Stella, etiam astrum et sidus (-eris, n.), est corpus caeleste quod in luminoso plasmatis sphaeroide(en)(d) suā gravitate cohibito consistit. Stella ad tellurem proxima est Sol. Permultae stellae ab oculo nudo in caelo nocturno videri possunt, sed propter spatii immensitatem, fixa lucis puncta videntur. Praestantissimae stellae in constellationes asterismosque descriptae sunt, et multis ex stellis clarissimis sunt nomina propria. Astronomi catalogos stellarum confecerunt, qui stellas notas agnoscunt et designationes stellares praebent. Universum quod observari potest a 1022 ad 1024 stellas continere aestimatur. Nihilominus, plurimae ab oculo nudo in tellure videri non possunt, omnibus stellis singulis extra nostrum galaxiam, Viam Lacteam, non exclusis.
Sensu latiore olim planetae cometaeque una stellae appellabantur. Sunt multa stellarum genera, quae colore, magnitudine, luminositate, temperatura, densitate, copia, spatiis temporis rationum nuclearium, ceterisque inter se differunt. Foramina nigra, stellae neutronicae, pumilionesque albae etiam inter stellas numerantur, quamquam non iam energiam fusione nucleari generant.
Omni in caelo circiter sex milia stellarum oculis videri possunt, sed permulto plures sunt. Via lactea, galaxias noster, plus quam 300 000 000 000 stellarum continet. Ob spatia immensia earum cunctae stellae puncta lucis videntur. Solum Sol propior est quo eum orbem videre possimus.
Haec corpora caelestia ex nebulis gasii nascuntur. Stellarum vita stricto sensu inter solum deciens centena milia (stellae maximae), et aliquot miliens deciens centena milia annorum (pumiliones rubrae) durat. Eo tempore in interiore parte stellae, elementa levia fusione nucleari in elementa graviora mutantur. Sic energia generatur (non creatur!) et ruina viribus gravitatoriis inducta prohibitatur. Ubi talis fusio nuclearis non iam fieri potest, stella mori dicitur. Quod manet foramen nigrum, stella neutronica, aut pumilio alba appellatur. De massa stellae a momento temporis mortis, genus reliquiarum dependet:
- Pumilio alba: si massa stellae moribundae minus quam 1.4 massae Solis est,
- Stella neutronica: si massa stellae moribundae inter 1.4 et 3.2 massae Solis est,
- Foramen nigrum: si massa stellae moribundae plus quam 3.2 massae Solis est.
Etymologia
Vocabulum stella a *h₂stḗr, radice Protoeuropaea 'stellam' significante, ad ultimum deducitur, sed porro explicari potest *h₂eh₁s- ('urere') + -tēr (suffixum agentivum). Comparanda sunt Graecum aster et Theodiscum Stern. Alii eruditi credunt vocabulum ab Accadica istar (Venus) mutuari; quod autem alii disputant. Vocabula asteriscus, asteroides, constellatio, et Esther eandem radicem habent.[1]
Pinacotheca
Pleiades, cumulus stellarum apertus in Tauri constellatione. Mytho dicitur hic incolunt vitas extraterrestres, prudentes ut nos, saepe Pleiades appellantur. Imago a NASA facta.
Sol noster aliorumque caelestium Systematis Solaris. Est proxima Telluri stella distans spatio quod lux intra octo horas minutas transit.
Classificatio stellarum secundum Morgan Keenan.
Nexus interni
- Astronomia
- Classis spectralis
- Collapsar
- Diagramma Hertzsprung-Russell
- Dies sideralis
- Galaxias
- Index stellarum proximarum
- Index stellarum inter 16 et 49 a.l.m. distantium
- Index stellarum splendidissimarum
- Meteoroides
- Nebula planetaria
- Nomina stellarum Arabica
- Nova
- Pumilio flava
- Pumilo fusca
- Pumilo rubra
- Quasar
- Series principalis
- Spatium (astronomia)
- Stella binaria
- Tabula stellarum characteribus Bayeri agnitarum
Notae
Bibliographia
Nexus externi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
