Cergowa
wieś w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
wieś w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cergowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla[3][5], u ujścia potoku Jasionki do rzeki Jasiołki. Nad wsią góruje masyw Cergowej (716 m n.p.m.).
wieś | |
![]() Fragment miejscowości | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2023) |
1316[1] |
Strefa numeracyjna |
13 |
Kod pocztowy |
38-450[2] |
Tablice rejestracyjne |
RKR |
SIMC |
0348950[3] |
Położenie na mapie gminy Dukla ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego ![]() | |
49°33′15″N 21°41′22″E[4] |
W okresie I Rzeczypospolitej miejscowość administracyjnie należała do województwa ruskiego, następnie w okresie II Rzeczypospolitej do województwa lwowskiego. W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cergowa, po jej zniesieniu w gromadzie Nadole. W latach 1945–1975 do województwa rzeszowskiego, a od 1975 do 1998 do województwa krośnieńskiego.
22 maja 1359 król Kazimierz Wielki wydał przywilej Marcinowi „de Czergowa” założenia wsi Cergowa. Cergowa została założona, podobnie jak większość okolicznych miejscowości, początkowo na prawie wołoskim, a następnie na prawie magdeburskim. Przywileje kazimierzowskie potwierdził król Władysław Jagiełło – 14 czerwca 1396. 2 kwietnia 1384 Cergowa występuje w spisie wsi przekazanych biskupstwu przemyskiemu. Królowa Maria, żona cesarza Zygmunta Luksemburskiego, nadała biskupstwu w 1384 pięć włości: Brzozów, Cergową, Domaradz i Równe w ziemi sanockiej oraz Radymno w przemyskiej.
W latach 1436–1438 w lasach na Cergowej żył św. Jan z Dukli i do dzisiaj wierni z jego pobytem wiążą legendę o Złotej Studzience istniejącej przy kapliczce na pobliskim wzgórzu. W następnych wiekach żyli tu też pustelnicy, a także ukrywali się zbójnicy w XVII w.
20 grudnia 1608 biskup przemyski Maciej Pstrokoński włączył do majątku biskupów przemyskich (tzw. klucza jaśliskiego) m.in. Cergowę.
W latach 1768–1772 w Cergowej stacjonowali konfederaci barscy. Wydana po raz pierwszy w 1786 r. „Geografia (...) Galicyi i Lodomeryi” autorstwa Ewarysta Andrzeja Kuropatnickiego podawała o Cergowej jedynie krótką informację: Wieś, woda ją tylko od miasta Dukli graniczy; sławna najwyższą górą, pod którą miasto Dukla zdaje się leżeć.[6]
Spis z lat dwudziestych XX wieku wykazał we wsi 1043 Polaków, 10 Rusinów i 31 Żydów.
W Cergowej znajduje się zespół dworski wpisany do rejestru zabytków pod nr rej. A-233 z 24 lutego 2009. W parku dworskim natomiast 550-letni dąb stanowiący pomnik przyrody.
Nazwę wsi wielu naukowców wywodzi z języka celtyckiego: „cerg” – „krąg”. W ciągu wieków ewoluowała z Czergowa (1359) (Cergowa (1359), Cyrgow (1384), Czirgow (1403), Cergowa (1589), Cyrgów, Cyrgowa) w kierunku obecnej nazwy (Cergowa).
W epoce kamienia i w epoce brązu istniała tu osada. Świadczą o tym odkryte pozostałości pracowni kamieniarskich na północnym wschodzie od wsi w rejonie „Małej Góry”.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.