Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
12 Batalion Pancerny (12 bpanc) – oddział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Odznaka pamiątkowa 12 bpanc | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1937 |
Rozformowanie |
1939 |
Dowódcy | |
Ostatni |
mjr br. panc. Jerzy Łucki |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
Batalion był jednostką wojskową istniejącą w okresie pokoju i spełniającą zadania mobilizacyjne wobec oddziałów i pododdziałów broni pancernej. Spełniał również zadania organizacyjne i szkoleniowe. Stacjonował w Łucku. W 1939, po zmobilizowaniu jednostek przewidzianych planem mobilizacyjnym, został rozwiązany.
12 Batalion Pancerny został sformowany w garnizonie Łuck na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych z 20 kwietnia 1937. 2 września 1937 major Jerzy Łucki podpisał pierwszy rozkaz dzienny batalionu[1]. 6 listopada 1937 uroczyście powitano 169 poborowych wcielonych do batalionu[1].
Była to jednostka wojskowa „czasu P” spełniająca zadania: szkoleniowe, organizacyjne i mobilizacyjne wobec oddziałów i pododdziałów broni pancernej „czasu W”.
20 lipca 1939 otrzymał 49 francuskich czołgów lekkich wsparcia piechoty Renault R-35. Na swoim wyposażeniu posiadał również czołgi TKS i wozy pancerne wz.34. Batalion należał do typu IV[2]. W 1939 batalion stacjonował w Łucku[3].
Mobilizacja
W 1939 batalion sformował w ramach mobilizacji alarmowej w grupie zielonej[4], według innych autorów w "czerwonej" w terminie A+36[5]:
W ramach mobilizacji powszechnej w I rzucie w terminie 3 dni[5]
oraz zaimprowizował
Oddział Zbierania Nadwyżek 12 batalionu pancernego
Po zmobilizowaniu 21 dywizjonu pancernego i 21 batalionu czołgów lekkich w garnizonie w Łucku pozostały niewielkie nadwyżki mobilizacyjne, z których utworzono "oddział ochronno-techniczny" pod dowództwem kpt. Mariana Jaworskiego. 9 września do koszar w Łucku przybył Ośrodek Zapasowy Broni Pancernych nr 1. Nadwyżki 12 batalionu zostały włączone w jego skład. 14 września wraz z nim rozpoczął ewakuację w kierunku "Przedmościa Rumuńskiego". Następnie 17 września po agresji sowieckiej podjęto marsz w kierunku granicy rumuńskiej do Kut. W trakcie marszu nadwyżki podzieliły losy OZBPanc. nr 1. Wiadomo, iż kpt. M. Jaworski został zamordowany w Katyniu[6].
Obsada personalna batalionu w 1937:
Obsada personalna batalionu w marcu 1939[3][uwaga 5]:
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
---|---|
dowódca batalionu | mjr Jerzy Michał Łucki |
zastępca dowódcy | mjr Stanisław Gliński |
adiutant | por. Tadeusz Kraczkiewicz |
lekarz medycyny | por. lek. Jan Popkowski |
kwatermistrz | mjr Edmund Zygmunt Karpów |
oficer mobilizacyjny | kpt. Ludwik Mamrocha |
oficer administracyjno-materiałowy | kpt. Walerian Józef Łań |
zastępca oficera administracyjno-materiałowego | chor. Roman Uberman |
oficer gospodarczy | por. int. Wacław Krzyżostaniak |
dowódca kompanii gospodarczej | vacat |
oficer żywnościowy | chor. Jan Nowicki |
dowódca plutonu łączności | por. Feliks Budzimir Cwalina |
dowódca kompanii szkolnej | kpt. Jan Okolski |
dowódca plutonu | kpt. Zygmunt Władysław Wasilewski |
dowódca plutonu | por. Marian Kochanowski |
dowódca kompanii pancernej | kpt. Ryszard Franciszek Orliński |
dowódca plutonu | por. Stanisław Marcin Wartak |
dowódca plutonu | por. Jan Pisch |
dowódca kompanii czołgów rozpoznawczych | por. Jan Wojciech Marian Sulimirski |
dowódca plutonu | por. Stanisław Palusiński |
dowódca szwadronu pancernego | kpt. Józef Bronisław Żymierski |
dowódca plutonu | por. Leszek Kazimierz Kozioradzki |
komendant parku | kpt. Marian Gabriel Jaworski |
kierownik warsztatów | kpt. Edward Blahaczek |
kierownik składnicy | chor. Adam Orłowski |
na kursie | por. piech. Marian Stanisław Fijałkowski |
na kursie | por. piech. Leszek Stanisław Szczepański |
na kursie | por. kaw. Jan Franciszek Petecki |
Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[10]
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 marca 1938 nadano batalionowi sztandar. Jak wszystkie sztandary broni pancernych, posiadał on ujednoliconą prawą stronę płatu. Zamiast numeru oddziału, na białych tarczach między ramionami krzyża kawaleryjskiego występował Znak Pancerny[13]. Znak ten umieszczony był również na przedniej ściance podstawy orła.
Na lewej stronie płatu sztandaru umieszczono[14]:
Na wstędze sztandaru napis: "Zwycięstwo liczby nie zna - męstwa potrzebuje".
Uroczyste wręczenie sztandaru odbyło się 26 maja 1938 na Polu Mokotowskim w Warszawie. Sztandar wręczył reprezentujący Prezydenta RP i Naczelnego Wodza — minister Spraw Wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki.
17 września 1939 o godz. 23.00 we wsi Serafińce plutonowy Stanisław Szymkowiak na rozkaz majora stanu spoczynku inżyniera Kazimierza Groniowskiego i w jego obecności spalił sztandary 3 i 12 batalionu pancernego[15][16][17].
4 marca 1938 minister spraw wojskowych, generał dywizji Tadeusz Kasprzycki zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 12 baonu pancernego[18]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt krzyża, którego ramiona tworzą 4 proporczyki trójkątne w czarno-pomarańczowych barwach broni pancernych. Pośrodku srebrny hełm rycerski zwrócony ku lewej stronie. Brak jest danych o autorze projektu odznaki. Odznaki wykonywane były jedynie w wersji emaliowanej. Znane są również odmiany odznak z odwrotnym ułożeniem barw na krzyżu[19]. Wykonawcą odznak był zakład grawerski Władysława Miecznika mieszczący się przy ulicy Świętokrzyskiej 20 w Warszawie[20].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.