Loading AI tools
gmina wiejska w województwie podlaskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grodzisk – gmina wiejska w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim.
gmina wiejska | |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Powiat | |||||||
TERC |
2010042 | ||||||
Wójt |
Przemysław Araszewicz | ||||||
Powierzchnia |
203,21 km² | ||||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość |
21,3 os./km² | ||||||
Nr kierunkowy |
85 | ||||||
Tablice rejestracyjne |
BSI | ||||||
Adres urzędu: ul. 1 Maja 617-315 Grodzisk | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego | |||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||
52°35′N 22°44′E | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Siedzibą gminy jest osada[5] Grodzisk.
Według danych z 30 czerwca 2004[6] gminę zamieszkiwało 4690 osób.
Gmina Grodzisk funkcjonowała w dwóch odsłonach: w latach 1861–1954 oraz od 1973 roku.
Gmina zbiorowa Grodzisk (ros. Городиская волость, lit. Grodzisko valsčius) powstała w wyniku reformy struktur administracyjnych państwa rosyjskiego w 1861 roku. Była częścią powiatu bielskiego należącego (od 1843) do guberni grodzieńskiej. W 1890 roku gmina Grodzisk obejmowała 81 miejscowości i zamieszkiwało ją 5522 osób[7].
Podczas I wojny światowej gmina wraz z powiatem bielskim należała do okupowanego przez Niemcy Ober-Ostu (w okręgu Białystok)[8], gdzie znacznie zmieniono granice oraz podział administracyjny powiatu bielskiego. Spośród jego 15 gmin, zachowano 9 i zniesiono 6, ponadto utworzono 10 nowych; zmieniły się też granice gmin. W odniesieniu do gminy Grodzisk, jej obszar zmniejszył się o około 2/3 [9][10][11]:
Podział ten w dużej mierze zachowano, kiedy powiat bielski przeszedł w sierpniu 1919 pod administrację polską[12].
W okresie międzywojennym gmina Grodzisk należała do powiatu bielskiego w nowo utworzonym województwie białostockim[13].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę Grodzisk zamieszkiwało 5470 osób, wśród których 3900 było wyznania rzymskokatolickiego, 1442 prawosławnego, 1 ewangelickiego, a 127 mojżeszowego. Jednocześnie 4727 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 711 białoruską, 1 niemiecką, 29 żydowską, a 4 inną. Były tu 952 budynki mieszkalne[14].
1 października 1931 z gminy Grodzisk wyłączono miejscowości (przyszłe gromady) Brzeziny (Brzeziny-Janowięta i Brzeziny-Niedźwiadki), Piotrowo-Trojany, Wojeniec i Zaręby, włączając je do gminy Kąty[15].
16 października 1933 gminę Grodzisk podzielono na 21 gromad: Aleksandrowo, Biszewo, Bogusze-Litewka, Czarna Cerkiewna, Czarna Średnia, Czarna Wielka, Dołubowo, Drochlin, Grodzisk, Jaszczołty, Kosianka, Kozłowo, Krynki, Makarki, Malinowo, Mierzynówka, Niewiarowo, Porzeziny, Smolugi, Sypnie i Żery[16].
1 października 1934 zmieniły się zasadniczo granice gminy Grodzisk[17]:
Po zmianach tych, gmina Grodzisk obejmowała 35 gromad: Aleksandrowo, Biszewo, Bogusze Stare, Bogusze-Litewka, Brzeziny, Czaje, Czarna Cerkiewna, Czarna Średnia, Czarna Wielka, Dołubowo, Drochlin, Grodzisk, Jaszczołty, Kamianka, Kosianka, Koryciny, Korzeniówka, Kozłowo, Krakówki-Włodki, Krynki, Krynki-Sobole, Lipiny, Lubowicze, Makarki, Malinowo, Mierzynówka, Niewiarowo, Porzeziny, Siemiony, Smolugi, Sypnie, Zamianowo, Zaręby, Żale i Żery.
Podczas II wojny światowej gmina znajdowała się przejściowo poza administracją polską.
Po wojnie gmina należała do powiatu bielskiego w woj. białostockim o identycznym składzie wewnątrzgminnym co 1 października 1934[18].
1 czerwca 1951 w gminie Grodzisk utworzono trzy nowe gromady[19], zwiększając tym samy liczbę gromad do 38:
1 lipca 1952 gmina Grodzisk uległa zmniejszeniu w związku z kolejną radykalną restrukturyzacją administracyjną powiatu bielskiego[20]:
Po odpanięciu 22 gromad, gmina Grodzisk składała się według stanu z 1 lipca 1952 już tylko z 16 gromad: Aleksandrowo, Biszewo, Bogusze Stare, Bogusze-Litewka, Drochlin, Grodzisk, Kosianka, Kozłowo, Krynki-Sobole, Makarki, Malinowo, Mierzynówka, Niewiarowo, Porzeziny, Rybałty i Żale[21].. Tego samego dnia gmina Grodzisk weszła w skład nowo utworzonego powiatu siemiatyckiego[22].
Gminę Grodzisk zniesiono 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[23][24].
Jednostkę odtworzono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin w powiecie siemiatyckim w województwie białostockim[25]. Inicjalnie, w jej składzie znalazło się 46 sołectw: Aleksandrowo, Biszewo, Bogusze Stare, Bogusze-Litewka, Czaje, Czarna Cerkiewna, Czarna Średnia, Czarna Wielka, Dołubowo-Wyręby, Drochlin, Grodzisk, Jaszczołty, Kamianki, Koryciny, Kosianka-Boruty, Kosianka Leśna, Kosianka Stara, Kosianka-Trojanówka, Kozłowo, Krakówki-Dąbki, Krakówki-Włodki, Krakówki-Zdzichy, Krynki Borowe, Krynki-Jarki, Krynki-Sobole, Lubowicze, Makarki, Małyszczyn, Mierzynówka, Morze, Niewiarowo-Przybki, Niewiarowo-Sochy, Nowe Sypnie, Porzeziny-Mendle, Rybałty, Siemiony, Stadniki, Stare Sypnie, Targowisk, Żale, Żery Bystre, Żery-Czubiki i Żery-Pilaki[26].
Nowa gmina Grodzisk objęła inny obszar niż w 1954 roku, jako że w jej składzie znalazły się 3 sołectwa, które nigdy wcześniej do niej nie należały:
Ponadto do gminy Grodzisk nie powróciło (z jej ostatniego składu z 1 stycznia 1954) Malinowo, które weszło w skład gminy Dziadkowice, a także szereg innych sołectw (dawnych gromad), które do gminy Grodzisk przynależało periodycznie w różnych okresach czasowych (przynależą one obcnie do gminy Dziadkowice).
Według danych z roku 2002[27] gmina Grodzisk ma obszar 203,21 km², w tym:
Gmina stanowi 13,92% powierzchni powiatu.
Dane z 30 czerwca 2004[6]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 4690 | 100 | 2289 | 48,8 | 2401 | 51,2 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 23,1 | 11,3 | 11,8 |
Aleksandrowo, Biszewo, Bogusze-Litewka, Bogusze Stare, Czaje, Czarna Cerkiewna, Czarna Średnia, Czarna Wielka, Dołubowo-Wyręby, Drochlin, Grodzisk (sołectwa: Grodzisk I i Grodzisk II), Jaszczołty, Kamianki, Koryciny, Kosianka Leśna, Kosianka Stara, Kosianka-Trojanówka, Kozłowo, Krakówki-Dąbki, Krakówki-Włodki, Krakówki-Zdzichy, Krynki-Białokunki, Krynki Borowe, Krynki-Jarki, Krynki-Sobole, Lubowicze, Makarki, Małyszczyn, Mierzynówka, Morze, Niewiarowo-Przybki, Niewiarowo-Sochy, Porzeziny-Mendle, Rybałty, Siemiony, Stadniki, Stare Sypnie, Sypnie Nowe, Żale, Żery Bystre, Żery-Czubiki, Żery-Pilaki[3].
Dobrogoszcz, Kosianka-Boruty, Krynki-Miklasy, Porzeziny-Giętki, Targowisk.
Brańsk, Ciechanowiec, Drohiczyn, Dziadkowice, Perlejewo, Rudka, Siemiatycze
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.