11 Dywizja Piechoty (III Rzesza)

11 (Wschodniopruska) Dywizja Piechoty (niem. 11. Infanterie-Division) – niemiecka dywizja z czasów II wojny światowej, uczestniczyła w agresji na Polskę i Francję oraz w ataku na Związek Radziecki^[2].

Ten artykuł dotyczy 11 Dywizji Piechoty okresu III Rzeszy. Zobacz też: 11 Dywizja Piechoty – stronę ujednoznaczniającą.

11 Dywizja Piechoty

11. Infanterie-Division

Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	15 października 1935
Rozformowanie	~ 9 maja 1945
Nazwa wyróżniająca	Wschodniopruska
Tradycje
Rodowód	Infanterieführer I
Dowódcy
Pierwszy	Günther von Niebelschütz
Ostatni	Gerhard Feyerabend
Działania zbrojne
II wojna światowa agresja na Polskę agresja na Holandię agresja na Francję atak Niemiec na ZSRR blokada Leningradu operacja siniawińska
Organizacja
Dyslokacja	Olsztyn
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Formacja	Wehrmacht
Rodzaj wojsk	piechota zmotoryzowana
Podległość	I Korpus Armijny[1]

Formowanie i walki

Sformowana w 1934 pod ukrytą nazwą Infanterieführer I, miejsce stacjonowania sztabu Olsztyn. Na mocy rozkazu z dnia 15 października 1935 otrzymała oficjalną nazwę 11. Dywizja Piechoty. Stacjonowała w I. Okręgu Wojskowym. Zmobilizowana rozkazem z dnia 18 sierpnia 1939 i skoncentrowana w rejonie Nidzicy. Już pierwszego dnia wojny przekroczyła granicę polsko-niemiecką na południe od Nidzicy i rozpoczęła ciężkie walki o przełamanie polskich umocnień w obszarze Mława–Chorzele. W trakcie tych walk ranny został pułkownik Klein dowódca 44. pułku piechoty. Po przełamaniu polskiej obrony dywizja prowadziła walki pościgowe przez Ciechanów w stronę Narwi, którą przekroczyła w rejonie Pułtuska, następnie w walce przekroczyła Bug pod Wyszkowem i szybkim marszem zbliżała się do Warszawy. 12 września zdobyła Kałuszyn, a 19 września osiągnęła brzeg Wisły pomiędzy Karolówką a Pragą. Od 20 września do kapitulacji Warszawy jednostka uczestniczyła w walkach o Pragę. Następnie pomaszerowała przez Kałuszyn i Węgrów na linię demarkacyjną w rejon Sokołowa Podlaskiego, którą osłaniała do 2 listopada. Zluzowana pomaszerowała przez Mińsk Mazowiecki do Skierniewic i stamtąd została transportem kolejowym przewieziona przez Niemcy w rejon Remscheid.

10 maja 1940 niemiecka armia rozpoczęła Operację Gelb, 11 Wschodniopruska Dywizja Piechoty w pierwszym dniu kampanii osiągnęła przestrzeń na zachód od Kolonii, dzień później dotarła w obszar Maastricht i będąc ciągle w rezerwie Grupy Armii B forsownym marszem posuwała się przez Maleves, Binches, Douai w obszar na południe od Lille. Po silnym przygotowaniu artyleryjskim, które udzielił 11. pułk artylerii do ataku na południowe przedmieścia Lille ruszyły 23. i 44. pułk piechoty wsparte przez 11. oddział rozpoznawczy. Wieczorem miasto po zażartych walkach zostało zdobyte, wzięto wielu jeńców m.in. z 1. marokańskiej Dywizji Piechoty oraz zdobyto znaczną ilość sprzętu wojskowego. Następnego dnia, przed frontem dowódcy dywizji generałem-porucznikiem Herbertem von Böckmannem, odbyła się defilada pododdziałów dywizji.
W następnych dniach dywizja została przerzucona na północ od Sommy. W drugiej części kampanii na zachodzie, dywizja przekracza Sommę niedaleko Amiens i forsownie maszerując zbliżała się do Sekwany czekając na uderzenie na Paryż. Jednak do szturmu na stolicę Francji nie dochodzi i dywizja Sekwanę przekracza na północny zachód od Paryża w rejonie Les Andelys i kontynuuje szybki marsz przez Dreux, Chatres, Le Mans i Angers w rejonie napotkała zdecydowany opór oddziałów francuskich broniących linii Loary, dywizja dokonała zwrot w stronę Saumuri na południe od miasta przekroczyła bez walki Loarę. Dalej prowadziła pościg za nieprzyjacielem i zawieszenie broni zastało dywizję w obszarze Thouars,następnie samochodami ciężarowymi została przewieziona przez Niort, Saintes, Bordeaux, Mont - de - Marsan, Dax i osiągnęła hiszpańską granicę.
Po zakończeniu kampanii rozpoczęła służbę okupacyjna i ochronną na wybrzeżu Zatoki Baskijskiej na odcinku Hendaye–Biarritz, którą pełniła do marca 1941, kiedy to została zluzowana i przetransportowana do Prus Wschodnich.

W pierwszym okresie została skoncentrowana na poligonie Stablacker. Następnie została przeniesiona w przestrzeń Labiau, gdzie przygotowywała się do ataku na Związek Radziecki.

W 1942 r. około 30% żołnierzy to obywatele polscy^[3].

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Dowództwo dywizji

Dowódcy:

• gen. por. Günther von Niebelschütz 1 X 1934 – 1 IV 1937
• gen. por. Max Bock^[4] 1 IV 1937 – 23 X 1939
• gen. por. Herbert von Böckmann 23 X 1939 – 26 I 1942
• gen. por. Siegfried Thomaschki 26 I 1942 – 7 IX 1943
• gen. por. Karl Burdach 7 IX 1943 – 1 IV 1944
• gen. por. Hellmuth Reymann 1 IV 1944 – 18 XI 1944
• gen. por. Gerhard Feyerabend 18 XI 1944 – 9 V 1945

Szefowie sztabu:

• mjr Lothar Schäfer (w czasie agresji na Polskę^[4])

Struktura organizacyjna

• Struktura organizacyjna w sierpniu 1939:
  • 2 pułk piechoty: miejsce postoju sztabu, II batalionu, 13 kompanii moździerzy i 14 kompanii przeciwpancernej – Olsztyn, I batalionu – Szczytno, III batalionu – Biskupiec;
  • 23 pułk piechoty: miejsce postoju sztabu, I i II batalionu – Kętrzyn, III batalionu – Giżycko, batalionu rezerwowego - Ełk;
  • 44 pułk piechoty: miejsce postoju sztabu, III batalionu, 13 kompanii moździerzy i 14 kompanii przeciwpancernej – Bartoszyce, I batalionu – Mrągowo, II batalionu – Lidzbark Warmiński;
  • 11 pułk artylerii: miejsce postoju sztabu i III dywizjonu – Olsztyn, I dywizjonu – Lidzbark Warmiński, II dywizjonu – Giżycko;
  • I dywizjon 47 pułku artylerii ciężkiej: miejsce postoju – Kętrzyn;
  • 11 batalion pionierów: miejsce postoju – Giżycko;
  • 11 oddział przeciwpancerny: miejsce postoju – Olsztyn;
  • 11 oddział łączności: miejsce postoju – Olsztyn;
  • 11 oddział obserwacyjny: miejsce postoju – nie został sformowany;
• Struktura organizacyjna w styczniu 1940:
  • 2, 23 i 44 pułk piechoty, 11 pułk artylerii, I dywizjon 47 pułku artylerii ciężkiej, 11 batalion pionierów, 11 oddział rozpoznawczy, 11 oddział przeciwpancerny, 11 oddział łączności, 11 polowy batalion zapasowy;
• Struktura organizacyjna w październiku 1944:
  • 2, 23 i 44 pułk grenadierów, 11 pułk artylerii, I dywizjon 47 pułku artylerii ciężkiej, 11 batalion pionierów, 11 batalion fizylierów, 11 oddział przeciwpancerny, 11 oddział łączności, 11 polowy batalion zapasowy

Przypisy

1. Zarzycki 2014 ↓, s. 29,30.
2. Mitcham 2009 ↓, s. 58.
3. Главное разведывательноеГ. Красной Главное разведывательноеГ., Справочник боевых характеристик немецких дивизий (на 1.6.1943), Moskwa 1943. Brak numerów stron w książce
4. Zarzycki 2014 ↓, s. 30.

Bibliografia

• Buxa Werner: Weg und Schicksal der 11. Infanterie-Division; b.m.w. i b.d.w.
• PaulP. Carell PaulP., Spalona ziemia. Odwrót Wehrmachtu na Wschodzie, KazimierzK. Szarski (tłum.), Warszawa: „Bellona”, 2003, ISBN 83-11-09475-6, OCLC 749204110. Brak numerów stron w książce
• Haupt Werner, Die deutschen Infanterie-Division; Friedberg 1991; ISBN 3-89555-274-7
• Haupt Werner, Army Group North. The Wehrmacht in Russia 1941–1945; b.m.w 1998; ISBN 0-7643-0182-9.
• Haupt Werner, Kurland. Die vergessene Heeresgruppe 1944/45; b.m.w i b.d.w; ISBN 978-3-89555-527-5.
• Jurga Tadeusz, Armia Modlin 1939, Warszawa 1987.
• TadeuszT. Jurga TadeuszT., Obrona Polski 1939, WaldemarW. Strzałkowski (oprac.), Warszawa: „Pax”, 1990, ISBN 83-211-1096-7, OCLC 830078818. Brak numerów stron w książce
• Pohlman Hartwig, Wolchow 900 Tage Kampf um Lenigrad 1941-1944 Wiedeń 2003.
• Zalewski Wojciech, Andrzej Aksamitowski, Mława 1939; Warszawa 1996.
• Piotr Zarzycki: Suplement do Września 1939. Orde de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.
• Samuel Mitcham: Niemieckie siły zbrojne 1939-1945. Wojska lądowe. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11596-5.

Kontrola autorytatywna (dywizja piechoty Wehrmachtu):

• GND: 310276-2