Հերման Վեյլ

Հերման Վեյլ (անգլ.՝ Hermann Klaus Hugo Weyl, նոյեմբերի 9, 1885(1885-11-09)^{[1][2][3][…]}, Էլմսհորն, Շլեզվիգ-Հոլշտայն, Գերմանիա^[4][4] - դեկտեմբերի 8, 1955(1955-12-08)^[1], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա^[4][4]), գերմանացի մաթեմատիկոս։

Հերման Վեյլ Hermann Klaus Hugo Weyl
Ծնվել է	նոյեմբերի 9, 1885(1885-11-09)[1][2][3][…] Էլմսհորն, Շլեզվիգ-Հոլշտայն, Գերմանիա[4][4]
Մահացել է	դեկտեմբերի 8, 1955(1955-12-08)[1] (70 տարեկան) Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4][4]
Գերեզման	Փրինսթոնի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Գերմանական կայսրություն,  Վայմարյան Հանրապետություն,  ԱՄՆ,  Շվեյցարիա և  Գերմանիա
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, փիլիսոփա և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Գյոթինգենի համալսարան[2], Ընդլայնված հետազոտությունների ինստիտուտ, Գյոթինգենի համալսարան[2] և Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց[2]
Գործունեության ոլորտ	դիֆերենցիալ երկրաչափություն, թվերի տեսություն, մաթեմատիկա[5], խմբերի տեսություն[5], տեսական ֆիզիկա[5], քվանտային մեխանիկա[5], համարժեքության տեսություն[5], փիլիսոփայություն[5] և մաթեմատիկայի փիլիսոփայություն[5]
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[6], Պապական գիտությունների ակադեմիա[7], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Լեոպոլդինա[8], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն, Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերություն[6], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Գյոթինգենի համալսարան (1908)[2], Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան (1906)[9] և Christianeum?
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր (1908) և հաբիլիտացիա (1910)
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն[10][11] և անգլերեն[5]
Գիտական ղեկավար	Դավիդ Հիլբերտ[12]
Եղել է գիտական ղեկավար	Սաունդերս Մաքլեյն[12], Alfred Aeppli?[12], Walter Dällenbach?[12], Florian Eggenberger?[12], Fritz Fischer?[12], Fritz Gassmann?[12], Ernst Max Mohr?[12], Julius Adams Stratton?[12], Auguste Urech?[12], Ernst Völlm?[12], Alexander Weinstein?[12], Fernand Lévy?[12], Adolf Widmer?[12], Henri Lauer?[12], Florian Eggenberger?[12], Robert Miche?[12], Ernst Völlm?[12], Էմիլ Ֆանկ[12], Auguste Urech?[12], Adolf Bolliger?[12], Hans Walter Dällenbach?[12] և Gerhard Gentzen?[12]
Հայտնի աշակերտներ	Walter Rotach?[12], Ernst Wanner?[12], Jacques Wildhaber?[12] և Adolphe Loeffler?[12]
Ազդվել է	Իմանուիլ Կանտ և Էդմունդ Հուսերլ[13]
Պարգևներ	Գիբսի լեկցիա Լոբաչևսկու անվան մրցանակ [14] Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Օսլոյի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Կոլումբիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոցի պատվավոր դոկտոր Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ [15] Շտուտգարտի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Arnold-Reymond prize? [16] և doctor honoris causa from the University of Paris? [17]
Երեխա(ներ)	Ֆրից Յոախիմ Վեյլ և Michael Weyl?
Ստորագրություն
Hermann Weyl Վիքիպահեստում

Ավարտել է Գյոթինգենի համալսարանը (1908 թվական)։ Ցյուրիխի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի (1913—1930 թվականներ) և Գյոթինգենի համալսարանի (1930-1933 թվականներ) պրոֆեսոր։ 1933 թվականին տարագրվել է ԱՄՆ, մինչև 1951 թվականը աշխատել Փրինսթոնի հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտում, այնուհետև վերադարձել Ցյուրիխ։ Վեյլի առավել նշանակալից աշխատանքները վերաբերում են անընդհատ խմբերի ու դրանց ներկայացումների տեսությանը, որոնք կարևոր կիրառություններ ունեն դիֆերենցիալ երկրաչափությունում և ֆիզիկայում։ Արժեքավոր աշխատանքներ ունի նաև եռանկյունաչափական և օրթոգոնալ շարքերի, դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հավասարումների, կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների և թվերի տեսությունների վերաբերյալ։ Վերջինում մուծել է, այսպես կոչված, Վեյլի գումարները, որոնք մեծ նշանակություն են ունեցել թվերի ադիտիվ տեսության շատ խնդիրների լուծման համար։ Վեյլի աշխատանքները մեծապես նպաստել են, որպեսզի սիմետրիայի գաղափարի կարևորությունը ըմբռնվի ինչպես մաթեմատիկայում, այնպես էլ ֆիզիկայում։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
3. Encyclopædia Britannica
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118816624, Record #181399709 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
6. Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
7. http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/weyl.html
8. https://www.leopoldina.org/de/mitglieder/mitgliederverzeichnis/member/5394/
9. Newman M. H. A. Hermann Weyl, 1885-1955 // Biogr. Mem. Fellows R. Soc. / J. T. Stuart — The Royal Society, 1957. — Vol. 3. — P. 305. — ISSN 0080-4606; 1748-8494 — doi:10.1098/RSBM.1957.0021
10. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
11. CONOR.Sl
12. Mathematics Genealogy Project — 1997.
13. https://royalsocietypublishing.org/doi/abs/10.1098/rsbm.1957.0021 — P. 307.
14. https://medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/
15. List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 377.
16. https://books.google.fr/books/about/Prix_Arnold_Reymond_fondation_Charles_Eu.html?id=Edj6zQEACAAJ&redir_esc=y
17. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k93899n/f14.item

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 364)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հերման Վեյլ» հոդվածին։