Dimitri Tiomkin

Dimitri Tiomkin, (ros. Дмитрий Зиновьевич Тёмкин, ur. 10 maja 1894 w Krzemieńczuku na Ukrainie, zm. 11 listopada 1979 w Londynie) – amerykański kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, czterokrotny zdobywca Oscara (dwa w 1953, po jednym 1955 i 1959). Autor muzyki do około 120 filmów, między innymi W samo południe (1952) i Rio Bravo (1959).

Dimitri Tiomkin

Dimitri Tiomkin w 1933 roku
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1894 Krzemieńczuk
Data i miejsce śmierci	11 listopada 1979 Londyn
Gatunki	Muzyka filmowa
Zawód	Kompozytor
Strona internetowa

Życiorys

Studiował w Konserwatorium w Petersburgu, w klasie fortepianu pod kierunkiem Felixa Blumenfelda, i kompozycję pod kierunkiem Aleksandra Głazunowa. W rezultacie wybuchu rewolucji październikowej i wojny domowej wyjechał do Berlina, gdzie kontynuował edukację w zakresie kompozycji pod kierunkiem Ferruccio Busoniego i w klasie fortepianu Egona Petri^[1].

Po udanym występie z Berliner Philharmoniker, podczas którego wykonał 2. Koncert fortepianowy A-dur Ferenca Liszta, wyjechał do Paryża, a następnie do Nowego Jorku. Koncertował w Carnegie Hall, gdzie wykonywał dzieła m.in. Maurice'a Ravela, Aleksandra Skriabina, Francisa Poulenca i Aleksandra Tansmana. Jako pianista w końcu lat 20. powrócił do Europy na tournée, występując m.in. w Operze paryskiej^[1].

Od lat 30. pisał coraz więcej muzyki filmowej, za którą zdobył m.in. cztery Oscary.

Filmografia

1930

• Devil-May Care
• The Rogue Song (reż. Lionel Barrymore)
• Lord Byron of Broadway (reż. William Nigh, Harry Beaumont)
• Nasze niewinne narzeczone (Our Blushing Brides, reż. Harry Beaumont)

1931

• Resurrection (reż Edwin Carewe)

1933

• Broadway to Hollywood
• Alicja w Krainie Czarów (Alice in Wonderland, reż. Norman Z. McLeod)

1935

• Kapryśna Marietta (Naughty Marietta, reż. W.S. Van Dyke)
• The Casino Murder Case (reż. Edwin L. Marin)
• I Live My Life (reż. W.S. Van Dyke)
• Mad Love (reż Karl Freund)

1936

• Pan z milionami (Mr. Deeds Goes to Town, reż. Frank Capra)

1937

• Zagubiony horyzont (Lost Horizon, reż. Frank Capra)
• Droga powrotna (The Road Back, reż. James Whale)

1938

• Zew Północy (Spawn of the North, reż. Henry Hathaway)
• Wielki walc (The Great Waltz, reż. Julien Duvivier)
• Cieszmy się życiem (You Can’t Take It With You, reż. Frank Capra)

1939

• Tylko aniołowie mają skrzydła (Only Angels Have Wings, reż. Howard Hawks)
• Pan Smith jedzie do Waszyngtonu (Mr. Smith Goes to Washington, reż. Frank Capra)

1940

• Lucky Partners (reż. Lewis Milestone)
• Człowiek z Zachodu (The Westerner, reż. William Wyler)

1941

• Obywatel John Doe (Meet John Doe, reż. Frank Capra)
• Forced Landing (reż Gordon Wiles)
• The Corsican Brothers (reż. Gregory Ratoff)
• Scattergood Meets Broadway (reż. Christy Cabanne)
• Flying Blind (reż. Frank McDonald)

1942

• A Gentleman after Dark (reż. Edwin L. Marin)
• Twin Beds (reż. Tim Whelan)
• Księżyc i miedziak (The Moon and Sixpence, reż. Albert Lewin)
• W cieniu podejrzenia (Shadow of a Doubt, reż. Alfred Hitchcock)
• Dlaczego walczymy (Why We Fight – seria filmów dokumentalnych 1942-1945, reż. Frank Capra, Anatole Litvak)

1943

• Unknown Guest (reż. Kurt Neumann)
• Zwycięstwo tunezyjskie (Tunisian Victory, reż. John Monck, Williamem Alwyn)

1944

• Oszust (The Impostor, reż. Julien Duvivier)
• Mosty San Luis Rey (The Bridge of San Luis Rey, reż. Rowland V. Lee)
• Ladies Courageous (reż. John Rawlins)
• When Strangers Marry (reż. William Castle)
• Bitwa pod San Pietro (The Battle of San Pietro, reż. John Huston)
• Forever Yours (reż. William Nigh)

1945

• Dillinger (reż. Max Nosseck)
• China’s Little Devils (reż. Monta Bell)
• Pardon My Past (reż. Leslie Fenton)

1946

• Czy warto czekać? (Whistle Stop, reż. Leonide Moguy)
• Black Beauty (reż. Max Nosseck)
• Anioł na ramieniu (Angel on My Shoulder, reż. Archie Mayo)
• Mroczne zwierciadło (The Dark Mirror, reż. Robert Siodmak)
• Pojedynek w słońcu (Duel in the Sun, reż. King Vidor)
• To wspaniałe życie (It’a a Wonderful Life, reż. Frank Capra)

1947

• The Long Night (reż. Anatole Litvak)

1948

• Tarzan i syreny (Tarzan and the Mermaids, reż. Robert Florey)
• The Dude Goes West (reż. Kurt Neumann)
• So This Is New York (reż. Richard Fleischer)
• Rzeka Czerwona (Red River, reż. Howard Hawks)
• Portret Jennie (Portrait of Jennie, reż. William Dieterle)

1949

• Canadian Pacific (reż. Edwin L. Marin)
• Czempion (Champion, reż. Mark Robson)
• Pod jednym sztandarem (Home of the Brave, reż. Mark Robson)
• Red Light (reż. Roy Del Ruth)

1950

• Dakota Lil (reż. Lesley Selander)
• Guilty Bystander (reż. Joseph Lerner)
• Champagne for Caesar (reż. Richard Whorf)
• Zmarły w chwili przybycia (D.O.A., reż. Rudolph Mate)
• Pokłosie wojny (The Men, reż. Fred Zinnemann)
• Mr. Universe (reż. Joseph Lerner)
• Cyrano de Bergerac (reż. Michael Gordon)

1951

• Stwór (The Thing, reż. Charles Nyby)
• Nieznajomi z pociągu (Strangers on a Train, reż. Alfred Hitchcock)
• Peking Express (reż. William Dieterle)
• The Well (reż. Leo C. Popkin, Russell Rouse)
• Drums in the Deep South (reż. William Cameron Menzies)
• Bugles in the Afternoon (reż. Roy Rowland)

1952

• W samo południe (High Noon, reż. Fred Zinnemann)
• Mutiny (reż. Edward Dmytryk)
• My Six Convicts (reż. Hugo Fregonese)
• Dama w żelaznej masce (Lady in the Iron Mask, reż. Ralph Murphy)
• The Happy Time (reż. Richard Fleischer)
• Bezkresne niebo (The Big Sky, reż. Howard Hawks)
• The Four Poster (reż. Irving Reis)
• The Steel Trap (reż. Andrew L. Stone)
• Anielska twarz (Angel Face, reż. Otto Preminger)
• Wyznaję (I Confess, reż. Alfred Hitchcock)
• Return to Paradise (reż. Mark Robson)
• Jeopardy (reż. John Sturges)
• Płynne złoto (Blowing Wild, reż. Hugo Fregonese)

1953

• Płynne złoto (reż. Hugo Fregonese)
• Take the High Ground (reż. Richard Brooks)
• Cease Fire! (reż. Owen Crump)
• M jak morderstwo (Dial M for Murder, reż. Alfred Hitchcock)

1954

• His Majesty O’Keefe (reż. Byron Haskin)
• The Command (reż. David Butler)
• Noc nad Pacyfikiem (The High and the Mighty, reż. William A. Wellman)
• A Bullet Is Waiting (reż. John Farrow)
• The Adventures of Hajji Baba (reż. Don Weis)
• Strange Lady in Town (reż. Mervyn LeRoy)

1955

• Ziemia faraonów (The Land of Pharaohs, reż. Howard Hawks)
• Billy Mitchell przed sądem wojskowym (The Court-Martial of Billy Mitchell, reż. Otto Preminger)

1956

• Olbrzym (The Giant, reż. George Stevens)
• Przyjacielska perswazja (Friendly Persuasion, reż. William Wyler)
• Tension at Table Rock (reż. Charles Marquis Warren)

1957

• Strzelanina w O.K. Corral (Gunfight at the O.K. Coral, reż. John Sturges)
• Night Passage (reż. James Neilson)
• Search for Paradise (reż. Otto Lang)
• Młoda ziemia (The Young Land, reż. Ted Tetzlaff)
• Dziki jest wiatr (Wild Is the Wind, reż. George Cukor)

1958

• Stary człowiek i morze (The Old Man and the Sea, reż. John Sturges)

1959

• Rio Bravo (reż. Howard Hawks)
• Ostatni pociąg z Gun Hill (Last Train from Gun Hill, reż. John Sturges)

1960

• Nie do przebaczenia (The Unforgiven, reż. John Huston)
• Alamo (The Alamo, reż. John Wayne)
• Przybysze o zmierzchu (The Sundowners, reż. Fred Zinnemann)

1961

• Działa Navarony (The Guns of Navarone, reż. Jack Lee Thompson)
• Miasto bez litości (Town Without Pity, reż. Gottfried Reinhardt)
• Without Each Other (reż. Saul Swimmer)

1963

• 55 dni w Pekinie (55 Days in Peking, reż. Nicholas Ray)

1964

• Upadek Cesarstwa Rzymskiego (The Fall of the Roman Empire, reż. Anthony Mann)
• Circus World (reż. Henry Hathaway)

1965

• 36 Hours (reż. George Seaton)

1967

• The War Wagon (reż. Burt Kennedy)

1968

• Wielka Katarzyna (Great Catherine, reż. Gordon Flemyng)

1970

• Czajkowski (Czajkowskij, reż. Igor Tałankin)

Nagrody Akademii Filmowej

Muzyka

1937

• Nominacja: Zagubiony horyzont (reż. Frank Capra; Tiomkin był autorem partytury, a kierownictwo muzyczne z ramienia Columbii sprawował Morris Stoloff)

1939

• Nominacja: Pan Smith jedzie do Waszyngtonu (reż. Frank Capra)

1942

• Nominacja: The Corsican Brothers (reż. Gregory Ratoff)

1943

• Nominacja: Księżyc i miedziak (reż. Albert Lewin)

1944

• Nominacja: Mosty San Luis Rey (reż. Rowland V. Lee)

1949

• Nominacja: Champion (reż. Mark Robson)

1952

• Oscar: W samo południe (reż. Fred Zinnemann)

1954

• Oscar: Noc nad Pacyfikiem (reż. William A. Wellman)

1956

• Nominacja: Olbrzym (reż. George Stevens)

1958

• Oscar: Stary człowiek i morze (reż. John Sturges)

1960

• Nominacja: Alamo (reż. John Wayne)

1961

• Nominacja: Działa Navarony (reż. J. Lee Thompson)

1963

• Nominacja: 55 dni w Pekinie (reż. Nicholas Ray)

1964

• Nominacja: Upadek Cesarstwa Rzymskiego (reż. Anthony Mann)

1971

• Nominacja: Czajkowski (reż. Igor Tałankin)

Piosenki

1952

• Oskar: „High Noon (Do Not Forsake Me, Oh My Darlin’)” z filmu W samo południe, reż. Fred Zinnemann (muzyka, słowa napisał Ned Washington)

1954

• Nominacja: „The High and the Mighty” z filmu Noc nad Pacyfikiem, reż. William A. Wellman (muzyka, słowa napisał Ned Washington)

1956

• Nominacja: „Friendly Persuasion (Thee I Love)” z filmu Przyjacielska perswazja, reż. William Wyler (muzyka, słowa napisał Paul Francis Webster)

1957

• Nominacja: „Wild Is the Wind” z filmu Dziki jest wiatr, reż. George Cukor (muzyka, słowa napisał Ned Washington)

1959

• Nominacja: „Strange Are the Ways of Love” z filmu Młoda ziemia, reż. Ted Tetzlaff (muzyka, słowa napisał Ned Washington)

1960

• Nominacja: „The Green Leaves of Summer” z filmu Alamo, reż. John Wayne (muzyka, słowa napisał Paul Francis Webster)

1961

• Nominacja: „Town Without Pity” z filmu Miasto bez litości, reż. Gottfried Reihardt (muzyka, słowa napisał Ned Washington)

1963

• Nominacja: „So Little Time” z filmu 55 dni w Pekinie, reż. Nicholas Ray (muzyka, słowa napisał Paul Francis Webster)

Przypisy

1. Dimitri Tiomkin [online], Dimitri Tiomkin [dostęp 2023-10-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna. dimitritiomkin.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (ang.)
• Dimitri Tiomkin w bazie IMDb (ang.)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000119641412
• VIAF: 100251573
• LCCN: n2006010255
• GND: 103848290
• NDL: 001152118
• BnF: 13900462s
• SUDOC: 082684286
• SBN: RAVV089637
• NKC: xx0075035
• BNE: XX838534
• NTA: 070739463
• BIBSYS: 90852545
• CiNii: DA12656906
• PLWABN: 9810667296205606
• NUKAT: n2009115510
• J9U: 987007523017505171
• LNB: 000047765

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3987444
• Britannica: biography/Dimitri-Tiomkin
• Treccani: dimitri-tiomkin
• Universalis: dimitri-tiomkin
• БРЭ: 5367901
• NE.se: dimitri-tiomkin
• SNL: Dimitri_Tiomkin
• Catalana: 0066105
• DSDE: Dimitri_Tiomkin
• Hrvatska enciklopedija: 61395