Lublin R.VIII

Lublin R.VIII – polski samolot liniowy (rozpoznawczo-bombowy) oraz wodnosamolot z okresu międzywojennego, produkcji zakładów Plage i Laśkiewicz budujących samoloty pod oznaczeniem Lublin.

Lublin R.VIII

Lublin R.VIII
Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Zakłady Mechaniczne Plage i Laśkiewicz
Typ	samolot rozpoznawczo-bombowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie – stałe (kołowe lub pływakowe)
Załoga	2 (pilot, obserwator)
Historia
Data oblotu	marzec 1928
Lata produkcji	1928–1930
Wycofanie ze służby	1939
Liczba egz.	6
Dane techniczne
Napęd	patrz tabela
Moc	patrz tabela
Wymiary
Rozpiętość	17 m
Długość	patrz tabela
Wysokość	patrz tabela
Powierzchnia nośna	76,40 m²
Masa
Własna	patrz tabela
Startowa	patrz tabela
Osiągi
Prędkość maks.	patrz tabela
Prędkość przelotowa	patrz tabela
Prędkość wznoszenia	patrz tabela
Pułap	patrz tabela
Zasięg	patrz tabela
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy Vickers kal. 7,69 mm (stały, zsynchronizowany – pilota) 2 karabiny maszynowe Lewis kal. 7,69 mm (ruchome, sprzężone – obserwatora) 300 kg bomb (w wyrzutnikach pod płatem dolnym)
Użytkownicy
Polska
Rzuty

Historia

Silnik Farman 12 We eksponowany w MLP w Krakowie

Na początku lat dwudziestych XX wieku opracowano w Polsce koncepcję lotnictwa liniowego. Do jego zadań należało rozpoznanie sił przeciwnika, bombardowanie i współpraca z własnymi jednostkami na pierwszej linii frontu.

W 1927 roku inż. Jerzy Rudlicki z Zakładów Mechanicznych Plage i Laśkiewicz w Lublinie opracował wspólnie z inż. Jerzym Dąbrowskim i inż. Antonim Uszackim projekt samolotu liniowego, który został oznaczony jako Lublin R.VIII. 14 grudnia 1927 roku podpisano umowę z lotnictwem wojskowym na budowę trzech prototypów tego samolotu.

Pierwszy prototyp oznaczony jako R.VIII/1 został zbudowany już 8 lutego 1928 roku, ale z powodu opóźnienia dostawy francuskiego silnika Farman 12WL oblotu dokonano dopiero w marcu 1928 roku^[1]. Po próbach w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa (IBTL) w Warszawie uzyskał on pozytywną opinię z zaleceniem, aby zastosować mocniejszy silnik.

W związku z zaleceniami IBTL, zakupiono we Francji mocniejszy silnik Lorraine-Dietrich 18Kd. Został w niego wyposażony drugi prototyp, oznaczony jako R.VIII/2. Został on oblatany w lipcu 1928 roku^[1]. Wykazywał dobre własności pilotażowe i stał się wzorcem do budowy samolotu seryjnego.

13 marca 1929 roku podpisano umowę z lotnictwem wojskowym na budowę 4 seryjnych samolotów Lublin R.VIII a. Pierwszy z tych samolotów wyposażony był w silnik Lorraine-Dietrich (podobnie jak prototyp R.VIII/2) a trzy następne w nowy silnik Hispano-Suiza. Wszystkie samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1930 roku.

Lotnicy 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu przed samolotem Lublin R-VIIIa z silnikiem Hispano-Suiza.

Samoloty te zostały poddane badaniom w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa, w trakcie których jeden z nich został rozbity. Pozostałe przekazano do jednostek lotniczych. Pomimo dobrego uzbrojenia i wytrzymałości konstrukcji, stwierdzono, że nie spełnia on oczekiwań. Pełne osiągi uzyskiwane były tylko przy minimalnym obciążeniu i ograniczonym zasięgu. Wady te spowodowały, że lotnictwo wojskowe zrezygnowało z dalszych zakupów tego samolotu.

Dyrekcja Zakładów Mechanicznych Plage i Laśkiewicz nie zrezygnowała jednak. Jeszcze w kwietniu 1930 roku zwróciła się do Kierownictwa Marynarki Wojennej z ofertą przebudowy samolotu Lublin R.VIII a na wodnosamolot pływakowy. W 1931 Marynarka Wojenna po zapoznaniu się z ofertą zamówiła w zakładach 4 wodnosamoloty. Umowę podpisano 26 lutego 1932 roku.

W 1932 roku zbudowano pierwszy z nich, wyposażony w silnik Lorraine-Dietrich. Nosił on oznaczenie R.VIII bis. Następne dwa, wyposażone w silnik Hispano-Suizo, nosiły oznaczenie R.VIII ter. Czwarty został rozebrany na części zamienne. Wodnosamoloty Lublin R.VIII czasami są również nazywane Lublin R.VIII hydro.

Z powodu rozpoczęcia budowy samolotów Lublin R.XIII, w 1932 roku zrezygnowano z dalszego rozwoju tej konstrukcji. Łącznie z prototypami wyprodukowano 6 samolotów Lublin R.VIII wszystkich odmian^[1].

W 2015 roku z dna Zatoki Puckiej wydobyto pozostałości wodnosamolotu Lublin R.VIIIter/hydro o numerze bocznym 803^[2]. Część szkieletu, silnik i śmigło można obejrzeć w Muzeum MDLOT w Pucku.

Użycie w lotnictwie polskim

Samolot Lublin R-VIII na lotnisku

Samoloty Lublin R.VIII były budowane dla polskiego lotnictwa wojskowego oraz lotnictwa Marynarki Wojennej. W lotnictwie wojsk lądowych używano ich w zasadzie tylko do lotów ćwiczebnych. Dwa samoloty w wersji pływakowej, użytkowane były przez Morski Dywizjon Lotniczy w Pucku do roku 1938. W I Eskadrze Dalekiego Rozpoznania stosowano je do zadań rozpoznawczych i bombardowania. Następnie zostały przeniesione do eskadry szkolno-treningowej, gdzie przetrwały do 1939 roku. Samoloty zostały zniszczone 8 września 1939 roku, przez lotnictwo niemieckie, w rejonie Chałup na Półwyspie Helskim.

Samoloty Lublin R.VIII wykorzystywano także w sporcie lotniczym. Prototyp R.VIII/2 wziął udział w sierpniu 1928 roku w II Locie Małej Ententy i Polski, uzyskując dobrą opinię i zajmując najlepsze miejsce wśród polskich załóg^[1]. W 1930 roku, w kolejnym Locie Małej Ententy i Polski, wzięły udział dwa samoloty R.VIIIa i R.VIII/2^[1]. Samolot pilotowany przez H. Skrzypińskiego zajął w nim 7. miejsce, a drugi samolot pilotowany przez E. Wyrwickiego – 9.

Opis konstrukcji

Samolot Lublin R.VIII był dwumiejscowym samolotem o konstrukcji mieszanej w układzie dwupłata.

Kadłub drewniany o konstrukcji kratownicowej. Kadłub przy silniku kryty blachą duralową, a dalej kryty sklejką. Z przodu kadłuba znajdował się silnik rzędowy, za nim zbiornik paliwa z urządzeniem do jego szybkiego opróżniania w razie wybuchu pożaru. Za zbiornikiem paliwa znajdowała się odkryta kabina pilota osłonięta z przodu wiatrochronem. Bezpośrednio za nią znajdowała się również odkryta kabina obserwatora wyposażona w obrotnicę dla dwóch sprzężonych karabinów maszynowych. Na końcu kadłuba umieszczono drewniane usterzenie klasyczne kryte płótnem.

Płaty miały konstrukcję drewnianą, dwudźwigarową i kryte były płótnem. Komora płatów połączona była dwiema parami równoległych słupków i usztywniona cięgnami i taśmami stalowymi. Lotki znajdowały się tylko na górnym płacie.

Podwozie w wersji lądowej było klasyczne stałe z płozą ogonową. W wersji wodnosamolotu podwozie stanowiły dwa pływaki metalowe wielogrodziowe firmy Short przymocowane do płata dolnego wieloma zastrzałami z rur stalowych. Każdy z pływaków miał wyprofilowane dno i ster wodny.

Napęd samolotu stanowił silnik rzędowy, śmigło metalowe dwułopatowe.

Dane techniczne

Wersja	R.VIII/1	R.VIII/2	R.VIII a	R.VIII bis	R.VIII ter
Silnik rzędowy	Farman 12WL o mocy 550 KM (404 kW)	Lorraine-Dietrich 18Kd o mocy 650 KM (478 kW)	Hispano-Suiza 12Lb o mocy 650 KM (478 kW)	Lorraine-Dietrich 18Kd o mocy 650 KM (478 kW)	Hispano-Suiza 12Lb o mocy 650 KM (478 kW)
Rozpiętość [m]	17,00	17,00	17,00	17,00	17,00
Długość [m]	10,92	11,12	11,12	12,06	12,06
Wysokość [m]	4,50	4,50	4,50	5,33	5,33
Powierzchnia nośna [m²]	76,40	76,40	76,40	76,40	76,40
Masa własna [kg]	2000	2200	2457	2919	2790
Masa całkowita (w locie) [kg]	3550	4200	3500	4300	4170
Prędkość maksymalna [km/h]	180	220	225	200	205
Prędkość przelotowa [km/h]	?	?	200	175	180
Prędkość wznoszenia [m/s]	?	?	5,25	3,50	3,80
Pułap [m]	6000	6800	5770	4000	4200
Zasięg [km]	900	1550	600 z dodatkowym zbiornikiem 1720	800	800

Przypisy

1. Morgała 2003 ↓, s. 123-124.
2. Bartosz Gondek Historyczna sensacja i awantura o samolot z dna zatoki. "To piractwo archeologiczne"

Bibliografia

• Tomasz Jerzy Kowalski: Godło i barwa w lotnictwie polskim 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1981. ISBN 83-206-0616-0. Brak numerów stron w książce
• Andrzej Morgała: Samoloty w polskim lotnictwie morskim. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 144-147. ISBN 83-206-0478-8.
• Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09319-9.