Լորենցո դա Պոնտե (մարտի 10, 1749[1][2][3][…], Ceneda, Վիտորիո Վենետո, Իտալիա[4] - օգոստոսի 17, 1838[1][2][3][…], Նյու Յորք, ԱՄՆ[5][4][6][…]), իտալացի լիբրետիստ և թարգմանիչ։ Տասնմեկ երգահանների, այդ թվում՝ Մոցարտի և Անտոնիո Սալիերիի օպերաների համար քսանութ լիբրետոների հեղինակ է։
Լորենցո դա Պոնտե իտալ.՝ Lorenzo Da Ponte | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան անուն | իտալ.՝ Lorenzo Da Ponte |
| Ծնվել է | մարտի 10, 1749[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Ceneda, Վիտորիո Վենետո, Իտալիա[4] |
| Վախճանվել է | օգոստոսի 17, 1838[1][2][3][…] (89 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Նյու Յորք, ԱՄՆ[5][4][6][…] |
| Գերեզման | Calvary Cemetery և 11th Street Catholic Cemetery |
| Գրական անուն | Lesbonico Pegasio |
| Մասնագիտություն | լիբրետիստ, թարգմանիչ, դրամատուրգ, կոմպոզիտոր, բանաստեղծ, գրող և երգերի հեղինակ |
| Լեզու | իտալերեն և վենետիկերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Վենետիկի հանրապետություն |
| Ժանրեր | Լիբրետո |
| Անդամակցություն | Արկադիայի ակադեմիա |
| Աշխատավայր | Կոլումբիայի համալսարան |
 Lorenzo Da Ponte Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն և ստեղծագործական ուղի
Լորենցո դա Պոնտեն (ծնյալ՝ Էմանուելե Կոմելյանո) ծնվել է Վենետիկի հանրապետության Չենեդո քաղաքամասում (այժմ՝ Վիտորիո Վենետո), հրեաների ընտանիքում։ Նրա մայրը վախճանվել է 1754 թվականին, և նրա մահից հետո հայրը կրկին ամուսնացել է, որի պատճառով երեխաների հետ կաթոլիկություն է ընդունել։ Մկրտվելիս Էմանուելեն ընդունել է արարողակարգն անցկացրած եպիսկոպոսի անունը՝ Լորենցո դա Պոնտե։ 1769 թվականից սովորել է Պորտոգրուարոյի հոգևոր սեմինարիայում (միջնակարգ հոգևոր ուսումնական հաստատություն), իսկ 1773 թվականին ընդունել վանականի աստիճան[7]։ 1774—1776 թվականներին աբբա դա Պոնտեն Տրևիզո սեմինարիայում դասավանդել է գրականություն և ճարտասանություն։ Սակայն արմատական հայացքների (դա Պոնտեն Ժան-Ժակ Ռուսոյի երկրպագուն էր[7]) և ցոփ ու շվայտ կենսակերպի պատճառով նրան արտաքսել են Տրևիզոյից, ապա նաև՝ Վենետիկից։ Այստեղ նրա մերձավոր ծանոթների շարքում էր Կազանովան։
1782 թվականին Լորենցո դա Պոնտեն ժամանել է Վիեննա և պալատական երգահան Անտոնիո Սալիերիի միջնորդությամբ ստանձնել պալատական լիբրետիստ բանաստեղծի պաշտոնը[7]։ Դա Պոնտեն այստեղ գրել է Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտի երաժշտությանը նվիրված երեք առավել հայտնի լիբրետոները՝ «Ֆիգարոյի ամուսնությունը», «Դոն Ժուան » և «Այդպես են վարվում բոլորը»։ Նա լիբրետոներ է գրել նաև Սալիերիի («Թալիսման», «Մեկ օրով հարուստը», «Օրմուզի արքա Աքսուրը», «Հավատարիմ քահանան», «Թվանշան»), Յոզեֆ Վայգլի, Վիսենտե Մարտին ի Սոլերի և այլ երգահանների ստեղծագործությունների համար։
1790 թվականին դա Պոնտեն զրկվել է աշխատանքից՝ ֆինանսավորման կրճատման պատճառով։ Մեկնել է Տրիեստ, որտեղ և ծանոթացել է իր ապագա կնոջ՝ անգլուհի Նենսի Գրալի հետ։ Ապրել է Պրահայում և Դրեզդենում, Փարիզում և Լոնդոնում։ Տասներեք տարի շարունակ աշխատել է այժմ մոռացության մատնված երգահանների հետ։ Լորենցո դա Պոնտեն 1805 թվականին արտագաղթել է Ամերիկա։
ԱՄՆ-ում ապրած տարիներ
Ամերիկայում Լորենցո դա Պոնտեն իտալերենով թարգմանել է անգլերեն մի քանի ստեղծագործություններ, գրել «Չենեդոյի մասին Լորենցո դա Պոնտեի հիշողությունները՝ գրված նրա կողմից» հուշագրությունը (1823—1827 թվականներ, թարգմանիչ՝ գերմանացի Գոտա, 1861 թվական)։ Նյու Յորքի Կոլումբիայի համալսարանում դասավանդել է Իտալիայի բանահյուսություն և Համալսարանում եղել ամբիոնի առաջին կաթոլիկ քահանան։ 1826 թվականին Ամերիկայում «Դոն Ժուան» օպերայի առաջին ներկայացման կազմակերպիչն էր (Ցերլինայի դերում երգել է Մարիա Մալիբրանը)։ 1828 թվականին յոթանասունիննամյա Լորենցո դա Պոնտեն Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների քաղաքացիություն է ստացել։
Լորենցո դա Պոնտեն վախճանվել է Նյու Յորքում, ութսունինը տարեկան հասակում։ Նրա հուղարկավորությանը հոծ բազմություն է հավաքվել։ Թաղված է Բրուքլինում։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
