Biała Piska (gmina)

Biała Piska – gmina miejsko-wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie suwalskim.

Biała Piska

gmina miejsko-wiejska
Ratusz w Białej Piskiej
Herb
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
TERC	8316013
Burmistrz	Beata Sokołowska
Powierzchnia	420,14 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	11 971[1]
• gęstość	28,5 os./km²
Nr kierunkowy	87
Tablice rejestracyjne	NPI
Adres urzędu: ul. Mickiewicza 25 12-230 Biała Piska
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 47 Liczba miejscowości 66
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Biała Piska
Położenie na mapie Polski Biała Piska
53°37′N 22°04′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Biała Piska.

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] gminę zamieszkiwało 12 287 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] gminę zamieszkiwało 11 622 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[4] gmina Biała Piska ma obszar 420,14 km², w tym:

• użytki rolne: 50%
• użytki leśne: 40%

Gmina stanowi 23,65% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	12 287	100	6009	48,9	6278	51,1
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	29,2		14,3		14,9

• Piramida wieku mieszkańców gminy Biała Piska w 2014 roku^[1].

Ochrona przyrody

Obszary Chronionego Krajobrazu

W granicach gminy położone są:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Dybowskich
• Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Orzyckich
• Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy i Jezior Piskich^[5]

Obszary NATURA 2000

W gminie zlokalizowany jest obszar Natura 2000:

• Ostoja Poligon Orzysz (PLB280014) OSO^[5].

Użytki ekologiczne

W gminie Biała Piska jest zarejestrowany użytek ekologiczny Ostoje ptasie nad jeziorem Zdedy^[5].

Pomniki przyrody

Na obszarze gminy są zlokalizowane następujące pomniki przyrody^[5][6][7]:

Lp.	Nr ew.	Lokalizacja	Forma	Nazwa	Obwody przy powołaniu [cm]	Akt prawny
1.	126	leśnictw Karpiny oddz. 85c	grupa drzew	5 lip drobnolistnych	od 285 do 423	RLB 16/125/52
2.	133	Komorowo	grupa drzew	3 dęby szypułkowe jesion wyniosły	370, 340, 270 400	RLLŚ-83/1/69
3.	228	Drygały w pobliżu kościoła	aleja przydrożna	topola kanadyjska odm. Rudustra 11 dębów szypułkowych	od 182 do 360	Zarz. Nr 12/80 Woj. Suwalskiego z 12.03.1980 r.
4.	229	Drygały	pojedyncze drzewo	grab pospolity	288	Zarz. Nr 12/80 Woj. Suwalskiego z 12.03.1980 r.
5.	508	Drygały ul. Kolejowa	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	243	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
6.	509	Drygały róg ul. Kościuszki i Targowej	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	238	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
7.	613	Drygały 40 m od stacji PKP	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	230	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
8.	614	Drygały ul. Szkolna 2, przed budynkiem szkoły	pojedyncze drzewa	sosna wejmutka	195	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
9.	617	Drygały za budynkiem szkoły	pojedyncze drzewo	klon zwyczajny	366	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
10.	618	Drygały po wschodniej stronie budynku szkoły	pojedyncze drzewo	dąb czerwony	272	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
11.	619	Drygały po zachodniej stronie budynku szkoły	pojedyncze drzewo	dąb czerwony	223	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
12.	620	Komorowo na rozwidleniu dróg	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	335	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
13.	621	Komorowo w lesie liściastym, 150 m od magazynu nawozowego	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	350	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
14.	622	leśnictwo Ruda oddz. 675c były poligon	pojedyncze drzewo	sosna zwyczajna	395	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
15.	623	leśnictwo Ruda oddz. 675h były poligon	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	370	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
16.	624	leśnictwo Nitki oddz. 526l były poligon, na terenie ruin wsi Kozłówek	pojedyncze drzewo	dwupienny dąb szypułkowy	320/320	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
17.	625	leśnictwo Nitki oddz. 588d były poligon, przy drodze do ruin wsi Kozłówek	pojedyncze drzewo	brzoza brodawkowata	245	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
18.	626	leśnictwo Nitki oddz. 611, 612, 655, 656	aleja śródleśna	jaworowo-lipowa	łącznie 52 szt.	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
19.	627	leśnictwo Monety oddz. 486a	pojedyncze drzewo	jedlica zielona	310	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
20.	628	leśnictwo Biała Góra oddz. 554l były poligon, przy drodze Ruda-Pilchy	pojedyncze drzewo	wiąz szypułkowy	250	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
21.	630	leśnictwo Kaliszki oddz. 396a przy drodze Pisz-Biała Piska, 25 m od osady Kolonia Kawałek	grupa drzew	buk pospolity kasztanowiec zwyczajny dąb szypułkowy lipa drobnolistna klon pospolity	320 260 315 150 228	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
22.	631	leśnictwo Lisy oddz. 138b 200 m przy posesji leśniczówki leśnictwo Borowe i Ruda przy wjeździe od drogi wiejskiej wsi Myszki	aleja śródleśna	lipa drobnolistna lipa szerokolistna lipa krymska	od 110 do 325 łącznie 33 szt.	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.

Historia

Pierwsza osada została założona w 1482 roku nad strumieniem Gayle („Gayle” z języka pruskiego „biały”). W XIV wieku Białą i okolice zasiedlili polscy osadnicy, głównie Mazowszanie. Rozwój swój Biała zawdzięczała dogodnemu położeniu na szlaku handlowym. Zasłynęła głównie z dużych jarmarków bydła. 26 marca 1722 roku w Królewcu Fryderyk Wilhelm I, król pruski, nadał osadzie Bialla prawa miejskie. Biała Piska liczyła wówczas 600 mieszkańców.

Zabytki

Biała Piska posiada zabytki architektury i budownictwa. Do najważniejszych należą: wieża ciśnień, budynek stacji kolejowej z przełomu XIX i XX w. i kościół parafialny pw.  świętego Andrzeja Boboli  z lat 1756–1763 (wieża z 1832 roku), według projektu sławnego architekta, Karola Fryderyka Schinkla.

Sąsiednie gminy

Ełk, Grabowo, Kolno, Orzysz, Pisz, Prostki, Szczuczyn

Przypisy

1. Gmina Biała Piska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
3. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019. Brak numerów stron w książce
4. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
5. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko i prognoza oddziaływania na środowisko zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Biała Piska, 2010. [dostęp 2012-06-26].
6. Wykaz pomników przyrody Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, stan na rok 2007. [dostęp 2012-06-26].
7. Program Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Drygały. [dostęp 2012-06-26].