giran
From Wiktionary, the free dictionary
Bilêvkirin
Rengdêr
| Pozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
|---|---|---|
| giran | girantir | herî giran girantirîn |
giran
- ne sivik, qurs, bizehmet, tişta/ê bo hilgirtinê dijwar,
tişta/ê ji alî wezna xwe ve mezin- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- ne erzan, bihadar, binirx, nirxbilind, bihagiran,
tişta/ê bo kirîna wê / wî gelek pare hewce ye- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- giring, watedar, bibandor
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- cidî, jidil, tişte zor û zehmet
- (...) xûşka min a ezîz, qedera me gişkan di van rojên giran de mîna hev e... — (Dê û Dêmarî, Egîdê Xudo, Weşanên Nûdem)
- hêdî, yawaş
- Giran dilive.
- dilgir, xwarina zû di zikî de nahele
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
- Er'eran ta di şepal in wereqan cezbe ye vê ra
Nêrgizan ser di giran in li binefşan xem û tab e
Çîçekên qewsê qezeh reng-i hezar reng-i sema ye — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Herwiha
Bi alfabeyên din
Têkildar
Jê
- (Lêker) giran bûn
- (Lêker) giran kirin
- (Navdêr) giranbûn
- (Navdêr) girankirin
- (Rengdêr) giranbûyî
- (Rengdêr) girankirî
- (Hoker) bi giranî
- bihagiran
- bihagiranî
- giranbiha
- giranbihayî
Etîmolojî
Ji proto-hindûewropî *gʷréh₂us, hevreha gir, gird, giring û girs yên kurmancî, گران (giran) ya soranî û farisî, giran ya zazakî, geran ya pehlewî, gowro ya avestayî, gurû ya sanskrîtî, gravis ya latînî (> grave û grief yên îngilîzî û fransî), βαρύς (barûs) ya yûnaniya kevn...
proto-hindûewropî *gwere- ("giran")
Werger
qurs, ne sivik
- Abxazî: ахьанҭа (āx̍āntā)
- Afrîkansî: swaar → af
- Aklanon: mabug-at
- Albanî: rëndë → sq
- Almanî: schwer → de
- Amuzgoyî: ja
- Andî: гьокӏору
- Aromanî: greu
- Asamî: গধুৰ (godhur), ভাৰী (bhari)
- Astûrî: pesáu → ast
- Avarî: бакӏаб (baḳab)
- Azerî: ağır → az
- Baskî: astun
- Başkîrî: ауыр (awïr)
- Belarusî: ця́жкі́ (cjážkí), цяжкі́́ (cjažkí́), ва́жкі (vážki)
- Bengalî: ভারী (bhari)
- Bîkoliya naverast: magabat
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: meveɣat
- Bulgarî: те́жък n (téžǎk)
- Burmayî: လေး → my (le:), လေးလံ → my (le:lam)
- Buryatî: хүндэ (xünde)
- Çamicuroyî: pwawa
- Çeçenî: деза (deza), еза (eza)
- Çekî: těžký → cs
- Çepangî: लीःसा
- Çerokî: ᎦᎨᏓ (gageda)
- Çînî:
- Çuvaşî: йывӑр (jyvăr)
- Dalmatî: pesaint
- Danmarkî: tung → da
- Endonezyayî: berat → id
- Erebî: ثَقِيل (ṯaqīl)
- Ermenî: ծանր → hy (canr)
- Esperantoyî: peza → eo
- Estonî: raske → et
- Evenî: ургэ (urgə)
- Evenkî: ургэ (urgə)
- Farisî: سنگین → fa (sangin)
- Ferî: tungur → fo
- Fînî: painava → fi, raskas → fi
- Fransî: lourd → fr, pesant → fr
- Friyolî: grivi, pesant
- Frîsî: swier → fy
- Gaelîka skotî: trom
- Gagawzî: aar
- Galîsî: pesado → gl
- Gurcî: მძიმე → ka (mʒime)
- Guwaranî: pohýi
- Haîtî: lou
- Hawayî: kaumaha
- Higaononî: mabug-at
- Hindî: भारा → hi (bhārā)
- Hîlîgaynonî: mabug-at
- Hmongî: nyhav
- Holendî: zwaar → nl
- Îbranî: כָּבֵד (kavéd)
- Îdoyî: grava → io
- Îlokanoyî: nadagas, nadagsen
- Îngilîziya kevn: hefiġ, pīs, swǣr
- Îngilîziya navîn: hevy
- Îngilîzî: heavy → en
- Îngûşî: деза (deza), еза (eza)
- Îrlendî: trom
- Îrlendiya kevn: trom
- Îtalî: pesante → it
- Îzlendî: þungur → is
- Japonî: 重い → ja (おもい, omoi)
- Javayiya kevn: bot
- Javayî: abot → jv
- Kaşûbî: cãżczi
- Katalanî: feixuc → ca, pesant → ca
- Keçwayî: llasaq
- Kirgizî: оор → ky (oor)
- Koreyî: 무겁다 → ko (mugeopda)
- Ladînoyî: pezgado
- Latînî: gravis → la
- Latviyayî: smags → lv
- Lawsî: ຫນັກ (nak), ໜັກ (nak)
- Lîtwanî: sunkus → lt
- Luksembûrgî: schwéier → lb
- Makedonî: тежок (težok)
- Malagasî: mavesatra → mg
- Malezî: berat → ms
- Mançûyî: ᡠᠵᡝᠨ (ujen)
- Mansakayî: bugat
- Maratî: जड (j̈aḍ)
- Mayayiya yukatekî: aal
- Mecarî: nehéz → hu
- Melanauyiya navendî: baat
- Mînangkabawî: barek
- Mongolî: хүнд → mn (hünd)
- Nanayî: хуйгэ
- Napolîtanî: pesante
- Navajoyî: nisdaaz (I am heavy), ndaaz (it is heavy)
- Normandî: b'sant
- Norsiya kevn: þungr
- Norwecî:
- Oksîtanî: pesuc → oc n
- Oriyayî: ଭାରି → or (bhari)
- Oromoyî: ulfaataa
- Osetî: уӕззау (wæzzaw)
- Oygurî: ئېغىر (ëghir)
- Ozbekî: ogʻir → uz
- Papyamentoyî: pisá
- Peştûyî: دروند → ps (drund)
- Piedmontîsî: gravos
- Plodîşî: schwoa
- Polonî: ciężki → pl
- Portugalî: pesado → pt
- Qazaxî: ауыр (auyr)
- Rapanuyî: pagaha'a
- Rohingyayî: bór
- Romancî: grev, greiv, greav, pesant, pesont, pasànt, pasant
- Romanî: pharo
- Romanyayî: greu → ro
- Rusî: тяжёлый → ru (tjažólyj), тя́жкий (tjážkij)
- Rusînî: тяжкый (tjažkŷj)
- Sanskrîtî: गुरु → sa (guru)
- Santalî: ᱚᱡᱚᱨ (ôjôr)
- Sebwanoyî: bug-at
- Sicîlî: pisanti → scn
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: ťažký
- Slovenî: težek → sl
- Somalî: culus
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: śěžki
- Spanî: pesado → es
- Sundanî: abot → su
- Swahîlî: -zito
- Swêdî: tung → sv
- Şîngazîcayî: -dziro
- Şorî: аар (aar)
- Tacikî: вазнин → tg (vaznin), сангин (sangin), гарон → tg (garon)
- Tagalogî: mabigat
- Tarantinoyî: pesande
- Tausugî: mabugat
- Tayî: หนัก → th
- Telûgûyî: బరువైన → te (baruvaina)
- Teteriya krîmî: ağır, avur
- Teterî: авыр → tt (awır)
- Tetûmî: todan
- Tirkî: ağır → tr
- Tirkmenî: agyr → tk
- Tîbetî: ལྗིད་པོ (ljid po)
- Tuvanî: аар (aar)
- Urdûyî: بھاری (bhārī)
- Ûkraynî: важки́й (važkýj)
- Venîsî: pexante
- Viyetnamî: nặng → vi
- Walonî: pezant → wa n, ploncasse → wa n an m
- Weylsî: trwm → cy
- Ximêrî: ធ្ងន់ → km (thngŭən)
- Yakutî: ыарахан (ıaraxan)
- Yûnanî: βαρύς → el n (varýs)
- Kevn: βαρύς (barús)
- Zêlandî: zwaer
- Zhuangî: naek
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
ne erzan
- Afrîkansî: duur → af
- Albanî: shtrenjtë → sq, kushtueshëm → sq
- Almanî: teuer → de
- Amamî-oşîmayiya başûrî: たはさん (tahasan)
- Amharî: ዉድ (wud)
- Aramiya nû ya asûrî: ܝܲܩܘܼܪ ܛܝܼܡܹ̈ܐ n
- Asamî: দামী (dami), মহঙা (mohoṅa)
- Astûrî: caru
- Avarî: хирияб (χirijab)
- Azerî: bahalı → az, baha → az
- Başkîrî: ҡиммәт (qimmät), ҡыйбат (qïybat)
- Belarusî: дарагі́ (darahí)
- Bengalî: ব্যয়বহুল (bjôẏôbhul)
- Bulgarî: скъп → bg (skǎp)
- Burmayî: ရှား → my (hra:), ဈေးကြီး → my (jhe:kri:), ကြေးကြီး → my (kre:kri:), အဖိုးကြီး → my (a.hpui:kri:)
- Çamicuroyî: kajso'no tsakala
- Çeçenî: деза (deza), еза (eza)
- Çekî: drahý → cs, nákladný → cs
- Çîçewayî: yodula
- Çînî:
- Danmarkî: dyr → da
- Endonezyayî: mahal → id
- Erebî: غَالٍ (ḡālin), الْغَالِي (al-ḡālī)
- Erebiya misrî: غالي (ḡāli)
- Ermenî: թանկ → hy (tʿank)
- Esperantoyî: multekosta → eo, altepreza
- Estonî: kallis → et
- Farisî: گران → fa (gerân)
- Ferî: dýrur
- Fînî: kallis → fi
- Fransî: cher → fr, coûteux → fr
- Friyolî: cjâr, čhâr
- Gaelîka skotî: cosgail, daor
- Galîsî: caro → gl
- Gotî: 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌿𐍆𐍃 (galaufs)
- Gujaratî: મોંઘું (moṅghũ)
- Gurcî: ძვირი (ʒviri), ძვირადღირებული (ʒviradɣirebuli)
- Haîtî: chè
- Hindî: महँगा → hi (mahãgā), बहुमूल्य → hi (bahumūlya), क़ीमती (qīmtī)
- Hmongî: kim, tsis pheejyig
- Holendî: duur → nl
- Îbranî: יָקָר (yaqar)
- Îdoyî: chera → io
- Îngilîziya kevn: dīere
- Îngilîzî: expensive → en
- Îngriyî: kallis
- Îngûşî: деза (deza), еза (eza)
- Înterlîngua: car
- Îrlendî: costasach, daor, costasúil, mórluachach
- Îtalî: caro → it, costoso → it, dispendioso → it
- Îzlendî: dýr → is
- Japonî: 高い → ja (たかい, takai)
- Javayî: larang, awis
- Katalanî: car → ca
- Kirgizî: кымбат → ky (kımbat)
- Kîngalî: ගණං (gaṇaṁ)
- Koreyî: 비싸다 → ko (bissada), 비싼 → ko (bissan)
- Kreyoliya morîtanî: ser
- Kreyoliya seyşelî: ser
- Krioyî: dia
- Latînî: pretiōsus, cārus → la, impensus
- Latviyayî: dārgs
- Lawsî: ແພງ (phǣng)
- Lîtwanî: brangus → lt
- Lueyî: ᦶᦗᧂ (paeng)
- Luksembûrgî: deier
- Makedonî: скап (skap)
- Malayalamî: ചെലവേറിയ (celavēṟiya)
- Malezî: mahal
- Maltayî: għaljin
- Manksî: ard-leaghoil
- Mansakayî: maal
- Maratî: महाग (mahāg)
- Mecarî: drága → hu
- Mongolî: үнэтэй → mn (ünetej)
- Navajoyî: ílį́įnii
- Nepalî: महँगो (mahãgo), बहुमुल्य → ne (bahumulya)
- Norwecî: dyr → no, kostbar
- Oksîtanî: car → oc
- Oygurî: قىممەت (qimmet)
- Ozbekî: qimmat → uz
- Peştûyî: ګران (grân), قيمته (qimáta)
- Plodîşî: dia
- Polonî: drogi → pl
- Portugalî: caro → pt
- Puncabî: ਮਹਿੰਗਾ (mahiṅgā)
- Qazaxî: қымбат (qymbat)
- Romanyayî: scump → ro, costisitor → ro
- Rusî: дорого́й (dorogój)
- Rusînî: дорогы́й (dorohŷ́j)
- Sanskrîtî: बहुमूल्य → sa (bahumūlya), महार्घ → sa (mahārgha)
- Sebwanoyî: mahal
- Sindhî: महांगो
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: драгъ (dragŭ)
- Slovakî: drahý
- Slovenî: drag → sl
- Somalî: qaali
- Sorbî:
- Spanî: caro → es, costoso → es, dispendioso → es
- Sundanî: awis → su
- Swahîlî: gali → sw
- Swêdî: dyr → sv, kostsam → sv
- Şîngazîcayî: ghali, hali
- Tacikî: гарон → tg (garon), қимат (qimat)
- Tagalogî: mahal → tl
- Tamîlî: விலையுயர்ந்த (vilaiyuyarnta)
- Tausugî: mahalga
- Tayî: แพง → th (pɛɛng)
- Telûgûyî: ఖరీదైన → te (kharīdaina)
- Teteriya krîmî: paalı
- Teterî: кыйбат (qıybat)
- Tigrînî: ክቡር (kəbur)
- Tirkî: pahalı → tr
- Tirkmenî: gymmat
- Tîbetî: གྲོན་ཆེ (gron che), གྲོན་ཆེན (gron chen), གུན་པོ (gun po), གུས་པོ (gus po)
- Urdûyî: مہنگا (mahãṅgā), قیمتی (qīmatī)
- Ûkraynî: дороги́й (dorohýj), кошто́вний (koštóvnyj)
- Venîsî: caro
- Viyetnamî: đắt → vi, đắt tiền, mắc → vi
- Volapûkî: jerik → vo
- Walonî: tchir → wa
- Weylsî: drud → cy
- Ximêrî: ថ្លៃ → km (thlay)
- Yidîşî: טייַער (tayer)
- Yûnanî: ακριβός → el (akrivós)
- Kevn: πολυτελής (polutelḗs)
- Zhuangî: bengz
- Zuluyî: -dula, -biza
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
giran nêr, r-ya req
- Emrazekî hesinî yê mîna çakûç e, aletekî hesinî ye ku dişibe çakûç, lê belê ji çakûç pir pir girtir û girantir e, doxa wî jî wek doxa bivir û tevr e. girran, di şikandina keviran û kutana tiştên hesinî de tê bikaranîn.
- Hesinker, hesinên di kûreyan de nermkirî, didin ser sindanan û bi giranan dikutin û ji wan, emrazên wek biviran, dasan û tevran çêdikin.
Herwiha
Etîmolojî
Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
Rengdêr
giran