Degli

Degli (fræðiheiti: Pseudotsuga menziesii), einnig kallað döglingsviður eða douglas-greni, er barrtré upprunið frá vesturhluta Norður-Ameríku. Tréð er notað í timburiðnaði. Það getur orðið með hærri trjám heims eða um 123 metrar að hæð. ^[4]

Degli
Ástand stofns
Ekki í útrýmingarhættu (IUCN) [1]
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae) Fylking: Berfrævingar (Pinophyta) Flokkur: Barrtré (Pinopsida) Ættbálkur: Pinales Ætt: Þallarætt (Pinaceae) Undirætt: Laricoideae Ættkvísl: Pseudotsuga Tegund: P. lindleyana
Tvínefni
Pseudotsuga lindleyana (Mirb.) Franco
Útbreiðsla í Norður-Ameríku. Grænt: stranddegli, rautt: fjalladegli
Samheiti
Listi Abies menziesii Mirb. Abies mucronata Raf. Abies taxifolia (Lamb.) Poir. Pinus douglasii Sabine ex D.Don Pinus taxifolia Lamb. Pseudotsuga douglasii (Sabine ex D. Don) Carrière Pseudotsuga mucronata (Raf.) Sudw. Pseudotsuga taxifolia (Lamb.) Britton[2] Abies californica Steud. Abies douglasii (Sabine ex D.Don) Lindl. Abies drummondii Gordon Abies obliqua Bong. ex Gordon Abies obliquata Raf. ex Gordon Abies standishiana K.Koch Abietia douglasii (Sabine ex D.Don) A.H.Kent Picea douglasii (Sabine ex D.Don) Link Pseudotsuga vancouverensis Flous Tsuga douglasii (Sabine ex D.Don) Carrière[3]

Tvö afbrigði eru af degli:

• Stranddegli (Pseudotsuga menziesii var. menziesii) sem vex frá Bresku-Kólumbíu og suður að Kaliforníu. Það er önnur hæsta tegund barrtrjáa í heiminum og getur orðið yfir 100 metra^[5]
• Fjalladegli (P. menziesii var. glauca) sem vex frá fjalllendi í Bresku-Kólumbíu að Mexíkó þar sem dreifing er strjál og jafnvel er það talið vera annað afbrigði.

Á Íslandi

Degli hefur vaxið vel í Hallormsstaðaskógi og náð 20 metrum en það er erfitt í ræktun á Íslandi. Við Bjarmastíg 13 á Akureyri stóð degli sem var yfir 10 metra hátt.^[6] Degli vex við hærri sumarhita og lengri sumur en Ísland hefur að bjóða. ^[7] Það er viðkvæmt fyrir áföllum í æsku en áhugavert væri að reyna ræktun þess í auknum mæli undir skermi, sem kallað er. Þá eru litlar trjáplöntur gróðursettar í eldri skógi sem hlífir þeim við vor- og haustfrostum og öðrum áföllum í æsku. Hæstu tré hafa náð 20 metrum ^[8][9].

Árið 2021 fundust fyrstu sjálfsáðu degliplönturnar í Stálpastaðaskógi.^[10]

Svipmyndir

• 
  Fullorðið tré.
• 
  Degli í Mount San Antonio í Kaliforníu.
• 
  Barr og köngull.
• 
  Degli í trjásafninu í Skorradal.
• 
  Degli í Hellisgerði með óreglulega krónu.

Tengt efni

• Listi yfir tré á Íslandi sem hafa náð 20 metra hæð

Tengill

Kjarnaskógur.is - Degli

Heimildir

1. Farjon, A. (2013). „Pseudotsuga menziesii“. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2013: e.T42429A2979531. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42429A2979531.en. Afrit af upprunalegu geymt þann 12 apríl 2019. Sótt 13. nóvember 2016.
2. Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. „Pseudotsuga menziesii“. Sótt 25. mars 2015.
3. The Plant List. „Pseudotsuga menziesii“. Afrit af upprunalegu geymt þann 12 ágúst 2017. Sótt 25. mars 2015.
4. Af hverju vaxa tré endalaust? Vísindavefur, skoðað 26. janúar 2017.
5. „Geymd eintak“ (PDF). Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 1. október 2015. Sótt 22. ágúst 2015.
6. http://www.visitakureyri.is/static/files/vefmyndir/akureyri/pdf/Merk_tre.pdf
7. „Geymd eintak“. Afrit af upprunalegu geymt þann 12. september 2015. Sótt 20. ágúst 2015.
8. Tíu teg­und­ir trjáa í 20 metra klúbb­inn og fleiri eru á leiðinni Mbl.is skoðað 24. okt. 2020
9. Skógræktin. „30 metra markið nálgast“. Skógræktin. Sótt 24. október 2020.
10. Sjálfsáð degli fannst í Stálpastaðaskógi Bændablaðið, sótt 5. apríl 2022

  Þessi trésgrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.