Kampania wrześniowa
obrona terytorium Polski przed agresją militarną wojsk III Rzeszy, Słowacji i ZSRR / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Agresja III Rzeszy na Polskę?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Kampania wrześniowa (inne stosowane nazwy: kampania polska 1939, wojna polska 1939, wojna obronna Polski 1939[9]) – obrona terytorium Polski przed agresją militarną (bez określonego w prawie międzynarodowym wypowiedzenia wojny) wojsk III Rzeszy (Wehrmacht)[10] i ZSRR (Armia Czerwona); pierwszy etap II wojny światowej. Od 3 września 1939 wojna koalicyjna[9][11] Polski, Francji i Wielkiej Brytanii przeciw Rzeszy Niemieckiej.
II wojna światowa | |||
Zgodnie z ruchem wskazówek zegara, od lewego górnego rogu: eskadra niemieckich bombowców nurkujących Junkers Ju 87 Stuka w czasie przelotu nad Polską; pancernik „Schleswig-Holstein” ostrzeliwuje Gdynię z portu w Gdańsku 13 września; żołnierze Panzerwaffe na czołgach Panzer I i Panzer II obok średniego bojowego wozu piechoty Sd.Kfz.251/3 nad Brdą 9 września; płonąca Warszawa po bombardowaniu; spotkanie sojuszniczych wojsk niemieckich i radzieckich; Niemcy (Brygada Eberhardta) przełamują szlaban na przejściu granicznym w Kolibkach – inscenizacja z 14 września przedstawiana przez hitlerowską propagandę jako moment rozpoczęcia wojny | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce |
Polska, Wolne Miasto Gdańsk, częściowo III Rzesza | ||
Terytorium | |||
Przyczyna |
roszczenia terytorialne Niemiec i ZSRR wobec Polski, dążenie obu państw do hegemonii w Europie i zmiany w tym celu układu geopolitycznego, wynikającego z traktatu wersalskiego | ||
Wynik |
zwycięstwo III Rzeszy i ZSRR oraz podział terytorium Polski pomiędzy III Rzeszę i ZSRR[uwaga 1] | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
Straty | |||
| |||
brak współrzędnych | |||
| |||
|
Była to pierwsza kampania II wojny światowej, trwająca od 1 września (zbrojna agresja Niemiec) do 6 października 1939, kiedy z chwilą kapitulacji[uwaga 6] SGO Polesie pod Kockiem zakończyły się walki regularnych oddziałów Wojska Polskiego z agresorami. Naczelnym Wodzem Wojska Polskiego w kampanii był marszałek Edward Rydz-Śmigły, a szefem sztabu gen. bryg. Wacław Stachiewicz. 2 września 1939 roku prezydent mianował płk. Wacława Kostek-Biernackiego Głównym Komisarzem Cywilnym w randze ministra, który na obszarze operacyjnym miał uprawnienia premiera[12].
W wyniku agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę terytorium państwowe Rzeczypospolitej zostało całkowicie okupowane i traktatem z 28 września 1939 wbrew prawu międzynarodowemu podzielone. W obliczu tych faktów Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie 30 września 1939 roku zaprotestował oficjalnie przeciwko pogwałceniu praw państwa i narodu polskiego i rozporządzaniu terytorium Rzeczypospolitej, oświadczając, że nigdy nie uzna tego aktu przemocy i nie zaprzestanie walki o całkowite uwolnienie kraju od najeźdźców. 30 listopada 1939 roku prezydent Władysław Raczkiewicz wydał dekret o nieważności aktów prawnych władz okupacyjnych, stanowiący, że wszelkie akty prawne i zarządzenia władz, okupujących terytorium Państwa Polskiego, jeżeli wykraczają poza granice tymczasowej administracji okupowanego terytorium, są, zgodnie z postanowieniami IV Konwencji Haskiej z 1907 roku o prawach i zwyczajach wojny lądowej, nieważne i niebyłe[13].
ZSRR część terytorium Polski okupowanego przez Armię Czerwoną (Wilno z okręgiem) przekazał 10 października 1939 Litwie[uwaga 7][14][15], zaś Niemcy przekazały 21 listopada 1939 część terytorium Polski (Spisz i Orawa) Słowacji[uwaga 8], również wbrew prawu międzynarodowemu (konwencja haska z 1907).