вид цицач From Wikipedia, the free encyclopedia
Лосот (Alces alces) е најголемиот и најтешкиот претставник од фамилијата елени. Може да биде долг и повеќе од 3 м и тежок до 700 кг. Мажјаците се двојно поголеми од женките. Од другите елени се разликуваат по големите и широки рогови на мажјаците кои се сраснати во облик на лопата. Телото на лосовите е прекриено со темнокафеаво крзно, додека нозете им се светли и имаат широки чапунки за газење по кал или снег. Мажјаците на грлото имаат набрана кожа прекриена со крзно. Роговите ги отфрлаат секоја година, по што им растат нови. Лосовите живеат во шуми во близина на езера, мочуришта и други водени површини. Мошне добро трчаат, а изненадувачки добро пливаат и нуркаат. Лете влегуваат во вода и се хранат со водни растенија, а зиме јадат гранчиња од дрвја. Тоа се внимателни животни, најчесто активни во самрак, а дење воглавно се одмораат. Мажјаците лете живеат сами, а женките внимаваат на младите, додека зиме се задржуваат во поголеми или помали стада предводени од женки.
| Лос | |
|---|---|
 | |
| Мажјак | |
,_Potter_marsh,_Alaska,_Estados_Unidos,_2017-08-22,_DD_139.jpg) | |
| Женка | |
| Научна класификација | |
| Царство: | Животни |
| Оддел: | Chordata |
| Класа: | Mammalia |
| Ред: | Artiodactyla |
| Семејство: | Cervidae |
| Потсемејство: | Capreolinae |
| Род: | Alces |
| Вид: | A. alces |
| Научен назив | |
| Alces alces (Лине, 1758) | |
 | |
| Распространетост на лосот | |
| Синоними | |
|
Cervus alces Лине, 1758 | |
.jpg)
Лосот обично живее во тајгите и умерените широколисни и мешани шуми на северната полутопка во умерена до субарктичка клима. Ловењето и другите човечки активности предизвикаа намалување на опсегот на живеалиштето на лосовите со текот на времето. Во моментов, повеќето лосови се наоѓаат во Канада, Алјаска, Нова Англија, скандинавските, балтичките држави и Русија.
Лосот живее во средина во која може да најде соодветна исхрана (пр. езерски треви, млади дрвја и грмушки), а вооено да е заштитен од грабливци како и од екстремно топло или ладно време. Во текот на годишните времиња лосовите патуваат помеѓу различни живеалишта за да ги задоволат овие потреби.[2] Лосот со својата дебела кожа, густо крзно кое ја задржува топлината и нискиот сооднос помеѓу површина и волумен е приспособен за живеење во ладни услови и одлично го толерира студот, но има ниска толеранција на топлина. Топлото време го преживува со повлекување на сенка, на провев или со потопување во ладна вода. На топло лосовите лесно можат да се најдат како шлапаат или пливаат во езерата или барите. Кога е многу изложен на топлина постојат големи шанси лосот да не се храни соодветно во лето, а со тоа и да не складира доволно сало за да ја преживее зимата. Женките исто така, може да не бидат во состојба да се отелат без потребното стекнување тежина во текот на летото. На лосот му е потребен пристап како до младите шуми за брстење, така и до старите шуми за наоѓање на засолниште.
.jpg)
Лосовите ги избегнуваат областите каде што има малку или воопшто нема снег бидејќи ова го зголемува ризикот од наидување на грабливци, како што се волците, и исто така ги избегнуваат областите со длабок снег бидејќи тоа ја намалува нивната подвижност. Поради тоа лосовите избираат средина која балансира со бројот на грабливци, достапност на храна и длабочина на снегот.[3] Со повторната појава на бизонот во тајгите се појави загриженост дека лосот и бизонот ќе се натпреваруваат за зимската животна средина, а тоа би довело до намалување на популацијата лосови. Како и да е, ваков проблем не се појави. Лосот го претпочита субалпскиот појас во рана зима, додека бизонот претпочита влажни ливади и пасишта. Во доцна зима лосот претпочита речни долини и листопадни шуми или алпски терени над шумата, додека бизонот претпочита влажни ливади и пасишта или сончеви падини.[4]
Северна Америка:
Европа и Азија:
| Евроазиски лос
|
A. a. alces | Финска, Шведска, Норвешка, Летонија, Естонија и Русија. Го нема повеќе во централна и западна Европа освен во Полска, Литванија и Белорусија, со одредена популација во Чешка, Словачка и северна Украина. Многу мал број може да се забележи и во Шкотска, Велика Британија, а од скоро и во источна Германија. Мажјаците тежат околу 300 до 475 кг, а женките 275 до 375 кг. Висината на рамена варира од 1,7 до 2,1 м.[23] |
| Јакутиски лос, или средносибирски/Ленски лос[24]
|
A. a. pfizenmayeri | Источен Сибир, Монголија и Манџурија. Најчесто може да се најде во шумите на источна Русија. Тоа е најчестиот вид на лос во Азија. Неговата распространетост почнува од реката Енисеј на запад и најголем дел од Сибир. Сличен е по големина на западниот лос од Канада. |
| Усурски или амурски лос [24] | A. a. cameloides | Распространет во Амурско-Усурската област на источна Русија, како и североисточниот дел од Кина. Од другите лосови се разликуваат по големината на нивните рогови кои се многу помали или воопшто ги немаат. Тоа е најмалиот подвид на лос со висина на рамената од 1,65 до 1,85 м, и тежина од 200 до 350 кг.[25] |
| Чукотски или источно сибирски лос[24]
|
A. a. buturlini | Распространет е од североисточен Сибир преку Корјачкиот округ и полуостовот Камчатка. Тоа е најголемиот лос во Европа и Азија. Со својата големина може да се спореди, па дури и да го надмине алјаскиот лос (A. a. gigas). Мажјаците може да пораснат до 2,15 м височина и да тежат помеѓу 500 и 725 кг; женките се нешто помали. |
| Источен лос
|
A. a. americana | Источна Канада, влучително и источен Онтарио, цел Квебек и Атлантска Канада. Североисточен САД вклучително и Мејн, Њу Хемпшир, Вермонт, Масачусетс, Рон Ајленд, Конектикат и северен Њујорк. Се забележува раст на популацијата. Ова е еден мал подвид на лос, женките тежат околу 270 кг, мажјаците тежат во просег 365 кг и мажјаците се високи 2 м. |
| Западен лос
|
A. a. andersoni | Британска Колумбија до западен Онтарио, источен Јукон, Северозападни Територии, јужнозападен Нунавут, Мичиген (горниот полуостров), северен Висконсин, северна Минесота, и североисточна Северна Дакота. Средно голема раса каде возрасната женка тажи околу 340 до 420 кг, а возрасниот мажјак 450 до 500 кг.[26] |
| Алјаски лос
|
A. a. gigas | Алјаска и западен Јукон. Најголемиод подвид од Северна Америка.[27] |
| Шираски лос
|
A. a. shirasi | Колорадо, Ајдахо, Монтана, Орегон, Јута, Вашингтон и Вајоминг.[28] Најмалиот подвид во Северна Америка, тежок околу 230 до 344 кг. |
| † Кавкаски лос
|
A. a. caucasicus | Кавказ. Изумрен поради губење на соодветна животната средина и претерано ловење. Можел да се најде во Иран, Русија, Грузија, Азербејџан и Турција. |
Мажјаците имаат рогови како и останатите претставници од фамилијата елени. Женките избираат партнер врз основа на големината на роговите. Мажјаците ја користат големината на нивните рогови со цел да ја заплашат и обесхрабрат конкуренцијата, а неретко доаѓа и до борба помеѓу соперниците.[29] Големината и стапката на раст на роговите зависи од диетата и возраста; симетријата го одразува здравјето на лосот.[29]
Роговите на мажјаците растат како цилиндрични греди кои се испакнуваат на двете страни од главата под прав агол на средната линија на черепот, а потоа се разгрануваат. Долниот крак од ова разгранување може да биде едноставно, или поделено на два или три забци, со понекое зарамнување. Роговите на лосот се широки и во форма на лопата со забци по должината на надворешниот раб.[29] Роговите на возрасен алјаски лос (стар 5 до 12 години) имаат максимален распон поголем од 200 см. До 13-годишна возраст роговите на лосот се намалуваат во големина и симетрија. Најголемиот забележан распон е 210 см. Алјаскиот лос исто така го држи рекордот за најтешки рогови со 36 кг.[29]
Пречникот на гредата укажува на возраста на лосот, а не бројот на забците.[29] Роговите на лосовите во Северна Америка (A. a. Americanus) вообичаено се поголеми од оние на евроазискиот лос и имаат по два лобуси на секоја страна, како пеперутка. Формата на роговите на евроазиските лосови потсетува на школка, со еден лобус на секоја страна.[29]
По сезоната на парење мажите ги отфрлаат роговите за да штедат енергија за зима. Новиот сет на рогови ќе порасне на пролет. Потребни се три до пет месеци за нивен целосен развој, што ги прави еден од најбрзорастечките органи кај живоотните. Покривната кожа со својот богато развиен систем на крвни садови ги исхранува роговите, а бројни фоликули на влакна и даваат кадифена текстура.[29] Младите лосови не ги отфрлаат роговите за време на зимата, туку ги задржуваат до следната пролет. Птиците, месојадците и глодачите ги јадат отпаднатите рогови кои се полни со белковини, а лосовите ја јадат покривната кожа за внес на хранливи материи.[29]
Ако мажјакот е кастриран, било случајно или хемиски, тој ќе го отфрли моменталниот сет на рогови и веднаш ќе порасне нов сет деформирани со изменета форма рогови кои ќе ги носи до крајот на животот без да ги отфрли повеќе. Овие израстоци со карактеристичен изглед (често нарекувани и „ѓаволски рогови“) се извор на митови и легенди кај Ескимите, како и кај некои други племиња на домородните народи од Северна Америка.[30]
Во исклучително ретки околности и кај женките може да пораснат рогови. Ова обично се должи на хормонски дисбаланс.[31]
Како и сите членови од редот парнокопитари, на стапалото лосот има два големи кератинизирани копита кои соодветствуваат на третиот и четвртиот прст, со два мали постеролатерални рудиментарни прсти кои соодветствуваат на вториот и петтиот прст. Копитото од четвртиот прст е пошироко од она на третиот, но е пократко во должина. Ова стапало е приспособено за одење по меко тло.[32] Копитото се шири под товар, ја зголемува површината на газење, при што се ограничува потонувањето на ногата во мека почва или снег, а исто така се зголемува и ефикасноста при пливање.[33][34][35]
На цврсто тло мажјакот остава видлив отпечаток од рудиментарните прсти, додека женката и младенчето не оставаат. На меко тло или кал кај сите може да се види отпечаток од рудиментарните прсти.[36]
Крзното му се состои од два слоја, горен слој составен од долги влакна и мека волнена подлога. Влакната од горниот слој се шупливи, исполнети со воздух за подобра изолација, а исто така им помага да останат на површина додека пливаат.[37]
И мажјаците и женките имаат гуша или ѕвоно,[38] што всушност е кожна дипла под брадата. Нејзината вистинска намена сè уште не е доволно јасна, но се претпоставува дека е потребна при парење како визуелен и мирисен сигнал или како знак за доминација кај мажјаците, како што се и роговите.[39]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
