)]. (ang.).
41. Rick Marshall: Don Cheadle Ponders The Unknown Elements Of 'Iron Man 2'. MTV. [dostęp 2010-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-18)]. (ang.).
42. Germain Lussier: Interview: ‘Thor: The Dark World’ Producer Kevin Feige. /Film. [dostęp 2013-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-12)]. (ang.).
43. Bill Desowitz: Going More Real World on 'Iron Man 2'. Animation World Network. [dostęp 2010-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-27)]. (ang.).
44. Iron Man 2 Case Study. Perception. [dostęp 2012-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-15)]. (ang.).
45. Vincent Frei: Iron Man 2: Ged Wright – VFX Supervisor – Double Negative. Art of VFX. [dostęp 2010-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-24)]. (ang.).
46. Barbara Robertson: ILM VFX Supervisor Ben Snow on Iron Man 2. Studio Daily. [dostęp 2011-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
47. The Composer For IRON MAN 2 Will Be.... Ain’t It Cool. [dostęp 2009-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (ang.).
48. Andrew Winistorfer: Tom Morello Scoring 'Iron Man 2'. Prefix Magazine. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-28)]. (ang.).
49. Drew Taylor: R.I.P. Beloved Disney Songwriter Robert Sherman (1925-2012). Indie Wire. [dostęp 2012-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (ang.).
50. John Debney – Iron Man 2 (Original Motion Picture Score). Discogs. [dostęp 2021-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-21)]. (ang.).
51. AC/DC’s Music To Be Featured In 'Iron Man 2' - Jan. 26, 2010. Blabber Mouth. [dostęp 2010-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-30)]. (ang.).
52. AC/DC - 'Iron Man 2' CD Due April 19, 2010. Guitar World. [dostęp 2010-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-25)]. (ang.).
53. All 20 Songs from the Iron Man 2 Soundtrack – More than Just AC/DC. ReelSoundtrack. [dostęp 2010-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-25)]. (ang.).
54. Iron Man (2008). SoundtrackInfo. [dostęp 2021-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-28)]. (ang.).
55. Comic-Con: Full 'Iron Man 2' Panel Report. MTV. [dostęp 2009-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (ang.).
56. John Scott Lewinski: Iron Man 2 Goes Viral with Stark Industries Website. Wired. [dostęp 2009-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
57. First Official ‘Iron Man 2’ Trailer. The Film Stage. [dostęp 2009-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (ang.).
58. Mike Moody: 'Iron Man 2' trailer to air on 'Kimmel'. Digital Spy. [dostęp 2010-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (ang.).
59. Darryl Kaye: Iron Man 2 Release Date Confirmed By Sega. Gaming Union. [dostęp 2010-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-29)]. (ang.).
60. Adam-Troy Castro: Comics' Matt Fraction on how he wrote the Iron Man 2 game. Blastr. [dostęp 2012-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-05)]. (ang.).
61. Don Cheadle and Samuel L. Jackson Lend Their Voices to Iron Man 2. Sega. [dostęp 2010-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-05)]. (ang.).
62. Marc Graser: Promo package turns ‘Iron Man 2’ into gold. Variety. [dostęp 2010-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-08)]. (ang.).
63. Andrew Hampp: 'Iron Man 2' Sparks $100M Marketing Bonanza. Advertising Age. [dostęp 2010-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-10)]. (ang.).
64. Iron Man 2: Public Identity #1. marvel.com. [dostęp 2010-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-07)]. (ang.).
65. Iron Man 2: Public Identity #2. marvel.com. [dostęp 2010-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-13)]. (ang.).
66. Iron Man 2: Public Identity #3. marvel.com. [dostęp 2010-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-13)]. (ang.).
67. Iron Man 2: Fist of Iron (2010) #1. marvel.com. [dostęp 2010-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-10)]. (ang.).
68. Iron Man 2: Agents of S.H.I.E.L.D. (2010) #1. marvel.com. [dostęp 2010-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)]. (ang.).
69. Marvel's Iron Man 2 Adaptation (2012) #1. marvel.com. [dostęp 2012-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
70. Marvel's Iron Man 2 Adaptation (2012) #2. marvel.com. [dostęp 2012-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)]. (ang.).
71. Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Avengers Initiative (Hardcover). marvel.com. [dostęp 2021-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-05)]. (ang.).
72. Borys Kit: Jon Favreau not directing "Iron Man 3". Forbes. [dostęp 2010-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (ang.).
73. Iron Man 2: International Release Dates. marvel.com. [dostęp 2010-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-01)]. (ang.).
74. Iron Man 2. Interia.pl. [dostęp 2021-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-01)]. (pol.).
75. Iron Man 2. Box Office Mojo. [dostęp 2021-04-30]. (ang.).
76. Nikki Finke: Disney Completes Purchase Of Marvel Home Entertainment Distribution Rights. Deadline Hollywood. [dostęp 2013-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-14)]. (ang.).
77. Iron Man 2 Hitting Blu-ray and DVD on Sept. 28. Coming Soon. [dostęp 2010-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
78. Anthony Breznican: Marvel’s delayed 'Phase One' box set to now feature 'Phase Two' tease -- VIDEO. Entertainment Weekly. [dostęp 2012-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-07)]. (ang.).
79. Gina Carbone: MCU Infinity Saga Box Sets Quickly Sold Out, And Fans Complain They're Damaged. Cinema Blend. [dostęp 2019-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-16)]. (ang.).
80. Niall Browne: Iron Man 2 Is An International Box Office Hit. Screen Rant. [dostęp 2010-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-12)]. (ang.).
81. 2010 Domestic Grosses. Box Office Mojo. [dostęp 2017-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-30)]. (ang.).
82. Iron Man 2. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-04-30]. (ang.).
83. Iron Man 2. Metacritic. [dostęp 2021-04-30]. (ang.).
84. Matt Singer: he History of the Marvel Cinematic Universe, Part 3: ‘Iron Man 2’. Screen Crush. [dostęp 2018-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)]. (ang.).
85. Roger Ebert: Slick sequel sports a sick superhero. RogerEbert.com. [dostęp 2010-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)]. (ang.).
86. Frank Lovece: Film Review: Iron Man 2. Film Journal International. [dostęp 2010-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.).
87. Kirk Honeycutt: Iron Man 2 -- Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2010-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-26)]. (ang.).
88. Nick De Semlyen: Iron Man 2 Review. Empire Magazine. [dostęp 2010-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)]. (ang.).
89. Philip French: Iron Man 2. The Guardian. [dostęp 2010-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-22)]. (ang.).
90. Jim Vejvoda: Iron Man 2 Movie Review. IGN. [dostęp 2010-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-15)]. (ang.).
91. Lisa Schwarzbaum: Iron Man 2: EW review. Entertainment Weekly. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)]. (ang.).
92. A.O. Scott: The Man in the Iron Irony. The New York Times. [dostęp 2010-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)]. (ang.).
93. Łukasz Muszyński: Obywatel Stark. Filmweb. [dostęp 2010-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-02)]. (pol.).
94. Przemysław Drożdż: Pierwszy raz smakuje najlepiej. Stopklatka.pl. [dostęp 2010-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
95. Joanna Moreno: "Iron Man 2": po prostu lepszy niż część pierwsza. Onet.pl. [dostęp 2010-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-30)]. (pol.).
96. Dawid Rydzek: „Iron Man 2″ – recenzja. NaEkranie.pl. [dostęp 2010-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-30)]. (pol.).
97. Hans Zimmer, Wally Pfister, „Toy Story 3,” and „Iron Man 2” take Hollywood Awards Honors. Hollywood Awards. [dostęp 2010-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-13)]. (ang.).
98. Peter Knegt: „Social Network,” „Scott Pilgrim” Lead Wacky Satellite Awards. Indie Ware. [dostęp 2010-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-08)]. (ang.).
99. Lindsay Soll: Teen Choice Awards 2010: First round of nominees announced. MTV. [dostęp 2010-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-18)]. (ang.).
100. Ross Miller: 2010 Scream Award Nominations. Screen Rant. [dostęp 2010-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-10)]. (ang.).
101. Scream Awards 2010 Winners. Spike TV.. [dostęp 2011-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-20)]. (ang.).
102. Golden Schmoes Winners and Nominees (2010). JoBlo.com. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (ang.).
103. Hollywood Post Alliance Announces 2010 HPA Awards Nominees. Creative Planet Network. [dostęp 2010-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (ang.).
104. Christian Tobin: People's Choice Awards 2011: The Winners. Digital Spy. [dostęp 2011-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-14)]. (ang.).
105. Rick Marshall: 'Iron Man 2' Nabs Only Oscar Nomination Of 2010 Comic Book Movies – Should There Have Been More?. MTV. [dostęp 2011-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-19)]. (ang.).
106. Kate Ward: MTV Movie Awards 2011 nominees. Entertainment Weekly. [dostęp 2011-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-28)]. (ang.).
107. Brendan Bettinger: Inception, Let Me In, Tron, and The Walking Dead Top the 2011 Saturn Award Nominations. Collider. [dostęp 2011-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-27)]. (ang.).
108. ASCAP Honors Top Film and Television Music Composers at 26th Annual Awards Celebration. Amerykańskie Stowarzyszenie Kompozytorów, Autorów i Wydawców. [dostęp 2011-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-27)]. (ang.).
109. Chris Brown Leads BET Awards 2011 Nominations. Rap Up. [dostęp 2011-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-10)]. (ang.).
110. Motion Picture Sound Editors announce nominees for the Golden Reel Awards. Los Angeles Times. [dostęp 2011-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
111. Jeff Heusser: 2010 VES Award Nominees. FX Guide. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-18)]. (ang.).
112. Gina Serpe: Kids' Choice Noms Are In: They Still Love Justin, Miley, Katy, Taylor, Selena and, Yes, K.Stew. E! Entertainment. [dostęp 2011-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-20)]. (ang.).
113. Josh Wigler: 'Iron Man 3' Release Date Announced. MTV. [dostęp 2010-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-24)]. (ang.).
114. Mike Fleming Jr: Marvel Taps Its ‘Runaways’ Scribe Drew Pearce To Write 'Iron Man 3' Script. Deadline Hollywood. [dostęp 2011-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-25)]. (ang.).
115. Scott Foundas: Film Review: ‘Iron Man 3’. Variety. [dostęp 2013-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-08)]. (ang.).
116. Justin Chang: Marvel’s The Avengers. Variety. [dostęp 2012-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)]. (ang.).
117. Scott Foundas: Film Review: ‘Avengers: Age of Ultron’. Variety. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
118. Justin Chang: Film Review: ‘Captain America: Civil War’. Variety. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-07)]. (ang.).
119. Owen Gleiberman: Film Review: ‘Spider-Man: Homecoming’. Variety. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-21)]. (ang.).
120. Owen Gleiberman: Film Review: ‘Avengers: Infinity War’. Variety. [dostęp 2018-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
121. Peter Debruge: Film Review: ‘Avengers: Endgame’. Variety. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).

Bibliografia

• Mike O’Sullivan: Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Iron Man 2. [w:] Marvel Entertainment [on-line]. 2015. [dostęp 2015-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].

Linki zewnętrzne

• Iron Man 2 w bazie Filmweb
• Iron Man 2 w bazie IMDb (ang.)

Kontrola autorytatywna (film):

• VIAF: 181747031
• LCCN: no2010062549

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Iron-Man-2