Browiniec Polski
wieś w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Browiniec Polski (dodatkowa nazwa w j. niem. Probnitz, przed 1918 r. Polnisch Probnitz[4][5]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[6]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.
| wieś | |
 Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
139[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-210[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPR |
| SIMC |
0491162 |
Położenie na mapie gminy Biała  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°22′14″N 17°43′46″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 139 osób[1].
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Lubrza. Należy do Euroregionu Pradziad[7]. Leży na obszarze 405,97 ha. Ma charakter rolniczy. Głównymi uprawami są tutaj buraki cukrowe, rzepak i pszenica[8]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[9].
Środowisko naturalne
W Browińcu Polskim panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Browińca Polskiego wynoszą 625 mm. Dominują wiatry zachodnie[10].
Nazwa Browiniec przypuszczalnie pochodzi od prasłowiańskiego słowa borvъ, które oznacza „bydło”. W gwarze funkcjonuje słowo browek, czyli „wieprz”. W języku czeskim brav znaczy „trzoda chlewna”[11].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod niemiecką nazwą Polnisch Probnitz[12].
Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Polnisch Probnitz, a także wymienia nazwy wynotowane z historycznych dokumentów we fragmencie „Das Dorf Polnisch-Probnitz (1379 Polonical Profencz, 1534 Polnisch-Brownitz)[13].
W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Browinek[14]. 9 września 1947 nadano miejscowości polską nazwę Browiniec Polski[15]. 24 listopada 2008 wprowadzono dodatkową nazwę wsi w języku niemieckim – Probnitz.
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: in Polonicali Profencz, Polnisch Probnitz (1384), Polnisch Brownitz (1534), Browiniec, Probnitz, Polnisch- (1845), Browiniec Polski, niem. Polnisch Probnitz (1880), Browinek albo Polski Browiniec (Polnisch Probnitz) – Proben (1939), Browiniec Polski – Proben (Probnitz) (1951), Browiniec Polski, -ńca -kiego (1980)[11].
.jpg)
Pierwsza wzmianka o Browińcu Polskim pochodzi z 1374. Został odnotowany w 1534 roku jako własność feudała[8].
_(cropped).jpg)
Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w otoku napis: POLNISCH · PROBNITZ · GEMEIN SIEG, a w polu: NEUSTAEDT. KREIS (pol. Gmina Browiniec Polski / Powiat Prudnicki)[16]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 289 mieszkańców Browińca Polskiego 1 posługiwał się językiem niemieckim, a 288 językiem polskim[17]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Browiniec Polski znalazł się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[18].
W latach 1945–1950 Browiniec Polski należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia[19], a w latach 1954–1972 do gromady Gostomia[20]. Podlegała urzędowi pocztowemu w Białej[21].
W 1949 we wsi znajdowali się między innymi: kotlarz[22], krawiec[23], piekarz[24]. W 1972 w Browińcu Polskim wzniesiono kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, przebudowany w latach 2003–2004[25].
Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[26]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki[27].
Liczba mieszkańców wsi
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[35]:
- kaplica-dzwonnica, z XVIII/XIX w.
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Browińcu Polskim chroniona jest ponadto[36]:
- remiza strażacka
W Browińcu Polskim siedzibę ma firma Technika System, zrzeszona w Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców w Prudniku[37].
W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1256O relacji Nowy Browiniec – Browiniec Polski – Solec – Biała – Ligota Bialska – Otoki[38].
Browiniec Polski posiada połączenia autobusowe z Prudnikiem i Białą. We wsi znajdują się jeden przystanek autobusowy[39].
W Browińcu Polskim działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[40].
W Browińcu Polskim znajduje się katolicki kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, który należy do parafii św. Jana Chrzciciela w Solcu (dekanat Biała)[41].
Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Browińcu Polskim[42]. Przez Browiniec Polski przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[43].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[44].
Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[45]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[46].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
