Celbowo

Celbowo (d. Celibowo, Czielbowa; kaszb. Celbòwò, niem. Celbau)^[3] – osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck, na Kępie Puckiej.

Celbowo

osada
Pałac neogotycki z lat 70. XIX w.
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	pucki
Gmina	Puck
Liczba ludności (2007)	491
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	84-100[1]
Tablice rejestracyjne	GPU
SIMC	0170340
Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck Celbowo
Położenie na mapie Polski Celbowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Celbowo
Położenie na mapie powiatu puckiego Celbowo
54°41′09″N 18°22′10″E[2]

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną. W wyniku historycznych procesów lingwistycznych nazwa przybierała wiele form. Po raz pierwszy wymieniona została w 1298 jako Zelibore, 1394 Czillibow, Gillibow, 1400 Czillebaw, Tzilbow, Czilbau, 1472 Czelebaw, 1534 Celibowo, 1565 Czelibouo, 1583 Kolibowo, 1627-28 z Szczelibowem, z Czelbowem, 1627 Celibowo, 1664 Celbowo, 1796-1802 Celbau, 1880 Celbowo, Celbau. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwy osobowej Żelibor - słowiańskiego imienia składającego się z dwóch członów: Żeli- ("pragnąć") i -bor ("walka", "walczyć, zmagać się"). Do nazwy dodany został sufiks -je wtórnie wyrównany do formy -owo. Niemiecka nazwa Celbau powstała w wyniku procesu germanizacji pierwotnej nazwy miejscowej^[4].

Historia

Wieś królewska w starostwie puckim w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wieś znajduje się przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 213 i 216. Jest siedzibą sołectwa Celbowo, w którego skład wchodzi również miejscowość Celbówko.

W Celbowie znajduje się dawny majątek ziemski z pałacem neogotyckim i zabudowaniami folwarcznymi pochodzącymi z 3 ćw. XIX wieku. Wśród zabudowań znajdują się m.in. wieża ciśnień i wieża zegarowa^[6].

W okresie 1823–1945 majątek ziemski wraz z pałacem była w posiadaniu rodziny Rodenackerów, właścicieli browaru Alte Danziger Brauerei E. Rodenacker w Gdańsku.

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 140 [zarchiwizowane 2022-10-26].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14645
3. Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
4. Rymut 1997 ↓, s. 10.
5. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 100.
6. Portal Polska niezwykła

Bibliografia

• Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. II, C-D, hasło "Celbowo". Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 10. ISBN 978-83-64007-04-0.

Zobacz też

• Puck