Loading AI tools
szwedzki pisarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henning Mankell (ur. 3 lutego 1948 w Sztokholmie, zm. 5 października 2015 w Göteborgu[1][2][3]) – szwedzki pisarz, dziennikarz, reżyser i autor sztuk teatralnych.
 Henning Mankell (2011) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
cykl o Kurcie Wallanderze | |
| Nagrody | |
| |
Mankell urodził się w Sztokholmie, dorastał w Sveg (region Härjedalen) oraz w Borås (Västergötland). Ojciec Henninga, Ivar, był sędzią, a dziadek, również Henning – kompozytorem. Pisarz był żonaty z Evą Bergman, córką Ingmara Bergmana. Mieszkał na zmianę w Szwecji i Mozambiku[4].
W roku 2014 Henning Mankell ujawnił, że zdiagnozowano u niego raka płuc. Poinformował o tym na łamach gazety „Goeteborgs-Posten”[5].
W swojej twórczości porusza tematy społeczne, analizuje zmiany zachodzące w mentalności szwedzkiego społeczeństwa oraz międzyludzkie relacje. Z racji fascynacji Afryką często w jego publikacjach pojawiają się akcenty krytykujące ekonomiczną eksploatację tego kontynentu oraz bierność świata wobec degeneracji afrykańskich społeczeństw i kultury. Adresatami jego twórczości są zarówno dorośli, jak i dzieci i młodzież. Za książki dla najmłodszych czytelników został uhonorowany Nagrodą Astrid Lindgren (w 1996) oraz Medalem Nilsa Holgersona (1991).
W Polsce, podobnie jak w większości krajów poza rodzinną Szwecją, popularność przyniosła mu seria powieści kryminalnych, których bohaterem jest komisarz policji Kurt Wallander.
Kurt Wallander to fikcyjny policjant, który mieszka i pracuje w Ystad. W powieściach wspólnie z grupą współpracowników z komendy poszukuje sprawców brutalnych morderstw. Publikacja serii rozpoczęła się w 1991.
W tych kryminałach Mankell kładzie duży nacisk na pokazanie żmudnej pracy policji, drobiazgowo rejestruje procesy myślowe swoich bohaterów. Ważniejsze od opisu zbrodni są dociekania nad psychologicznymi motywacjami postępowania bohaterów. Rozwikłanie zagadki zabójstwa poparte jest solidną i wytrwałą pracą policjantów, którzy nie są wolni od ludzkich słabostek, zdarza im się mylić i popełniać błędy.
Konstrukcja powieści Mankella nie należy do łatwych, rzadko odwołuje się do zbiegów okoliczności czy literackich fajerwerków. Styl jest rzeczowy, a wydarzenia oparte na realnym podobieństwie.
Poprzez drobiazgową rejestrację myśli i czynów bohaterów Mankell, niejako na uboczu, próbuje dociec, jakie są przyczyny zmian w mentalności szwedzkiego społeczeństwa u schyłku XX i na początku XXI wieku. Bohaterowie Mankella, wyrośli w społeczeństwie dobrobytu państwa socjalnego, muszą stawić czoła brutalizacji stosunków międzyludzkich, wszechobecności przemocy, często wywoływanej przez kulturę masową, wpływowi emigrantów na hermetyczne dotąd społeczeństwo. Motyw nieodwracalnych zmian towarzyszy również życiu prywatnemu bohaterów, którzy rozwodzą się, tracą bliskich.
Kurt Wallander jest bohaterem następujących książek:
| Tytuł oryginału | Rok | Tytuł przekładu | Rok | ISBN polskiego wydania | Główne motywy |
| Mördare utan ansikte | 1991 | Morderca bez twarzy | 2004 | ISBN 83-7414-247-2 | imigranci, niewierność |
| Hundarna i Riga | 1992 | Psy z Rygi | 2006 | ISBN 83-7414-227-8 | rozpad ZSRR, mafia |
| Den vita lejoninnan | 1993 | Biała lwica | 2005 | ISBN 83-7414-067-4 | apartheid w Południowej Afryce, zawodowi zabójcy |
| Mannen som log | 1994 | Mężczyzna, który się uśmiechał | 2007 | ISBN 978-83-7414-291-5 | międzynarodowy biznes, zamożność |
| Villospår | 1995 | Fałszywy trop | 2002 | ISBN 83-7311-947-7 | sadyzm, seryjny zabójca |
| Den femte kvinnan | 1996 | Piąta kobieta | 2005 | ISBN 83-89291-53-3 | maltretowanie kobiet, zemsta |
| Steget efter | 1997 | O krok | 2006 | ISBN 83-7414-173-5 | homoseksualizm, tajne stowarzyszenie, seryjny zabójca |
| Brandvägg | 1998 | Zapora | 2008 | ISBN 978-83-7414-420-9 | cyberterroryzm, globalizacja, ekologia |
| Pyramiden | 1999 | Piramida | 2011 | ISBN 978-83-7747-600-0 | Cios, Szczelina, Mężczyzna na plaży, Śmierć fotografa, Piramida – zbiór opowiadań o wczesnym okresie pracy Wallandera (po raz pierwszy wyd. w Polsce w trzech tomach w serii: Zima z kryminałem) |
| Innan frosten | 2002 | Nim nadejdzie mróz | 2012 | ISBN 978-83-7747-648-2 | Kurt Wallander jest w tej powieści postacią drugoplanową, główną bohaterką jest jego córka – Linda |
| Den orolige mannen | 2009 | Niespokojny człowiek | 2010 | ISBN 978-83-7414-839-9 | zimna wojna |
| Handen | 2013 | Ręka | 2013 | ISBN 978-83-7881-497-9 | ostatnia część cyklu, wcześniej dystrybuowana jedynie w Holandii jako Het graf (2004), w 2013 r. poprawiona, wydana po szwedzku i włączona do oficjalnego cyklu opowieści o Wallanderze. |
Mankell jest autorem scenariuszy do wielu filmów nakręconych w Szwecji, w tym trzech seriali o komisarzu Wallanderze. W pierwszym główną rolę grał Rolf Lassgård, w drugim Lennart Jähkel. Najnowszy z nich Wallander ma 26 odcinków, a komisarza gra Krister Henriksson:
Mastermind jest sprzedawany w Polsce jako opcjonalny dodatek do książki Mężczyzna, który się uśmiechał.
W brytyjskim serialu główną rolę gra Kenneth Branagh.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
