![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/2023_Kotlety_mielone.jpg/640px-2023_Kotlety_mielone.jpg&w=640&q=50)
Karminadle
kotlety mielone, tradycyjna potrawa kuchni śląskiej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Karminadle[1] (karminadla[2], karbinadle[1][3], karbinadla[2], kardinadle[1][3], kardinadla[2], bergi[3][4]) – potrawa kuchni śląskiej[1][5], rodzaj kotletów mielonych. Są to smażone na głębokim tłuszczu kulki z mielonego mięsa, tradycyjnie wieprzowego[1]. Gotowe karminadle mają lekko spłaszczony, kulisty kształt i średnicę ok. 5–7 cm[1]. W smaku są słone i lekko pikantne[1]. 17 stycznia 2008 tak zdefiniowane karminadle zostały wpisane na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”[1].
danie główne, obiadowe | |||
![]() | |||
Inne nazwy |
karminadla, karbinadle, karbinadla, kardinadle, kardinadla, bergi | ||
---|---|---|---|
Rodzaj | |||
Kuchnia | |||
Miejsce powstania | |||
Obróbka żywności | |||
Składniki | |||
| |||
|
Tradycyjne karminadle przygotowuje się z wieprzowiny (łopatka lub karczek) zmielonej razem z czerstwą bułką namoczoną w mleku lub wodzie, wymieszanej z drobno pokrojoną cebulą, surowym jajkiem i przyprawami (solą i pieprzem)[6]. Uformowane kotlety obtacza się w bułce tartej i smaży na głębokim[1] tłuszczu (smalcu) z obu stron[6].
W przeszłości karminadle były daniem odświętnym (przyrządzanym np. po świniobiciu[1]), później stały się daniem obiadowym podawanym w tygodniu. Do historii polskiej kinematografii przeszła scena z rozgrywającego się na Śląsku w 1934 roku filmu Perła w koronie (1971), w której główny bohater po powrocie do domu z pracy w kopalni otrzymuje na obiad (na drugie danie) ziemniaki z karminadlem i kapustą[1][7][8].
Karminadle podaje się np. z kluskami śląskimi i gotowaną młodą kapustą[9], lub też np. z ziemniakami i surówką (z kapusty lub buraków)[10]. Pokrojone na plastry karminadle spożywane są również na zimno, jako składnik kanapek.