Wskaźnik rozwoju społecznego

Wskaźnik rozwoju społecznego, WRS, HDI (od ang. Human Development Index, w dosł. tłum. „wskaźnik rozwoju ludzkiego”) – syntetyczny miernik opisujący stopień rozwoju społeczno-ekonomicznego poszczególnych krajów (stąd czasem nazywany wskaźnikiem rozwoju społeczno-ekonomicznego), opracowany w roku 1990 przez pakistańskiego ekonomistę Mahbuba ul Haqa. Oparty na tym wskaźniku system porównywania wprowadzony został przez Organizację Narodów Zjednoczonych i, od 1993 roku, wykorzystuje go w swoich corocznych raportach oenzetowska agenda do spraw rozwoju (UNDP).

Mapa prezentująca państwa świata według kategorii wskaźnika rozwoju społecznego uwzględniającego nierówność (IHDI), dane z 2018, opublikowane w 2019^[1].

0.800–1.000 (bardzo wysoki)      0.700–0.799 (wysoki)      0.550–0.699 (średni)

0.350–0.549 (niski)      brak danych

Wskaźnik rozwoju społecznego w 2013

Wskaźnik rozwoju społecznego w 2010

Wskaźnik rozwoju społecznego w 2008

Wskaźnik rozwoju społecznego w 2005

Składowe wskaźnika

Wskaźnik HDI ocenia kraje na trzech obszarach: „długie i zdrowe życie” (long and healthy life), „wiedza” (knowledge) i „dostatni standard życia” (decent standard of living). Od roku 2010 do ich pomiaru służą następujące wskaźniki:

• oczekiwana długość życia
• średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wieku 25 lat i starszych
• oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia
• dochód narodowy per capita w USD, liczony według parytetu siły nabywczej danej waluty.

Ranking HDI

Kraje o bardzo wysokim wskaźniku HDI (2018)

	Państwo	Wskaźnik HDI	Spodziewana długość życia	Dochód narodowy na osobę (w tys. dolarów USA, według parytetu siły nabywczej w 2011 r.)
1	Norwegia	0,949	81,7	67,614
2	Australia	0,939	82,5	42,822
3	Szwajcaria	0,939	83,1	56,364
4	Niemcy	0,926	81,1	45,000
5	Dania	0,925	80,4	44,519
6	Singapur	0,925	83,2	78,162
7	Holandia	0,924	81,7	46,326
8	Irlandia	0,923	81,1	37,065
9	Kanada	0,920	82,2	42,582
10	USA	0,920	79,2	53,245
11	Hong Kong	0,917	84,2	54,265
12	Nowa Zelandia	0,915	82,0	32,870
13	Szwecja	0,913	82,3	46,251
14	Liechtenstein	0,912	80,2	75,065
15	Wielka Brytania	0,909	80,8	37,931
16	Japonia	0,903	83,7	37,268
17	Korea Płd.	0,901	82,1	34,541
18	Izrael	0,899	82,6	31,215
19	Luksemburg	0,898	81,9	62,471
20	Francja	0,897	82,4	38,085
21	Belgia	0,896	81,0	41,243
22	Finlandia	0,895	81,0	38,868
23	Austria	0,893	81,6	43,609
24	Słowenia	0,890	80,6	28,664
25	Włochy	0,887	83,3	33,573
26	Hiszpania	0,884	82,8	32,779
27	Polska	0,876 (2021)	77,6	24,117
28	Czechy	0,875	78,8	28,144
29	Grecja	0,866	81,1	24,808
30	Brunei	0,865	79,0	72,843
31	Estonia	0,865	77,0	26,362
32	Andora	0,858	81,5	47,979
33	Cypr	0,856	80,3	29,459
34	Malta	0,856	80,7	29,500
35	Katar	0,856	78,3	129,916
36	Litwa	0,848	73,5	26,006
37	Chile	0,847	82,0	21,665
38	Arabia Saudyjska	0,847	74,4	51,320
39	Słowacja	0,845	76,4	26,764
40	Portugalia	0,843	81,2	26,104
41	Zjednoczone Emiraty Arabskie	0,840	77,1	66,203
42	Węgry	0,836	75,3	23,394
43	Łotwa	0,830	74,3	22,589
44	Argentyna	0,827	76,5	20,945
45	Chorwacja	0,827	77,5	20,291
46	Bahrajn	0,824	76,7	37,236
47	Czarnogóra	0,807	76,4	15,410
48	Rosja	0,804	70,3	23,286
49	Rumunia	0,802	74,8	19,428
50	Kuwejt	0,800	74,5	76,075

Zwycięzcy rankingu w poszczególnych latach

* 2022 – Norwegia

• 2021 – Szwajcaria
• 2020 – Norwegia^[2]
• 2019 – Norwegia
• 2017 – Norwegia
• 2016 – Norwegia
• 2015 – Norwegia^[3]
• 2014 – Norwegia^[4]
• 2013 – Norwegia
• 2012 – Norwegia^[5]
• 2011 – Norwegia^[6]
• 2010 – Norwegia^[7]
• 2009 – Norwegia
• 2008 – Islandia
• 2007 – Islandia
• 2006 – Norwegia
• 2005 – Norwegia
• 2004 – Norwegia
• 2003 – Norwegia
• 2002 – Norwegia
• 2001 – Norwegia
• 2000 – Norwegia
• 1999 – Kanada
• 1998 – Kanada
• 1997 – Kanada
• 1996 – Kanada
• 1995 – Norwegia
• 1994 – Kanada
• 1993 – Japonia
• 1992 – Kanada
• 1991 – Japonia
• 1990 – Kanada
• 1985 – Kanada
• 1980 – Szwajcaria

W 2014 roku Polska zajmowała 35 miejsce ex aequo z Litwą^[8].

Zobacz też

• lista państw świata według wskaźnika rozwoju społecznego
• uproszczony wskaźnik rozwoju społecznego
• wskaźnik ubóstwa społecznego
• Raport o Rozwoju Społecznym