1917 w polityce

Wydarzenia polityczne w 1917 roku.

Włodzimierz Lenin

Niemiecki żołnierz obok zdobycznego czołgu brytyjskiego pod Cambrai

Ferdinand von Zeppelin

Mata Hari

Rada Regencyjna. Od lewej: Józef Ostrowski, arcybiskup Aleksander Kakowski i ksiażę Zdzisław Lubomirski

John F. Kennedy

◄◄ | 1912 | 1913 | 1914 | 1915 | 1916

1917

1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | ►►

Styczeń

• 9 stycznia – zmarł Herman Stump, amerykański polityk^[1].
• 22 stycznia – w przemówieniu przed Senatem prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson opowiedział się za utworzeniem niepodległego państwa polskiego^[2].
• 30 stycznia – zmarł John McDonald, amerykański polityk^[3].

Luty

• 13 lutego – Mata Hari została aresztowana przez władze francuskie za szpiegostwo^[4].
• 27 lutego – urodził się John Connally, polityk amerykański, gubernator Teksasu^[5].

Marzec

• 7 marca – urodził się Reginald Maudling, brytyjski polityk, minister w rządach Anthony’ego Edena, Harolda Macmillana, Aleca Douglasa-Home’a i Edwarda Heatha^[6].
• 8 marca:
  • rozpoczęła się Rewolucja lutowa^[7].
  • zmarł Ferdinand von Zeppelin, niemiecki generał, dyplomata i konstruktor lotniczy^[8].
• 10 marca – urodził się Zbigniew Ścibor-Rylski, generał, uczestnik kampanii wrześniowej i powstania warszawskiego^[9].
• 12 marca – w Piotrogrodzie przedstawiciele ugrupowań robotniczych utworzyli Piotrogrodzką Radę Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Tego samego dnia nowe władze rozpoczęły aresztowania wysokich carskich urzędników^[10].
• 15 marca – w Pskowie car Rosji Mikołaj II Romanow abdykował. Na następcę wyznaczył Michała Aleksandrowicza, który odmówił przyjęcia władzy i nakazał wszystkim mieszkańcom Rosji podporządkowanie się Rządowi Tymczasowemu w Piotrogrodzie^[10].
• 27 marca – urodził się Cyrus Vance, amerykański polityk^[11].

Kwiecień

• 4 kwietnia – zmarł William Lawies Jackson, brytyjski arystokrata i polityk^[12].
• 6 kwietnia – Stany Zjednoczone przystąpiły do I wojny światowej^[13].
• 20 kwietnia – Włodzimierz Lenin opublikował w „Prawdzie” tzw. tezy kwietniowe w której przedstawił strategię walki o władzę w Rosji^[10].
• 21 kwietnia – zmarł George Thomas Baird, kanadyjski polityk^[14].

Maj

• 23 maja – zmarła Ranavalona III, ostatnia królowa Madagaskaru^[15].
• 29 maja – urodził się John F. Kennedy, amerykański polityk, senator i prezydent^[16][17].

Czerwiec

• 4 czerwca – we Francji zaczęła formować się Armia Polska (tzw. Armia Błękitna)^[18].
• 15 czerwca – Móric Esterházy został premierem Węgier^[19].

Lipiec

• 21 lipca – Aleksandr Kierenski został nowym premierem Rządu Tymczasowego Rosji^[10].
• 21/22 lipca – w nocy Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali aresztowani w związku z kryzysem przysięgowym^[20].
• 25 lipca – Mata Hari została skazana na śmierć^[21].

Sierpień

• 7 sierpnia – urodził się Melvin H. Evans, polityk amerykański reprezentujący Wyspy Dziewicze^[22].
• 15 sierpnia:
  • w Lozannie powstał Komitet Narodowy Polski, który miał za zadanie reprezentować polskie interesy za granicą. W jej składzie znaleźli się: Roman Dmowski, Stanisław Grabski, Józef Haller, Ignacy Jan Paderewski, Erazm Piltz, Marian Seyda^[10].
  • urodził się Jack Lynch, premier Irlandii^[23].
• 26 sierpnia – zmarł William Lane, australijski aktywista ruchu robotniczego^[24].

Wrzesień

• 11 września – urodził się Ferdinand Marcos, prezydent Filipin^[25].
• 12 września – Niemcy i Austro-Węgry powołały Radę Regencyjną Królestwa Polskiego^[18].

Październik

• 15 października – Mata Hari została rozstrzelana^[26].
• 16 października – urodził się John R. Foley, polityk amerykański (zm. 2001)^[27].
• 24 października – początek bitwy pod Caporetto nad rzeką Soczą (obecnie w Słowenii), trwającej do 2 grudnia^[28].
• Pokojową Nagrodę Nobla otrzymał Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża^[10].

Listopad

• 6/7 listopada – po zajęciu przez Lwa Trockiego najważniejszych punktów w Piotrogrodzie rozpoczęła się Rewolucja październikowa^[10].
• 7 listopada – Włodzimierz Lenin ogłosił upadek Rządu Tymczasowego. Po wystrzale z krążownika Aurora bolszewicy zajęli Pałac Zimowy^[10].
• 8 listopada – Aleksandra Kołłontaj została pierwszą w historii kobietą ministrem. Powołano ją na stanowisku ludowego komisarza opieki społecznej w rewolucyjnym rządzie bolszewickim^[10].
• 10 listopada – zmarł Thomas Simpson Sproule, kanadyjski polityk^[29].
• 19 listopada – urodziła się Indira Gandhi, premier Indii^[30][31].
• 20 listopada–6 grudnia – miała miejsce Bitwa pod Cambrai, w której po raz pierwszy użyto czołgów^[32].

Grudzień

• 6 grudnia – proklamowanie niepodległości przez Finlandię^[33].
• 20 grudnia – Rada Komisarzy Ludowych utworzyła Ogólnorosyjską Nadzwyczajną Komisję do Walki z Kontrorewolucja i Sabotażem (zwaną Czeką). Na jej czele stanął Feliks Dzierżyński^[10].

Przypisy

1. Stump, Herman, (1837-1917). bioguide.congress.gov. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
2. Kalendarz dat 1917. dzieje.pl. [dostęp 2017-11-21]. (pol.).
3. McDonald, John, (1837-1917). bioguide.congress.gov. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
4. Erik Sass: French Arrest Mata Hari. mentalfloss.com. [dostęp 2017-11-19]. (ang.).
5. John B. Connally (1971-1972). treasury.gov. [dostęp 2017-11-19]. (ang.).
6. Reginald Maudling Dies. washingtonpost.com. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
7. rewolucja lutowa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-10-26].
8. Zeppelin Ferdinand, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-20].
9. Zbigniew Ścibor-Rylski. sppw1944.org. [dostęp 2017-11-21]. (pol.).
10. Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 20. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 75, 77. ISBN 83-7425-500-5.
11. Biographies of the Secretaries of State: Cyrus Roberts Vance (1917–2002). history.state.gov. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
12. William Lawies Jackson, 1st Baron Allerton. thepeerage.com. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
13. Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej. konflikty.pl. [dostęp 2017-11-21]. (pol.).
14. Baird, George Thomas (Hon.) 1847 – 1917. newirelandnb.ca. [dostęp 2017-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)]. (ang.).
15. Queens Regnant: Ranavalona III of Madagascar. historyofroyalwomen.com. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
16. Kennedy John Fitzgerald, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-20].
17. John F. Kennedy, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-20] (ang.).
18. Kalendarium. W: Adam Dziurok, Marek Gałęzowski, Łukasz Kamiński, Filip Musiał: Od niepodległości do niepodległości Historia Polski 1918–1989. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 473.
19. Krzysztof Varga: Péter Esterházy nie żyje. Wielki pisarz, hrabia, kibic i geniusz miał 66 lat. wyborcza.pl. [dostęp 2017-11-19]. (pol.).
20. 22 lipca 1917 r. Józef Piłsudski zostaje aresztowany przez władze niemieckie. nowahistoria.interia.pl. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
21. 1917 Mata Hari sentenced to die. history.com. [dostęp 2017-11-21]. (ang.).
22. Evans, Melvin Herbert, (1917-1984). bioguide.congress.gov. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
23. Jack Lynch, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-20] (ang.).
24. Gavin Souter: Lane, William (1861–1917). adb.anu.edu.au. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
25. Ferdinand Marcos. famousbirthdays.com. [dostęp 2017-11-21]. (ang.).
26. Mata Hari, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-19].
27. Foley, John Robert, (1917-2001). bioguide.congress.gov. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
28. Battle of Caporetto, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-21] (ang.).
29. Sproule, Thomas Simpson. biographi.ca. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
30. Gandhi Indira Priyadarshini, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-19].
31. Indira Gandhi, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-19] (ang.).
32. Battle of Cambrai, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-20] (ang.).
33. 6 grudnia 1917. wolnapolska.pl. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).