Loading AI tools
polski dziennikarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Feliks Józef Olas (ur. 3 stycznia 1893 w Poroninie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, funkcjonariusz oraz urzędnik Straży Celnej i Straży Granicznej, doktor praw, redaktor naczelny czasopisma „Czaty”, ofiara zbrodni katyńskiej.
 | |
 kapitan rezerwy piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia |
3 stycznia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1922 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
2 Pułk Piechoty, |
| Stanowiska |
dowódca kompanii, |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        | |
 | |
| starszy komisarz | |
| Data i miejsce urodzenia |
3 stycznia 1893 |
|---|---|
| Data śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1922–1928 |
| Formacja | |
| Stanowiska |
referent, radca |
Urodził się jako syn Szymona i Anieli z Niwińskich[uwaga 1]. Ukończył III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie[2] w 1914[1].
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich[3] 16 sierpnia 1914 i służył w 2 pułku piechoty w składzie II Brygady[2]. W 1915 został absolwentem Szkoły Oficerskiej 2 pułku piechoty Legionów Polskich w Zambrowie[1]. Oddelegowany ze służby (superarbitracja) 16 kwietnia 1915 w Wiedniu, odbył leczenie i powrócił do Legionów[2]. Po tym jak II Brygada w połowie lutego 1918 przeszła na tereny ukraińskie, wstąpił do II Korpusu Polskiego w Rosji[2] i w jego szeregach służył w 13 pułku strzelców[1]. Podczas bitwy pod Kaniowem 11 maja 1918 został wzięty do niewoli przez Niemców, z której zbiegł[1][2]. Działał w organizacji Polskiej Organizacji Wojskowej[3] w Humaniu[1], potem od połowy 1918 w charakterze kuriera Polskiej Komendy Wojskowej w Moskwie[2] (przekazywał informacje w Mazowieckim pułku czerwonych ułanów oraz prowadził agitację celem wstępowania do Wojska Polskiego[1]).
W 1918 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[1]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego od listopada 1918 do końca lutego 1919 pracował w Wojskowej Szkole Mierniczej w Warszawie[1][2]. Potem był adiutantem w Ministerstwie Spraw Wojskowych[1]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej[3] służył w stopniu podporucznika w 2 Armii na stanowisku dowódcy kompanii, a od 1 czerwca do 31 października 1920 jako referent organizacyjny[1]. W 1921 został absolwentem Kursu Szefów Oddziału IV przy Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego[1]. Następnie sprawował funkcje szefa sekcji ogólnej w dowództwie 3 Armii oraz p.o. szefa oddziału sztabowego IV[3] oraz od 20 marca 1921 szefa Oddziału IV w IV Inspektoracie Armii[1]. Uczestniczył w III powstaniu śląskim[2] jako zastępca szefa sztabu Grupy „Wschód” od 21 maja do 1 lipca 1921[1]. Od 8 września do 31 października 1921 służył ponownie w 3 Armii[1]. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3]. W 1922 został przeniesiony do rezerwy[2][1].
W 1922 został funkcjonariuszem Straży Celnej, w której służył w stopniu starszego komisarza[1]. W 1925 objął stanowisko kierownika Inspektoratu Straży Celnej w Działdowie[1]. W tym samym roku został redaktorem naczelnym utworzonego wówczas czasopisma branżowego tej służby, pod nazwą „Czaty”[5]. Jego interpretacje ukazały się w wydanym w sierpniu 1926 pierwszym podręczniku straży granicznej pt. Służba ochrony granic, autorstwa Rudolfa Reinischa[5]. W 1926 Feliks Olas został przydzielony do służby w Warszawie i tam równolegle pozostawał szefem redakcji czasopisma „Czaty”, również przeniesionej do stolicy[1][2]. Służbowo pełnił funkcję referenta prasowego Straży Celnej[1]. Po przekształceniu Straży Celnej od marca 1928 pełnił analogiczne stanowisko referenta prasowego w Komendzie Straży Granicznej[1]. Wkrótce potem, z dniem 12 grudnia 1928 został przeniesiony do służby cywilnej i został zatrudniony jako urzędnik kontraktowy Referatu Prasowego oraz doradca prawny[5] Komendy Straży Granicznej[1]. 15 grudnia 1932 uzyskał stopień naukowy doktora praw na macierzystym Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[1][2][3]. Sprawował funkcję radcy w Ministerstwie Skarbu[3]. Był redaktorem publikacji pt. Na straży granic Rzeczypospolitej. Wydawnictwo pamiątkowe z okazji X-lecia straży granicznej 1928–1938[6]. Prowadzone przez Feliksa Olasa czasopismo „Czaty” stało się głównym periodykiem dotyczącym wiedzy i informacji z zakresu ochrony granic Polski i było wydawane do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939[1]. Był przydzielony do 20 pułku piechoty Ziemi Krakowskiej[3]. Do 1939 był członkiem sądu koleżeńskiego Zarządu Okręgu Stołecznego Związku Legionistów Polskich w Warszawie[7].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 podczas kampanii wrześniowej został zmobilizowany do 83 pułku Strzelców Poleskich stacjonującym w Kobryniu[1][2]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie otwartego 28 lipca 2000 Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 768 (dosłownie określony jako Felix Opas)[8]. Przy zwłokach Feliksa Olasa zostały odnalezione: legitymacja urzędnika państwowego, dwa listy oraz pocztówka[9].
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia majora[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.png){kind=small}
