Ili
rzeka w Kazachstanie i Chinach Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
rzeka w Kazachstanie i Chinach Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ili (kaz. Іле, Yle; ros. Или, Ili; chiń. 伊犁河, Yīlí Hé) – rzeka na obszarze bezodpływowym w Azji Środkowej, na terytorium Chin oraz Kazachstanu. Długość – 1439 km (624 km w Chinach, 815 km w Kazachstanie), powierzchnia zlewni – około 140 tys. km².
Źródła Ili znajdują się na północnych stokach środkowej części pasma Tienszanu, skąd rzeka płynie na zachód. W górnym biegu (w Chinach) Ili przyjmuje dopływy Kunes He, Kax He i Tekes. W środkowym biegu, już w Kazachstanie, Ili przyjmuje lewobrzeżne dopływy Szaryn, Szylyk, Tałgar, Kaskeleng i Kurty, po czym przepływa przez zaporowy Zbiornik Kapszagajski. Następnie zmienia kierunek na północno-zachodni, wypływa z gór na Pogórze Kazachskie i przecina pustynię Taukum. Uchodzi deltą do jeziora Bałchasz w Kazachstanie.
Rzeka jest zasilana w sposób mieszany. Wiosenne wezbrania z topniejących śniegów przechodzi w całym dorzeczu niezbyt wysoko. W pierwszej połowie maja pojawia się szybkie i wysokie wezbranie z ulewnych deszczów. W pierwszej połowie czerwca poziom wód staje się najwyższy. Powodem jest topnienie pól śnieżnych i lodowców. Przepływ w czerwcu wynosi średnio 932 m³/s. Wysoki poziom wody jest też obserwowany w listopadzie (średnio 301 m³/s). Dla rzeki charakterystyczna jest duża długość wezbrania letniego. Jest to spowodowane różnymi rodzajami zasilania dopływów, które osiągają maksima w różnym czasie[1].
Ili jest żeglowna od miasta Yining. Wody rzeki są wykorzystywane do nawadniania pól.
Rzeka ma trzy wyraźne terasy:
Delta rzeki (z silną gospodarka irygacyjną) porośnięta jest m.in. roślinami włóknodajnymi, np. Apocynum lancifolium[1].
W pobliżu Kapszagaju, na znajdujących się tuż przy rzece skałach, można odnaleźć ryty skalne przedstawiające Buddę, z VIII wieku n.e.
Główne miasta nad rzeką to Kujgan (u ujścia), Bakanas, Kapszagaj (nad Zbiornikiem Kapszagajskim), Qapqal i Yining. W dorzeczu Ili znajduje się około 22 tysięcy jezior o łącznej powierzchni 876 km².
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
