I liga polska w koszykówce mężczyzn

I liga polska w koszykówce mężczyzn – druga w hierarchii – po Polskiej Lidze Koszykówki (PLK) – klasa męskich ligowych rozgrywek koszykarskich w Polsce. Nazywana zwyczajowo "zapleczem ekstraklasy", stanowi pośredni szczebel rozgrywkowy między PLK a II ligą polską, będąc jednocześnie drugim szczeblem centralnym (II poziom ligowy). Zreorganizowana w 1995 w momencie powołania ligi zawodowej i od samego początku zarządzana przez Polski Związek Koszykówki. Wcześniej ten szczebel rozgrywkowy nosił nazwę II liga (do 2001). W sezonie 2018/2019 występowało w niej 16 zespołów. Nowe drużyny to, AZS AGH Kraków, Górnik Wałbrzych, Księżak Syntex Łowicz. Dziką kartę otrzymały Czarni Słupsk i WKK Wrocław. W sezonie 2019/2020 z powodu zakończonych przedwcześnie rozgrywek mistrzem został Górnik Trans.eu Wałbrzych.

I liga polska w koszykówce mężczyzn

Puchar dla Spójni Stargard za I miejsce w I lidze (2018).
2023/2024
Państwo	Polska
Dyscyplina	Koszykówka
Organizator rozgrywek	PZKosz
Rozgrywki
Liczba drużyn	18
Wyższy poziom ligowy	Energa Basket Liga
Niższy poziom ligowy	II liga
Zwycięzcy
Obecny zwycięzca	Górnik Zamek Książ Wałbrzych
Strona internetowa

Drużyny I ligi w sezonie 2024/2025

Opole

Poznań

Krosno

Kołobrzeg

Tychy

Wałbrzych

Bytom

Zgorzelec

Koszalin

Starogard Gdański

Wrocław – 2 zespoły

Kraków

Pelplin

Lublin

Warszawa

Radom

Warszawa

Lokalizacja klubów grających w sezonie 2022/2023.

• Muszynianka Sokół Łańcut
• Enea Abramczyk Astoria Bydgoszcz
• WKK Wrocław
• GKS Tychy
• Miasto Szkła Krosno
• Polonia Warszawa
• Śląsk II Wrocław
• Bears Uniwersytet Gdański Trefl Sopot
• OPTeam Energia Polska Resovia Rzeszów
• Weegree AZS Politechnika Opolska
• Kotwica Kołobrzeg
• Decka Pelplin
• MKKS Żak Koszalin
• KSK Qemetica Noteć Inowrocław
• SKS Starogard Gdański
• ŁKS Coolpack Łódź
• HydroTruck Radom
• Enea Basket Poznań

Historia

Puchar za 3 miejsce w I lidze (maj 2017).

Puchar i medale za mistrzostwo I ligi (17.05.2018).

Medal za mistrzostwo I ligi w sezonie 2017/2018.

Zestawienie sezonów

Sezon	Liczba drużyn	Awans do PLK/I ligi	Spadek do III ligi
II liga koszykówki męskiej (do 2001)
1954/1955	b.d.	Sparta Łódź Gwardia Gdańsk	b.d.
1955/1956	b.d.	CWKS Wrocław Gwardia Wrocław	b.d.
1956/1957	b.d.	AZS Poznań Sparta Nowa Huta	b.d.
1957/1958	b.d.	Spójnia Gdańsk Warta Poznań	b.d.
1958/1959	b.d.	Cracovia Wybrzeże Gdańsk	b.d.
1959/1960	b.d.	Społem Łódź Warta Poznań	b.d.
1960/1961	b.d.	Gwardia Wrocław Start Lublin	b.d.
1961/1962	b.d.	ŁKS Łódź AZS Gdańsk	b.d.
1962/1963	b.d.	Start Lublin Zawisza Bydgoszcz	b.d.
1963/1964	b.d.	AZS Kraków AZS Poznań	b.d.
1964/1965	b.d.	Ślęza Wrocław ŁKS Łódź	b.d.
1965/1966	b.d.	Korona Kraków Lublinianka Lublin	b.d.
1966/1967	b.d.	Sparta Nowa Huta AZS Poznań	b.d.
1967/1968	b.d.	Korona Kraków ŁKS Łódź	b.d.
1968/1969	b.d.	Baildon Katowice Spójnia Gdańsk	b.d.
1969/1970	b.d.	Społem Łódź Górnik Wałbrzych	b.d.
1970/1971	b.d.	Skra Warszawa	Widzew Łódź
1971/1972	b.d.	Górnik Wałbrzych Pogoń Szczecin	b.d.
1972/1973	b.d.	Spójnia Gdańsk Legia Warszawa	b.d.
1973/1974	b.d.	Górnik Wałbrzych Start Lublin	b.d.
1974/1975	b.d.	ŁKS Łódź AZS Warszawa	b.d.
1975/1976	b.d.	Gwardia Wrocław Górnik Wałbrzych	b.d.
1976/1977	b.d.	Baildon Katowice	Społem Łódź
1977/1978	b.d.	Legia Warszawa Turów Zgorzelec	SKS Start Łódź
1978/1979	b.d.	Polonia Warszawa Zagłębie Sosnowiec	b.d.
1979/1980	b.d.	ŁKS Łódź Gwardia Wrocław	b.d.
1980/1981	b.d.	Polonia Bytom Lech Poznań	b.d.
1981/1982	b.d.	Polonia Warszawa Pogoń Szczecin	b.d.
1982/1983	b.d.	Resovia Rzeszów Wybrzeże Gdańsk	Piotrkovia
1983/1984	b.d.	Hutnik Kraków Zastal Zielona Góra Pogoń Szczecin Polonia Warszawa	b.d.
1984/1985	b.d.	Baildon Katowice Społem Łódź	b.d.
1985/1986	b.d.	Polonia Warszawa Pogoń Szczecin AZS Koszalin	Piotrkovia
1986/1987	b.d.	Resovia Rzeszów Legia Warszawa Stal Stalowa Wola	b.d.
1987/1988	b.d.	Wybrzeże Gdańsk Hutnik Kraków	Piotrkovia
1988/1989	b.d.	Stal Stalowa Wola Astoria Bydgoszcz Spartakus Jelenia Góra	b.d.
1989/1990	b.d.	Hutnik Kraków AZS Toruń	Piotrkovia
1990/1991	b.d.	AZS Lublin Polonia Warszawa Astoria Bydgoszcz	b.d.
1991/1992	b.d.	Pogoń Szczecin Spartakus Jelenia Góra Provide Włocławek[a]	B – Obra Kościan, Stal Ostrów Wielkopolski
1992/1993	24 (dwie grupy)	Mazowszanka Pruszków AgroFar AZS Lublin	A – Skra Częstochowa, Baildon Katowice B – Obra Kościan, Warta Gorzów
1993/1994	24 (dwie grupy)	Polonia Przemyśl Spójnia Stargard Szczeciński	B – OSiR Łowicz[a]
1994/1995	24 (dwie grupy)	AZS Elana Toruń Pogoń Ruda Śląska Browary Dojlidy Instal Białystok	OKSiW Pleszew
1995/1996	23 (dwie grupy)	Pogoń Sosnowiec PKK Warta Szczecin Noteć Inowrocław	A – Start Lublin B – Obra Kościan, OKSiW Pleszew
1996/1997	24 (dwie grupy)	ZKS Unia Tarnów STK Trefl Sopot	A – Korona Kraków, Pogoń Prudnik B – Polmos Józefów, Dojlidy Białystok
1997/1998	24 (dwie grupy)	AZS Ekoklinkier Lublin Zastal Zielona Góra[a] Stal Ostrów Wielkopolski	b.d.
1998/1999	32 (dwie grupy)	Czarni Brok Alkopol Słupsk Cersanit Nomi Kielce	Stal II Bobrek AZS Radom OSiR Pleszew ŁKS Łódź SMS Warka
1999/2000	32 (dwie grupy)	Legia Warszawa Polonia Warszawa	b.d.
2000/2001	16	ITK Noteć Inowrocław	b.d.

Sezon	Liczba drużyn	Awans do PLK	Spadek do II ligi
I liga koszykówki męskiej (od 2001)
2001/2002	15	Start Lublin	b.d.
2002/2003	12	AZS Zagaz Koszalin Astoria Bydgoszcz[b]	SKK Szczecin SMS Warka
2003/2004	14	Turów Zgorzelec Polpharma Starogard Gdański	Pogoń Ruda Śląska SMS Kozienice
2004/2005	16	Kotwica Kołobrzeg Polpak Świecie	ŁKS Łódź Alba-Elcho Chorzów (wycofana)
2005/2006	16	Sokołów Znicz Jarosław Kager Gdynia	Team Polska AZS Radom
2006/2007	14	Górnik Wałbrzych[1] Bank BPS Basket Kwidzyn[1]	Sportowiec Częstochowa Spójnia Stargard Szczeciński[1]
2007/2008	16	Sportino Inowrocław Znicz Jarosław	Tarnovia Tarnowo Podgórne AZS Start Lublin
2008/2009	16	Polonia 2011 Warszawa Stal Stalowa Wola	Resovia Rzeszów Asseco II Prokom Sopot
2009/2010	16	ASK KS Siarka Tarnobrzeg Zastal Zielona Góra	Żubry Białystok KS Sudety Jelenia Góra KKK MOSiR Krosno AZS AWF Katowice
2010/2011	16	AZS Politechnika Warszawska ŁKS Sphinx Łódź	Astoria Bydgoszcz GKS Tychy Polonia 2011 Warszawa Victoria Górnik Wałbrzych
2011/2012	16	Start Gdynia Rosa Radom	POLOmarket Sportino Inowrocław[2]
2012/2013	16	Śląsk Wrocław	Astoria Bydgoszcz UMKS Kielce
2013/2014	16	Polfarmex Kutno	MCKiS Jaworzno
2014/2015	14	BM SLAM Stal Ostrów Wielkopolski	AZS Politechnika Poznańska
2015/2016	16	Miasto Szkła Krosno	GTK Gliwice[3] Exact Systems Śląsk Wrocław[3] AZS AWF Mickiewicz Romus Katowice[3]
2016/2017	16	Legia Warszawa	AZS AGH Kraków KSK Noteć Inowrocław
2017/2018	17	Spójnia Stargard	Siarka Tarnobrzeg Zetkama Doral Nysa Kłodzko KK Warszawa KSK Noteć Inowrocław
2018/2019	16	Astoria Bydgoszcz Śląsk Wrocław (za AZS Koszalin)[c]	SKK Siedlce AZS AGH Kraków Księżak Syntex Łowicz
2019/2020[4]	15	Rozgrywki zostały skrócone i zakończone z powodu pandemii Covid-19. Żaden zespół nie awansował do EBL, ani nie spadł do II ligi.
2020/2021[5]	16	Grupa Sierleccy-Czarni Słupsk	Pogoń Prudnik TS Wisła Chemart Kraków Zetkama Doral Nysa Kłodzko
2021/2022[6]	17	Rawlplug Sokół Łańcut	Księżak Łowicz Znicz Basket Pruszków
2022/2023[7]	18	Dziki Warszawa	Polonia Bytom Turów Zgorzelec Start II Lublin
2023/2024	18	Górnik Zamek Książ Wałbrzych[8]	AZS AGH Kraków MKS Mana.lake Sokół Marbo Międzychód AZS AWF Mickiewicz Romus Katowice[9]

Final Four I ligi

Sezon	Złoto	Wynik	Srebro	Brąz	Wynik	4. miejsce
2015/2016	Miasto Szkła Krosno	3–2[10]	Legia Warszawa	–
2016/2017	Legia Warszawa	3–0[11]	GTK Gliwice	Spójnia Stargard	1–1[d][11]	Rawlplug Sokół Łańcut
2017/2018	Spójnia Stargard	3–0[12]	Rawlplug Sokół Łańcut	Jamalex Polonia 1912 Leszno	1–1[d][13]	GKS Tychy
2018/2019	Enea Astoria Bydgoszcz	3–0[14]	FutureNet Śląsk Wrocław	STK Czarni Słupsk	2–0[15]	Rawlplug Sokół Łańcut
2019/2020[16]	Górnik Trans.eu Wałbrzych	–	STK Czarni Słupsk	WKK Wrocław	–
2020/2021 [5][17]	Grupa Sierleccy-Czarni Słupsk	3–2	Górnik Trans.eu Wałbrzych	Rawlplug Sokół Łańcut	1–1[d]	WKK Wrocław
2021/2022 [6][18]	Rawlplug Sokół Łańcut	3–1	Górnik Trans.eu Wałbrzych	Sensation Kotwica Kołobrzeg	1–1[d]	Weegree AZS Politechnika Opolska
2022/2023 [19][20]	Dziki Warszawa	3–0	Górnik Trans.eu Wałbrzych	SKS Starogard Gdański	1–1[d]	HydroTruck Radom
2023/2024 [21][22]	Górnik Zamek Książ Wałbrzych	3–1	Enea Abramczyk Astoria Bydgoszcz	GKS Tychy	1–1[d]	SKS Starogard Gdański

Miejscowości reprezentowane w I lidze

Miejscowości, które posiadały (bądź nadal posiadają) drużyny występujące w drugiej najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce (później I liga), na przestrzeni całej historii rozgrywek ligowych w kraju.

Lokalizacja miejscowości reprezentowanych w lidze (czerwonym punktem wyróżnione miejscowości reprezentowane przez więcej niż jeden klub)

9 klubów

• Kraków: Alstom, AZS, Cracovia, Hutnik, Korona, Sparta, Start, Wawel, Wisła

8 klubów

• Warszawa: AZS Politechnika, Dziki, Gwardia, KK, Legia, Polonia 2011, Polonia, Skra

6 klubów

• Łódź: Kolejarz, ŁKS, Ogniwo, Społem, Start, Widzew
• Wrocław: Aspro, AZS, PCS, Śląsk, Ślęza, WKK

5 klubów

• Poznań: AZS, Lech, Olimpia, Basket, Warta
• Toruń: AZS, Budowlani, Kolejarz, Polski Cukier, Wisła

4 kluby

• Gdańsk: Kolejarz, Politechnika, Spójnia, Wybrzeże
• Gdynia: Arka, Viking, Meduza, Start
• Katowice: AZS-AWF, Baildon, Mickiewicz, Rozwój
• Lublin: AZS, Lublinianka, Motor, Start
• Szczecin: AZS, Pogoń, SKK, STK

3 kluby

• Gliwice: AZS, Carbo, GTK
• Koszalin: ATS, AZS, Żak
• Zabrze: Górnik, Linodrut, MKS

2 kluby

• Białystok: AZS, Żubry
• Bydgoszcz: Astoria, Zawisza
• Inowrocław: Noteć, Sportino
• Kielce: UMKS, Tęcza
• Ostrów Wielkopolski: Ostrovia, Stal
• Radom: AZS Politechnika, Rosa
• Wałbrzych: Górnik, Zagłębie
• Włocławek: Anwil, Kujawiak

1 klub

• Bytom: Bobry
• Chorzów: Alba
• Cieszyn: Piast
• Czeladź: CKS
• Częstochowa: AZS Politechnika
• Dąbrowa Górnicza: MKS
• Gorlice: Glimar
• Gorzów Wielkopolski: Warta
• Jarosław: Znicz
• Jaworzno: MCKiS
• Jelenia Góra: Sudety
• Kalisz: AZS
• Kłodzko: Doral Nysa
• Kołobrzeg: Kotwica
• Kościan: Obra
• Krosno: Miasto Szkła
• Kutno: Polfarmex
• Kwidzyn: Basket
• Legionowo: Legion
• Leszno: Polonia
• Łańcut: Sokół
• Łowicz: Księżak
• Międzychód: Sokół
• Olsztyn: Warmia
• Opole: AZS Politechnika
• Pelplin: Decka
• Piotrków Trybunalski: Piotrcovia
• Pleszew: Open Basket
• Prudnik: Pogoń
• Pruszków: Znicz Basket
• Przemyśl: Polonia
• Ruda Śląska: Pogoń
• Rybnik: MKKS
• Rzeszów: Resovia
• Siedlce: SKK
• Słupsk: Czarni
• Sopot: MKS
• Sosnowiec: Zagłębie
• Stalowa Wola: Stal
• Stargard: Spójnia
• Starogard Gdański: Polpharma
• Szczytno: Gwardia
• Świecie: KK
• Świętochłowice: Stal
• Tarnobrzeg: Siarka
• Tarnowo Podgórne: Tarnovia
• Tarnów: Unia
• Tychy: GKS
• Zgierz: MKS
• Zgorzelec: Turów
• Zielona Góra: Zastal

Zobacz też

• MVP I ligi polskiej w koszykówce mężczyzn
• Składy Najlepszych Zawodników I Ligi w Koszykówce Mężczyzn

Uwagi

1. Poprzez baraże.
2. Awans przez wykup dzikiej karty na występy w najwyższej klasie rozgrywkowej.
3. Zespół Śląska Wrocław został wicemistrzem I ligi, do EBL dostał się, gdyż AZS Koszalin został rozwiązany z powodu problemów finansowych i pojawiło się wolne miejsce w lidze.
4. W przypadku remisu w rywalizacji dwumeczowej o brązowy medal, o zwycięstwie decyduje różnica punktów w poszczególnych spotkaniach.

Przypisy

1. Górnik i Basket wchodzą, Spójnia spada. pzkosz.pl. [dostęp 2021-02-28]. (pol.).
2. POLOmarket Sportino w drugiej lidze. pzkosz.pl. [dostęp 2021-02-28]. (pol.).
3. Wyniki decydujących spotkań play-out pierwszej ligi. pzkosz.pl. [dostęp 2020-09-04]. (pol.).
4. Klasyfikacja w ligach prowadzonych przez PZKosz. pzkosz.pl. [dostęp 2020-09-04]. (pol.).
5. Grupa Sierleccy-Czarni wygrywa Suzuki 1 Ligę Mężczyzn [data dostępu: 2021-05-23]
6. Rawlplug Sokół Łańcut wygrywa Suzuki 1 Ligę Mężczyzn [data dostępu: 2022-06-20]
7. Dziki Warszawa wygrywają Suzuki 1 Ligę Mężczyzn!. pzkosz.pl. [dostęp 2023-05-30]. (pol.).
8. Górnik Zamek Książ Wałbrzych wygrywa Pekao S.A. 1LM. pzkosz.pl. [dostęp 2024-06-08]. (pol.).
9. Miasto Szkła wygrywa rundę zasadniczą! (u dołu artykułu). pzkosz.pl. [dostęp 2024-06-08]. (pol.).
10. Miasto Szkła najlepszą drużyną I ligi! [data dostępu: 2019-07-21]
11. Legia najlepszym zespołem pierwszej ligi [data dostępu: 2019-07-21]
12. Spójnia Stargard najlepszym zespołem 1LM [data dostępu: 2019-07-21]
13. Jamalex Polonia 1912 trzecim zespołem 1LM [data dostępu: 2019-07-21]
14. Enea Astoria Bydgoszcz wygrywa pierwszą ligę! [data dostępu: 2019-07-21]
15. STK Czarni trzecim zespołem pierwszej ligi [data dostępu: 2019-07-21]
16. Puchary i medale za rozgrywki PZKosz wręczone [data dostępu: 2020-09-04]
17. Rawlplug Sokół z brązowymi medalami Suzuki 1 Ligi Mężczyzn [data dostępu: 2021-05-23]
18. Sensation Kotwica Kołobrzeg trzecim zespołem Suzuki 1 Ligi Mężczyzn [data dostępu: 2022-06-20]
19. [data dostępu: 2023-05-26]
20. [data dostępu: 2023-05-26]
21. [data dostępu: 2024-06-08]
22. [data dostępu: 2024-06-08]

Bibliografia

• Krzysztof Łaszkiewicz: Polska koszykówka męska 1928-2004. Inowrocław: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy „Pozkal”, 2004. ISBN 83-89390-20-5. Brak numerów stron w książce
• Jubileusz 75 lat łódzkiej koszykówki 1925-2000. Łódź: 2000. ISBN 914058. Brak numerów stron w książce
• Oficjalna strona I ligi

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Polskiej Ligi Koszykówki
• Oficjalna strona Polskiego Związku Koszykówki
• polskikosz.pl – polska koszykówka