Museumstoomtram Hoorn-Medemblik

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik (SHM) voert met historisch stoomtrammaterieel een dienst uit op de toeristische spoorweg (museumlijn) Hoorn – Medemblik. Het bedrijf exploiteert ook, in samenwerking met Rederij Gebhard, de bootdienst Medemblik – Enkhuizen met het varend monument MS Friesland.

Museumstoomtram Hoorn-Medemblik
SHM 5 met locaalspoorrijtuigen onderweg te Twisk
Algemene informatie
Land	Nederland
Hoofdvestiging	Hoorn
Actief	1968-heden
Website	museumstoomtram.nl
Beheer
Trajecten	Hoorn - Medemblik
Trajectlengte	20 km
Portaal    Openbaar vervoer

Spoorlijn Hoorn - Medemblik

uit Zaandam en uit Alkmaar 0 Tramstation Hoorn Station Hoorn NS naar Enkhuizen 1 Hoorn Koepoortsweg   Provincialeweg 2 Westerblokker 4 Zwaag   Westfrisiaweg 5 Zwaagdijk 6 Wognum-Nibbixwoud tramlijn naar Schagen opgebroken 7 Wijzend 9 Benningbroek-Sijbekarspel 10 Abbekerk-Lambertschaag 14 Midwoud-Oostwoud 16 Twisk 18 Opperdoes 19 Opperdoes Oosteinde   Markerwaardweg 20 Medemblik Toeristische bootdienst naar Enkhuizen

De spoorlijn Hoorn - Medemblik.

Sporenplan Hoorn tot 2023 (SHM in blauw, NS in zwart). Bron: www.sporenplan.nl

SHM 5 "Enkhuizen" rangeert met trein te Hoorn; 8 augustus 2008.

Vernieuwde wisselstraat SHM te Hoorn; 15 april 2023.

Een reportage van het Polygoonjournaal uit 1971 over de dan nog jonge museumspoorlijn, waarin loc 30 met drie rijtuigen te zien is in Medemblik en Twisk.

Dit zijn twee van de drie onderdelen van de 'Historische Driehoek', een dagtocht die men kan maken tussen de Westfriese steden Hoorn, Medemblik en Enkhuizen, waarbij de derde zijde van de driehoek gevormd wordt door de spoorlijn Hoorn – Enkhuizen met de reguliere treindienst van de NS.

Het museum maakt gebruik van het voormalige goederen- en rangeeremplacement van station Hoorn. De eerste ritten met museummaterieel werden hier op 23 mei 1968 gemaakt. Hiervoor werd gebruikgemaakt van de locs 18 en 30 met NS-Blokkendoosrijtuigen. Ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum werden op 1 mei 2008 deze ritten met dezelfde materieelsamenstelling herhaald.

In de daarop volgende jaren ontwikkelde zich het museale en toeristische stoomtrambedrijf zoals dat momenteel bestaat.

Het stoomtrambedrijf herinnert aan de vele stoomtrambedrijven zoals die tussen 1879 en 1966 in Nederland bestonden. Als leidraad voor de stoomtram wordt het jaar 1926 aangehouden.

Beschrijving

Lijn en stations

De Museumstoomtram maakt gebruik van de lokaalspoorlijn tussen Hoorn en Medemblik, geopend in 1887.

Niet alleen het rollend materieel, maar ook de entourage van de lijn draagt bij tot het historische karakter van de tramdienst, zoals de in de jaren negentig gerestaureerde stationsgebouwen te Wognum-Nibbixwoud, Twisk en Opperdoes en het seinhuis te Hoorn, dat afkomstig is uit Kesteren. Het station te Medemblik is in 2007 in historische staat gerestaureerd.

Nog in particuliere handen zijn de stationsgebouwen van Benningbroek-Sijbekarspel en Zwaag, alsmede de overwegwachterswoning te Zwaagdijk. In 2021 werden in overeenstemming met de eigenaren de namen van de drie stations weer op de gevels aangebracht. Het stationsgebouw van Midwoud-Oostwoud werd in 1971 afgebroken, ook het haltegebouw van Westerblokker bestaat niet meer. Dat werd in 1970 gesloopt.

De gemeenteraad van Medemblik besloot op 10 september 2007 het stationsgebouw van Abbekerk-Lambertschaag, aan te kopen.^[1] In januari 2020 kwam dit station ter beschikking van de museumstoomtram.^[2] Hiermee zijn vijf van de zes nog bestaande stationsgebouwen in bezit van de Museumstoomtram.

Tramstation Hoorn

Sinds 1987 staat op het emplacement te Hoorn het stationsgebouw van de SHM. In 2015 is het station uitgebreid en verbouwd in de stijl van het vroegere tramstation te Coevorden.

Op het emplacement te Hoorn prijkt het voormalige seinhuis van Kesteren uit 1897. De mechanische beveiligingsapparatuur is in werkende staat en aangepast voor de bediening van wissels en seinen op het SHM-emplacement. Het handeltoestel is van het type HSM.

Als onderdak voor de werkplaats van de SHM dient sinds 1968 de vroegere motorwagenloods bij het Station Hoorn. Deze loods werd in 1929 gebouwd voor de motorwagens die toen dienst gingen doen op de tram- en lokaalspoorlijnen bij Hoorn.

In 2023 werd naast de bestaande loods een nieuw werkplaatsgebouw in gebruik genomen, waar het onderhoud- en restauratiewerk wordt uitgevoerd. De oude loods dient nu voornamelijk als onderdak voor de rijvaardige stoomlocomotieven.

Op het emplacement staat ook de 'lange loods', deze geeft onderdak aan de historische locs en tramrijtuigen. In 2017 is de voormalige CiKo-loods aangekocht aan het westelijke einde van het emplacement, tegen het Keern aan.

In 2019-2020 is het emplacement van Station Medemblik geheel vernieuwd en aangepast aan de behoeften van de stoomtramdienst.^[3]

In maart-april 2021 is het kenmerkende driewegwissel op het emplacement Hoorn verwijderd en vervangen door drie aparte wissels. Tevens kwam er een aansluiting op de nieuwe werkplaats ten noorden van de bestaande werkplaats uit 1929. In 2023 werd één emplacementsspoor verwijderd t.b.v. de verbreding van het vertrekperron van de stoomtram.

Kenniscentrum

In Hoorn bevindt zich ook het Kenniscentrum over de Geschiedenis van de Stoomtram in Nederland: Het Stoomtram Documentatie Centrum (SDC).

Bedrijfsstructuur

Er zijn vier juridische entiteiten, waarvan drie stichtingen en een vennootschap. Het museale bezit - historisch materieel en gebouwen - is ondergebracht in de Stichting Beheer Museumstoomtram (SBM). De railinfrastructuur is ondergebracht in de Stichting Beheer Spoorlijn (SBS). De BV exploitatiemaatschappij Museumstoomtram (BEM) is de vennootschap waarin het vervoer en aanverwante activiteiten zijn ondergebracht. Al het personeel is in dienst van de vennootschap. De gecertificeerde aandelen in bezit van de West-Friese gemeenten zijn ondergebracht in de Stichting Administratie Kantoor (SAK).^[4]

Een groot deel van de medewerkers zijn vrijwilligers.

Dienstregeling en dagelijkse gang van zaken

De tram rijdt ongeveer 6 maanden per jaar, 6 dagen per week (niet op maandag), plus enkele maanden alleen in het weekend, één keer per dag van Hoorn (vertrektijd 10.40 uur) naar Medemblik en terug; in augustus en andere vakantieperioden vaker.

• De tram van 10.40 uur vanuit Hoorn bestaat altijd uit lokaalspoorrijtuigen, dat wil zeggen 'de Oostenrijkers' (51-61), voorheen zo nodig aangevuld met één of meer 'Zwitsers', een enkele keer geheel uit de Zwitsers), aangevuld met twee Nederlandse rijtuigen (86 en 501), maar nooit uit Nederlandse houten stoomtramrijtuigen. De Zwitserse rijtuigen zijn eind 2012 teruggekeerd naar Zwitserland. Locomotieven: meestal de 26 of 5; soms de 30, 16 of 7742 'Bello'.
• De tram van 11.40 uur vanuit Hoorn (in het hoogseizoen, feestdagen en schoolvakanties) bestaat uit Nederlandse houten stoomtramrijtuigen en een aantal tramgoederenwagens, inclusief een postbagagewagen met postconducteur. Locomotieven: 5, 18, 30, NS 6513 of NS 7742 'Bello'.
• Er is geen draaischijf, keerdriehoek of keerlus. De stoomlocomotieven van de SHM rijden achterwaarts (dus met machinistenhuis vóór) van Hoorn naar Medemblik en vooruit (dat wil zeggen met schoorsteen vóór, dit geldt dus ook voor de 'vierkante' tramlocomotieven) van Medemblik naar Hoorn.

Dienstregeling 2022 en 2023

Er werd in april t/m juni gereden op dinsdag t/m zondag, één rit per dag, in de vakanties en op feestdagen twee ritten per dag. In juli en augustus zeven dagen per week. In deze maanden werden er twee ritten per dag gereden: vertrek uit Hoorn om 10.40 uur en 11.40 uur; vertrek uit Medemblik om 13.20 uur en 14.20 uur.

In 2023 wordt de rit van 11.40 uur met historische stoomtramrijtuigen alleen gereden in de vakanties en op feestdagen en tussen 18 juli en 24 augustus op dinsdag, woensdag en donderdag.

De aansluitende boot MS Friesland van Rederij Gebhard vaart in deze periode éénmaal per dag: vertrek uit Enkhuizen om 10.40 uur en uit Medemblik om 13.20 uur.

Van 1 september t/m 1 oktober wordt er gereden op dinsdag t/m zondag volgens dezelfde dienstregeling, met aansluitende boot van Medemblik naar Enkhuizen.

In oktober rijdt de stoomtram alleen in de weekeinden in de herfstvakantie.^[5]

Reizigersaantallen

	1971	1972	1973	1974	1981	1983	2009	2010	2011	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
Passagiers (x 1000)	18	33	48	70	56	82[6]	124	128	128	138	145[7]	140[8]	155[9]	157[10]	177[11]	164[12]	34[13][14]	36[15]	65[15]	78[15]

Galerij Bouwwerken

• 
  Tramstation Hoorn; juli 2015.
• 
  Het oude seinhuis van Station Kesteren; augustus 2016.
• 
  SHM-emplacement te Hoorn met seinhuis; 15 april 2023.
• 
  De vroegere motorwagenloods bij het Station Hoorn dient sinds 1968 als SHM-werkplaats.
• 
  SHM-locloods en nieuwe werkplaats te Hoorn; 15 april 2023.
• 
  Wagen NZH C 106 in de nieuwe SHM-werkplaats te Hoorn; 15 april 2023.
• 
  Voormalige CiKo-loods te Hoorn, sinds 2017 eigendom van de Museumstoomtram.
• 
  Station Zwaag
• 
  Halte Zwaagdijk
• 
  Station Wognum-Nibbixwoud
• 
  Station Benningbroek-Sijbekarspel
• 
  Station Abbekerk - Lambertschaag na cosmetische opknapbeurt; 18 juli 2023. Foto: Erik Swierstra.
• 
  Station Twisk
• 
  Station Twisk
• 
  Station Opperdoes
• 
  Spoorbrug Medemblik
• 
  Station Medemblik

Rollend materieel

Locomotieven

Locomotief 18 van de Gooische Stoomtram.

De Stoomtram Hoorn – Medemblik beschikt over een belangwekkende collectie historisch stoomtrammaterieel, waaronder twee rijvaardige vierkante stoomtramlocomotieven, locomotief 8 van de voormalige HTM (gebouwd door Machinefabriek Breda) en locomotief 18 van de voormalige GSM (gebouwd door Henschel). Voorts de Verhoop-locomotief LTM 26 en loc NS 7742 'Bello', afkomstig van de in 1955 opgeheven tramlijn Alkmaar - Bergen aan Zee. Andere rijvaardige stoomlocomotieven zijn de 'La Meuse' loc 5, en de 'Jung' locomotieven 16 en 30. In een periode van tien jaar is loc Neuehoffnungshütte II, type NS 6500, herbouwd als NS 6513 en op 1 juli 2017 in dienst gesteld.

Anno 2023 beschikt de stoomtram over acht rijvaardige stoomloc’s: 5, 8, 16, 18, 26, 30, 6513 en 7742.

Niet rijvaardig is WSM-locomotief 23. Voorts is sinds 2017 in bruikleen van het Spoorwegmuseum aanwezig loc RSTM 2.

Loc 16 was van 2018 tot 2021 in bruikleen bij de Museum Buurtspoorweg. Loc 5 is van 2021 tot 2023 in bruikleen bij de Stoomtrein Goes - Borsele.

Voorts is diesellok NTM 101, afkomstig van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij, sinds het gereedkomen van de restauratie in 2013 dienstvaardig. NS loc 162 (WD 33) kwam na gereedkomen van de restauratie in 2014 beschikbaar. In 2017 vertrok zij naar de STAR, in 2018 naar de Museum Buurtspoorweg en in 2021 naar het Nederlands Transport Museum. Voor rangeerwerk zijn de in oorspronkelijke staat gebrachte NS Sikken 271 en 288 op het emplacement Hoorn aanwezig.

Rijtuigen en wagens

SHM rijtuig AB 21 van de Gooise Tramweg Maatschappij, te Wognum; 17 juni 2012.

Rijtuig NS BC 423 in restauratie in de nieuwe SHM-werkplaats te Hoorn; 15 april 2023.

De Stoomtram beschikt over een fraaie collectie houten stoomtramrijtuigen, waarvan er zeven bedrijfsvaardig zijn: rijtuig 6 van de Zuiderzeetramweg van de NCS (voorheen rijtuig 21 van de GS), de 334 en 370 van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM), de AB 6 van de tramlijn Zutphen - Emmerik (ZE; Gelderse Tram), de C 205 van de Friese tram (NTM), de AB 24 van de Stoomtram-Maatschappij Breskens - Maldeghem (SBM) en de AB 8 van de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg-Maatschappij (ZVTM). De restauratie van rijtuig RTM 334 is gereed gekomen in 2015, rijtuig NCS 6 is in 2022 gereed gekomen.

Buiten dienst in afwachting van grote revisie zijn rijtuig 22 van de Gooische Stoomtram (GS) en 395 van de RTM. In restauratie zijn drie NS-rijtuigen, BC 423, BC 425 en BC 455 (ex-NTM 87), die vroeger onder andere hebben gereden tussen Alkmaar en Bergen ('tram voor Bello').

Verder is nog een flink aantal stoomtramgoederentramwagens gerestaureerd, veelal uit teruggevonden wagenbakken, die na opheffing van trambedrijven nog decennialang als schuurtjes dienstdeden. Dienstvaardig zijn goederenwagens van de NTM (Nederlandsche Tramweg Maatschappij), OG (Oostelijk Groningen), EDS (Eerste Drentsche Stoomtramweg-Maatschappij, zie DSM) en NHTM (Waterlandse tram). Ook een aantal voormalige spoorgoederenwagens van NS is gerestaureerd.

Als statische objecten zijn in de werkplaats aanwezig loc RSTM 2 en een rijtuigbak van de ZNSM, die herinneren aan de begintijd van de stoomtram in Nederland in de jaren tachtig van de 19e eeuw.

Het historisch Nederlands stoomtrammaterieel in de verzameling is afkomstig uit alle 11 provincies waar trams hebben gereden.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen de bovenstaande rijtuigen met een museaal karakter en niet-museale rijtuigen van Oostenrijkse (voorheen ook Duitse of Zwitserse) oorsprong.

Materieeloverzicht

Cursief = niet meer aanwezig bij de SHM

Nummer en Tractie	Maatschappijnummer en naam	Bouwjaar (fabriek)	Opmerkingen[16][17] / Status in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed	Afbeelding
Locomotieven
Loc 2 – Stoom	RSTM 2	1881 (Merryweather & Sons Ltd, London)	Gebouwd met fabrieksnummer 110 voor de Rijnlandsche Stoomtramweg-Maatschappij. Sinds 1 juli 2017 in permanente bruikleen van het Spoorwegmuseum. A-status
Loc 5 – Stoom	SHM 5 "Enkhuizen"	1929 (Société de La Meuse)	Gebouwd met fabrieksnummer 3252 voor de Nederlandsche Stikstof Fabriek te Sluiskil.[18] Overgenomen van MBS in 1972. Sinds 1976 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. Van 2021 tot en met 2024 in bruikleen bij de SGB. B-status
Loc 6 – Stoom	SHM 6	1920 (Hohenzollern)	Gebouwd met fabrieksnummer 4289. In dienst bij Mechernicher Werke als nummer 18. In 1956 naar Westfälische Lokomotivfabrik te Hattingen. Daarna naar de Eschweiler Bergwerks Verein. In 1977 naar Hoorn. Gesloopt in 1993.
Loc 8 – Stoom	HTM 8 "Ooievaar"	1904 (Backer & Rueb, Breda)	Tot 1924 ingezet op de tramlijn Den Haag - Delft, daarna tot 1932 bij de NZH op de tramlijn Heemstede - Leiden. Rond 1933 naar Bruinkoolmaatschappij Carisborg te Hoensbroek. In 1962 terug naar Backer & Rueb. In 1988 gerestaureerd, vanaf 1990 buiten dienst. In 1996 naar de SHM, alwaar sinds 2006 na restauratie in dienst. A-status
Loc 11 – Stoom	SHM 11	1928 (La Meuse)	In dienst bij de Chemin de Fer de l'Artois als 11, daarna de Centrale Suikermij. Sas van Gent. Bij SHM van 1971 tot 1977. Hoewel de loc oorspronkelijk op de nominatie stond om te worden gereviseerd,[18] is deze uiteindelijk toch in 1977 gesloopt.
Loc 16 – Stoom	SHM 16 "Medemblik"	1943 (Arnold Jung Locomotivfabr.)	Gebouwd met bouwnummer 9846 voor de Brinker Eisenwerke te Hannover-Langenhagen, later Georgsmarienhütten Eisenbahn nummer 16. In 1978 naar de SHM. Sinds 1983 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. Van 2018 tot 2021 in bruikleen bij de MBS.
Loc 18 – Stoom	GS 18 "Leeghwater"	1921 (Henschel & Sohn, Kassel)	Gebouwd met fabrieksnummer 18776 voor de Gooische Stoomtram onder nummer 18, later 14. In 1937[18] naar de Ver. Coöp. Suikerfabriek te Roosendaal. In 1967 naar de TS. Deze locomotief reed in 1967 de afscheidsritten van de Westlandse tram. In 1968 naar de SHM. Sinds 1968 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Loc 23 – Stoom	WSM 23 "H.J.H. Modderman"	1918 (Orenstein & Koppel A.G.)	In 1918 gebouwd met fabrieksnummer 8319 voor de Westfälische Eisen und Drahtwerke te Aplerbeck. In 1929 naar de WSM. In 1940 verkocht aan de Coöperatieve Suikerfabriek van Zevenbergen onder nummer 2. In 1970 naar de SHM. Van 1970 tot 1978 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. Sinds 1979 buiten gebruik door verlopen ketelkeuring. A-status
Loc 26 – Stoom	LTM 26 "Ir.P.H. Bosboom"	1922 (Hannoversche Machinenfabrik AG, Hanomag)	Gebouwd voor de tramlijnen Maastricht – Vaals en Roermond – Sittard. Vanaf 1938 verschillende eigenaren, o.a. Maastrichtse Metaalhandel H.E. Dotremont, Klöckner & Co (D), Sachtleben Chemie AG en de Stürtzelberger Hütte te Neuss.[19] In 1972 aangekocht via de Tramweg Stichting. Sinds 1974 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Loc 30 – Stoom	SHM 30 "Hoorn"	1908 (Arnold Jung)	Gebouwd met fabrieksnummer 1268 voor de Rotterdamse Gasfabriek en later Gasfabriek Keilehaven te Rotterdam. In 1967 naar de TS. Deze locomotief reed in 1967 de afscheidsritten van de Westlandse tram. In 1968 naar de SHM. Sinds 1968 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Loc 31 – Stoom	SHM 31	1886 (Arnold Jung)	Ingezet bij de Gasfabriek Keilehaven, eerst als 4, later 27 en 31. In 1968 naar de SHM. Gesloopt in 1980.
Loc 6513 – Stoom	Overeenkomend met SS 601-612 (later NS 6501-6512)	1887 (Hohenzollern A.G.)[20][21]	Industrielocomotief van het type Victor van Hohenzollern. Gebouwd voor W. Ernst Haas und Sohn in Sinn (Dillkreis), aldaar "Neuehoffnungshütte II". In 1973 verkocht naar de Museumseisenbahn Aschaffenburg. In 1978 naar de SHM. Sinds 2017 in dienst tussen Hoorn en Medemblik.
Loc 7742 – Stoom	NS 7742 "Bello"	1914 (Berliner Maschinenbau A.G.)	Gebouwd voor de HSM, vanaf 1932 ingezet op de tramlijn Alkmaar – Bergen aan Zee. In 1955 buiten gebruik en vanaf 1960 als monument in Bergen. In 1978 naar de SHM. Sinds 1985 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Loc 2 – Diesel	SHM 2 "Sijtje"	1943 (Spoorijzer)	Gebouwd voor de Gasfabriek Haarlem. Deze locomotief had het uiterlijk van een tuinhuisje[22] en was gebouwd op een onderstel van een oud tweeassige goederenwagen. De locomotief was voorzien een luchtgekoelde 3 cilinder Deutz-motor.[18] Gesloopt in 1990.
Loc 34 – Diesel	SHM 34	1953 Motorenfabrik Deutz	Gebouwd voor DEMKA, daarna naar Hoogovens. In 1984 naar de SHM en gebruikt als plukloc voor loc 35.
Loc 35 – Diesel	SHM 35	1953 Motorenfabrik Deutz	Gebouwd voor DEMKA, daarna naar Hoogovens. In 1994 naar de SHM. In januari 1998 buiten dienst gesteld na aanrijding. Monument bij Metaalhandel Blokdijk in Hoorn.
Loc 35 (II) – Diesel	SHM 35 (II) "Griezel"	1975 (LOWA Lokomotivbau Karl Marx)	Gebouwd voor VEB Handelsgemeinschaft Obst, Gemüse und Speisekartoffeln te Halle (Saale), later VEB Anschlußbahngemeinschaft Vorfertigung, Halle. Vanaf 1991 bij HKS Metals te Amsterdam. In 1998 naar de SHM.
Loc 46 – Diesel	SHM 46	1952 (Baume & Marpent, Luik)	Gebouwd voor de Hoogovens. Van 1969 tot 1975 bij SHM en was bestemd voor het verwachte goederenvervoer. Daarna in 1975 gesloopt.[18]
Loc 47 – Diesel	SHM 47 "Pluisje"	1925 (Orenstein & Koppel A.G.)	Voorheen SP 05. C-status
Loc 48 – Diesel	Loc 48	1953 (Baume & Marpent, Luik)	40 ton, 2 cummins-dieselmotoren van elk 150 pk. Gebouwd voor de Hoogovens. Van 1976 tot 2002 bij SHM, in 2003 gesloopt.
Loc 49 – Diesel	SHM 49 "Gruisje"	1960 (Schöma Fritz Schöttler GmbH)	In 1988 naar de SHM. Vanaf 1991 dienstvaardig. Later buiten dienst gesteld en gesloopt in 2010.
Loc 101 – Diesel	NTM 101	1935 Du Croo & Brauns met Kromhout dieselmotor werd in 2012 vervangen door Perkins 8-cilinder dieselmotor [23]	In 1935 schafte de NTM een dieselloc aan (101).[24][25] In 1994 naar de SHM. Sinds 2014 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Loc 117 – Diesel	NS 117	1930	In 1947 als rangeerlocomotief naar Beijnes, daarna naar de Hoogovens. In 1974 naar de SHM. Gesloopt in 1979.
Loc 162 – Diesel	NS 162	1941 (Vulcan Foundry Ltd, Engeland)	Van 2012 tot 2017 bij de SHM. Van 2017 tot 2018 bij de STAR; van september 2018 tot september 2021 bij de MBS. Daarna naar het Nederlands Transport Museum. De loc is eigendom van Stichting 162.
Loc 271 – Diesel	NS 271	1938 (Werkspoor, Amsterdam)	In 2012 overgenomen van Stichting KLOK.
Loc 288 – Diesel	NS 288	1938 (Centrale Werkplaats NS, Zwolle)	In 2010 overgenomen van HIJSM.
Loc 346 – Diesel	NS 346	1950 (Werkspoor, Amsterdam)	In 2010 overgenomen van HIJSM. Plukloc.
Loc 361 - Diesel	NS 361	1950 (Werkspoor, Amsterdam)	In 2019 overgenomen van SGB. Kraanloc.
Loc V4 – Diesel	V 22 100	1940 (Deutz AG, Köln-Deutz)	Gebouwd voor de Wehrmacht voor inzet te Hannover. [26][27]
"Japie"	(Locomotor)	1936, A.G. für Feld- und Kleinbahnbedarf, vormals Orenstein & Koppel, Berlin-Drewitz	Eigendom van Corus Stoom IJmuiden, tussen 1992 en 2000 als statisch monument opgesteld naast stationsgebouw, daarna terug naar Corus
Motorrijtuigen
Motorrijtuig 14 – Diesel	GoTM 14	1929 (Nordwaggon, Bremen)	Na buitendienststelling in 1949 geplaatst in het Tramdorp Hilversum. In 1973 naar de SHM. A-status.
Motorrijtuig 40 – Diesel	WSM 40	1923 (Deutsche Werke, Kiel)	Deze motorwagen van de WSM kwam in 1930 bij de NIAG in dienst als T10. In 1969 naar de SHM.[28] A-status.
Motorrijtuig M1503 – Diesel	M1503 "Uil"	1955 (Talbot, Aken)	In 1955 als VT3 gebouwd voor de AG Ruhr-Lippe-Eisenbahnen. In 1967 naar de Hümmlinger Kreisbahn. In 1971 naar de SHM. Ging in 1979 naar de stoomclub van de Hoogovens. In 1982 afgevoerd naar VSM (later gesloopt).[29]
Motorrijtuig M1505 – Diesel	M1505 "Koekoek"	1926 (Deutsche Werke, Kiel)	In 1926 gebouwd voor de Spoorlijn Niebüll - Dagebüll. In 1973 naar de SHM. In 1979 gesloopt.
Rijdende stoomspoorkraan
Rijdende spoorkraan 39 – Stoom	SHM 39	1946 (Koninklijke Maatschappij 'De Schelde')	In april 2015 verkocht aan de SGB. B-status
Werkmaterieel
Werkmaterieel 51 – Diesel	SHM 51	1964 (Schöma Diepholz)	In 2017 na revisie in dienst gesteld.
Werkmaterieel 78 – Benzine	NS 78	1953 (Fa. D. Wickham en Co. LTD.)	–
Nummer	Maatschappijnummer en naam	Bouwjaar (fabriek)	Opmerkingen[16][17] / Status in Nationaal register mobiel erfgoed	Afbeelding
Tramrijtuigen
Rijtuig 1, 4 of 7	ZNSM 1, 4 of 7	1890 (Métallurgiques, Nijvel)	Na buitendienststelling in 1935 gedurende ruim 80 jaar in gebruik geweest als tuinhuisje te Kaatsheuvel en in 2016 overgebracht naar Hoorn. Het enig bewaard gebleven tramrijtuig uit Noord-Brabant.[30]
Rijtuig 6	ZE AB 6	1902 (Pennock en Co, Den Haag)	Na buitendienststelling in 1935 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[31] In 1994 naar de SHM. Sinds 1999 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. B-status.
Rijtuig 6	NCS BC 6	1915 (Allan, Rotterdam)	In 1968 naar de SHM. Sinds 1972 in dienst tussen Hoorn en Medemblik als GoTM 21. In 2019-2022 gerestaureerd naar de originele status als NCS BC 6. B-status
Rijtuig 8	ZVTM AB 8	1916 (Allan, Rotterdam)	Na buitendienststelling in 1949 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[32] In 1998 naar de SHM. Sinds 2010 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Rijtuig 18	SHM B 18; ex-HTM 780	1929 (La Brugeoise, Nijvel)	In 1967 naar de TS. In 1970 naar de SHM. Van 1972 tot 1980 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. In 1975 vernummerd in B18. In 1981 naar HOVM, Den Haag.
Rijtuig 19	SHM B 19	1944 of '48 (NMVB-Werkplaats Kuregem)	Afkomstig van het NMVB-buurtspoornet Brussel.[33] In 1974 naar de SHM. Van 1975 tot 1990 in dienst tussen Hoorn en Medemblik, daarna buiten dienst. Vanaf 1977 buffetrijtuig. In 2024 overgedragen aan Stichting voorheen RTM te Ouddorp.
Rijtuig 20	SHM B 20	1951 (NMVB-Werkplaats Kuregem)	Afkomstig van het NMVB-buurtspoornet Brussel.[34] In 1974 naar de SHM. Van 1975 tot 1990 in dienst tussen Hoorn en Medemblik, daarna buiten dienst. In 2024 overgedragen aan Stichting voorheen RTM te Ouddorp.
Rijtuig 22	GS 22	1904 (Waggon und Maschinenbau A.G, Görlitz)	Afkomstig van de Gooische Stoomtram (serie 22-25). Na buitendienststelling in 1947 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[35] In 1974 naar de SHM. Sinds 1982 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Rijtuig 24	SBM AB 24	1927 (Allan, Rotterdam)	Na buitendienststelling in 1949 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[36] In 1995 naar de SHM. Sinds 2008 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. B-status
Rijtuig 25	OG BC 25	1917 (Beijnes, Haarlem)	Na buitendienststelling in 1947 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[37] In 1995 naar de SHM. A-status
Rijtuig 34	OSM 34	1910 (Allan, Rotterdam)	Na buitendienststelling in 1949 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[38] In 2003 naar de SHM. A-status
Rijtuig 43	NBM 43	1916 (Allan, Rotterdam)	Na buitendienststelling in 1949 verhuisd naar Duitsland. In 1970 naar de SHM. Van 1972 tot 1974 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. In 1977 naar EMA, Amsterdam.
Rijtuig 50	GoTM 50	1930 (MAN, Nürnberg)	Na buitendienststelling in 1947 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[35] In 1973 naar de SHM. Gesloopt in 1977.
Rijtuig 205	NTM C 205	1916 (Werkspoor, Amsterdam)	In 1947 naar NS. Na buitendienststelling in 1951 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[39] In 1969 naar de SHM. Sinds 1995 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. A-status
Rijtuig 334	RTM AB 334	1898 (Métallurgique, Nijvel)	Na buitendienststelling in 1949 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[40] In 1996 naar de SHM. Sinds 2015 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. B-status
Rijtuig 341	RTM AB 341	1900 (Métallurgique, Nijvel)	Na buitendienststelling in 1950 werd de wagenbak nog verder gebruikt.[41] In 1999 naar de SHM. In 2024 in bruikleen naar Stichting voorheen RTM te Ouddorp. C-status
Rijtuig 370	RTM AB 370	1905 (Compagnie Centrale de Construction, Haine-Saint-Pierre)	In 1971 naar de SHM. Sinds 1973 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. C-status
Rijtuig 395	RTM AB 395	1906 (Allan, Rotterdam)	In 1971 naar de SHM. Sinds 1976 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. C-status
Rijtuig 423	NS BC 423	1920 (Werkspoor, Amsterdam)	Na buitendienststelling werd de wagenbak nog verder gebruikt.[42] In 1994 naar de SHM. Gerestaureerd tussen 2019 en 2024.[43][44] B-status
Rijtuig 425	NS BC 425	1920 (Werkspoor, Amsterdam)	Na buitendienststelling werd de wagenbak nog verder gebruikt.[45] In 1971 naar de SHM. Sinds 2019 in restauratie.[43] A-status
Rijtuig 455	NS BC 455	1920 (Werkspoor, Amsterdam)	Na buitendienststelling werd de wagenbak nog verder gebruikt.[46] In 1998 naar de SHM. Sinds 2019 in restauratie.[43] B-status
Rijtuig 1501	LTM BD 1501	1922 (Beijnes, Haarlem)	Na buitendienststelling werd de wagenbak nog verder gebruikt. In 1973 naar de SHM. Gesloopt in Hoorn, 1975.
Rijtuig 1502	LTM BD 1502	1922 (Beijnes, Haarlem)	Na buitendienststelling werd de wagenbak nog verder gebruikt.[47] In 1997 naar de SHM. B-status
Rijtuig 1504	LTM B 1504	1922 (Beijnes, Haarlem)	Na buitendienststelling werd de wagenbak nog verder gebruikt.[48] In 1995 naar de SHM. A-status
(Lokaal)spoorrijtuigen
Rijtuig B 5235	NS B 5235	1929	Blokkendoosrijtuig. In 1968 gehuurd van NS.
Rijtuig B 5240	NS B 5240	1929	Blokkendoosrijtuig. In 1974 gehuurd van NS; in 1975 naar de VSM.[49]
Rijtuig B 5241	NS B 5241	1929	Blokkendoosrijtuig. In 1974 gehuurd van NS; in 1975 naar de VSM.[49] Foto van het rijtuig in huidige toestand
Rijtuig B 5357	NS B 5357	1925	Blokkendoosrijtuig. In 1973 gehuurd van NS.
Rijtuig AB 5613	NS AB 5613	1931	Blokkendoosrijtuig. In 1968 gehuurd van NS.
Rijtuig B 6104	NS B 6104	1928	Ovaleramenrijtuig. In 1968-1969 gehuurd van NS.
Rijtuig C 7809	NS C 7809	1950 (Werkspoor, Utrecht)	Plan D - Verblijfswagen voor de vrijwilligers van de SHM (rijtuig 29). Voormalig rijtuig NS 51 84 29-40 111; ex-C 7809. Gesloopt in 1983.
Rijtuig 1	SHM C 1	1908 (Van der Zypen & Charlier, Cöln-Deutz))	Duits lokaalspoorrijtuig van Moerser Kreisbahn, later NIAG. In 1970 naar de SHM. Afgevoerd en gesloopt in 1996.
Rijtuig 2	SHM C 2	1913 (HAWA, Hannover)	Duits lokaalspoorrijtuig van Moerser Kreisbahn, later NIAG of Jülicher Kreisbahn. In 1970 naar de SHM. In 1991 gesloopt.
Rijtuig 3	SHM C 3	1908 (Van der Zypen & Charlier, Cöln-Deutz)	Duits lokaalspoorrijtuig Ci 11 van Moerser Kreisbahn, later NIAG. In 1978 naar de SHM. Vanwege de slechte toestand in 1980 gesloopt.
Rijtuig 7	SHM CR 7	1908 (Van der Zypen & Charlier, Cöln-Deutz)	Duits lokaalspoorrijtuig. Kwam in dienst bij de Eisenbahn Farge-Vegesack. Daarna bij de Kiel-Schönberger Eisenbahn. Daarna naar de Jülicher Kreisbahn in Jülich. In 1972 naar de SHM. Afgevoerd en gesloopt in 1993.
Rijtuig 11	SHM C 11	1940 (Busch, Bautzen)	Duits lokaalspoorrijtuig van de Hersfelder Kreisbahn, in 1974 naar de SHM. In 1982 gesloopt.[49]
Rijtuig 12	SHM C 12	1940 (Busch, Bautzen)	Duits lokaalspoorrijtuig van de Hersfelder Kreisbahn, in 1974 naar de SHM. In 1991 gesloopt.[49]
Rijtuig 33	SHM C 33	1914 (Linke-Hoffmann-Werke, Breslau)	Duits lokaalspoorrijtuig. Oorspronkelijk van DB, later van Teutoburger Wald-Eisenbahn, in 1974 naar de SHM. In 1983 nog in gebruik. In 1992 gesloopt.[50]
Rijtuig 36	MBS Ci 36	1889 (Beuchelt & Co, Grünberg (Schlesien))	Duits lokaalspoorrijtuig van de Braunschweig-Schöninger Eisenbahn; resp. Butzbach-Licher Eisenbahn (nr. 26). In 1956 voorzien van nieuwe wagenbak, in 1971 naar de Museum Buurtspoorweg als C36. In 2018-2020 gehuurd van de MBS.
Rijtuig 37	MBS C 37	1889 (Waggon und Maschinenbau A.G, Görlitz)	Duits lokaalspoorrijtuig van de Braunschweig-Schöninger Eisenbahn; resp. Butzbach-Licher Eisenbahn (nr. 27). In 1956 voorzien van nieuwe wagenbak, in 1971 naar de Museum Buurtspoorweg als C37. In 2013 en 2016-2018 gehuurd van de MBS.
Rijtuig 41	SHM C 41	1903 (Busch, Bautzen)	Duits lokaalspoorrijtuig. Was tussen 1971 en 1980 gehuurd van de MBS en is daarna teruggegaan naar de Museum Buurtspoorweg.
Rijtuig 42	SHM CR 42	1920 (Harkort, Duisburg)[18]	Duits lokaalspoorrijtuig van de Bentheimer Eisenbahn, waar het weer afkomstig was van de Meppen-Haselünner Eisenbahn. Het rijtuig was in 1950 gemoderniseerd.[18] In 1971 naar de SHM, in 1996 naar de Museum Buurtspoorweg, in 1998 naar DHEF Harpstedt en in 2004 naar GRAF Mec in Nordhorn.
Rijtuig 51	SHM B 51	1950 (ÖBB Werkplaats, Simmering)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB met nummer 38.201 uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1974 naar de SHM.
Rijtuig 52	SHM BC 52	1953 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1974 naar de SHM.
Rijtuig 53	SHM BC 53	1950 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB met nummer 38.215 uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908-1912. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1974 naar de SHM.
Rijtuig 54	SHM B 54	1950 (ÖBB Werkplaats, Simmering)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.972-38.999, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1974 naar de SHM.
Rijtuig 55	SHM BC 55	1950 (ÖBB Werkplaats, Simmering)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met zes zijramen, in 1974 naar de SHM.
Rijtuig 56	SHM C 56	1950 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1975 naar de SHM, in 2016 verbouwd van B-rijtuig naar C-rijtuig.
Rijtuig 57	SHM BC 57	1951 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1975 naar de SHM.
Rijtuig 58	SHM C 58	1954 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1975 naar de SHM.
Rijtuig 59	SHM B 59	1954 (ÖBB Werkplaats Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1975 naar de SHM. In 2020 terzijde gesteld (als laatste rijtuig in de kleurencombinatie bruin/crème). Het interieur is overgeplaatst in rijtuig B 60.
Rijtuig 60	SHM B 60	1951 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met vijf zijramen, in 1975 naar de SHM. In gebruik als buffetrijtuig BR 60. In 2020 verbouwd naar personenrijtuig en voorzien van het interieur van rijtuig B 59.
Rijtuig 61	SHM C 61	1920 (MAN, Nürnberg)	Duits lokaalspoorrijtuig. Oorspronkelijk van DB, later van Teutoburger Wald-Eisenbahn, in 1974 naar de SHM,[50] in 1983 gesloopt.
Rijtuig 61	SHM B 61	1954 (ÖBB Werkplaats, Sankt Pölten)	Voormalig lokaalspoorrijtuig van de ÖBB uit de serie 38.200-38.293, gebouwd op een oud frame uit 1908. Een 'Spantenwagen' met zeven zijramen. Later naar Nassauische Touristik-Bahn; daarna in 2013 naar de SHM.
Rijtuig 61	SHM B 61	1949-1964 (Wagonfabrik Schlieren)	Voormalig Zwitsers lokaalspoorrijtuig, in 1984 naar de SHM. In december 2012 naar de Verein Seetalwagen.[51]
Rijtuig 62	SHM B 62	1949-1964 (Wagonfabrik Schlieren)	Voormalig Zwitsers lokaalspoorrijtuig, in 1984 naar de SHM. In december 2012 naar de Verein Seetalwagen.[51]
Rijtuig 63	SHM B 63	1949-1964 (Wagonfabrik Schlieren)	Voormalig Zwitsers lokaalspoorrijtuig, in 1984 naar de SHM. In december 2012 naar de Verein Seetalwagen.[51]
Rijtuig 64	SHM B 64	1949-1964 (Wagonfabrik Schlieren)	Voormalig Zwitsers lokaalspoorrijtuig, in 1984 naar de SHM. In december 2012 naar de Verein Seetalwagen.[51]
Rijtuig 65	SHM WR 65	1951 (Wagonfabrik Schlieren)	Voormalig Zwitsers lokaalspoorrijtuig in restauratie-uitvoering met nummer WR50 85 88-33 108 (ex Dr4ü 10119), in 1984 naar de SHM. In december 2012 naar de Verein Seetalwagen.[51] Inmiddels doorverkocht aan EuroVapor.
Rijtuig 86	SME 86	1917 (Werkspoor, Amsterdam)	Ex-NS C 290. Gebouwd voor de Staatsmijnen in een serie van 15 rijtuigen.[52] In 1969 naar de SHM. Sinds 1970 als nr. 290 in dienst tussen Hoorn en Medemblik. Het rijtuig heeft banken uit Mat '24.[53] In 2018 teruggerestaureerd in oorspronkelijke uitvoering. In A-status
Rijtuig 501	SHM 501	2019 (Werkplaats SHM, Hoorn)	Gebouwd op basis van tekeningen van de serie HSM-rijtuigen C 228 - 297, die vanaf 1887 reden tussen Hoorn en Medemblik. Het rijtuig is geen 'exacte replica', doch met enkele moderne technische aanpassingen en iets andere afmetingen. Vanaf oktober 2019 in dienst als buffetrijtuig.[54]
Post/bagagewagens
Post/bagagewagen 3	SBM D 3	1913 (Allan, Rotterdam)	Bij overname van Stichting Brabant Rail alleen stalen frame aangetroffen.
Post/bagagewagen 5	SBM D 5	1926 (Allan, Rotterdam)	B-status
Postwagen 5	NCS LD 5	1914 (Allan, Rotterdam)	C-status
Post/bagagewagen 6	NTM D 6	1903 (Werkspoor, Amsterdam)	A-status
Conducteur/bagagewagen 1	NTM P 1	1888, 1930 (Beijnes, Haarlem)	Bij het aantreffen van deze bagagewagen als een schuur had deze diverse kogelgaten, vermoedelijk afkomstig van de beschieting van een tram bij Follegasloot op 5 augustus 1944.[18] A-status
Conducteur/bagagewagen 8	NTM P 8	1915 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Goederenwagens
Gesloten goederenwagen 3	NTM E 3	1915 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 8	GSTM PD 8	1897 (Werkspoor, Amsterdam	In 1995 bij SHM, in 1996 in driehoeksruil met STAR en GSS. Thans bij SKL.
Koppelwagen 9	NTM K 9	1916 (Werkspoor, Amsterdam)	A-status
Koppelwagen 10	NTM K 10	1916 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 12	DSM EE 12	1929 (DSM-werkplaats Dedemsvaart)	A-status
Koppelwagen 16	NTM K 16	1924 (NTM-werkplaats, Drachten)	C-status
Gesloten goederenwagen 21	NTM E 21	1915 (Werkspoor, Amsterdam)	B-status
Gesloten goederenwagen 21	NHTM 21	1897 (Métallurgique, Nijvel)	B-status
Open goederenwagen 38	NHTM 38	1908 (Pennock en Co, Den Haag)	A-status
Veewagen 57	NTM F 57	1913 (Werkspoor, Amsterdam)	A-status
Gesloten goederenwagen 59	ZVTM D 59	1930 (La Brugeoise)	C-status
Veewagen 63	NTM F 63	1913 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 67	NTM E 67	1911 (Werkspoor, Amsterdam)	A-status
Gesloten goederenwagen 75	NTM E 75	1913 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 85	EDS 85	1930 (Noord Nederlandse Machinefabriek, Winschoten)	A-status
Veewagen 88	NTM F 88	1921 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 102	OG E 102	1930 (La Brugeoise)	C-status
Open goederenwagen 106	NZH C 106	1882 (Van der Zypen & Charlier, Cöln-Deutz)	Van 1968 tot 1975 bij SHM, daarna naar TS, Scheveningen, in 2022 weer naar de SHM. A-status
Gesloten goederenwagen 128	NTM E 128	1921 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 134	NTM E 134	1921 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Open goederenwagen 157	SHM 157	1928 (de La Hestre)	Afkomstig van het NMVB-buurtspoornet Brussel.
Gesloten goederenwagen 160	NS CHA 160	1867 (HIJSM-werkplaats Haarlem)	A-status
Gesloten goederenwagen 167	NTM E 167	1921 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Gesloten goederenwagen 208	MBS 208	1913 (Allan, Rotterdam)	Goederenwagen 208 werd net als zijn seriegenoten na opheffing van het trambedrijf verkocht aan de ZVTM en kwam in dienst kwam als D 208. Uiteindelijk diende de bak als schuurtje in Pyramide (Sluis) totdat deze werd verkocht aan de SHM.
Gesloten goederenwagen 406	NS Dt 406	1921 (Werkspoor, Amsterdam)	B-status
Open goederenwagen 7150	NMVB 7150	1928 (de La Hestre)	Afkomstig van het NMVB-buurtspoornet Brussel. In 1981 afgevoerd.
Gesloten goederenwagen D 6	SS D 6	1913 (Werkspoor, Amsterdam, op onderstel van SS AB 54 (1866, Damlust)	1973 naar MBS, onderstel in Het Spoorwegmuseum, wagenbak gesloopt.
Gesloten goederenwagen 579	HIJSM CHD 579	1888 (HIJSM-werkplaats Haarlem)	C-status
Koppelwagen 6026	HIJSM 6026	1866 (HIJSM-werkplaats Haarlem)	Gesloten goederenwagen. In 1909 verbouwd tot koppelwagen met bekerkoppeling voor tramrijtuigen; in 1918 naar de Gooische Stoomtram.
Open goederenwagen 59221	NS 59221	1929 (Westwaggon, Keulen)	Tijdens de verbouwing van het Spoorwegmuseum van 2003 tot 2005 in bruikleen bij SHM; daarna weer teruggegaan. A-status
Open goederenwagen 66043	NS 66043	1951 (Werkspoor	Bij de SHM tussen 1975 en 1981 in gebruik voor kolenopslag. Daarna terug naar NS.
Open goederenwagen 172384	NS 172384	Onbekend (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Open goederenwagen 172443	NS 172443	1907 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Open goederenwagen 172473	NS 172473	1913 (Werkspoor, Amsterdam)	C-status
Verblijfswagen 81	SHM 81	1954 (Werkspoor, Amsterdam)	–
Platte wagen 82	SHM 82	1954 Friedrich Krupp AG, Essen	Voormalige demelwagen in gebruik bij het Nederlandse leger.
Rongenwagen 83	SHM 83	1958 (Werkspoor, Amsterdam)	–
Rongenwagen 84	SHM 84	1958 (Werkspoor, Amsterdam)	–
Rongenwagen 85	SHM 85	1958 (Werkspoor, Amsterdam)	–
Rongenwagen 86	SHM 86	1958 (Werkspoor, Amsterdam)	–
Zelflosser 87	SHM 87	1961 (Talbot, Aken)	–
Zelflosser 88	SHM 88	1961 (Talbot, Aken)	–
Rongenwagen 89	SHM 89	1960 (Werkspoor, Amsterdam)	–
Open wagen 90	SHM 90	1959 (Werkspoor, Amsterdam)	Meestal in gebruik als fietsenwagen.
Gesloten goederenwagen 91	SHM 91	1959 (Werkspoor, Amsterdam	Overgenomen van de Stichting 162
Ketelwagen 101	SHM 101	1894	Oude containerwagen van NS met nummer 155221, daarvoor 93086, 94184, 29319. Voormalige HIJSM 8361. In 1969 naar de SHM, verbouwd tot waterwagen. Inmiddels afgevoerd.
Ketelwagen 102	SHM 102	1946 (Zielona Gorá, Polen)	Capaciteit van 24 m³. In 1976 geschonken door de Chevron Oliemaatschappij. C-status
Ketelwagen 103	SHM 103	1946 (Zielona Gorá, Polen)	Capaciteit van 24 m³. In 1976 geschonken door de Chevron Oliemaatschappij; gesloopt in 1995.
Gesloten goederenwagen 105	SHM 105	1957 (Wagonfabriek Lindner, Ammendorf)	Gesloopt in 2013.
Gesloten goederenwagen 34725	NS 34725	1954 (Werkspoor, Amsterdam)	In 2016 hernummerd naar het meer historische nummer NS 34725, in plaats van NS 5060, en horeca-interieur ingebouwd. Tijdens het seizoen in gebruik op het 3e spoor op station Wognum-Nibbixwoud. C-status
Gesloten goederenwagen 24676	NS 24676	1929 (Werkspoor, Amsterdam)	In 2019 toiletgelegenheid ingebouwd en in gebruik op het kopspoor naast de goederenloods op station Medemblik. C-status
Open goederenwagen 69448	NS 69448	1956 (Werkspoor, Amsterdam	Op 26 november 2020 verworven van de VSM. Zal gebruikt worden voor de opslag van biokool
Ketelwagen 67081	NS 67081	1954 (Rastatt, Duitsland)	C-status
Rongenwagen 87802	NS 87802	1942 (Beijnes, Haarlem)	C-status
Open goederenwagen ex-NS 23 84 336 4 414-9	NS 23 84 336 4 414-9	?	Deze wagen heeft geen officieel SHM-nummer. Het is de bedoeling dat het frame van deze wagen in de toekomst gebruikt gaat worden voor een tweede replica HSM rijtuig

Rijtuig interieurs

• 
  Interieur rijtuig NTM C 205.
• 
  Interieur rijtuig SBM AB 24.
• 
  Interieur rijtuig SHM C 58.
• 
  Interieur rijtuig SHM B 59.
• 
  Interieur rijtuig SHM BR 60.
• 
  Interieur rijtuig SHM B 61.
• 
  Interieur rijtuig HSM 501.
• 
  Interieur rijtuig NS BC 423.

Gastoptredens

• 
  Motorwagen NS omC 909 van de SGB op bezoek bij de SHM, te Opperdoes; 28 oktober 2018. Foto: Erik Swierstra.
• 
  Loc NS 8107 van de MBS op bezoek bij de SHM, te Medemblik; 28 oktober 2018. Foto: Erik Swierstra.
• 
  Loc WD 33 te Medemblik; 6 juni 2015. Foto: Erik Swierstra.
• 
  Schienen-Straßen-Omnibus van de Deutsche Bahn te Hoorn; 28 juni 2003.
• 
  Stoomlocomotief 22 'Tom' van Hoogovens Stoom IJmuiden was in de jaren 80 en 90 een graag geziene gast tijdens de Bello Festivals. Hier te Medemblik, 1 augustus 1992. Foto: Rob Veninga.
• 
  Vuurloze locomotief 6326 van de SSN was tweemaal bij de SHM, in februari 2000 en tijdens het Bello Festival 1992. Ze reed ritjes over het emplacement van Hoorn met de in revisie zijnde koppelwagen NTM K 16 en rijtuig RTM 370, 1 augustus 1992. Thans is de loc ondergebracht bij de STAR. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief DB 23 071 van de VSM reed tijdens het Bello Festival 1993 de 'sneltreinen'. Hier arriveert ze in Wognum-Nibbixwoud, 3 juli 1993. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief 2 van de MBS was in 1983 en in 1993 te gast bij de SHM. Hier staat ze op 3 juli 1993 te wachten op haar inzet te Hoorn. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief 657 van de MBS was in haar 'Staatsspoor livery' diverse malen te gast. Onder andere op 26 september 1993 tijdens een speciale foto-/filmdag. Hier verlaat ze Twisk. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief 7-57 Bonne van Hoogovens Stoom IJmuiden tijdens het Bello Festival van 1995 voor de locomotievenloods te Hoorn, 1 juli 1995. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief 4 van de MBS was tweemaal op bezoek, in 1983 en in 1995. Hier arriveert ze in Wognum-Nibbixwoud, 1 juli 1995. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief USATC 4389 Ing. H.F. Enter van de SGB tijdens een foto-/filmdag, nadert het Midwoud-Oostwoud, 13 juli 1996. Foto: Rob Veninga
• 
  Diesellocomotief 451 van de MBS tijdens een foto-/filmdag, ter hoogte van De Wijzend in Nibbixwoud. Op deze plek is in 2000 het viaduct over de spoorlijn gebouwd. 13 juli 1996. Foto: Rob Veninga.
• 
  Diesellocomotief NS 2530 van de VSM nadert tijdens het Bello Festival 1997 het Twisk, 29 juni 1997. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief SE&CR No. 323 'Bluebell' van de Bluebell Railway vertrekt met het Gooise Tramstel uit Wognum-Nibbixwoud tijdens het Bello Festival 1998, 28 juni 1998. Foto: Rob Veninga.
• 
  Stoomlocomotief 89 7159 van de DGEG, rijdt normaal op de Kuckucksbähnel in Neustadt an der Weinstraße. Tijdens het Bello Festival 1998 vertrekt ze uit Twisk, 28 juni 1998. Foto: Rob Veninga.
• 
  Diesellocomotief DB V 200 007 kwam met de Rheingold Express naar Hoorn op 2 april 1999. Foto: Rob Veninga.
• 
  Tijdens het bezoek van stoomlocomotief LB&SCR 672 'Fenchurch' van de Bluebell Railway werd de samenwerkingsovereenkomst tussen beide organisaties bekrachtigd. De loc rijdt langs de Broerdijk ter hoogte van de Klikjesmolen, 20 mei 2002. Foto: Rob Veninga.

Trivia

Film

Scènes bij de Museumstoomtram zijn te zien in de speelfilm The Riddle of the Sands uit 1979, met Michael York. Deze film speelt zich deels af in de omgeving van Emden. Station 'Emden' is station Medemblik, station 'Bensersiel' is station Twisk. Ook zijn een paar sinterklaasfilms gedeeltelijk bij de stoomtram opgenomen, o.a. Bennie Stout en 'de Club van Sinterklaas'.

Het Duitse Eisenbahn-Romantik heeft in 2018 een hele uitzending gewijd aan de stoomtram en de omgeving. Ook was dat jaar de stoomtram te zien in het WDR-programma Wunderschön.

Zie ook

• Lijst van toeristische spoorwegen en museumlijnen in Nederland
• Stoomtram
• Stoomtram in Nederland

Externe links

• Museumstoomtram Hoorn - Medemblik
• Stoomtram Documentatie Centrum
• Sporenplan van station en traject, en wijde omgeving (www.sporenplan.nl)

Bronnen, noten en/of referenties

1. Voorstel aankoop station Abbekerk-Lambertschaag, Burgemeester en Wethouders van de gemeente Medemblik, 7 augustus 2007
2. 'Museumspoorlijn compleet' na aankoop voormalig station Abbekerk-Lambertschaag, www.nhnieuws.nl; 25 januari 2020
3. Station in Medemblik wordt klaargestoomd voor de toekomst, www.stoomtram.nl
4. Rapport Andersson^{[dode link]}
5. Reisplanner Stoomtram
6. NVBS: Op de Rails. Gragt, Frits van der: Druk vervoer bij de SHM. 8-1984.
7. Spoorforum.nl, 5 januari 2015
8. Net geen nieuw bezoekersrecord Stoomtram en boot Enkhuizen – Medemblik, www.medemblikactueel.nl; 1 januari 2016
9. Stoomtram mikt op forse groei, www.noordhollandsdagblad.nl; 18 oktober 2017
10. Jaarrekening SHM 2017
11. Jaarrekening SHM 2018
12. Jaarrekening SHM 2019
13. Jaarrekening SHM 2020
14. Als gevolg van de coronacrisis werden er in 2020 circa 80% minder passagiers vervoerd dan in 2019.
15. Jaarrekening SHM 2023
16. Nederlandse Museummaterieel Database
17. Stoomtram Hoorn-Medemblik (1979, Stoomtram Hoorn-Medemblik, Gids en Rollend Materieel. Hoorn: Stoomtram Hoorn-Medemblik
18. Op de Rails, TS-1970
19. NVBS: Op de Rails. Rijn, Marius van: 'Over schuurtjes, tuinhuisjes en stoomtrams.' 4-1998.
20. Stoomlocomotief 6513 van de Nederlandsche Spoorwegen (NS). Gearchiveerd op 5 augustus 2021. Geraadpleegd op 25 augustus 2021.
21. Loc 6513 van Museumstoomtram Hoorn-Medemblik (SHM)
22. Op de Rails, 3-1970
23. Motorlocomotief 101 van de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij. Gearchiveerd op 16 juli 2022. Geraadpleegd op 16 juli 2022.
24. Het bleef bij één exemplaar voor de NTM. De loc werd in 1942 verkocht aan het buitenland en kwam in 1945 terecht bij het Lagerhaus Gänserndorf waar de loc rangeerdiensten uitvoerde onder de naam Fanny.
25. NVBS: Op de Rails. Heusinkveld, E.J.A.: Nederlandse diesellocomotief in Oostenrijk. 12-1987.
26. In 1947 naar de DB. Vier jaar later naar de Mindener Kreisbahnen, waar de loc in 1973 buiten dienst ging. In 1975 aangekocht door SHM. Een jaar later te koop gezet en in 1979 gesloopt.
27. Rangierdiesel.de
28. NVBS: Op de Rails (augustus 1987). Heusinkveld, E.J.A.: Het railbedrijf van de NIAG. Niederrheinische Verkehrsbetriebe Aktiengesellschaft. (ISSN 0030-3321)
29. Langs de Rails, pagina SHM
30. Na buitendienststelling in 1935 gedurende ruim 80 jaar in gebruik geweest als tuinhuisje te Kaatsheuvel en in 2016 overgebracht naar Hoorn.
31. Na buitendienststelling in 1935 als noodwoning in Epe geplaatst en bleef daar zo'n 60 jaar staan tot deze werd ontdekt in 1994.
32. In 1946 verkocht als noodwoning naar Kapelle brug, vanaf 1960 in gebruik als duiventil te Hulst.
33. Voormalig nummer 19424. Omgespoord naar normaalspoor.
34. Voormalig nummer 19492. Omgespoord naar normaalspoor.
35. Van 1949 tot 1974 noodwoning in het 'tramdorp' in Hilversum.
36. Na buitendienststelling in 1949 in Zeeuws-Vlaanderen was het rijtuig tussen 1949 en 1956 een tuinhuisje in Cadzand. Daarna werd het een kleedhokje van een voetbalvereniging in het Vlaamse Maldegem. Het rijtuig werd in 1984 gekocht door Stichting Brabant Rail.
37. Dit rijtuig werd samen met 3 seriegenoten bij opheffing van het trambedrijf van de OG verkocht aan de Zwitsers-Italiaanse Centovallibahn, zij werden daar als 71 - 74 in dienst gesteld. In de jaren 50 werden de rijtuigen vrijwel onherkenbaar verbouwd. In 1977 werden de rijtuigen afgevoerd, maar de Stichting Brabant Rail verwierf de 73. Deze BC 25 kwam later bij de SHM terecht.
38. Van 1949 tot 1952 woning in Zeist, daarna tot 2003 woning in Beusichem.
39. Van 1951 tot 1969 woning in Den Hoorn.
40. Van 1949 tot 1955 douanekantoortje in Gelderland. Vanaf 1955 aan Bakkersweg te Maarsbergen. In 1962 naar Rijswijk (Gld), aanvankelijk als woning, later voor opslag van auto-onderdelen. In 1996 werd de bak geruild voor twee zeecontainers en overgebracht naar de SHM.
41. Van 1950 tot 1999 woning in Rotterdam.
42. Vanaf 1948 als woning in gebruik te Westerland op Wieringen.
43. Tram voor Bello
44. De Tram voor Bello
45. Vanaf 1954 als zomerhuis naar Bergen (NH).
46. Oorspronkelijk NTM BC 87. Van 1950 tot 1966 noodwoning in Bergen (Limburg). Van 1966 tot 1998 vakantiewoning in Wijchen.
47. Van 1940 tot 1997 opberghok te Grevenbicht.
48. Vanaf 1940 bij Steenbrekerij Kochelkoren in Maastricht. Later kantoor van jachtwerf Boscherveld. Vanaf 1983 in eigendom bij Dienst Domeinen.
49. Op de Rails, 8-1974
50. Op de Rails, 6-1974
51. Verein Seetalwagen
52. In 1923 naar de Nederlandse Spoorwegen; later werd het bovenleidingsmontagewagen 165052.
53. Rijtuig NS C290
54. Werkplaatsnieuws, met o.a. de bouw van rijtuig 501 (pdf)

Mediabestanden

Zie de categorie Museumstoomtram Hoorn - Medemblik van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Spoorweg- en trammusea in Nederland

Huidig normaalspoor met infra:	MBS (Haaksbergen) · SGB (Goes) · SHM (Hoorn) · STAR (Stadskanaal) · VSM (Apeldoorn) · ZLSM (Simpelveld)
Huidig normaalspoor zonder infra:	HSIJ (IJmuiden) · NNTTM (Zuidbroek) · St. Hondekop (Hilversum) · NSM (Utrecht) · SDL (Rotterdam) · SHD (Amersfoort) · SMMR (Rotterdam) · SSN (Rotterdam) · SBM (Landgraaf) · St. 2454 CREW · St. KLOK · Transit Oost (Winterswijk) · Werkgroep 1501
Smalspoor:	Amsteltrein (Amsterdam) · EDS (Barger Compascuum) · ESM (Kaatsheuvel) · GSS (Heteren) · ISM (Erica) · SKL (Katwijk) · SRL (Rijssen)
Trams en metro:	EMA (Amsterdam) · HOVM (Den Haag) · NOM (Arnhem) · NZH (Haarlem) · ROVM (Rotterdam) · RTM (Ouddorp) · TS (Den Haag / Rotterdam)
Voormalig museum(smal)spoor:	Decauville Spoorweg Museum (Harskamp) · Friese Stoomtrein Maatschappij (Sneek) · Haarlem IJmuidense Spoorweg-Maatschappij (Velsen) · Nederlands Tram Museum (Weert) · Nederlands Transport Museum (Nieuw-Vennep) · Noordnederlandse Museumspoorbaan Assen-Rolde (Assen) · Pony- en Motortram 't Joppe (Joppe) · Spoorwegmuseum Waterhuizen (Waterhuizen) · STIBANS (Blerick) · Stichting DE-III (Amersfoort) · Stichting Stoomcentrum (Zeeland) · Stichting Stoomtrein Tilburg-Turnhout (Tilburg) · Stichting TEE Nederland (Amsterdam) · Vereniging tot Behoud van Spoormaterieel Haarlem (Haarlem)

Stations aan de spoorlijn Hoorn – Medemblik (Cursief: voormalig station)

0: Tramstation Hoorn · 1: Hoorn Koepoortsweg · 2: Westerblokker · 4: Zwaag · 5: Zwaagdijk · 6: Wognum-Nibbixwoud · 7: Wijzend · 9: Benningbroek-Sijbekarspel · 10: Abbekerk-Lambertschaag · 14: Midwoud-Oostwoud · 16: Twisk · 18: Opperdoes · 19: Opperdoes Oosteinde · 20: Medemblik

Spoorwegstations in Noord-Holland

Alkmaar · -Noord · Amsterdam: -Amstel · -ArenA · -Bijlmer ArenA · -Centraal · -Holendrecht · -Lelylaan · -Muiderpoort · -RAI · -Science Park · -Sloterdijk · -Zuid · Anna Paulowna · Beverwijk · Bloemendaal · Bovenkarspel: -Flora · -Grootebroek · Bussum Zuid · Castricum · Den Helder · -Zuid · Diemen · -Zuid · Driehuis · Duivendrecht · Enkhuizen · Haarlem · -Spaarnwoude · Halfweg-Zwanenburg · Heemskerk · Heemstede-Aerdenhout · Heerhugowaard · Heiloo · Hilversum · -Media Park · -Sportpark · Hollandsche Rading · Hoofddorp · Hoogkarspel · Hoorn · -Kersenboogerd · Koog aan de Zaan · Krommenie-Assendelft · Naarden-Bussum · Nieuw Vennep · Obdam · Overveen · Purmerend · -Overwhere · -Weidevenne · Santpoort: -Noord · -Zuid · Schagen · Schiphol Airport · Uitgeest · Weesp · Wormerveer · Zaandam · -Kogerveld · Zaandijk Zaanse Schans · Zandvoort aan Zee

Stations van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik: Tramstation Hoorn · Zwaag · Wognum-Nibbixwoud · Twisk · Opperdoes · Medemblik

Voormalige stations: zie de lijst van voormalige spoorwegstations in Noord-Holland