Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku (Rynek)

Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku – barokowa rzeźba świętego Jana Nepomucena, znajdująca się w południowo-wschodnim narożu Rynku w Prudniku. Powstała z inicjatywy burmistrza i mieszczan w 1733.

Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku

Figura św. Jana Nepomucena, w tle ratusz (2023)
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Miejscowość	Prudnik
Miejsce	Rynek
Typ obiektu	posąg
Styl architektoniczny	barok
Projektant	CWZ
Fundator	burmistrz Tobiasz i sześciu mieszczan
Data budowy	1733
Położenie na mapie Prudnika Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku
Położenie na mapie Polski Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku
Położenie na mapie województwa opolskiego Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku
Położenie na mapie gminy Prudnik Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku
50°19′17″N 17°34′51″E

Historia

Pocztówka z figurą z początku XX wieku

Fundatorami figury byli burmistrz Tobiasz oraz sześciu prudnickich mieszczan, którzy nosili imię Jan^[1][2]. Autor rzeźby jest nieznany^[3], mogą do niego należeć zawarte w jednej z inskrypcji na pomniku inicjały CWZ^[4]. Prawdopodobnie był on jednym z uczniów Michała Kramera^[5]. Została ona postawiona na Rynku w Prudniku 15 maja 1733^[1]. Trzy lata później zostały do niego dostawione dwie rzeźby aniołów. Różnice między figurami sugerują, że wykonał je inny rzeźbiarz. Dysproporcje w kształcie ciała obu figur mogą wskazywać, że zanim znalazły się na Rynku, były postawione w innym, wyżej położonym miejscu^[3].

Figura i ratusz (1961)

Pomnik nie został uszkodzony podczas działań wojennych w Prudniku w 1945^[6]. W 1976 przeprowadzono prace konserwatorskie figury w zakresie wzmocnienia nośnego trzonu pomnika i ustabilizowania figury Nepomucena i obu aniołów. Usunięto nawarstwienia, przemalowania, odsolono kamień oraz utwardzono go strukturalnie żywicami epoksydowymi. Ubytki formy rzeźbiarskiej zostały zaplombowane, a brakujące fragmenty zrekonstruowano. Całość została ujednolicona kolorystycznie^[5].

Pomnik pozbawiony aniołów (2009)

Rzeźba przeszła prace konserwatorskie w 2003. Wówczas rzeźby aniołów zostały zdemontowane, ponieważ wystające z cokołu boczne postumenty były w złym stanie (jeden z nich się rozpadł). Konserwator Ireneusz Śmiechowski zrekonstruował zniszczone cokoły i na nowo zamocował na nich anioły w 2010^[3].

Architektura

Posąg świętego Jana Nepomucena przedstawiony jest w klasycznym kontrapoście^[7]. Stoi na wielobocznym cokole pokrytym dwujęzycznymi inskrypcjami (po łacinie i po niemiecku^[4]) zakończonym belkowaniem z wolutowymi spływami po bokach^[7][2]. Na głowie świętego nimb z pięciu gwiazd, w rękach trzyma palmę męczeńską i krzyż^[7][8]. Na kłębiących się obłokach pod nogami posągu znajdują się głowy puttów i dwa małe anioły^[8]. Jeden z nich trzyma w ręce język, drugi trzyma palec na ustach na znak zachowanej przez Nepomucena tajemnicy spowiedzi^[9]. Po obu stronach cokołu ustawiono figury aniołów. W dwóch ozdobnych kartuszach w zwieńczeniu cokołu ujęte zostały herb Prudnika oraz wyobrażenie sceny zrzucenia Nepomucena do Wełtawy z mostu Karola w Pradze^[9]. Z przodu postumentu postacie aniołów wskazują na inskrypcje, które zawierają modlitwę do świętego, nazwiska fundatorów oraz prośbę władz miasta o opiekę nad Prudnikiem, w tłumaczeniu na język polski: „Mężowi świętej sławy i czci, który zachował dobre imię i sławę poświęcamy tę figurę”^[10]. Całość otoczona została metalowym ogrodzeniem^[8].

• 
  Tył figury
• 
  Zbliżenie na figurę świętego i potta
• 
  Inskrypcja po łacinie
• 
  Figura anioła
• 
  Figura anioła

Zobacz też

• pomniki i obiekty upamiętniające w Prudniku

Przypisy

1. GrzegorzG. Weigt GrzegorzG., Pod opieką Nepomucena, „Tygodnik Prudnicki”, 21 (1065), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 25 maja 2011, s. 22, ISSN 1231-904X.
2. Kasza 2020 ↓, s. 319.
3. Kasza 2020 ↓, s. 325.
4. Nepomuki X. Opolskiego [online], nepomuki.pl [dostęp 2024-10-27].
5. Prace konserwatorskie i dokumentacyjne, „Opolski Informator Konserwatorski”, Opole: WOINTE, 1981, s. 175.
6. JanJ. Tomaszewski JanJ., O świętym Janie Nepomucenie, „Tygodnik Prudnicki”, 6 (946), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 lutego 2009, s. 19, ISSN 1231-904X.
7. Anioły opuściły Nepomuka, „Tygodnik Prudnicki”, 32 (715), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 sierpnia 2004, s. 24, ISSN 1231-904X.
8. Wskaż 11 różnic między zdjęciami obok, „Tygodnik Prudnicki”, 12 (1212), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 19 marca 2014, s. 24, ISSN 1231-904X.
9. Kasza 2020 ↓, s. 321.
10. Czas na św. Jana Nepomucena, „Tygodnik Prudnicki”, 32 (662), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 sierpnia 2003, s. 5, ISSN 1231-904X.

Bibliografia

• Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.