Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gospodarka Kenii – gospodarka rynkowa z kilkoma państwowymi przedsiębiorstwami, utrzymująca zliberalizowany system handlu. Kenia jest postrzegana jako centrum finansowe, komunikacyjne i transportowe wschodniej i środkowej Afryki. Głównymi gałęziami gospodarki są rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, górnictwo, produkcja przemysłowa, energetyka, turystyka i usługi finansowe. Według danych Banku Światowego w 2016 roku PKB Kenii wynosiło 70,53 mld dolarów i była 72. co do wielkości gospodarką świata[8].
.jpg) Nairobi, centrum finansowe Kenii | |
| Informacje ogólne | |
| Waluta | |
|---|---|
| Bank centralny | |
| Rok podatkowy |
1 lipca – 30 czerwca |
| Organizacje gospodarcze | |
| Dane statystyczne | |
| PKB (nominalny) | |
| PKB (ważony PSN) |
163 mld dol. międzynarodowych (2017) |
| PKB per capita |
Nominalny: 1702 USD |
| Wzrost PKB |
4,8%[1] (2017) |
| Struktura PKB |
Rolnictwo: 32,7% |
| Inflacja |
6,9% (marzec 2018)[2] |
| Wymiana handlowa | |
| Eksport |
6,363 mld USD (2016) |
| Towary eksportowane |
herbata, produkty ogrodnicze, kawa, produkty naftowe, ryby, cement |
| Główni partnerzy |
Uganda 10,7% |
| Import |
16,34 mld USD (2016) |
| Towary importowane |
maszyny i sprzęt transportowy, produkty naftowe, pojazdy silnikowe, żelazo i stal, kalafonia |
| Główni partnerzy |
Chiny 30% |
| Zatrudnienie | |
| Siła robocza |
48% (2015) |
| Struktura zatrudnienia |
rolnictwo 75% |
| Stopa bezrobocia |
11% (2017)[3] |
| Wskaźniki jakości życia | |
| Ludność poniżej progu ubóstwa |
46%[4] |
| Współczynnik Giniego |
47,7% (2013)[5] |
| Wskaźnik rozwoju społecznego |
0,555[6] |
| Finanse publiczne | |
| Dług publiczny |
20,25 mld USD (2016)[7] |
| Przychody budżetowe |
7,375 mld USD (2012) |
| Wydatki budżetowe |
9,3 mld USD (2012) |
Rząd Kenii jest ogólnie przyjazny dla inwestorów i wprowadził kilka reform regulacyjnych, w celu uproszczenia inwestycji zagranicznych, jak i lokalnych, w tym utworzenie stref wolnego handlu. Rosną one bardzo szybko, dzięki bezpośrednim inwestycjom zagranicznym. Coraz większa część transakcji zagranicznych Kenii to przelewy Kenijczyków pracujących W USA, Europie, Azji i na Bliskim Wschodzie[9]. W porównaniu z sąsiadami Kenia ma dobrze rozwiniętą infrastrukturę.
W marcu 2014 roku ekonomiści przewidywali, że w Kenii będzie się utrzymywał wzrost gospodarczy powyżej 5%[10], głównie z powodu dynamicznie rozwijających się: telekomunikacji, transportu, budownictwa i rolnictwa. Rozwój spowodowany jest przez dużą liczbę specjalistów mówiących w języku angielskim oraz bardzo dobrą znajomość obsługi komputera, zwłaszcza wśród młodzieży.
W 2018 roku Kenia zajęła 80. miejsce (w 2016 roku 113., a w 2017 roku 92.) w rankingu Doing Business[11].
Rolnictwo dominuje w gospodarce kraju, mimo że tylko 15% powierzchni Kenii ma wystarczającą żyzność, aby mogły być na niej prowadzone uprawy, a ziemia pierwszej kategorii zajmuje tylko 8% powierzchni[12]. W 2015 roku aż 75% zatrudnionych pracowało w sektorze rolniczym[13][14]. W 2016 roku rolnictwo było drugim, po usługach, sektorem o największym udziale w strukturze PKB Kenii[13]. W pierwszym kwartale 2017 roku produkcja żywności spadła średnio o 1,1% w porównaniu z pierwszym kwartałem 2016 roku, największy spadek zanotowano w produkcji herbaty, bo o 35,5% (z 139,6 ton na 90,1 ton)[15]. Rolnictwo w Kenii uzależnione jest w bardzo dużym stopniu od pogody.
Na terenach górskich, najżyźniejszych terenach Kenii, uprawia się głównie herbatę, kawę, agawę sizalową, kukurydzę i pszenicę. Zwierzęta gospodarskie hoduje się na sawannach w północno-wschodnich regionach. Kokosy, ananasy, orzechy nerkowca, bawełna, trzcina cukrowa, agawa sizalowa i kukurydza uprawiane są w dolinach[12].
Degradacja terenów leśnych zmniejszyła produkcję w leśnictwie. Rybołówstwo ma lokalne znaczenie, skoncentrowane jest głównie wokół Jeziora Wiktorii i posiada niewykorzystany w pełni potencjał nad Jeziorem Rudolfa[12]. W 2013 roku rybołówstwo stanowiło 0,54% krajowego PKB[16] i dawało pracę 130 tysiącom Kenijczyków. Wpływy z eksportu ryb wynosiły 62,9 mln USD w 2012 roku[16]. Zanieczyszczenie wód, przełowienie i używanie niedozwolonych technik łowieckich doprowadziło do spadku ilości poławianych ryb i zagrażało miejscowym gatunkom[12].
Kenia nie ma znaczących zasobów mineralnych. Górnictwo i wydobycie ma nieznaczny udział w gospodarce, stanowi ok. 1% PKB[17]. Największe wpływy przynosi wydobycie sody kalcynowej nad jeziorem Magadi[12], która zapewnia 4% światowych dostaw tego surowca[18]. Oprócz sody wydobywa się również wapień, złoto, sól, duże ilości niobu, fluorytu i paliw kopalnych, a ich produkcja rosła dynamicznie w latach 2006–2010[18].
W czerwcu 2016 roku prezydent Kenii Uhuru Kenyatta podpisał nowe prawo, które ma przyczynić się do szybkiego rozwoju tego sektora gospodarki. Według szacunków do 2030 roku dzięki nowej ustawie w Kenii powstanie 20 nowych kopalni, a górnictwo ma wtedy stanowić ok. 10% PKB[17].
Chociaż Kenia jest najbardziej rozwiniętym przemysłowo krajem Afryki Wschodniej, przemysł stanowi 18% PKB[19][13]. Produkcja przemysłowa w latach 2000. rosła średnio o 3,1% rocznie[19]. W 2011 roku przemysł dawał pracę bezpośrednio ponad 250 tysiącom Kenijczyków, a pośrednio prawie 1,5 miliona ludziom[19]. Działalność przemysłowa skupiona jest wokół trzech największych ośrodków miejskich: Nairobi, Mombasy i Kisumu[12]; jest zdominowana przez przemysł spożywczy[19]. Ponad połowa inwestycji w sektorze przemysłowym jest zagraniczna, z czego połowa to inwestycje przedsiębiorstw z Wielkiej Brytanii[12][19]. Drugim inwestorem są Stany Zjednoczone[12].
36% mieszkańców Kenii ma dostęp do energii elektrycznej[20][21]. W 2014 roku 44% energii wytwarzały elektrownie geotermalne, 36% elektrownie wodne, a 19% energii wytwarzały elektrownie cieplne (na gaz i ropę naftową, w produkcji energii nie używa się węgla). Mniej niż 1% wytworzonej energii pochodzi z odnawialnych źródeł[21][22].
We wrześniu 2010 roku minister energii i ropy naftowej Patrick Nyoike ogłosił, że Kenia wybuduje pierwszą elektrownię atomową między 2017 a 2022 rokiem[23]. Budowa ma kosztować 3,5 mld USD i będzie wykorzystana technologia południowokoreańska[24].
Kenia jest centrum usług finansowych środkowej i wschodniej Afryki. Nairobi Securities Exchange zajmuje 4. miejsce w Afryce pod względem kapitalizacji[25].
System bankowy w Kenii nadzoruje Centralny Bank Kenii[26]. W 2017 roku w Kenii działały 42 banki komercyjne[27], z czego dwa należą do międzynarodowych korporacji (Barclays i Citibank)[27]. Pozostałe to mniejsze banki lokalne.
Kenijski sektor usług, który stanowi 49,3% PKB, jest zdominowany przez turystykę. W 2013 roku Kenię odwiedziło 1,49 mln zagranicznych turystów[28]. W 2015 roku przychody z turystyki wyniosły 84,6 mld szylingów kenijskich[29]. Najwięcej turystów przybyło w 2015 z Wielkiej Brytanii (98 523 turystów) i Stanów Zjednoczonych (84 759 osób)[29].
Główną atrakcją turystyczną Kenii jest 27 parków narodowych i 34 rezerwaty przyrody[30]. W stolicy państwa, Nairobi, można podziwiać wiele ważnych historycznie budynków (niektóre pochodzą z VIII wieku)[30]. Ponadto w Kenii znajduje się 536 kilometrów plaż z białego piasku[30].
Kenia ma ujemny bilans handlowy. W 2016 roku wyeksportowała towary za 6,36 mld USD, a importowała towary i usługi za 16,34 mld USD[13]. Głównymi partnerami handlowymi Kenii są Chiny, Indie, Uganda, Tanzania oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie[13].
Głównymi towarami eksportowymi w 2015 roku były herbata (24%), ropa naftowa (9%), kwiaty (7%) oraz rośliny strączkowe (3%)[31]. W 2015 roku Kenia importowała głównie ropę naftową (12%), leki, samochody oraz sprzęt RTV (po 3%)[31].
Kenia bierze aktywny udział w międzynarodowych organizacjach handlowych, takich jak Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej, Wspólnota Wschodnioafrykańska, a także Światowa Organizacja Handlu.
W 2013 roku w Kenii działało 197 lotnisk cywilnych, z czego tylko 16 miało utwardzone pasy startowe[13]. Wiele z lotnisk bez utwardzonych służy prywatnym celom, jak organizowanie safari i prywatne parki gier, ale są obsługiwane przez linie lotnicze AirKenya. Największym portem lotniczym w Kenii jest port lotniczy Jomo Kenyatta w Nairobi. Niektóre loty międzynarodowe są organizowane z Portu lotniczego Mombasa-Moi. W 2011 roku port lotniczy Kisumu został przebudowany na międzynarodowy port lotniczy. W 2012 roku U.S. Navy Seabees wybudowały nowy asfaltowy pas startowy na lotnisku w Wajir, aby mógł obsługiwać ciężkie samoloty wojskowe[32].
W 2015 roku linie lotnicze obsłużyły 4,8 mln pasażerów[13].
W Kenii długość linii kolejowych wynosi 3806 km, z czego 3344 km to kolej wąskotorowa (o rozstawie szyn 1000 mm)[13].
W 2017 roku otwarto nową linię kolejową o długości 470 km, który łączy port morski w Mombasie ze stolicą kraju, Nairobi[33]. Koszt inwestycji wyniósł 3,2 mld USD i został częściowo sfinansowany przez Chiny. Jest to część nowej sieci kolei, która ma łączyć Kenię, Etiopię, Sudan Południowy, Ugandę, Rwandę, Burundi i Demokratyczną Republikę Kongo[33].
W 2017 roku w Kenii istniało 161 452 km dróg, z czego tylko 14 420 km to drogi utwardzone[13]. Sieć autostrad liczy 8500 km[13]. Dwie z nich mają zasięg międzynarodowy i łączą: Mombasę z Lagos oraz Kair z Kapsztadem (przez Nairobi). Transport publiczny w miastach jest prawie w całości obsługiwany przez minibusy.
W 2015 roku 46% populacji Kenii posiadało dostęp do Internetu[13]. Z telefonów komórkowych korzysta prawie 38 milionów mieszkańców[13], a w kraju dynamicznie rozwija się system płatności mobilnych M-Pesa.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
