Loading AI tools
polski oficer, ofiara zbrodni katyńskiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Bolesław Zabielski h. Trzaska (ur. 18 czerwca 1887 w Kosinie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego[1], ofiara zbrodni katyńskiej.
podpułkownik dyplomowany kawalerii | |
Pełne imię i nazwisko |
Stefan Bolesław Zabielski |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1887 |
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1905–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Urodził się 18 czerwca 1887 w Kosinie, w powiecie łańcuckim, w rodzinie Antoniego (1842–1916), oficera powstania styczniowego, i Berty z Lipschów[2]. Miał siostrę i trzech braci: Stanisława (1880–1937), legionistę, podpułkownika Wojska Polskiego[3], Antoniego (służył w marynarce) i Zdzisława (uczestnika I wojny światowej)[4].
Ukończył Wojskową Niższą Szkołę Realną w Koszycach (1897–1901) i Szkołę Kadetów Piechoty w Łobzowie (1901–1905)[5]. 18 sierpnia 1905 został wcielony do 30 galicyjskiego pułku piechoty we Lwowie, w stopniu kadeta piechoty-zastępcy oficera ze starszeństwem z 1 września 1905[6][7]. Na podporucznika awansował ze starszeństwem z 1 maja 1908[8]. Od października 1908 do kwietnia 1910 wziął udział w okupacji Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry[9]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach[10]. Wiosną 1913 został przeniesiony do 1 pułku ułanów we Lwowie i awansowany na porucznika ze starszeństwem z 1 maja tego roku[11]. Na przełomie 1913/1914 ukończył kurs w szkołę 21 Brygady Kawalerii przy 15 pułku dragonów w Żółkwi[12]. Podczas I wojny światowej walczył w szeregach 1 pułku ułanów[13][14][15]. Od 1 sierpnia 1914 dowodził szwadronem na froncie w Galicji[9]. Od 20 października do 9 stycznia 1915 leczył się w Szpitalu Garnizonowym nr 1 w Wiedniu, a następnie został przydzielony do kadry zapasowej 1 pułku ułanów na stanowisko adiutanta[9]. Od 22 czerwca 1915 dowodził szwadronem w grupie kawalerii pułkownika Bischofa, a od 15 września tego roku był dowódcą szwadronu kawalerii dywizyjnej przy austriackiej 106 Dywizji Piechoty na froncie włoskim[16]. Na rotmistrza awansował ze starszeństwem z 1 maja 1916[17][18]. Od 24 lipca 1916 dowodził szwadronem w czasie walk pozycyjnych pod Brodami[9]. Od kwietnia 1917 ponownie na froncie włoskim dowodził szwadronem w czasie walk pozycyjnych na rzeką Socza, a następnie w 10., 11. i 12. bitwie nad tą rzeką[9]. Później wziął udział w zajęciu Gorycji i walczył na froncie południowo-tyrolskim[9]. Łącznie spędził na froncie 32 miesiące[6]. Od 15 grudnia 1917 był kierownikiem wyszkolenia i zastępcą kadry zapasowej 1 pułku ułanów w Kluczach[16].
1 listopada 1918, działając w porozumieniu z porucznikiem Józefem Ferencowiczem, komendantem Okręgu VIa POW w Olkuszu, „odsunął od władzy i izolował dotychczasowego komendanta kadry majora Włodzimierza Fedorowicza-Jackowskiego i sam stanął na jej czele”[19][20]. Dowodzona przez niego kadra stała się zalążkiem 1 pułku ułanów ziemi krakowskiej, który 14 stycznia 1919 został przemianowany na 8 pułk ułanów, a on sam objął dowództwo szwadronu zapasowego[21][20]. 29 listopada 1918 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia rotmistrza i przydzielony do 1 pułku ułanów[22]. 5 grudnia 1918 został przesunięty na stanowisko dowódcy 1. szwadronu[21]. 25 marca 1919 został przydzielony do 2 Brygady Jazdy na stanowisko I oficera sztabu[23]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami. 15 września tego roku został przeniesiony do 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej na stanowisko szefa Oddziału III i w zastępstwie szefa sztabu[23]. Od 1 stycznia 1920 był słuchaczem Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie[23]. 18 kwietnia, w związku z rozpoczęciem wyprawy kijowskiej, został przydzielony do Dywizji Jazdy na stanowisko szefa Oddziału III[23]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[24]. 10 sierpnia tego roku został przydzielony do Naczelnego Dowództwa WP na stanowisko referenta w Sekcji Operacyjnej, a następnie szefa Sekcji Historyczno-Operacyjnej w Oddziale III[23]. 1 stycznia 1921 wrócił do szkoły i kontynuował naukę[25].
We wrześniu 1921 ukończył I Kurs Normalny Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, otrzymał „pełne kwalifikacje do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego” i został przydzielony do Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej na stanowisko szefa Wydziału „Wschód”[26][27][28]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 68. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[29]. W latach 1922–1924 zajmował w Oddziale IIIa BŚRW stanowisko szefa Wydziału Manewrów, a następnie szefa Wydziału Ogólnego, pozostając w ewidencji macierzystego 8 pułku ułanów[30][31][32][33][uwaga 1]. We wrześniu 1926 został przesunięty do Oddziału IV Sztabu Generalnego w Warszawie na stanowisko dyrektora Wojskowej Komendy Kolejowej[38]. Z dniem 1 stycznia 1927 został wyznaczony na stanowisko wojskowego inspektora transportowego w Oddziale IV SG[39]. W grudniu 1927 został przeniesiony do 1 pułku strzelców konnych w Garwolinie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[40][41]. Z dniem 6 marca 1928 został przeniesiony służbowo na trzyipółmiesięczny kurs oficerów sztabowych kawalerii w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu[42]. W marcu 1929 został szefem sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu[43], ale już w grudniu tego roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska „z równoczesnym pozostawieniem bez przynależności służbowej i oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie”[44][45][46]. Z dniem 31 października 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[47]. W 1934, jako podpułkownik stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I i był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[48]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Bugaj 3 m. 12[49].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[50].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[51][52]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[53][54].
Był żonaty z Jadwigą z Tarłowskich, artystką teatralną (zm. 1949), z którą miał córkę Aleksandrę, ps. Oleńka (1924–1944), plutonową Wojskowej Służby Kobiet, poległą w powstaniu warszawskim[55][56].
31 stycznia 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[49].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.