Ժա Ժա Գաբոր

Ժա Ժա Գաբոր (անգլ.` Zsa Zsa Gabor, իրական անունը` Շարի Գաբոր (հունգար.` Gábor Sári), փետրվարի 6, 1917(1917-02-06)^{[1][2][3][…]}, Բուդապեշտ, Ավստրո-Հունգարիա^[4] - դեկտեմբերի 18, 2016(2016-12-18)^{[5][1][6][…]}, Լոս Անջելես, ԱՄՆ^[5][4]), հունգարական ծագումով ամերիկյան դերասանուհի, որը ձեռք էր բերել աշխարհիկ տիկնոջ համբավ։

Ժա Ժա Գաբոր
Ծննդյան թիվ՝	փետրվարի 6, 1917(1917-02-06)[1][2][3][…]
Ծննդավայր՝	Բուդապեշտ, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Վախճանի թիվ՝	դեկտեմբերի 18, 2016(2016-12-18)[5][1][6][…] (99 տարեկան)
Վախճանի վայր՝	Լոս Անջելես, ԱՄՆ[5][4]
Քաղաքացիություն՝	Ավստրո-Հունգարիա  ԱՄՆ
Մասնագիտություն՝	կինոդերասանուհի, բարձրաշխարհիկ հեղինակություն, թատրոնի դերասանուհի, հեռուստատեսային դերասանուհի, գեղեցկության մրցույթի մասնակից և դերասանուհի
Պարգևներ՝	և Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ
IMDb։	ID 0001248

Կենսագրությունը

Ժա Ժա Գաբորը ծնվել է Բուդապեշտում, Վիլմոշ և Ջոլի Գաբորների ընտանիքում։ Նրա քույրերը` Մագդան և Էվան, հետագայում նույնպես դարձել են դերասանուհիներ։ Իր Շարի անունը (Սառա անվան հունգարական տարբերակն է) նա ստացել էր ի պատիվ հունգար դերասանուհի Շարի Ֆեդակի և քանի որ մանուկ հասակում չէր կարողանում այն արտասանել, ուստի մայրը նրան կոչում էր ինչպես ինքը` Ժա Ժա։

1936 թվականին Ժա Ժա Գաբորը հաղթանակ է տարել «Միս Հունգարիա» գեղեցկության մրցույթում, սակայն որակազրկվել է` իր տարիքը խաբելու համար^[7]։ Նույն թվականին ուղևորվել է Վիեննա, որտեղ նրան նկատել է երգիչ Ռիխարդ Տաուբերը և հրավիրել երգելու աղախնի դերը իր նոր «Der singende Traum» («Երգող երազանք») օպերետում։ 1941 թվականին, հետևելով իր քրոջը, մեկնել է Հոլիվուդ։

Կինոյում նրա դեբյուտը կայացել է 1952 թվականին՝ «Մենք ամուսնացած չենք» կինոնկարում, որտեղ գլխավոր դերը կատարում էր Ջինջեր Ռոջերսը։ Նույն թվականին թողարկվել է նաև Ջոն Հյուսթոնի «Մուլեն Ռուժ» կինոնկարը, որտեղ Ժա Ժա Գաբորը հանդես է եկել հայտնի պարուհի Ժաննա Ավրիլի դերում։ Հետագա տարիներին նա առավելապես ակտիվ էր հեռուստատեսությունում և ֆիլմերում հանդես էր գալիս կամ էպիզոդիկ դերերով, կամ` ինքն իր դերը կատարելով։ Այդպիսի ֆիլմերից էին «Մղձավանջ Թեղիների փողոցում 3. Երազի մարտիկները» (1987 թ.), «Մերկ ատրճանակ 2½. Վախի բույրը» (1991 թ.), «Ռամիկը Բևեռլի Հիլզում» (1992 թ.), «Բրեդիի ընտանիքը 2» (1996 թ.) և այլն։

Բացի կինոնկարներում, հեռուստահաղորդումներում և բազմաթիվ ժամանցային ներկայացումներում մասնակցելուց, նա դարձել էր աշխարհիկ կյանքի ամենանշանակալից աստղերից մեկը։ Նրա հումորի զգացումը, տարօրինակությունն ու սկանդալային և ցնցող իրադարձությունների կիզակետում հայտնվելու հակումները, թույլ տվեցին պահպանել իր հանրաճանաչությունը` անկախ իր կինոկարիերայում տեղ գտած բարդություններից։

Խնդիրներ օրենքի հետ

1989 թվականին Ժա Ժա Գաբորը Բևեռլի Հիլզում ապտակել էր ոստիկան Փոլ Կրամերին, երբ վերջինս կանգնեցրել էր նրան` ճանապարհային երթևեկության կանոնները խախտելու համար<sup>[8]</sup>։ Դատարանում նա իր գործողությունները արդարացնում էր նրանով, թե իբր ոստիկանը չարաշահել էր իր ծառայողական պարտականությունները և իրեն կոպիտ էր պահում։ Արդյունքում Ժա Ժա Գաբորը մեղավոր ճանաչվեց` ոստիկանի վրա հարձակվելու համար և դատապարտվեց 72 ժամ ուղղիչ աշխատանքների, ինչպես նաև 13 հազար դոլարի չափով տուգանքի։ Հետագայում նա հումորով էր վերաբերվում այդ միջադեպին։

Առողջական խնդիրներ

2002 թվականին Ժա Ժա Գաբորը ավտովթարի հետևանքով հայտնվել էր հիվանդանոցում։ Վթարի պահին նա ապահովագրված էր և արդյունքում ստացել է երկու միլիոն դոլար ապահովագրական գումար։ 2005 թվականին կաթված է տարել, որը մեծ վտանգ էր ներկայացնում նրա կյանքի համար։ Վիրահատվելուց հետո դուրս է գրվել և 2007 թվականին կրկին բուժման կուրս անցել։

2010 թվականին, մահճակալից անհաջող կերպով վայր ընկնելու պատճառով կրկին հայտնվել է հիվանդանոցում, քանի որ ստացել էր կոնքազդրային հոդի կոտրվածքներ^[9]։ Նույն թվականի օգոստոսին, նրա վիճակը ծայրահեղ ծանր էր և նրա հնարավոր մահվան հանգամանքը հաշվի առնելով, ստիպված քահանա էին հրավիրել հիվանդասենյակ` հատուկ ծիսակարգ կատարելու համար^[10]։ Օգոստոսի վերջերին Ժա Ժա Գաբորը հրաժարվեց հետագա բուժումներից և մեկնեց տուն, որոշելով իր կյանքի վերջին օրերն անցկացնել հարազատների հետ^[11]։ Նոյեմբերին ոտքի թրոմբի պատճառով, կրկին հայտնվել է հիվանդանոցում^[12]։ Հետազոտելով, 93-ամյա դերասանուհու մոտ հայտնաբերել են գանգրենա և որոշում են կայացրել ծնկից ներքև անդամահատել ստորին վերջույթը^[13]։

2011 թվականի մարտին, Ժա Ժա Գաբորը հրաժարվել է երկրորդ ոտքի անդամահատումից, որից հետո բժիշկները նրա ապրելու հնարավորությունը` գոնե մեկ տարի, գնահատել են 50%։ Մարտի 23-ին, իմանալով իր հին ընկերուհու` Էլիզաբեթ Թեյլորի մահվան մասին, Գաբորը կրկին հոսպիտալացվել է^[14]։ 2011 թվականի մայիսին դերասանուհին նորից հոսպիտալացվել է, այս անգամ թոքաբորբի ծանր բարդացումների պատճառով և մեկ շաբաթ անց է կացրել կոմայի մեջ^[15][16][17]։

Անձնական կյանքը

Ժա Ժա Գաբորն ամուսնացած է եղել 9 անգամ։ Յոթ անգամ ամուսնալուծվել է, իսկ ամուսնություններից մեկը չեղյալ է հայտարարվել։

• Թուրք դիվանագետ Բուրհան Ասաֆ Բելգե (1937-1941 թթ.)
• Գործարար Կոնրադ Հիլթոն (1942-1947 թթ.)
• Դերասան Ջորջ Սանդերս (1949-1954 թթ.)
• Փաստաբան Հերբերտ Հատներ (1962-1966 թթ.)
• Ջոշուա Ս. Կոսդեն-կրտսեր (1966-1967 թթ.)
• Դիզայներ Ջեք Ռայան (1975-1976 թթ.)
• Դերասան Մայքլ Օ'Հարա (1976-1982 թթ.)
• Մեքսիկացի դերասան Ֆիլիպե դե Ալբա (1983 թ. ամուսնությունը չեղյալ է հայտարարվել)
• Գերմանացի գործարար Ֆրեդերիկ ֆոն Անհալտ (1986 թ-ից մինչ կյանքի վերջը)

Ժա Ժա Գաբորը իր քույրերից միակն էր, որ երեխա է ունեցել։ Համաձայն նրանց «One Lifetime Is Not Enough» կենսագրական գրքի, նրա հղիությունը Կոնրադ Հիլթոնի կողմից բռնաբարության արդյունք էր։ Նրա դուստրը` Ֆրանչեսկա Հիլթոնը, ծնվել էր 1947 թվականին, իր ծնողների ամուսնալուծությունից հետո։ 2005 թվականին Ժա Ժա Գաբորի անունից Կալիֆոռնիայի դատարան հայց էր ներկայացվել ընդդեմ Ֆրանչեսկայի, որում վերջինս մեղադրվում էր գողության և խարդախության մեջ<sup>[18]</sup>։ Հայցը նախաձեռնել էր Գաբորի ամուսինը` Ֆրեդերիկ ֆոն Անհալտը, որը սակայն մերժվել էր` Գաբորի դատարան չներկայանալու պատճառով։

Ֆրանչեսկան մահացել է 2015 թվականին՝ կաթվածից, 67 տարեկանում։ Ժա Ժա Գաբորը այդպես էլ մինչ իր մահը, չիմացավ դստեր մահվան մասին։ Նրա ամուսինը թաքցրել էր դստեր մահվան փաստը նրանից, վախենալով Ժա Ժա Գաբորի հոգեկան և ֆիզիկական վիճակից։

Ժա Ժա Գաբորը մահացել է 2016 թվականի դեկտեմբերի 18-ին, 99 տարեկանում, Լոս Անջելեսի Ռոնալդ Ռեյգանի անվան բժշկական կենտրոնում^[19]։ Նրա աճյունը թաղվել է Լոս Անջելեսի արևմուտքում գտնվող Վեսթվուդյան գերեզմանոցում^[20]։

Հայտնի արտահայտությունները

Ժա Ժա Գաբորը հայտնի էր իր սրամիտ արտահայտություններով^[21]։ Իր նախկին ամուսինների մասին նա արտահայտվել է հետևյալ կերպ.

• Ես նրանց վրա երբեք չեմ զայրացել այն աստիճան, որ վերադարձնեմ ադամանդները։

Իսկ ամուսնալուծությունների մասին ասել է.

• Ես հիանալի տանտիրուհի եմ։ Յուրաքանչյուր բաժանումից հետո` տանտիրուհին մնացել եմ ես։

Նրա հայտնի արտահայտություններից են նաև.

• Տղամարդիկ սիրում են աչքերով, իսկ կանայք` ականջներով։
• Ես ոչինչ չգիտեմ սեքսի մասին, քանի որ մշտապես ամուսնացած եմ եղել։

Մասնակի ֆիլմագրությունը

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1952	Մենք ամուսնացած չենք	We're Not Married!	Իվ Մելռոուզ
1952	Դա գեղեցիկ տեսք ունի	Lovely to Look at	Ժա Ժա
1952	Մուլեն Ռուժ	Moulin Rouge	Ջեյն Ավրիլ
1953	Սիրո երեք պատմություններ	The Story of Three Loves	պչրուհի
1953	Լիլի	Lili	Ռոզալիա
1953-1965	Տեղ ազատեք հայրիկի համար	Make Room for Daddy	Լիզա
1953	Հասարակության թիվ 1 թշնամին	L'ennemi public n° 1	Լոլա լա Բլոնդե
1954	Կրկես` երեք արենայով	3 Ring Circus	Սադիա
1955-1958	Առավոտյան թատրոն	Matinee Theatre	Էուժենիա
1956	Սրիկայի մահը	Death of a Scoundrel	միսիս Ռայան
1957	Աղջիկը Կրեմլում	The Girl in the Kremlin	Լիլի Գրիշենկո, Գրետա Գրիշենկո
1958	Մարդը, ով չէր կարող խոսել	The Man Who Wouldn't Talk	Եվա Տրենտ
1958	Չարի կնիքը	Touch of Evil	սթրիփ ակումբի սեփականատեր
1958	Տիեզերքի թագուհին	Queen of Outer Space	Տալիա
1959	Մեծ սիրո սերենադը	For the First Time	Գլորիա Դե Վադնուց
1960	Նինոչկա	Ninotchka	-
1960	Մեքսիկացին Հոլիվուդում	Pepe	Ժա Ժա Գաբոր
1962	Ճանապարհ դեպի Հոնկոնգ	The Road to Hong Kong	կամեո
1962	Տղաները ուղևորվում են զբոսնելու	Boys' Night Out	-
1964-1967	Գիլլիգանի կղզին	Gilligan's Island	Էրիկա Տիֆանի-Սմիթ
1966-1968	Բեթմեն	Batman	Միներվա
1966	Մեռած մոր նկարը	Picture Mommy Dead	Ջեսիկա Ֆլագմոր Շելլի
1966	Որ դու սատկես, թանկագինս	Drop Dead Darling	Ժիժի
1967	Ադամանդե Ջեկը	Jack of Diamonds	Ժա Ժա Գաբոր
1976	Վոն Տոն Տոն - շունը, որ փրկեց Հոլիվուդը	Won Ton Ton։ The Dog Who Saved Hollywood	-
1977-1987	Սիրո մակույկը	The Love Boat	Աննետ
1978	Յուրաքանչյուր աղջիկ ունի իր հնարավորությունը	Every Girl Should Have One	Օլիվիա Ուայն
1979	Սուպերգնացք	Supertrain	Օդրի
1984	Տիլլին, մեծն Ֆրանկենշտեյնի մորաքույրը	Frankenstein's Great Aunt Tillie	Կլարա
1987	Մղձավանջ Թեղիների փողոցում 3. Երազի մարտիկները	A Nightmare on Elm Street 3։ Dream Warriors	Ժա Ժա Գաբոր
1987	Յոհան Շտրաուս. Չթագադրված արքա	Johann Strauss - Der König ohne Krone	-
1988	Ծննդյան տոների հատուկ թողարկում	Christmas at Pee Wee's Playhouse	արքայադուստր Ժա Ժա
1990-1996	Արքայազնը Բևեռլի Հիլզից	The Fresh Prince of Bel-Air	Սոնյա Լամոր
1991	Մերկ ատրճանակ 2½. Վախի բույրը	The Naked Gun 2½։ The Smell Of Fear	Ժա Ժա Գաբոր
1992	Մերկ ճշմարտություն	The Naked Truth	ուղեկցորդուհի
1993	Ռամիկը Բևեռլի Հիլզում	The Beverly Hillbillies	Ժա Ժա Գաբոր
1996	Բրեդիի ընտանիքը	A Very Brady Sequel	Ժա Ժա Գաբոր

Ծանոթագրություններ

1. Sari Gabor — 2000.
2. Discogs — 2000.
3. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
4. https://www.lemonde.fr/culture/article/2016/12/19/zsa-zsa-gabor-est-decedee_5050926_3246.html
5. http://www.nytimes.com/2016/12/18/movies/zsa-zsa-gabor-often-married-actress-known-for-glamour-dies.html
6. Albert M. Encyclopædia Britannica
7. «Hollywood legend Zsa Zsa Gabor dies at 99», BBC, 19.12.2016
8. http://www.mugshots.net/zsa_zsa_gabor/ Արխիվացված 2007-06-09 Wayback Machine Mugshots.net Опубликовано 18-04-2007
9. «Actress Zsa Zsa Gabor hospitalized in a 'bad condition' after fall at home». BNO News. 2010 թ․ հուլիսի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 18-ին.
10. «Zsa Zsa Gabor asks for 'last rites' from priest». CNN. 2010 թ․ օգոստոսի 15.
11. «Ailing Zsa Zsa Gabor to spend final days at home». Reuters. 2010 թ․ օգոստոսի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 16-ին.
12. bio at imdb.com
13. Раиса Мурашкина (2011 թ․ հունվարի 3). «Актрисе Жа Жа Габор ампутируют правую ногу». Комсомольская Правда. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 3-ին.
14. Жа Жа Габор слегла после смерти Тейлор. Дарья Буянова, Life News Online
15. Жа Жа Габор госпитализирована в серьёзном состоянии
16. «Zsa Zsa Gabor is unresponsive, hospitalized, husband says». CNN.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 19-ին.
17. «Zsa Zsa Gabor emerges from coma». thaindian.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 23-ին.
18. «Zsa Zsa says daughter stole $2m: News24: Entertainment: Off Beat». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 4-ին.
19. «Умерла голливудская актриса Жа Жа Габор». Lenta.ru. 2016 թ․ դեկտեմբերի 19. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
20. Joi=Marie McKenzie (2016 թ․ դեկտեմբերի 30). «Inside Zsa Zsa Gabor's Funeral in Beverly Hills, 'Farewell My Love'». ABC News. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
21. «Zsa Zsa Gabor in her own words», BBC, 19.12.2016

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժա Ժա Գաբոր» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժա Ժա Գաբոր» հոդվածին։