Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VIII

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VIII (DOK VIII) – terytorialny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych okresu II RP, pełniący funkcje administracyjno-gospodarcze, mobilizacyjne i garnizonowo-porządkowe na obszarze Okręgu Korpusu Nr VIII z siedzibą w Toruniu przy ulicy Wola Zamkowa.

Dowództwo Okręgu Korpusu
Nr VIII

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1939
Tradycje
Rodowód	Dowództwo Okręgu Generalnego „Pomorze”
Dowódcy
Pierwszy	gen. ppor. Kazimierz Raszewski
Ostatni	gen. bryg. Michał Karaszewicz-Tokarzewski
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Toruń
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Podległość	Ministerstwo Spraw Wojskowych

DOK w 1939

13 sierpnia 1919 roku zostało utworzone Dowództwo Okręgu Generalnego „Pomorze”. Początkowo dowództwo miało swoją siedzibę we Włocławku, a następnie w Inowrocławiu. 3 lutego 1920 roku, po odzyskaniu przez Polskę Pomorza Gdańskiego, DOGen. „Pomorze” zostało przeniesione z Inowrocławia do Grudziądza i umieszczone w koszarach Władysława Jagiełły^[1][2]. W 1921 roku DOGen. „Pomorze” przeformowane zostało w Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VIII z siedzibą w Toruniu.

Siły podległe terytorialnie dowódcy OK nr VIII stacjonowały w miastach: Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Chełmno, Inowrocław, Starogard Gdański, Brodnica i Włocławek.

Obsada personalna dowództwa okręgu w latach 1919–1939

Dowódcy okręgu

• gen. ppor. Kazimierz Raszewski (11 – 19 IX 1919)
• gen. ppor. Robert Lamezan-Salins (I - III 1920)
• gen. ppor. / por. Bolesław Roja (13 III - 30 VII 1920)
• gen. por. Antoni Symon^[3] (13 VIII - 1 X 1920)
• gen. dyw. Zygmunt Zieliński (1 X 1920 – 31 XII 1922)
• gen. dyw. Gustaw Zygadłowicz (1 – 7 I 1923)
• gen. bryg. Stefan Ludwik de Latour (20 I - † 9 XI 1923)
• gen. bryg. / dyw. Jan Władysław Hubischta (10 XII 1923 – 17 VII 1926)
• gen. dyw. Leon Piotr Berbecki (22 VII 1926 – 19 X 1928)
• gen. bryg. Stefan Wiktor Pasławski (5 XI 1928 – 20 IX 1934)
• gen. bryg. Wiktor Thommée (16 XI 1934 – 18 II 1938)
• gen. bryg. Michał Karaszewicz-Tokarzewski (19 II 1938 – IX 1939)

Zastępcy dowódcy okręgu

• gen. ppor. Adam Nowotny (do 20 V 1920)
• gen. ppor. Stefan Mokrzecki (20 V – 20 IX 1920 → Centralna Stacja Zborna w Warszawie)
• płk kaw. August Donimirski-Brochwicz (od 20 IX 1920 ← dowódca 18 puł.)
• gen. bryg. Leon Berbecki (IX 1921 – 7 XI 1922)
• gen. bryg. / dyw. Henryk Józef Zemanek (od 7 XI 1922)
• ppłk dypl. kaw. Stefan Zabielski (III 1929 – XII 1929)

Pomocnik dowódcy okręgu

• płk dypl. Aleksander Zygmunt Myszkowski (1938–1939)

Szefowie sztabu

• ppłk SG Leon Bobicki (od 4 VI 1920)
• mjr p.d. SG / ppłk SG Marian Mochnacki (do 29 IX 1920)
• ppłk SG Henryk Pomazański (od 29 IX 1920)
• płk SG Józef Sopotnicki (do 30 VI 1923)
• ppłk / płk SG Marian Mochnacki (1923, 1924)^[4][5]
• ppłk dypl. Stefan Bolesław Zabielski (do XII 1929)
• płk dypl. Tadeusz Trapszo (1937–1939)

Zastępcy szefa sztabu

• ppłk SG Stanisław Wecki (1923)

Szefowie artylerii i uzbrojenia

• płk Ottokar Brzoza-Brzezina (od 5 IX 1922 do XI 1925)
• płk art. / uzbr. Witold Kończakowski (III 1929^[6] – VIII 1931)
• płk art. / uzbr. Władysław Drozdowski (VIII 1931 – 31 VIII 1935)

Szefowie inżynierii i saperów

• płk. Ludwik Marczewski (był w 1923^[7])

Szefowie łączności i szefowie 8 Okręgowego Szefostwa Łączności w latach 1921-1929 i w 1939 roku

• ppłk łącz. Oskar Sikora (1923^[8] – VI 1924 → dowódca 1 płącz)
• ppłk łącz. Andrzej Stręk (IX 1926^[9] – III 1929^[10])

Szefowie poboru / inspektorzy poborowi / pomocnicy dowódcy do spraw uzupełnień

• płk piech. Witold Hulanicki (1923 – II 1927)
• płk piech. Mieczysław Kawka (p.o. XI 1928 – II 1929)
• płk dypl. Zygmunt Dzwonkowski (od X 1931)
• ppłk piech. Witold Komierowski (III 1932 – III 1934)
• ppłk piech. inż. Stanisław Jan Śliwiński (VI 1934^[11] – IV 1935^[12])

Szefowie intendentury – szefowie 8 Okręgowego Szefostwa Intendentury

• płk int. Hieronim Przepliński (do †10 VII 1923)
• ppłk int. Antoni Kruszelnicki (p.o. od IX 1923^[13])
• płk int. Józef Maryański (21 III 1928^[14] – 1929 → stan spoczynku)

Szefowie sanitarni / szefowie 8 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego

• gen. ppor. Ludwik Rydygier
• płk lek. Jan I Kamiński (1923)
• płk lek. dr Ludwik Sojka^[a] (do III 1932^[16])
• płk lek. Czesław Wincz (od III 1932^[17])

Szefowie służby weterynaryjnej

• mjr lek. wet. Stanisław Wagner (p.o. od 14 X 1920^[18])
• ppłk lek. wet. Kazimierz Deszberg

Szefowie remontu

• płk Aleksander Poraj-Żakej (był w 1923^[7])

Dziekani OK VIII

• ks. dziekan Jerzy Bogusław Ryszard Sienkiewicz (1921 – 31 VIII 1933 → stan spoczynku^[19])
• ks. proboszcz / dziekan Stanisław Sinkowski (1934 – VIII 1939))

Uwagi

1. Płk lek. dr Ludwik Sojka ur. 30 lipca 1886. Od października 1922 był dowódcą 10 Batalionu Sanitarny w Przemyślu. W marcu 1932 został zwolniony ze stanowiska szefa sanitarnego OK VIII z równoczesnym oddaniem do dyspozycji szefa Departamentu Zdrowia MSWojsk. Z dniem 30 września 1932 został przeniesiony w stan spoczynku^[15]. Zmarł 14 listopada 1932 w Toruniu.

Przypisy

1. Dziennik Rozkazów Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” Nr 11 z 20 lutego 1920 roku, pkt 19 Przeniesienie DOGen. „Pomorze”.
2. Krzysztof Błażejewski "Z ziemi obcej na... Pomorze", Express Bydgoski 4 marca 2011 https://web.archive.org/web/20140220193652/http://express.bydgoski.pl/197575,Z-ziemi-obcej-na-Pomorze.html
3. Zarys historji wojennej 26-go pułku ułanów, s. 12 pochwała dla 215 p.uł. za działania pod Brodnicą 18 sierpnia 1920 r. podpisana została nazwiskiem SIMON. Zapewne był to błąd redakcyjny.
4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 105, 615.
5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 58, 557.
6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 100.
7. Almanach oficerski na rok 1923/24; praca zbiorowa Dział III Z.2, s. 38.
8. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 106.
9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 14 września 1926 roku, s. 304.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 88.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 154.
12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 40.
13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923 roku, s. 570.
14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 93.
15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932, s. 400.
16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 223.
17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 242.
18. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 41 z 27 października 1923 roku, poz. 997.
19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 184.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.