Baborów
miasto w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Baborów (daw. Baworów, niem. Bauerwitz, cz. Bavorov) – miasto w południowej Polsce, województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Baborów. Geograficzne leży na Przedgórzu Sudeckim nad rzeką Psiną (śl. Cyna). Lokalny ośrodek usługowy, wytwórnia pasz. Według danych z 30 czerwca 2008 roku miasto miało 3114 mieszkańców[2].
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
 Kościół św. Józefa | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | |||
| Burmistrz |
Tomasz Krupa | ||
| Powierzchnia |
11,73 km² | ||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Strefa numeracyjna |
77 | ||
| Kod pocztowy |
48-120 | ||
| Tablice rejestracyjne |
OGL | ||
Położenie na mapie gminy Baborów  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego  | |||
 50°09′28″N 17°58′48″E | |||
| TERC (TERYT) |
1602014 | ||
| SIMC |
0965200 | ||
Urząd miejski ul. Ratuszowa 2a48-120 Baborów | |||
| Strona internetowa | |||
| BIP | |||
.jpg)
Baborów uzyskał lokację miejską przed 1340 rokiem, zdegradowany przed 1575 rokiem, powtórnie lokowany w 1718 roku[3].
Nazwa dzierżawcza Baborowa pochodzi od imienia Bawor, które jest etymologicznym synoninem Bawara, czyli Bawarczyka[4].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Bauerwitz oraz polską Baborow[5]. Spis geograficzno-topograficzny miejscowości leżących w Prusach z 1835 roku wymienia polską nazwę miejscowości Baborow oraz niemiecką Bauerwitz[6].
Polską nazwę Baborów w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[7].
Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946[8].
Przepływająca przez Baborów rzeka Psina stała się rzeką graniczną pomiędzy Polską a Morawami, być może już w ramach pokoju kłodzkiego w 1137, być może później, jednak przed końcem XII wieku. Początkowo lewy, północny brzeg, znajdował się po stronie polskiej (raciborskiej). Miała tu, na obszarze późniejszego Baborowa, znajdować się miejscowość Lichan, wzmiankowana w 1223 roku. Skrawek ziemi na lewym brzegu Psiny w jej górnym i środkowym biegu stracił książę Władysław opolski w 1253 po nieudanej wyprawie przeciw późniejszemu królowi czeskiemu Przemysłowi Ottokarowi II[9]. Prawdopodobnie po tym wydarzeniu Czesi wybudowali na miejscu Lichania nową osadę, którego pierwszym znanym właścicielem miał być zmarły w 1291 czeski możnowładca i dygnitarz Przemysła Ottokara II Bawor II ze Strakonic[9] (przez historię znany także jako Bavor III). Pierwsza wzmianka o samym mieście pochodzi z dokumentu datowanego na rok 1296. Wymieniony w nim został wójt baborowski Jarosław (Jeroslaum advocatum de Baurwitz). Wzmianka o wójcie wskazywać może na lokację na prawie niemieckim. Początkowo większość z około 200 do 300 mieszkańców miasta była pochodzenia słowiańskiego[9]. Lokacja Baborowa była jednym z elementów ekspansywnej polityki czeskiej na Płaskowyżu Głubczyckim. W tym samym czasie na południowym brzegu joannici z Grobników mieli założyć Jaroniów (niem. Jernau). W 1337 połączono wydzielone wcześniej z Moraw księstwo opawskie ze śląskim księstwem raciborskim. Otworzyło to drogę do ekspansji raciborskiej w okolicach Baborowa. W XIV w. miasteczko zostało kupione przez konwent dominikanek św. Ducha w Raciborzu. Kościół parafialny wzmiankowany w 1386 r., powstał najprawdopodobniej w momencie lokacji. Proboszczem był niejaki ks. Leerbeth, z pochodzenia Niemiec, po nim niejaki Wacław[9]. W 1405 r. Baborów był już miasteczkiem zarządzanym przez magistrat.
W XVIII wieku Baborów podlegało inspekcji podatkowej w Prudniku[10]. Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. W 1746 w Baborowie znajdowała się wartownia pocztowa, podlegająca pod urząd pocztowy w Prudniku[11]. W 1750 r. w mieście działały cechy szewców, kuśnierzy, tkaczy l kowali. Jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku w mieście nasiliły się wpływy czeskie, w języku tym były msze (niemieckie kazanie odbywało się raz na 6 tygodni) i uczono nim w szkołach, podczas gdy w pobliskich wioskach miejscowi Morawcy posługiwali się dialektem sułkowskim, zaliczanym do polskiego dialektu śląskiego. Dla pełnego rozkwitu miasta decydujące znaczenie miała budowa kolei żelaznej. Uroczyste otwarcie linii kolejowej Głubczyce - Racibórz nastąpiło w dniu 15 października 1856. Pod koniec XIX wieku powstały tu cukrownia i cementownia: w 1909 r. otwarto w Baborowie 3 cegielnie, 2 parowe młyny, słodownię, mleczarnię i fabrykę kafli. W mieście pojawiła się społeczność żydowska, przyśpieszyło to również proces asymiliacji do kultury niemieckiej aż do pełnej germanizacji miasta w latach 20. XX wieku[12].
W lutym 1919 roku na konferencji paryskiej Czechosłowacja wysunęła roszczenie terytorialne do Baborowa[13].
W 1928 przyłączono wioskę Jaroniów[14], w której urodził się Carl Ulitzka.
Baborów został zajęty 29 marca 1945 roku przez oddziały 60 armii i 5 korpusu zmechanizowanego gwardii z 4 armii pancernej gwardii z 1 Frontu ukraińskiego. Podczas walk z hitlerowcami zginęło ok. 200 żołnierzy radzieckich[15].
30 września 2012 r. odsłonięto w Baborowie pomnik pomordowanych na Kresach Wschodnich w latach 1939 - 1946, zawierający herby Lwowa, Tarnopola, Stanisławowa i Łucka[16][17].
3 lutego 2018 r. na ścianie dawnego ratusza odsłonięto tablicę upamiętniającą więźniów niemieckiego obozu śmierci Auschwitz-Birkenau, którzy zostali zamęczeni i zamordowani podczas Marszu Śmierci w 1945 r[18].
Baborów podlega pod Urząd Statystyczny w Opolu, oddział w Prudniku[19].
- Piramida wieku mieszkańców Baborowa w 2014 roku[1].
- August Adolph Anastasius Bargiel - muzyk rodzinnie związany z Woldemarem, a pośrednio związany z Clarą Schumann
- Carl Ulitzka (w części obecnego Baworowa)
.jpg)
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[20]:
- stare miasto
- kościół par. pw. Narodzenia NMP, z poł. XIX w., 1922 r.
- kościół cmentarny pw. św. Józefa, barokowy, drewniany z l. 1700-1702 - XVIII w.
- kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Opawska 17, z 1889 r.
- ratusz, z pocz. XIX w., drugiej poł. XIX w.
- dom, ul. Kozielska 15, z 1820 r.
- domy, ul. Raciborska 12, d. 97, 15 d. 88, z XIX w.
- domy, Rynek 13, 17, z poł. XIX w.
- dom, ul. Wiejska 7, z pocz. XIX w.
- spichrz, ul. Wiejska 3.
Miasto Baborów jest udziałowcem Powiatowo-Gminnego Związku Transportu „Pogranicze”, który organizuje publiczne przewozy pasażerskie w powiatach prudnickim i głubczyckim[21].
Grodziec nad Morawicą, Czechy
Teublitz, Niemcy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
