piosenkarka i wokalistka jazzowa Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krystyna Prońko (ur. 14 stycznia 1947 w Gorzowie Wielkopolskim) – polska piosenkarka i wokalistka jazzowa, kompozytorka, wydawca i pedagog muzyczny. Honorowy Obywatel Gorzowa Wielkopolskiego.
.jpg) Krystyna Prońko (2023) | |
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1947 |
|---|---|
| Instrumenty |
śpiew |
| Gatunki | |
| Zawód |
wokalistka, kompozytorka, pedagożka, publicystka, producent muzyczny |
| Aktywność |
od 1966 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania |
Antoni Kopff, Czesław Niemen, Marek Gaszyński, Ernest Bryll, Andrzej Mogielnicki, Skaldowie, Czerwone Gitary |
| Zespoły | |
| Reflex, Respekt, Pokolenie, Koman Band, Prońko Band | |
| Odznaczenia | |
   | |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Jej rodzina wywodzi się z Łemkowszczyzny. Przed II wojną światową część z niej mieszkała na Kresach wschodnich (teren obecnej Białorusi), a po wojnie osiedliła się w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie urodziła się Krystyna[1]. Ukończyła technikum chemiczne w Gorzowie Wielkopolskim[2], a następnie rozpoczęła pracę w jednym z gorzowskich laboratoriów jako chemik-analityk[3]. Studiowała na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach[2].
Pracę artystyczną rozpoczęła w listopadzie 1966 roku jako organistka i wokalistka w rodzinnym zespole „Reflex” wraz z braćmi, Piotrem (saksofonistą) i Wojciechem (kontrabasistą, gitarzystą basowym) oraz z kolegami[4][5]. Razem z grupą zadebiutowała w listopadzie 1969 występem na 1. Ogólnopolskim Festiwalu Awangardy Beatowej w Kaliszu, gdzie otrzymała indywidualne wyróżnienie eliminacyjne[6]. Z końcem 1969 weszła w skład zespołu pod kierownictwem Antoniego Kopffa, który rozpoczął działalność w Rzeszowie i niebawem przyjął nazwę Respekt[7][5]. Z grupą dokonała nagrań dla Programu III Polskiego Radia, rejestrując własne kompozycje z tekstami Jana Tomasza: „Daleko przed siebie”[5] i „Cały maj”, która w maju 1970 była notowana na Liście Przebojów Programu III[5].
Na początku lat 70. współtworzyła żeńskie trio wokalne, które współpracowało z Czesławem Niemenem[1][8] oraz z zespołami Skaldowie i Czerwone Gitary (podczas tras koncertowych), a także w zespołach prowadzonych przez Janusza Komana: Pokolenie (w sierpniu 1972 zespół zarejestrował w Polskim Radiu Lublin piosenki „Dwa anioły” i „Ziemi puls”[9][10]) i Koman Band[5].
W 1973 wystąpiła na Festiwalu Wokalistów Jazzowych w Lublinie oraz zaśpiewała utwory „Po co ci to, chłopcze?” i „Umarłe krajobrazy” na 11. Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu[11]. W 1974 za utwór „Papierowe ptaki” otrzymała nagrodę za najlepszą aranżację podczas 12. KFPP w Opolu[11], a rok później za numer „Niech moje serce kołysze ciebie do snu” zdobyła główną nagrodę na 13. edycji festiwalu[1]. Również w 1975 została uznana za najpopularniejszą wokalistkę w Polsce w plebiscycie magazynu muzycznego „Non Stop”, który okrzyknął także jej utwór „Niech moje serce…” piosenką roku[12]. W 1976 wystąpiła na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[13], a w następnym roku została ponownie okrzyknięta najpopularniejszą wokalistką w Polsce w plebiscycie „Non Stop”. W 1978 z utworem „Modlitwa o miłość prawdziwą” zajęła czwarte miejsce na 16. KFPP w Opolu[11]. W następnym roku z utworem „Wspomnienie tych dni”, wykonanym w duecie ze Zbigniewem Wodeckim, zwyciężyła w konkursie „Premier” na 17. edycji festiwalu[11].
W latach 1979–1981 prowadziła klasę śpiewu w Akademii Muzycznej w Katowicach. Przez rok pracowała również z młodymi piosenkarzami w Teatrze Muzycznym w Gdyni. W 1980 została okrzyknięta piosenkarką roku, a w 1981 wystąpiła z utworem „Psalm stojących w kolejce” na 19. KFPP w Opolu[11]. Utwór był częścią oratorium Ernesta Brylla do muzyki Wojciecha Trzcińskiego Kolęda Nocka, w którym występowała Prońko[14]. Po wprowadzeniu stanu wojennego przedstawienie zostało zdjęte z afisza[15]. Kilkakrotnie śpiewała na festiwalu jazzowym Jazz Jamboree, a także na Praskim Festiwalu Jazzowym i Festiwalu w Castlebar[16]. W 1986 za wykonanie utworu „Wielki szary nikt” otrzymała wyróżnienie na 23. KFPP w Opolu[11].
W 1991 założyła własne wydawnictwo płytowe Power Music[1]. W latach 1992–1995 zajmowała się dziennikarstwem muzycznym, prowadziła wiele autorskich programów radiowych[5]. Wielokrotnie prowadziła warsztaty bluesowe dla wokalistów w Bolesławcu. Od października 2001 prowadziła klasę śpiewu na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej na Wydziale Artystycznym w Instytucie Muzyki w Lublinie[16].
Wraz z Markiem Kościkiewiczem i Markiem Tysperem wiosną 2010 zasiadała w jury pierwszej edycji programu TVP1 Śpiewaj i walcz[17]. W 2013 wystąpiła na gali jubileuszowej – Opole! Kocham Cię! podczas 50. KFPP w Opolu.
W latach 2014–2018 była radną Rady m.st. Warszawy; mandat uzyskała z listy Platformy Obywatelskiej[18].
W 2015 wystąpiła gościnnie na płycie Albo Inaczej z interpretacją utworów „Oszuści” i „Dyskretny chłód”, a rok później zaśpiewała utwór „Jesteś lekiem na całe zło” w koncercie „Grand Prix Publiczności – Złote Opole” podczas 53. KFPP w Opolu[11]. 10 listopada 2018 wystąpiła podczas Koncertu dla Niepodległej, na którym z chórem Sound’n’Grace wykonała utwór „Mury” Jacka Kaczmarskiego. W 2024 z utworem „Tempus fugit” zajęła 11. miejsce w wewnętrznych eliminacjach wyłaniających reprezentanta Polski w 68. Konkursie Piosenki Eurowizji[19].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
