From Wikipedia, the free encyclopedia
Зигмунд Фројд (германски: Sigmund Freud; 6 мај 1856 - 23 септември 1939 ) — австриски невролог, основач на психоаналитичката школа за психологија. Фројд е најпознат по неговите теории за несвесниот ум и механизмите за заштита од потиснување и по создавањето на клиничкото применување на психоанализата за лекување на психопатологијата со помош на разговор помеѓу пациентот и психоаналитичарот. Фројд исто така го препознаваме и по неговото редефинирање на сексуалната желба како основна мотивациона енергија на човековиот живот, како и неговите терапевтски техники, во коишто спаѓа употребата на слободното здружување, неговата теорија на пренесување во терапевтските врски и толкувањето на соништата како внатрешни извори на несвесните желби. Тој исто така е еден од првите истражувачи од областа на неврологијата во церебралната патологија.
 | Оваа статија можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википедија. Ве молиме подобрете ја оваа статија ако можете. |
Иако повеќето од идеите на Фројд отпаднаа или се изменети од страна на Нео – Фројдијанците и модерните напредоци во областа на психологијата покажаа неуспех во многу од неговите теории, делото на Фројд останува важно во историјата на клиничките психодинамични достигнувања. Во академијата, неговите идеи продолжуваат да влијаат на хуманистичките и некои од општествените науки.
Фројд е роден на 6 мај 1856 година од Галско – Еврејски родители во моравскиот град Пшибор, Австриска област, којашто сега е дел од Чешка. Татко му, Џејкоб, 41г., трговец со волна, има две деца од претходниот брак. Мајка му, Амалиа (родено име Натансон ), третата жена на Џејкоб, има 21г. Фројд е првото од нивните осум деца и поради неговото прерано созревање, тие го сакаат повеќе од неговите браќа и сестри уште од неговото рано детство. И покрај нивната сиромаштија, тие жртвуваат сè што имаат за да му овозможат соодветно образование. Како последица на економската криза од 1857г., татко му останува без работа и семејството се преселува во Лајпциг пред да се преселат во Виена. Во 1865г., Сигмунд се запишува во Леополдстäдтер Коммунал-Реалгѕмнасиум, истакнато средно училиште. Фројд е еден извонреден ученик така што дипломира со почести во 1873г. По намерата да студира право, Фројд се запишува на медицинскиот факултет на Универзитетот во Виена да студира кај дарвинистичкиот професор Карл Клаус. Во тоа време, историјата за животот на јагулите е сѐ уште непозната. За испитување на нивните машки полови органи, Фројд поминува четири недели во Австриската зоолошка станица за испитување во Трст, секцирајки стотици јагули без да открие повеќе од неговите претходници.
Во 1874г., идејата за „ психодинамичноста ” е предложена со објавувањето на предавањата по физиологија од страна на германскиот физиолог Ернст Вилхелм Вон Брук, којшто, во соработка со физичарот Херман Вон Хелмхолц, еден од оние коишто го формулираат првиот закон за термодинамика (заштита на енергијата), тврди дека сите живи организми се енергетски системи управувани исто така со ова начело. Истата година, на Универзитетот во Виена, Брук му е надзорник на Фројд – којшто е студент по медицина во прва година и којшто ја прифаќа оваа „динамична психологија”. Понатаму во Предавањата по физиологија, Брук го претставува радикалниот поглед – дека живиот организам е динамичен систем во кој спаѓаат законите на хемијата и физиката. Ова беше почетната точка на динамичната психологија на Фројд за мозокот и неговата врска со несвесното. Потеклото на основниот модел на Фројд, заснован на основите на хемијата и физиката, според Џон Боулби, потекнува од Брук, Мајнерт, Бруер, Хелмхолц и Хербарт. Во 1876г. тој го објавува неговиот прв извештај за „ тестисите на јагулите” во Mitteilungen der österreichischen Akademie der Wissenschaften, признавајки дека не може да го реши проблемот. Во 1877, Фројд си го скратува името од „Сигизмунд ” во „ Сигмунд ”. Во 1879г., тој ги прекинува студиите за да отслужи една година задолжителна воена служба, а во 1881г. станува Доктор по медицина со назначувањето за Über das Rückenmark niederer Fischarten („за жрбетниот столб кај поретките видови риби”).
Во октомври 1885 Фројд оди во Париз на колегијално патување да студира со најпознатиот Европски невролог, Жан Мартин Чаркот. Тој подоцна го запамети ова искуство како каталитичко во неговото насочување кон праксата на медицинската психопатологија и надвор од понесигурната кариера за истражување на неврологијата. Чаркот се специјализира во областа на хистеријата и нејзината осетливост на хипноза, којашто тој често ја применува на пациенти (со слушање). Фројд подоцна ја заменува хипнозата како потенцијално лекување со слободниот дијалог и анализата на соновите. Чаркот кон крајот на својот живот ја испробува на себе својата работа во врска со хистеријата. По неговата медицинска пракса, специјализирана во областа на неврологијата, Фројд во 1886г. се жени со Марта Бернајс, чијшто татко Берман е син на Исак Бернај, рабски шеф во Хамбург. По експериментирањето со хипнозата на неговите невротични пациенти, Фројд се откажува од овој третман откако се покажува како неефикасен за повеќето пациенти, со фаворизирање на третманот каде што пациентот зборува преку неговите или нејзините проблеми. Ова е познато како ,,лекување преку зборување” а крајна цел на ова зборување е лоцирање и ослободување на моќната емоционална енергија којашто во почетокот е одбиена и затворена во несвесниот ум. Фројд ова негирање на емоциите го нарекува ,,потиснување” и верува дека тоа го попречува нормалното функционирање на психата, а исто така може да го отежни и физичкото функционирање, коешто тој го опишува како ,,психосоматски” симптом. (Терминот ,,лекување преку зборување” најпрвин е измислен од пациентката Ана О. којашто ја лекува Џозеф Бруер – колегата на Фројд). ,,Лекувањето преку зборување” се смета за основа на психоанализата. Карл Јунг ги пушта гласините дека може да се развие романтична врска помеѓу Фројд и неговата снаа, Мина Бернајс, која се преселува во станот на Фројд на ул:Бергас бр.19 во 1896г. (Психологот Ханс Ајсенг тврди дека аферата ќе резултира со бременост и абортус за Г-ѓа Бернајс). Објавувањето во 2006г. во Швајцарскиот хотелски дневник, на 13 август 1898 г., укажува на некои ученици на Фројд (како Петар Геј) дека има вистински причини за овие гласини. Во четириесеттите, Фројд ”има бројни психосоматски нарушувања како и претеран страв од умирање и други фобии”. ( Кореј 2001г., 67стр.). Во овој период Фројд се занимава со изложување на сопствените сништа, сеќавања и динамиката на развојот на неговата личност. За време на оваа самоанализа тој ја сфаќа одбивноста што ја чувствувал кон татко му (Џејкоб Фројд), кој умира во 1896г., и ,,исто така повторно ги повикува неговите детски сексуални чувства спрема мајка му ( Амалија Фројд), привлечна, топла и заштитничка” (Кореј 2001г., 67стр.) смета дека овој период на емоционална потешкотија е најкреативниот период во животот на Фројд. По објавувањето на неговите книги во 1900г. и 1902г., заинтересираноста за неговите теории почнува да се зголемува, а во подоцнежниот период се разива и одреден круг на поддржувачи. Фројд често е во судир со набљудувачи кои ги критикуваат неговите теории, а најпознатиот од нив е Карл Јунг, кој уште на почетокот ги поддржува идеате на Фројд. Дел од причината за несогласувањето помеѓу Фројд и Јунг е подоцнежниот интерес и обврска кон религијата и мистицизмот, за коишто Фројд смета дека не се дел од науката.
За да наведе од колку голема важност бил никотинот и цигарите за неговата когнитивна продуктивност, во времето кога Првата светска војна силно ја погоди Австрија, Фројд пишува во писмо:
| „ | Ќе биде ли повикан Ференчи? Дали недостатокот од храна, гориво и цигари ќе продолжи? | “ |
Во 1932г., Фројд ја добива наградата Гете за неговиот придонес во областа на психологијата и во Германската литературна култура. После три години, Нацистите ја преземаат контролата во Германија и книгите на Фројд се едни од многуте запалени и уништени од нацистите. Фројд дава духовита забелешка:
| „ | Каков напредок правиме. Во средниот век тие би морале мене да ме изгорат. А сега се задоволни само со палењето на моите книги. | “ |
Во тој период, тој не може да предвиди дека сите негови сестри ќе настрадаат во Холохаустот. Во март 1938г., нацистичка Германија се приклучува кон Австрија во Аншлус. Ова води кон силни изливи на антисемитизам во Виена, а Фројд и неговото семејство добиваат посети од Гестапо полицијата. Фројд одлучува да оди во прогонство ,,да умре на слобода “. За оваа цел, случајно му помага Антон Соервалд, службеник на нацистите, којшто е обвинет за сиот имот на Фројд во Австрија. Меѓутоа Соерволд не е простичок нацист, додека ,,ги прави бомбите за движењето на Нази, тој истовремено студира медицина, хемија и право”.
На Универзитетот во Виена, Соерволд е студент на професорот Џозеф Херциг, којшто често го посетува Фројд за играње карти. Соерволд не му открива на својот надреден нацист дека има многу тајни сметки во банката и не му ветува директива за да ги има неговите уништени книги за психоанализа. Наместо тоа, Соерволд и еден негов соучесник ги шверцуваат книгите од Австриската национална библиотека, каде што се скриени. Конечно престрашени од нацистичкиот законот за трансформирање на куќата на Фројд во институт за студирање на Аријанската супериорност, Соерволд ја потпишува визата за излез на Фројд. Во јуни 1938г., Фројд ја напушта Виена со западниот експресен воз и се доселува во Лондон. Додека тој соопштува во локалниот весник ,, сите мои пари и сопственост во Виена исчезнаа”, не спомнува за неговите тајни сметки во банката. Кога Антон Соерволд е однесен на судење за наводно бегство со тајното богатство на Фројд после војната, Ана Фројд, ќерката на Фројд прави се за да го заштити Соерволд и да го открие Хари Фројд, офицер на Американската армија којшто го уапсува Соерволд:
| „ | Вистина е дека ние навистина ги поседуваме нашите животи и нашата слобода. Без неа ние никогаш не би побегнале.” Соерволд тогаш е отпуштен од Американскиот притвор. | “ |
По пристигнувањето во Велика Британија, Фројд заедно со своето семејство се сместува во 20-те градини Марестфиелд, Хампстид, Лондон. Има статуа од него на аголот од Белзиската коловозна лента и Авенијата Фижон, близу до Швајцарската колиба. Како тежок пушач, Фројд прави повеќе од триесет операции од рак на грлото за време на својот живот. Во септември 1939г., тој го убедува неговиор доктор и пријател Макс Чур да му помогне во самоубиството. Откако ја прочитува ,, Шагринска кожа “ на Балзак во еден здив, тој вели: ,,Драг мој Шур, ти сигурно го паметиш нашиот прв разговор. Ти ми вети дека нема да ме напуштиш кога ќе ми дојде времето. Сега се е само тортура и ништо нема смисла повеќе”. Шур му препишува три дози морфиум којшто е причина за смртта на Фројд на 23 септември 1939 г. Три дена по неговата смрт телото му е кремирано во Голдерс Греен крематориумот во Англија за време на службата на која присуствуваат Австриски бегалци, како авторот Стефан Цвејг. Неговата пепел подоцна е сместена во крематориумскиот цолумбариум. Таа останува во вазна од античка грција којашто му ја поклонува Марија Бонапарта и којашто ја чува за време на своите студии во Виена многу години. По смртта на Марта Фројд во 1951г., пепелта му е сместена во истата вазна. Крематориумот е вечен дом и за Ана Фројд и нејзината животна пријателка Дороти Бурлингем, како и за неколку други членови од семејството на Фројд.
Фројд е влијателен на два поврзани, но различни начини. Тој истовремено ја развива теоријата за тоа како е организиран човечкиот ум и како дејствува и теоријата за тоа колку човековото однесување го условува и теоретското разбирање и произлегува од него. Ова го доведува до одредени клинички техники со намера за лекување на психопатологијата. Тој тврди дека карактерот се развива од искуствата на личноста за време на детството.
Фројд започнува со студиите по медицина на Универзитетот во Виена, но му требаат осум години за да ги заврши студиите поради неговиот интерес за истражување од областа на неврологијата, обрнувајки особено внимание на половата анатомија на јагулите и физиологијата на нервниот сѕстем на рибите (како што е претходно наведено). Тој се запишува на приватни часови по неврологија поради финансиски причини и го добива неговиот М.Д. степен во 1881г. на 25 годишна возраст. Тој е исто така почетен истражувач во областа на церебралната патологија, која во тоа време е позната како ,,церебрална парализа”. Тој објавува неколку врвни медицински извештаи и докажува дека болестите постојат уште пред да почнат да ги забележуваат и студираат другите истражувачи. Фројд исто така укажува на тоа дека Вилијам Литл, човекот кој прв ја открива церебралната патологија, бил во заблуда во врска со недостатокот од кислород за време на процесот на раѓање. Наместо тоа, тој укажува на тоа дека компликациите при раѓањето се само симптоми на проблемот.
Фројд се надева дека неговото истражување ќе обезбеди солидни научни основи за неговата терапевтска техника. Целта на Фројдовата терапија или психоанализа е да ги открие потиснатите потсвесни мисли и чувства во свесноста за пациентот да се ослободи од страдањето предизвикано од повторното враќање на искривените форми на овие мисли и чувства. Претворањето на несвесните мисли и чувства во свесни се изведува со охрабрување на пациентот да зборува со слободен разговор а воедно да зборува и за соновите. Друг важен елемент на психоанализата е релативниот недостиг од директно вклучување во делот на аналитичарот. Преку овој процес на пренесување, пациентот може повторно да дејствува и да ги реши потиснатите конфликти, посебно конфликтите од дејството со (или околу) родителите.
Потеклото на раната работа на Фројд со психоанализата може да се поврзе со Џозеф Бруер. Фројд го вреднува Бруер по откривањето на психоаналитичкиот метод. Еден случај ја започнува оваа појава која што би ја формирала областа на психоанализата, случајот на Ана О. Во 1880г., еден млад човек доаѓа кај Бруер со симптоми во тоа време познати како женска хистерија. Ана О. е висока 21годишна жена , која ги претставува симптомите на парализа на екстремитетите, оградување и амнезија; денес ваквата поставеност на симптомите е позната како преправање на нередот. Откако многу доктори се откажуваат и ја обвинуваат Ана О. за фалсификување на нејзините симптоми, Бруер одлучува да се однесува добро со неа, а и со сите други негови пациенти. Тој започнува да го слуша нејзиното мрморење за време на она што тој го нарекува состојба на отсуство. Веројатно Бруер почнува да препознава некои зборови и ги запишува. Потоа ја хипнотизира и и ги повторува зборовите со што открива дека тие зборови се поврзани со болеста и смртта на татко и.
Во почетокот на 1890г. Фројд го користи третманот заснован на оној којшто му го опишува Бруер, изменет со она што тој го нарекува ,,техника на притисок” и неговата новоразвиена техника за анализа на интерпретацијата и реконструкцијата. Според традиционалната приказна, заснована на подоцнежните сметки на Фројд, како резултат на употребата на оваа постапка кај повеќето од неговите пациенти во средината на 1890г. дава извештај за сексуалната злоупотреба во детството. Тој верува во овие приказни, но потоа сфаќа дека се само фантазии. Најпрвин ги објаснува како ,,зачувување” на спомени од инфантилна онанија, но во подоцнежните години пишува дека тие претставуваат Едипови фантазии.
Друг вид на настани почнуваат со ставот на Фројд дека несвесните сеќавања за инфантилната сексуална злоупотреба се во коренот на психоневрозите во писмата до Вилхем Флајс во октомври 1895г. пред да извести дека всушност открил ист таков вид на злоупотреба помеѓу неговите пациенти. Во првата половина на 1896г. Фројд ги објавува неговите три извештаи во коишто тврди дека кај сите негови пациенти има откриено длабоко потиснати сеќавања за сексуална злоупотреба во раното детство. Во овие извештаи Фројд наведува дека тие спомени се несвесни и дека според неговата теорија тие мора да бидат присутни како несвесни сеќавања ако резултираат со симптоми на хистерија или опсесиона невроза. Пациентите се подложени на одреден притисок за да ,,предизвикаат” сцени на инфантилна сексуална злоупотреба за коишто Фројд е убеден дека се потиснати во несвесното. Меѓутоа тие воглавно не се убедени дека она што го искусиле под влијание на нивните клинички процедури укажува на тоа дека всушност во детството биле подложени на сексуална злоупотреба: тој извести дека дури после претпоставената репродукција на сексуалните сцени пациентите јасно го уверуваат за нивното неверување.
Како и неговата ,,техника на притисок”, клиничките процедури на Фројд го вклучуваат аналитичкото заклучување и симболичната интерпретација на симптоми кои ,,потекнуваат” од сцените на инфантилната сексуална злоупотреба. Неговото тврдење за едно од стотината потврдувања на неговата теорија служат само за поткрепување на претходно изразените сомненија од страна на неговите колеги за веродостојноста на пронајдоците добиени со средствата на сугестивните техники коишто ги користи.
Во трудот „Формулација на двата принципа на психичкото функционирање“ (Formulierungen über die zwei Prinzipien des psychischen Geschehens) од 1911 година, Фројд истакнува дека појдовната точка на психоанализата се несвесните психички процеси, кои таа ги смета за постари и основни (примарни) психички процеси кои претставуваат остатоци од онаа фаза од развојот во која тие биле единствените психички процеси. Највисоката тенденција на тие процеси се нарекува „принцип на задоволство-незадоволство“ (или скратено, „принцип на задоволство“), зашто највисоката цел на овие процеси е да се постигне задоволство. Состојбата на рамнотежа во психата иницијално била нарушена поради внатрешните потреби. Во оваа фаза, она што се сака само се халуцинира, но поради неуспешноста на очекуваната сатисфакцијав довела со напуштање на халуцинацијата како средство за остварување задоволство. Наместо тоа, психичкито апарат бил принуден да формира идеја за стварните околности во надворешниот свет и да се обиде да го промени. На тој начин бил започнат нов принцип на психичката активност во кој биле формирани идеи не за тоа што носи задоволство а што незадоволство, туку што е реално, независно длаи тоа е пријатно или не. Така се дошло до вториот принцип на психичкиот живот кој во психоанализата се нарекува „принцип на стварноста (реалноста)“. Зголеменото значење на надворешната стварност предизвикала зголемување на улогата на сензорните органите и довело до појавата на свест за надворешната стварност, односно до разликување на сензорните квалитети како надополнување на квалитетот на задоволството-незадоволството. Тоа пак довело до воспоставување на специфичната функција на вниманието со која периодично се скенира стварноста со цел однапред да се асимилираат неговите податоци. Веројатно истовремено бил развиен системот на задржување (ретенција) со задача да ги зачува резултатите од таа периодичната активност на свеста, што се нарекува „паметење (меморија)“. Наместро репресијата која ги исклучува идеите, кои се однесуваат на непријатното, се појавил процесот на непристрасно проценување чија задача е да процени дали некоја идеја е точна или погрешна, односно дали е во согласност со стварноста или не, а оваа одлука се остварува преку споредба со трагата што стварноста ја остава во паметењето. Истовремено, моторното дејствување, како последица на стимулацијата, добило нова функција — да прави промени во надворешната реалност, што се нарекува акција. Тогаш се јавила потребата да се контролира моторното дејствување (акцијата), а тоа се постигнало со мисловниот процес при што, најверојатно, мислењето првобитно било несвесно и не ги поседувало квалитетите на свеста сè додека не се поврзало со паметењето.[1]
Сепак, во текот на таа еволуција, еден дел од мисловната активност се одделила и станала изземена од проверката на реалноста, продолжувајќи да му се потчинува само на принципот на задоволство. Оваа активност е фантазирањето кое започнува со детската игра, а подоцна престанува да се врзува за реалните предмети. Преминот од принципот на задоволство кон принципот на реалноста не се врши ниту наеднаш ниту воедначено. Додека овој развој го носат его-поттиците, сексуалниет поттици водат кон друга насока. Првобитно, сексуалните поттици се однесуваат автоеротично, т.е. задоволството се наоѓа во сопственото тело, а дури подоцна се насочени кон надворешните предмети, но потоа сексуалниот развој запаѓа во долг период на латентност кој трае до пубертетот. Како резултат на овие два фактора (автоеротизмот и латентноста), сексуалниот нагон често останува затвореник во психичкиот развој и продолжува да биде потчинет на принципот на задоволство. За разлика од егото на задоволството кое бара задоволство и го избегнува незадоволството, егото на реалноста го бара она што е корисно и го избегнува она што е штетно. Голема улога во замената на принципот на задоволството во принципот на реалноста има образованието кое помага во развојто на егото. Исто така, посебна улога во помирувањето на овие два принципа има уметноста. Најпосле, во процесот на трансформацијата на егото на задоволството во егото на реалноста се менува и сексуалниот нагон кој го минува патот од автоеротизмот преку неколку посредни фази до љубовта кон некој предмет, а сето тоа во служба на процесот на размножувањето.[2]
Во трудот „Нагоните и нивните судбини“ од 1915 година, Фројд наведува дека психичкиот живот е раководен од три спротивности (поларности):[3]
Спротивноста меѓу егото и не-егото (надворешниот свет) се изразува во поединечниот организам многу рано, кога човекот дознава дека надворешниот стимул може да се потисне со мускулна акција, но нема одбрана од нагонскиет стимули. Спротивноста меѓу задоволството и незадоволството има пресудно влијание врз човечките активности. Спротивноста меѓу активното и пасивното не треба да се помеша со спротивноста меѓу субјектот и надворешниот објект. Егото се однесува пасивно кон надворешниот свет додека ги прима надворешните стимули, но се однесува активно коаг реагира на нив. Од друга страна, човекот е принуден на посебна активност кон надворешниот свет под дејство на своите нагони, т.е. егото е пасивно во однос на надворешните стимули, но активно низ своите нагони. Спротивноста меѓу активното и пасивното подоцна стреми кон спротивноста меѓу машкото и женското, која претходно нема психолошко значење. Спојувањето на активното со машкоста и пасивното со женственоста е само биолошки факт, но не е сопфатно или исклучително.
Во трудот „Нагоните и нивните судбини“ од 1915 година, Фројд го разгледува еден од основните концепти во психологијата — нагонот. Почетната точка е физиолошкиот концепт на стимулот и рефлексот според кој надворешниот стимул насочен кон живото ткиво предизвикува акција од телото кон надворешноста. Според Фројд, концептот на нагонот е изведен од концептот на стимулот, т.е. нагонот е едне вид стимул на психата, иако стимулот и нагонот не можат да се изедначат, зашто постојат и други стимули на психата кои не се нагони, туку се слични на физиолошките стимули (на пример, влијанието на силна светлост врз окото). Според тоа, нагоните се разликуваат од другите (физиолошки) стимули на психата: прво, нагонот не потекнува од надворешноста, туку од внатрешноста на организмот; второ, за разлика од стимулот кој претставува еднократен, моментен чин, нагонот секогаш е псотојана сила; трето, од нагонот не може да се побегне, така што тој може да се нарече „потреба“ која може да се отстрани само со задоволување, а тоа може да се направи само со соодветна промена на внатрешниот извор на стимулацијата. Притоа, Фројд тврди дека нагоните, а не надворешните стимули, се вистинската сила што довела до сегашниот степен на развојот на нервниот систем. Во тесна врска со нагоните се неколку поими: притисокот, целта, предметот и изворот. Притисокот на нагонот е неговиот моторен елемент, односно големината на силата и тој претставува негов суштински елемент, зашто секој нагон предизвикува акција. Целта на нагонот е секогаш некакво задоволување при што еден нагон може да биде придружен со неколку посредни цели кои можат да се комбинираат или заменуваат еден со друг. Предмет на нагонот е она нешто со кое нагонот ја остварува својата цел. Предметот е најпроменливиот елемент на нагонот кој првобитно не е поврзан со него, туку подоцна е употребен од нагонот како соодветно средство за задоволување. Предметот не мора да биде надворешен, туку може да биде и некој дел од сопственото тело, а еден предмет може да им служи на повеќе нагони истовремено. Доколку некој предмет е посебно поврзан со нагонот, тогаш станува збор за фиксација на нагонот. Најпосле, извор на нагонот е физичкиот процес во некој орган или дел од телото чиј стимул е претставен во психата преку нагонот.[4]
Според Фројд, одделните нагони не можат да се разликуваат според квалитетот, туку сите нагони се квалитативно слични, туку само нивниот квантитет е одговорен за ефектите што ги предизвикуваат одделните нагони. Фројд разликува две групи основни нагони: нагони на егото (нагони на самоодржувањето) и сексуални нагони. Притоа, психоанализата дава задоволително знаење само за сексуалните нагони кои можат да се воочат во одделните видови психоневрози. Сексуалните нагони се бројни, произлегуваат од различни органски извори, првобитно делуваат независно еден од друг, а нивната целосна синтеза се случува многу подоцна. Целта на секој сексуален нагон е да постигне органско задоволство, а кога ќе се постигне нивната синтеза тие служат за репродуктивна функција и тогаш се манифестираат како сексуални нагони. На почетокот, сексуалните нагони се зависни од нагоните за самоодржување и постепено се одделуваат од нив, а кога ќе најдат свој предмет, тие ја следат патеката на нагоните на егото. Еден дел од сексуалните нагони останува прикачен за егото во текот на целиот живот, обезбедувајќи либидинални компоненти кои се манифестираат само при заболувањата. Сексуалните нагони ги имаат следниве судбини: претворање во спротивното, враќање во себе, репресија и сублимација.[5]
Во трудот посветен на репресијата (потиснатото) од 1915 година, Фројд претпоставува дека постои примарна репресија, т.е. иницијална фаза на репресијата која претставува психичко (идејно) претставување на нагонот кому му е одбиен пристап до свесното. Втората фаза на репресијата е стварната репресија која се однесува на психичките деривати на потиснатиот претставник на нагонот. Меѓутоа, репресијата влијае врз нагоните само преку односот со свесното, но таа не ги спречува нагоните да продолжат да постојат во несвесното, да прават натамошни организации, да произведуваат други деривати и други врски. Репресијата делува на крајно индивидуален начин, т.е. секој поединечен дериват на репресијата може да има своја посебна судбина. Покрај тоа што е индивидуална, репресијата е, исто така, мобилна. Процесот на репресија не е единствен настан со постојани резултати; напротив, репресијата бара постојано обновување со нови чинови на репресија. Потиснатото врши постојан притисок врз свеста, кој мора да се одржува во рамнотежа со соодветен противпритисок. Понекогаш, мобилноста на репресијата се манифестира при спиењето. Единствениот мотив и цел на репресијата е да се избегне непријатното. Проучувањето на механизмот на репресијата е многу сложено, зашто тој може да се проучува само посредно, преку ефектите не репресијата. Во тој поглед, по правило, репресијата создава суспститути, а исто така и симптоми. Супститутите и симптомите сосема се разликуваат едни од други и подобро е да се каже дека репресијата не е таа која ги создава супститутите и симптомите, туку тие го означуваат враќањето на потиснатото, т.е. своето постоење го должат на сосема различни процеси. Фројд истакнува дека механизмот на репресијата не е ист како механизмот на создавањето супститути; дека постојат многубројни и сосема различни механизми на создавање супститути; механизмите на репресијата имаат барем една заедничка црта — повлекувањето на инвестираната енергија (или на либидото кај сексуалните нагони).[6] Психоанализата покажуав дека процесот на репресијата, во основа, се состои во тоа што идејата која го претставува нагонот не е уништена или отстранета, туку спречена да стане свесна. Оттука, таа идеја останува во потсвесната состојба, но останува несвесно активна. Иако сето она што е потиснато остануав несвесно, сепак, потиснатото не го претставува целото несвесно, т.е. репресијата е дел до потсвесното, но тоа е многу пошироко.[7]
Во својот труд за негацијата од 1925 година, Фројд тврди дека содржината на некоја потисната идеја или мисла може да се пробие до свеста под услов таа да биде негирана. Негацијата е начин на признавање на она што е потиснато, но не и прифаќање на потиснатото. Притоа, овде гледаме дека интелектуалната функција се разликува од емоционалната. Притоа, само една од последиците на процесот на репресија (идејната содржина која не доаѓа во свеста) е поништена со помош на негацијата. Крајнито резултат е еден вид интелектуално признавање на потиснатото, но истовремено, суштинскиот елемент на репресијата останува. Негирањето на нешто, всушност, значи да се каже: „Ова е нешто што јас би го потиснал.“ Неодобрувањето претставува интелектуална замена за репресијата, неговото „не“ е темелот на репресијата. Со помош на овој симбол на репресијата („не“), мислата се ослободува од ограничувањата наметнати од репресијата и така се здобива со материјал без којшто не може да ја извршува својата функција. Психоаналитичките истражувања на Фројд покажале дека тоа „не“ никогаш не се наоѓа во несвесното и дека препознавањето на несвесното од страна на егото секогаш се изразува со негативни формулации на мислите. Оттука, не постои посилен доказ дека несвесното е успешно откриено отколку кога пациентот реагира со зборовите: „Не мислев така.“ или „Воопшто не помислив на такво нешто.“[8]
Можеби најголемиот придонес на Фројд за западното мислење се неговите аргументи коишто се однесуваат на значењето на несвесниот ум за разбирањето на свесните мисли и однесување. Меѓутоа, како што и психологот Жак Ван Рилер забележува, ,,спротивно на она во што веруваат повеќето луѓе, несвесното не е откриено од Фројд. Во 1890г., кога психоанализата е сосема непозната, Вилијам Џејмс, во принципите на психологијата, неговата голема статија за психологијата, го испитува начинот на којшто Шопенхауер, Вон Хартман, Џенет, Бинет и други го имаат употребувано терминот „несвесно” и „потсвест”. Борис Сидис, руски Евреин кој емигрира во САД во 1887 г. и студира кај Вилијам Џејмс, ја пишува Психологија на сугестијата: Истражување во потсвесната природа на човекот и општеството во 1898г., проследено со десет или повеќе дела во текот на наредните дваесет и пет години на слични теми со оние на Фројд. Историчарот по психологија Марк Алтшул заклучува: ,,Тешко е, или можеби невозможно – да се најде психолог или психијатар од деветнаесеттиот век којшто не го препознава несвесното не само како вистинско туку од највисоко значење”. Предноста на Фројд не е во откривањето на несвесното туку измислување на метод за негово систематско проучување.
Фројд ги нарекува соновите „кралскиот пат до несвесното”. Ова значи дека соновите го прикажуваат ,,логичното” на несвесниот ум. Фројд ја развива неговата прва теорија за психата во Толкувањето на соништата (1899 г.) во којашто вели дека несвесното постои и го опишува методот за негово достигнување. Претсвесното е опишано како слој помеѓу свесните и несвесните мисли и кон него може да се пристапи со мал напор.
Клучен фактор за работата на несвесното е ,,потиснувањето”. Фројд смета дека многу луѓе ,,потиснуваат” болни спомени длабоко во нивниот несвесен ум. Иако Фројд подоцна се обидува да најде примери за потиснувањето кај неговите пациенти за да најде соодветен модел на мозокот, тој исто така забележува дека потиснувањето варира помеѓу одделни пациенти. Фројд исто така зборува за тоа дека чинот на потиснувањето не зазема место во свесниот дел на личноста. Па затоа луѓето не се свесни за фактот дека имаат закопани спомени или трауматични искуства.
Подоцна Фројд ги разликува трите концепти на несвесноста: описната, динамичната и системската несвесност. Описната укажува на сите оние појави од менталниот живот за коишто луѓето не се субјективно свесни. Динамичната несвесност, поспецифична конструкција, укажува на менталните процеси и содржини коишто се одбранбено преместени од свесниот дел на умот како резултат на конфликтни намери. Системот на несвесното ја означува идејата дека кога менталните процеси се потиснати, се организираат со принципи различни од оние на свесниот ум, како кондензацијата и преместувањето.
Веројатно Фројд ја напушта идејата за системот на несвесноста, заменувајки ја со концептот на егото, супер – егото и ид. Меѓутоа во текот на неговата кариера, тој ја задржува дескриптивноста и динамичната концепција за несвесното.
Во трудот посветен на несвесното од 1915 година, Фројд стапува во одбрана на концептот на несвесното, истакнувајчи дека е потребно и легитимно да се претпостави постоењето на несвесното, зашто постојат бројни докази за неговото постоење. Уште повеќе, тој смета дека е неодржлива поставката дека сето она што се случува во психата мора да биде свесно. Напротив, во секој даден миг, многу малку се содржи во свеста, така што повеќето од она што го нарекуваме свесно знаење мора подолго време да постои во состојбата на латентност, односно во несвесното. Одбивањето да се признае дека латентните чинови имаат психичка природа се должи на фактот што повеќето вакви појави не биле истражувани надвор од психоанализата. Притоа, тој го отфрла поимот „потсвесно“ како неточен, а познатите случаи на поделена (двојна) свест само покажуваат дека психичката активност може да биде поделена на две групи при што свесното преминува од едната во друга состојба. Несвесното ги опфаќа чиновите кои се едноставно латентни, односно привремено несвесни, додека според другите својства не се различни од свесното, како и процесите што се потиснати, а кои кога би биле свесни, би стоеле во остар контраст во однос на другите свесни процеси.[9]
Според Фројд, психичкиот чин во основа минува низ две фази меѓу кои постои еден вид инспекција (цензура): во првата фаза, чинот е несвесен и му припаѓа на системот „ucs“; ако, откако ќе биде проверен, тој е отфрлен од цензурата, нему не му се дозволува да премине во втората фаза, така што тој останува потиснат и несвесен; ако, пак, ја мине проверката, тој влегува во втората фаза и стануав дел од вториот систем кој Фројд го нарекува „cs“. Меѓутоа, фактот дека е дел од тој систем не значи дека психичкиот чин е дефинитивно во однос со свесното; тој сè уште не е свесен, туку само е способен да стане свесен, односно може да стане свесен, ако се исполнат одредени услови; имајќи ја предвид оваа способност за свесност, Фројд го нарекува системот „cs“ претсвесен, т.е. „pcs“. Системот „pcs“ ги има истите квалитети како системот „cs“, а цензурата се спроведува на точката на преминот од „ucs“ во „pcs“ (или„cs“). Фројд смета дека спротивноста меѓу свесното и несвесното не се однесува на нагоните, зашто нагонот никогаш не може да биде предмет на свесното, туку само идејата која го претставува него. Но, дури и во несвесното, нагонот е претставен само со таа идеја. Кога ќе се појави емпоционален импулс кој е потиснат, тој мора да се врзе да некоја друга идеја и дури тогаш свеста го смета за израз на таа идеја. Но, кога ќе го воспоставиме вистинскиот контекст, оригиналниот емпоционален импулс го нарекуваме „несвесен“, иако неговата емоција никогаш не е несвесна, туку само идејата што ја претставува емоцијата, а која била потисната.[10]
Јадрото на системот „ucs“ се состои од претставниците на нагоните кои сакаат да се ослободат, т.е. од импулсите на желбите. Овие нагонски импулси не се потчинети еден на друг, туку постојат еден крај друг без меѓусебно влијание и не се во спротивност еден на друг. Во овој систем не постои негација, сомнеж, туку овие процеси се појавуваат како последица на цензурата при преминот меѓу „ucs“ и „pcs“. Тука, идејата може да се пренесе на друга идеја или врз себе да преземе повеќе други идеи. Овие механизми Фројд ги нарекува примарни процеси. Во системот „pcs“ доминираат секундарните процеси, а кога елементите од системот „pcs“ се изложени на примарените процеси, тогаш ефектот е комичен и предизвикува смеа. Исто така, процесите во „ucs“ се безвременски, т.е. не се подредени хронолошки, не се менуваат со текот на времето и немаат никаква врска со времето. Покрај тоа, процесите во „ucs“ се слабо поврзани со реалноста. Тие се подложни на принципот на задоволство и нивната судбина зависи само од тоа колку се силни и дали ги задоволуваат барањата на регулацијата на задоволството-незадоволството. Оттука, карактеристиките што се присутни во системот „ucs“ се: отсуство на контрадикција, примарни процеси, безвременост и замена на надворешната реалност со психичка реалност. Несвесните процеси ни се достапни само за време на сонувањето и при неврозите, кога процесите од повисокиот систем „pcs“ се враќаат кон претходната, пониска фаза (репресијата). Инаку, сами по себе, несвесните процеси не можеме да ги знаеме и, воопшто, не можат да постојат зашто многу брзо системот „ucs“ е преклопен од системот „pcs“, кој го презема пристапот до свесното. Меѓутоа, погрешно е се претпостави дека системот „ucs“ мирува и дека целиот психички живот се одвива во системот „pcs“, или дека „ucs“ е отфрлен орган, заостанат од еволуцијата. Исто така, погрешно е да се мисли дека интеракцијата меѓу двата система е ограничена само на чинот на репресијата, односно дека „pcs“ го отфрла сето она што е вознемирувачко во „ucs“. Напротив, „ucs“ е способен да се развива и одржува бројни односи со „pcs“, вклучувајќи ја и соработката. Накусо, „ucs“ останува активен преку неговите таканаречени деривати, тој е отворен за влијанијата од животот, постојано влијае врз „pcs“ и е подложен на влијанието од него. Оттука, некои од творбите на „ucs“ не можат да се разликуваат од творбите на „pcs“, како што се фантазиите на здравите и невротичните луѓе. Исто така, „ucs“ на една личност може да влијае врз „ucs“ на друга личност, сосема заобиколувајќи го системот „cs“. Изучувањето на патолошките случаи покажуав дека „ucs“ има неверојатно висок степен на самостојност и отпорност, а целосната дезинтеграција на двата система е одлика на болеста. Уште повеќе, често доаѓа до соработка меѓу претсвесното и несвесното, особено во состојбите кога несвесниот импулс делува заедно со главниот импулс. Во тој случај, потиснувањето (репресијата) е отстрането и потиснатата активност ја засилува активноста на егото. Според тоа, системот „ucs“ претставува еден вид домородно население во психата. Ако човечките суштества ги наследуваат психичките формации, по аналогија на животинските инстинкти, тогаш тие го сочинуваат јадрото на „ucs“, а сето она што е отфрлено во текот на детскиот развој, тоа подоцна се додава на ова јадро. Оттука, сè до пубертетот не се воспоставува јасна разлика меѓу содржината на овие два система.[11]
Фројд сака да докаже дека неговиот модел е универзален и поради тоа ја користи античката митологија и современата етнографија за компаративен материал. Фројд, неговата нова теорија ја нарекува Едипов комплекс според познатата грчка трагедија „Кралот Едип“ од Софокле. „Јас најдов во себе постојана љубов за мајка ми и љубомора за татко ми. Сега ова го сметам за универзален настан од детството”, вели Фројд. Тој го зацврстува чувството спрема татко му со развојот на динамиката на мислите. Секој степен погоре кон развојот е чекор понапред во половата зрелост, којашто се одликува со силно его и способност за одложување на задоволството (Трите есеи за теоријата на сексуалноста). Тој го користи конфликтот со Едип за да открие колку верува дека желбата на луѓето е инцест и дека таа желба мора да се потисне. Едиповиот конфликт е опишан како состојба на психосексуален развој и свесност. Тој исто така им придава значење на антрополошките студии за тотемизам и расправа дека тотенизмот рефлектира ритуализирано дејствување на Едиповиот племенски конфликт.
Фројд детското сексуално потиснување го користи како општо објаснување за потеклото на неврозите, но тој ја напушта оваа ,,заводлива теорија” како недоволно објаснета. Тој забележува многу случаи во коишто се појавуваат сеќавања од детското сексуално потиснување коишто повеќе се засновани на имагинацијата отколку на вистински настани. При крајот на 1890г., Фројд, кој никогаш не ја напушта сексуалната етиологија за неврозите, почнува да го истакнува создавањето на фантазиите околу Едиповиот комплекс како примарна причина за хистеријата и другите невротични симптоми. Освен оваа промена на неговиот објаснет модел, Фројд секогаш препознава дека некои невротични заболувања се всушност сексуално потиснати од нивните татковци.
Тој нашироко расправа дека либидото кај поединците се развива со промена на нивната цел, кодифициран процес со концептот на сублимација. Тој расправа дека луѓето се родени ,, полиморфно перверзни”, со значење дека било колкав број на цели може да биде извор на задоволство. Тој понатаму расправа дека, како што луѓето се развиваат, тие се определуваат за различни и специфични цели во текот на нивните фази на развој – најпрвин во усната (орална) фаза (прикажана со задоволството на бебето при доење), потоа во аналната фаза и во фаличната фаза. Фројд расправа за тоа дека децата тогаш минуваат низ фаза во којашто се определуваат за мајката како сексуален објект (познато како Едипов комплекс) но дека детето веројатно ја совладува и потиснува оваа желба затоа што тоа е табу ( забранета) природа. Терминот ,, електро комплекс” понекогаш се користи за такво определување кон таткото, иако Фројд не го застапува ова тврдење. Потиснатата или неактивна притаена фаза на психосексуалниот развој и претходи на сексуално зрелата генитална фаза на психосексуалниот развој.
Погледите на Фројд понекогаш се нарекуваат филоцентрични, поради несвесните желби на Фројд за фалусот. Мажите се плашат од губењето на нивната машкост (којашто ја симболизира фалусот) кај другиот пол. Жените секогаш сакаат да имаат фалус - како неостварена желба. Затоа момчињата ги мразат татковците (страв од кастрирање), а девојчињата ги сакаат. Исто така, на прашањето дали би требало да користи концепти поврзани со вулвата, Фројд одговара: “…вулвата е небитна, а фалусот постои…” големината на пенисот е битна.
Во својот труд од 1927 година, посветен на фетишизмот, Фројд сите слуаи на фетишизам имаат исто значење и цел, а тоа е дека фетишот е замена (супститут) на пенисот, но не на кој и да било пенис, туку на еден одреден — оној што имал големо значење во раното детство, а подоцна бил загубен. Уште повеќе, вистинската цел на фетишот е токму тоа да спречи да се случи оваа загуба. Конкретно, фетишот е замена за мајчиниот фалус во кој своевремено верувало малото дете и од кого не сака да се откаже. Имено, момчето одбива да го прифати фактот дека подоцна сфатил дека жената нема пенис. Детете смета дека тоа не е можно, зашто ако жената е кастрирана, тогаш неговиот сопствен пенис е во опасност. Затоа, во неговата психа, жената сè уште има пенис, но тој не е повеќе истиот како порано, туку нешто друго го зазема неговото место и тоа нешто го наследува целиот интерес на момчето. Меѓутоа, како последица на оваа репресија (потиснување), се јавува одбивност кон вистинските женски гениталии, што е заедничка одлика на сите фетишисти. Според тоа, фетишот претставува знак на триумфот над заканата од кастрација и одбрана од неа; исто така, фетишот му помага на момчето да постане хомосексуалец на тој начин што жените ги прави прифатливи како сексуален предмет. Во подоцнежниот живот, фетишот игра уште една улога: тој е лесно достапен, а со тоа е лесно достапно и сексуалното задоволство кое го обезбедува тој. Фетишот кој го симболизира непостоечкиот женски фалус не мора да биде во облик на пенис, туку може да поприми и други облици. На пример, стаплата и чевлите се чести фетиши, што се должи на тоа што љубопитното дете ги набљудувало женските гениталии одоздола, т.е. од нозете нагоре; слично на тоа, крзното и сомотот како фетиши се симбол на влакната околу вагината; парчињата облека упатуваат на мигот на соблекување, како последната точка кога момчето мисли дека жената има фалус, итн. Фројд заклучува дека нормалниот прототип на фетишот е машкиот фалус, исто како што како прототип на инфериорниот полов орган е женскиот мал пенис, т.е. клиторисот.[12]
Во неговата подоцнежна работа, Фројд потврдува дека човечката психа може да биде поделена на три дела: его, супер – его и ид. Фројд зборува за овој модел во 1920г. во есејот помеѓу принципот на задоволството и целосно елаборира на оваа тема во егото и ид (1923г.), каде што ја развива темата како алтернатива за неговата претходна топографска тема ( пр. свесноста, несвесноста и претсвесноста). Ид – е импулсивен дел на детската психа којшто работи врз ,,принципот на задоволството” и го вреднува само она што сака и не ги гледа последиците.
Изразот „его“ почнува да се употребува во англискиот јазик при крајот на XVIII век; Бенџамин Франклин (1706-1790) ја опишува играта шах како начин за „…чување на здравиот ум и проверка на егото“. Фројд открива дека употребата на терминот Ид (дас Ес) потекнува од книжевните дела на Георг Гродек. Терминот ид се појавува во почетните дела на Борис Сидис, во коишто е значаен Вилијам Џејмс, во 1898 г.
Супер – егото е моралната компонента на психата, којашто ги зема предвид посебните околности во коишто морално – правната работа може да не е правна за дадена ситуација. Рационалното его се обидува да оствари баланс помеѓу непрактичниот хедонизам на ид – то и еднаквоста на непрактичниот морализам на супер – егото; тоа е делот на психата којшто најчесто се одразува директно на дејствувањето на луѓето. Кога тоа е преоптоварено или загрозено од неговите задачи може да употреби одбранбени механизми како негирање, потиснување и преместување. Теоријата на механизмите за одбрана на егото имаат емпириско вреднување, и природата на потиснување, особено станува една од најжестоките дебатни области на психологијата во деведесеттите.
Фројд смета дека се умртвени двете централно – конфликтни желби на луѓето: животната умртвеност (либидо/Ерос) (преживување, пропагирање, глад, жед и секс) и умртвениот нагон (Танатос). Описот на Фројд за Катексис, чијашто енергија е позната како либидо, ги вклучува сите креативни, животно продуктивни нагони. Умртвениот нагон (или мртов инстинкт), чијашто енергија е позната како антикатексис, претставува едно принудно влијание за сите живи суштества да ја вратат состојбата на смиреност: со други зборови, неорганска (т.е. нежива) или мртва состојба.
Фројд ги препознава мртвиот нагон само во неговите подоцнежни години и ја развива неговата теорија во врска со тоа во зад принципот на задоволството. Фројд постигнува парадокс помеѓу живите и мртвите нагони со дефинирање на задоволството и незадоволството. Според Фројд, незадоволството се однесува на стимулот што го добива телото. (На пример, претераното триење на кожата предизвикува печење; или визуелниот стимул на сообраќајниот метеж предизвикува вознемиреност).
Спротивно на ова, задоволството е резултат на намалувањето на стимулот (на пример, телото се смирува откако било подложено на вознемирувачка средина). Ако задоволството се зголемува со опаѓањето на стимулот, тогаш последното искуство на задоволство за Фројд би бил стимул нула, или смрт.
Со давање на овој предлог, Фројд ја дознава тенденцијата за несвесното да ги повторува незадоволителните искуства за телото да се направи нечувствително, или да се умртви. Ова принудување да се повторуваат незадоволителните искуства објаснува зошто трауматичните кошмари се појавуваат во соништата, како што кошмарите им се спротивставуваат на пораната концепција на сништата на Фројд, сиромашно како состојба на задоволство, фантазија и желба. Од друга страна животните нагони промовираат преживување со избегнување на екстремно незадоволство и каква било животна опасност. Од друга страна, функциите на умртвените нагони истовремено го насочуваат екстремното задоволство, коешто води кон смрт. Фројд ги испраќа концептуалните двократности на задовоство и незадоволство, како и секс/живот и смрт, во неговите дискусии за мазохизам и садомазохизам. Тензијата помеѓу живиот и умртвениот нагон претставува револуција во неговиот начин на мислење.
Овие идеи означуваат аспекти на филозофите на Артур Шопенхауер и Фридрих Ниче. Песимистичката филозофија на Шопенхауер, образложена во Светот како желба и репрезентација го опишува откажувањето од желбата за живот што одговара на многу нивоа со умртвениот нагон на Фројд. Слично на ова, животниот нагон јасно ја поврзува теоријата на Ниче со онаа на Дионисијан во раѓањето на трагедијата. Меѓутоа, Фројд одбива да се запознае со своите дела пред да ја формира основата на неговите идеи.
Како медицински истражувач, Фројд е едне од почетните корисници на кокаинот кој го опишува како стимуланс, а и како аналгетик. Тој пишува неколку статии за антидепресивните својства на дрогата и е поттикнат од неговиот пријател и доверител Вилхелм Флајс, којшто го препорачува кокаинот за третманот на „назалната рефлексна невроза”. Фројд чувствува дека кокаинот би дејствувал како лек за многу нарушувања и го пишува доброприфатениот извештај за „кока”, во кој ги објаснува нејзините предности. Тој му го препишува на неговиот пријател Ернест вон Флајкл Марксоу за да му помогне да го совлада морфиумот којшто го добива за време на лекувањето на болеста на нервниот систем. Фројд исто така го препорачува кокаинот на своето семејство и пријателите. Тој го пропушта постигнувањето на научен приоритет за откривање на анестетските способности на кокаинот (за којшто Фројд е свесен но нема пишувано многу за нив), откако Карл Колер, колега на Фројд во Виена, пишува репортажа за медицинското општество во 1884 г. истакнувајки ги начините на коишто може да биде употребен кокаинот за деликатната очна хирургија. Фројд добива модрица за ова, особено затоа што ова би можело да почне да се смета за една од побезбедните употреби на кокаинот, како што извештаите за додавање и предозирање почнуваат да се пробиваат од многу места во светот. Медицинскиот углед на Фројд бледнее поради оваа рана амбиција. Понатаму пријателот на Фројд, Флајкл – Марксоу развива акутен случај на „кокаинска психоза” како резултат на препишувањата на Фројд и умира две години подоцна. Фројд чувствува поголемо жалење поради овие настани, коишто подоцна биографиите ги именуваат како „Инцидентот со кокаин”. Меѓутоа тој продолжува напред, а некои шпекулираат дури и дека продолжил да употребува кокаин после овој настан. Некои критичари шпекулираат дека повеќето психоаналитички теории на Фројд се двоен производ од неговата употреба на кокаин.
Теориите на Фројд и методите за истражување отсекогаш беа контраверзни. Меѓутоа, Фројд има големо влијание врз психотерапијата. Многу психотерапевти го следат достигнувањето на Фројд до одредена мера, иако ги одбиваат неговите теории.
Едно влијателно претставување на Фројдовата психотерапија е примарната терапија на американскиот психолог Артур Џенов.
Придонесите на Фројд за психотерапијата се доста критикувани и бранети од многу ученици и историчари.
Критиките го вклучуваат Х.Ј. Ајсенк, којшто пишува дека Фројд „ја поставува психијатријата стотици години наназад” без да ги дијагнозира неговите пациенти, без да ги претстави историските случаи и дека „она што е вистина, не е ново за Фројд и она што е ново, за Фројд не е вистина”.
Бети Фриден исто така го критикува Фројд и неговото Викторијанско искривување на жената во нејзината книга од 1963г. Женската мистика. Теоријата на Фројд на завидливоста на пенисот – и неговата дефиниција за жената како негативна – е нападната од Кејт Милет, чијашто книга од 1970г. сексуална политика ја објаснува забуната и пропустите во неговата работа. Наоми Вајштајн пишува дека Фројд и неговите следбеници погрешно мислеле дека неговите „години на интензивно илинично искуство” даваат научна строгост.
Мајкл Борч - Џејкобсон пишува во прегледот на книгата на Хан Израел Дер Фалл Фреуд, објавена во Лондонскиот преглед на книги дека: „Вистината е дека Фројд знаел уште од самиот почеток дека Флајкл, Ана О. и неговите 18 пациенти не се излечени, и сѐ уште не се двоуми да изгради големи теории врз овие непостоечки пронајдоци… тој преправа делови од неговата самоанализа како „објективни” случаи, така што ги прикрива неговите извори, што соодветно претходат на некои од неговите анализи, што тој понекогаш ги вреднувал кај неговите родители „слободни здружувања” што тој самиот ги создал, коишто ги зголемуваат неговите терапевтски успеси, што тој ги клевети неговите противници.
Францускиот психоаналитичар Жак Лакан бара начини за да ја лоцира психологијата и потоа да ја лекува индивидуалноста како покарактеристична за Американската егопсихологија отколку за сопствената психоанализа. За Лакан, психоанализата вклучува „самооткривање” и дури и општествена критика и тоа успева и понатаму како што овозможува еманципаторна самосвест.
Дејвид Стефорд Кларк ја резимира критиката на Фројд. „Психоанализата беше и ќе остане оригинално дело на Фројд. Неговото откритие, изложување, испитување и постојана ревизија ја формираат неговата животна работа. Тоа е манифестирање на неправда, како и расипнички навредливо, да се фали психоанализата, како и помалку да се бара помош од неа „без премногу да се бара од Фројд”. „Тоа се бара од Дарвин. Ако психоанализата воопшто треба да се прифати сериозно, мора да се обрне внимание на една работа, сериозна и со еднаква цел, оригиналните теории на Сигмунд Фројд.
Фројд себеси не се смета за филозоф, иако многу му се восхитува на Франц Бретано, познат по неговата теорија за перцепцијата, како и Теодор Липс, кој беше еден од главните поддржувачи на идеите за потсвеста и емпатијата. Во неговото учење од 1932г. за психоанализата како „филозофија на животот“ Фројд зборува за разликата помеѓу науката и филозофијата:
Филозофијата не е спротивставена на науката, таа се однесува онака како што се однесувала кога била наука и до одредена мера ги употребува истите методи; но таа се одделува од науката, со тоа што се држи за илузијата дека може да произведе комплетна и разбирлива слика за светот, иако таа слика всушност мора да се распадне на парчиња со секој нов напредок во нашето знаење. Нејзината методолошка грешка се заснова на фактот дека таа прекумерно ја поттикнува епистемолошката вредност на нашите логични дејства и до одредена мера се восхитува на веродостојноста на другите извори на знаење, како интуицијата.
Моделот на Фројд за умот често смета за предизвик за моделот на просветување на рационалното делување, коешто е клучен елемент на многу модерни филозофии. Теориите на Фројд имаат голем ефект за училиштето во Франкфурт и критичката теорија. Следејки го „враќањето на Фројд“ од страна на францускиот психоаналитичар Жак Лакан, Фројд има остро влијание на некои француски филозофи.
Фројд еднаш отворено го дозволи избегнувањето на работата на Ниче, „чиишто претпоставки и интуиција често се согласуваат на многу зачудувачки начин со тешките пронајдоци за психоанализата". Меѓутоа Ниче ја одбива претпоставката на таканаречениот „научен“ човек и освен „дијагнозирањето“ на смртта на таткото - Бог, наместо да ги опфати желбите на животните (или „енергиите на Дионис“) хуманистот Фројд ги одбива претпоставките преку позитивизмот.
Австриско - британскиот филозоф Карл Попер расправа дека психоаналитичките теории на Фројд се претставени во непроверена форма. Деловите на психологијата во американските универзитети денес се научно ориентирани и Фројдовата теорија е маргинализирана. Меѓутоа, истражувачите во полето на невропсихоанализата расправаат за теориите на Фројд, откривајки дека мозочните структури поврзани со Фројдовите концепти како либидо, нагони, несвесно и потиснувања. Основана од јужноафриканскиот невронаучник Марк Солмс, невропсихианализата добива придонеси од истражувачите Оливер Сакс, Жак Панксеп, Даглас Ват, Антонио Дамасио, Ерик Кендел и Џозеф Е.ЉДу.
Фројд употребува псевдоними, во неговиот случај, истории. Многу од луѓето определени само со псевдоними потекнуваат од нивните вистински идентитети на Петар Свелс. Некои пациенти познати по псевдонимите се Ана О. (Берта Папенхајм, 1859 - 1936); Сесилија М. ( Ана вон Либен); Дора (Илда Бауер, 1882 - 1945); Фрау Еми вон Н. (Фани Мозер); Фраулеин, Елизабет вон Р. (Илона Вејс); Катерина Фраулејн (Аурелија Кроник); Луси Р. Фраулен; Малиот Ханс (Херберт Граф, 1903 - 1973); Човек стаорец (Ернст Ланцер, 1878 - 1914) и Човек волк (Сергеј Панкејеф, 1887 - 1979). Други познати пациенти се: Х.Д. (1886–1961); Ема Екштајн (1865 - 1924); Густав Махлер (1860 - 1911), со коишто Фројд имал само една консултација и принцезата Марија Бонапарта.
Луѓето на коишто психоаналитичките испитувања им беа објавени, но не беа пациенти, вклучувајќи го и Даниел Пол Шребер (1842 - 1911); Џордано Бруно, Вудро Вилсон (1856 - 1924), којшто Фројд го анализира во својот есеј „Музите на Микеланџело“; Леонардо да Винчи, анализиран во книгата на Фројд Еден спомен од детството на Леонардо да Винчи; Музите, во книгата на Фројд Музи и монотеизам и Жозеф Попер - Врскаеј, во извештајот на Фројд „Жозеф Попер - Врскаеј и Теоријата за соновите“.
Писмата на Сигмунд Фројд - одбрани и објавени од Ернст Лудвиг Фројд, издавач: Њујорк: основни книги, 1960г.
Семејството на Сигмунд Фројд, најпознатиот психоаналитичар, ги напушта Австрија и Германија во 30 - тите и заминува во Англија и САД. Некои негови потомци стануваат доста популарни во различни области.
Сигмунд Фројд е најстар од 8 - те деца на Џејкоб и Амалија Фројд. Сестра му на Фројд Ана се мажи за Ели Бернај, братот на жената на Фројд и нивниот син Едвард Бернај продолжува да биде главен во современите влијателни јавни врски. Жената на Сигмунд, Марта, е внука на Исак Бернај, шеф на рабите во Хамбург.
Потомци на Сигмунд Фројд се: Сигмунд Фројд се жени со Марта Бернај во 1886г.; 6 деца
• Матилда Фројд (1887 - 1978) се мажи со Роберт Холичер; нема деца
• Жан Мартин Фројд (1889 - 1967) се жени со Ести Дракер; 2 деца
• Валтер Фројд (1921 - 2004) ја зема Анета Краруп; 3 деца
• Дејвид Фројд (роден 1950)
• Софија Фројд (родена 1924) го зема Пол Ловенштајн; 3 деца
• Андреа Фројд Ловенштајн
• Дана Ловенштајн
• Џорџ Ловенштајн
• Оливер Фројд (1891 - 1969) се жени со Хани Фач; 1 дете
• Ева Фројд (1924 - 1944)
• Ернст Фројд (1892 - 1970) се жени со Лусија Браш; 3 деца
• Стефан Фројд (роден 1921)
• Дороти Фројд
• Децата на Лусија Фројд (родена 1922) се:
• Џејн Мек Адам Фројд (родена 1958)
• Бела Фројд (родена 1961) го зема Џејмс Фокс; 1 дете
• Естер Фројд (родена 1963) го зема Дејвид Морисеј; 3 деца
• Сузи Бојт (родена 1969) го зема Том Астор; 2 деца
• Климент Фројд (1924 - 2009) ја зема Џун Флевет (го менува името во Џил Рејмонд) во 1950г.; 5 деца
• Никола Фројд
• Том Фројд (роден 1973)
• Џек Фројд, ја зема Кејт Мелхуиш
• Марта Фројд
• Доминик Фројд
• Ема Фројд (родена 1962) партнер на Ричард Куртис; 4 деца
• Метју Фројд (роден 1963) се жени двапати; 1.Со Каролина Хјутон, 2 деца; 2.Со Елизабет Мурдок, 2 деца
• Ешли Фројд (посвоен внук)
• Софија Фројд (1893 - 1920) се мажи за Макс Халбертстат; 1 дете
• Хајнц Халберстат (1918 - 1923)
• Ана Фројд (1895 - 1982)
Грешката на Фројд или парапракса, е грешката во говорот, сеќавањето или физичкото дејство за коешто се смета дека се појавува како резултат на влијанието на некои несвесни (,,силно потиснати") желби, конфликти или мисли. Така овој поим ,,силно потиснати" е дел од класичната психоанализа.
Како што вели заедничката игра на зборови: ,,Фројдовска грешка е кога мислиш едно нешто, а кажуваш друго."
Грешки на јазикот и пенкалото се класичните парапракси, но психоаналитичката теорија исто така го објаснува овој феномен со пропустите во читањето, слушањето, повременото заборавање и заметнување и губење на предмети.
Грешката на Фројд е именувана по самиот Сигмунд Фројд, кој во неговата книга од 1901г. Психопатологија на секојдневниот живот, го опишува и анализира огромниот број на тривијални, чудни или нечувствителни грешки и падови.
Процесот на анализа најчесто е бавен и сложен, како што е случајот со повеќето од соништата во неговата книга Толкување на соништата (1899г.). Проблем со којшто се среќава читателот од негерманско потекло е тоа што нагласувањето на Фројд за ,,грешките во јазикот" води до склучување на голем договор за материјалот што е екстремно подложен на превод.
Како и во учењето за соништата, Фројд ја поднесува неговата дискусија со намера за покажување на постоењето на несвесните ментални процеси во здравството.
,,На истиот начин на којшто психоанализата го употребува толкувањето на соновите, таа исто така ги користи нејзините студии од бројните мали падови и грешки коишто ги прават луѓето, коишто се наречени симптоматски акции. Јас открив дека овие феномени не се случајни, дека тие добиваат повеќе од обични психолошки објаснувања, дека тие имаат значење и можат да бидат толкувани и дека едно е оправдано со заклучокот од нив - присуството на ограничени или потиснати намери. Фројд, Автобиографско учење (1925г.)".
Фројд овие грешки ги нарекува Fehlleistungen (со буквално значење ,,погрешни дела", ,,погрешни функции" и ,,пропуштени перформанси" на германски); Грчкиот термин parapraxes (множина од ,,парапракса", од грчкото παρά + πράξις, со значење ,,друго дејство" на англиски) е делото на неговиот англиски преведувач, како што е формата ,,симптоматско делување".
Популаризацијата на терминот резултира со неговата примена во било која појава на еден куп грешки во јазикот, често со обид на корисникот да ги означи со хумор скриените мотиви или воздухот на половото инуендо до грешката. Ова доведува до ублажување на оригиналното техничко значење, со зборот ,,Фројдовски" применет во толкувањата и објаснувањата што немаат суштинска врска со оригиналната психоаналитичка мисла.
Спротивно на Фројд и неговите следбеници, когнитивните психолози тврдат дека лингвистичките грешки можат да претставуваат одделни конфликти во граматичкото производство. Од оваа перспектива, грешките можат да се должат на утврдувањето на когнитивноста која може да зазема различни форми - невнимание, недоволен број на податоци или недоволно знаење. Потоа, тие можат да бидат предизвикани од постоењето на некој локален соодветен модел на одговор што е цврсто снабден со неговата првична употреба, последно делување или емоционална промена или со ситуацијата на барање услови (Мек Махон, 1995г.). Некои реченици се едноставно сомничави за процесот на банализација: замената на архаичните или необичните изрази со форми кои се во почеста употреба. Со други зборови, грешките се должат на големата навика за замена (Мак Мехон, 1995г.).
Фројдо - марксизмот е загуба на назначеноста на некои критички школски теории за мислата кои ги синтетизираат филозофијата и политичката економија на Карл Маркс со психоаналитичката теорија на Сигмунд Фројд.
Додека движењето кон интегрираната социјалистичка и психоаналитичка теорија има заземено неколку форми, секоја од нив се крева во средината на 20 век со надеж за одговарање на ова прашање: зошто фашизмот масовно привлекува? Поради фактот што таа привлечност го поттикна основањето на повеќето од марксистичките ортодоксни мисли. Одговорот кој го даваат марксистите на ова прашање е дека народните маси го имаат интернационализирано нивното угнетување во потиснување. Интернационализацијата на погорната класа во мислите на пониската класа е супер - егото, на истиот начин на којшто психологијата на широките народни маси, особено Фројд, за главно во работата на широките народни маси го смета супер - егото.
Фројдо - марксистичката теорија најпрвин започнува да се развива во Германија во 1920г. По некои врвни дискусии со Советскиот филозоф В.Јуринец и Фројдовскиот аналитичар Сигфрид Бернфелд, во 1929г. е објавен основниот Фројдо - марксистички текст Дијалектички материјализам и психоанализа од Вилхелм Рајх, на германски и на руски во двојазичниот комунистички весник Unter dem Banner des Marxismus. Како крај на оваа група мисли може да се смета прилогот на Ото Фенајкл Психоанализата како јадро на идната дијалектно - материјалистичка психологија која се појавува во 1934г. во весникот на Вилхелм Рајх Zeitschrift für Politische Psychologie und Sexualökonomie. Еден член од берлинската група на марксистичката психоанализа во врска со Вилхелм Рајх и Ерих Фром, кој подоцна ги донесува Фројдо - марксистичките идеи во прогонетото франкфуртско училиште управувано од Макс Хоркхајмер и Теодор В. Адорно.
Франкфуртското училиште (the "Institut für Sozialforschung") го разгледува прашањето во врска со тоа кои делови од мислите на Маркс можат да служат за разјаснување на општествените услови коишто самиот Маркс никогаш не ги видел. Тие задолжуваат други училишта да ги дополнат забележаните пропусти на Маркс. Макс Вебер има најголемо влијание, како и Сигмунд Фројд. Во институтот Studien über Authorität und Familie (Макс Хоркхајмер, Париз 1936г.), Ерих Фром е автор на општествено - психолошкиот дел. Друг нов институт е Херберт Маркузе, кој станува познат за време на 50 - тите во САД.
Ерос и цивилизацијата е едно од најпознатите почетни дела на Маркузе. Напишано во 1955г., тоа претставува обид за дијалектичка синтеза на Маркс и Фројд чијшто наслов укажува на Неугодното во културата на Фројд. Визијата на Маркузе за непотиснатото општество коешто се заснова на Маркс и Фројд, ги цени вредностите на бројните општествено - културни движења од 60 - тите.
Во книгата, Маркузе пишува за општественото значење на биологијата - историја којашто не е согледана како класен проблем, туку борба против потиснувањето на нашите инстинкти. Тој расправа дека капитализмот заштитува од достигнувањето на непотиснатото општество ,,коешто се заснова на фундаменталното различно искуство на суштеството. Фундаментално различна врска помеѓу човекот и природата и фундаментално различни егзистенцијални врски.”
Друг член на Франкфуртската школа е Ерих Фром, кој ја напушта групата кон крајот на 30 - тите.
Врвот на општествената и политичката филозофија на Фром е неговата книга Разумно општество, објавена во 1955г. која расправа за човечкиот, демократски социјализам. Со сопствено изградување врз основа на работата на Карл Маркс, Фром повторно го нагласува идеалот на личната слобода, со пропуштање на поголемиот дел од Советскиот марксизам и којшто почесто се наоѓа во делата на класичните либерали. Трагата на Фројд за социјализмот ги одбива западниот капитализам и Советскиот комунизам, коишто тој ги смета за нехумани и бирократски општествени структури коишто резултираат со виртуелно универзалната модерна појава на оттуѓување.
Луј Алтисер е нашироко познат како теоретичар по идеологија и неговиот најпознат есеј е Идеологијата и идеолошките направи: Забелешки при едно испитување. Есејот го основа концептот за идеологијата, којшто е исто така заснован на теоријата на Грамши за хегемонијата. Додека хегемонијата е одредена со политички сили, идеологијата подлежи на концептите на Фројд и Лакан за несвесната фаза и ги опишува структурите и системите коишто значително ни го овозможуваат концептот на личното. Овие структури, за Алтисер се два учесника кои го потиснуваат неживото - невозможно е да се одбегне идеологијата и да не се биде подложен на неа. Разликата помеѓу идеологијата и науката или филозофијата не е осигурана за сите со епистемолошки пад: овој ,,пад" не е хронолошки утврден настан, туку процес. Наместо сигурната победа, има постојана борба против идеологијата: ,,Идеологијата нема историја".
Неговиот есеј Контрадикторност и прекумерно определување го позајмува концептот на прекумерното определување од психоанализата, за да ја замени „контрадикторната“ идеја со посложен модел на поголема причина во политички ситуации (идеја сродна со концептот на Грамши за хегемонијата).
Теоријата на Маркс за фетишизмот на артиклот го докажува богатиот материјал за работа на други теоретичари. како Маркс, којшто го адаптирал фетишизмот, или, како што марксистичката ортодоксна теорија може да го согледа тоа, го ,,вулгаризира"оригиналниот концепт. Сигмунд Фројд е добро познат но не е поврзан со теоријата на половиот фетишизам којашто го води до нови толкувања на фетишизмот на артиклите, како видови на сексуално истражувани врски помеѓу една личност и произведен објект.
Во Анти - Едип, Жил Делез и Феликс Гатари го следат проблемот на Рајх: „зошто народните маси имаат желба за фашизам?“, којшто ги води до критиката за Фројдо - мазохизмот. Тие особено го критикуваат дуализмот помеѓу општествената и психичката (желбена) реалност, тврдејки дека желбата е ненадејна - без каква било потребна сублимација - општествена. Ова, велат тие, е условот за микрополитика, термин близок до „микрофизиката на моќта на Фуко. Делез и Гатари исто така го критикуваат сфаќањето на Фројд за желбата како единствен недостаток. Според нив, психичката реалност (желбата) не е имагинарна. Уметноста, или дури и употребата на психоактивни дроги, не претставува „бегство од реалноста", како што често се опишува, затоа што желбата и имагинацијата се продуктивни сили, наместо едноставното претставување. Така тие зборуваат за појавата на желбата.
Словенечкиот филозоф Славој Жижек има развиено уште од 80 - тите редица на мисли коишто ги користи Лаканската психоанализа, Хегелијанската филозофија и Марксистичката политичко - економска критика за толкување на општествениот феномен. Тој пишува на многу теми: субјективност, идеологија, капитализам, фундаментализам, расизам, толеранција, мултикултурализам, човекови права, екологија, глобализација, војната во Ирак, револуција, тоталитаризам, постмодернизам, популарна култура, опера, кино и религија. Помеѓу неговите плодни дела најпознати се: Сублимираниот предмет на идеологијата, За тие да не знаат што прават, Уживај во твоите симптоми!, Направи некој да каже Тоталитаризам?, Предметот на Тиклиш и Погледот на Паралакс.
Ерих Фром го критикува Фројдовото тврдење дека љубовта, сама по себе, е ирационална појава и дека таа е резултат на сексуалната привлечност, т.е. таа е идентична со сексуалното задоволување кое се одржува во свеста. Најпрвин, Фром ја критикува Фројдовата теорија за сексуалноста: ако целта на сексуалната желба е само отстранување на хемиски предизвиканата болна телесна напнатост, т.е. ако сексуалното задоволување лежи само во таквото телесно растоварување, тогаш мастурбацијата би била идеално сексуално задоволување. Оттука, Фројд го занемарува психобиолошкиот аспект на сексуалноста, а тоа е машко-женската поларност и желбата таа да се надмине преку спојувањето. Фром смета дека оваа чудна грешка веројатно потекнува од големата патријархалност на Фројд, која резултирала во неговата претпоставка дека сексуалноста е машка, со што ја запоставил специфичната женска сексуалност. Уште повеќе, Фројд не сфатил дека постои машкост и женскост и во карактерот, а не само во сексуалната функција.[13]
Според Фром, Фројдовите идеи делумно се реакција на сфаќањата кои доминирале во 19 век, т.е. строгите обичаи на викторијанската епоха. Вториот фактор што влијаел врз развојот на идеите на Фројд било сфаќањето дека капитализмот одговара на природните потреби на човекот. Во тој поглед, паралелно со економистите и со дарвинистите, Фројд се обидел да го докаже тоа тврдење со претпоставката дека мажот има неограничена желба за сексуално освојување на сите жени при што само притисокот на општеството го спречува во остварувањето на таа желба. Најпосле, неговите идеи се формирале под влијание на материјализмот што доминирал во 19 век според кој суштината на сите духовни појави може да се најде во физиолошките појави. Притоа, љубовта, омразата, амбицијата, љубомората и сличните појави Фројд ги објаснил како одделни облици на сексуалниот инстинкт. Меѓутоа, тој не сфатил дека основната реалност се наоѓа во тоталитетот на човековата егистенција, во прв ред, во човечката состојба која е заедничка за сите луѓе, а потоа во животната пракса која ја определува структурата на општеството. Според Фројд, целосното задоволување на скриените сексуални желби води кон здрав и среќен човек, но Фром се повикува на клиничките докази што потврдуваат дека мажите и жените со неограничени сексуални нагони често страдаат од тешки облици на невроза.[14]
 |
„Зигмунд Фројд“ на Ризницата ? |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
