ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա, (The National Academy of Sciences (NAS)), ԱՄՆ առաջատար գիտական կազմակերպություն, կազմավորված 1863 թվականի մարտի 3-ի Կոնգրեսի ակտով, ստորագրված նախագահ Աբրահամ Լինքոլնի կողմից^[4]։

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա
Հապավում	ԱՄՆ ԳԱԱ
Տեսակ	գիտությունների ակադեմիա, հրատարակչություն, ակադեմիական հրատարակիչ և պրոդյուսերական ընկերություն
Հիմնադրված է	մարտի 3, 1863
Տիպ	Ակադեմիա
Դոկտորներ	335
Անդամակցություն	National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine?, InterAcademy Partnership[1] և Միջազգային գիտական խորհուրդ[2]
Երկիր	ԱՄՆ[3]
Տեղագրություն	Վաշինգտոն
Կայք	nasonline.org
ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա (ԱՄՆ) ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԱՄՆ
United States National Academy of Sciences Վիքիպահեստում

Նկարագիր

Ակադեմիան ծառայում է որպես «խորհրդական գիտության, տեխնիկայի և բժշկության հարցերով»։ Նրա անդամներն աշխատում են հասարակական հիմունքներով։ 2018-ին հաշվվում է մոտ 2,3 հազ. գործող և 470 արտասահմանյան անդամներ։ Այդ թվում մոտավորապես 190 Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ։ Նոր անդամներն ընտրվում են ցմահ, լիիրավ անդամների գաղտնի քվեարկությամբ։ Որպես ակադեմիկ ընտրվելը համարվում է գիտական արժեքների ճանաչման ամենաարժեքավոր խորհրդանիշերից մեկը։ Արտասահմանյան անդամների թվում քիչ չեն հայտնի ռուս գիտնականներ։

Ղեկավար կազմ

Հիմնական հոդված՝ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահ

Ակադեմիան ղեկավարում է 12 անդամից բաղկացած խորհուրդը նախագահի գլխավորությամբ։ Նախագահը և խորհրդի անդամներն ընտրվում են 6 տարով, նախագահը կարող է ընտրվել ոչ ավելի քան երկու ժամկետով։

2016 թվականից ԱՄՆ ԳԱԱ նախագահն է Մակնատտ Մարշա Կեմպեր։

Պարգևներ

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիան շնորհում է հետևյալ պարգևները.

• Չարլզ Դուլիթլ Վալկոտի շքանշան՝ նախակեմբրիյան եվ կեմբրիյան երկրաբանական դարաշրջանի ուսումնասիրության գործում ունեցած ներդրման համար
• Ալեքսանդր Ագասիզի շքանշան՝ օվկիանոսաբանության զարգացման գործում ունեցած ներդրման համար
• Մերի Քլարկ Թոմփսոնի շքանշան`երկրաբանության և հնէաբանության մեջ ունեցած ներդրումների համար
• Ջեսսի Սթիվենսոն-Կովալենկոի շքանշան`բժշկական գիտություններում ներդրումների համար
• Հենրի Դրեյփերի շքանշան`աստղաֆիզիկայում նվաճումների համար
• Ջեյմս Քրեյգ Ուոթսոնի շքանշան`աստղագիտության բնագավառում ներդրումների համար
• Ջոն Կարտի Մրցանակ` գիտության ականավոր նվաճումների համար
• Բարնարդի շքանշան`ֆիզիկայի, աստղագիտության կամ կիրառական գիտական առաջընթացի հայտնագործությունների համար, որոնք ծառայում են հասարակության զարգացմանը
• Հանրային բարեկեցության շքանշան
• Դանիել Գիրաուդո Էլիոտի շքանշան
• Լոուրենս Սմիթի շքանշան
• Հիլբերտ Մորգան Սմիթի շքանշան
• Կոմստոքի մրցանակ՝ ֆիզիկայում ներդրման համար
• ԱՄՆ ԳԱԱ մրցանակ՝ գիտական գրախոսության համար
• ԱՄՆ ԳԱԱ մրցանակ՝ մոլեկուլային կենսաբանության ոլորտում
• ԱՄՆ ԳԱԱ մրցանակ՝ նեյրոգիտությունների ոլորտում
• ԱՄՆ ԳԱԱ մրցանակ՝ մաթեմատիկայից
• ԱՄՆ ԳԱԱ մրցանակ՝ քիմիական գիտություններից
• Ուիլյամ Բեյքերի մրցանակ`հետազոտական նախաձեռնությունների համար
• Զելման Վակսմանի մրցանակ՝ միկրոբիոլոգիայի ոլորտում
• Ատկինսոնի մրցանակ հոգեբանական և ճանաչողական գիտություններում

Արտասահմանյան անդամներ

Ռուս գիտնականներ ` ԱՄՆ ԳԱԱ անդամներ և օտարերկրյա անդամներ։

• 1903 - Մենդելեև Դմիտրի Իվանովիչ
• 1908 - Պավլով Իվան Պետրովիչ
• 1937 - Ստրուվե Օտտո Լյուդվիգովիչ
• 1939 - Իպատև Վլադիմիր Նիկոլաևիչ
• 1940 - Տիմոշենկո Ստեպան Պրոկոֆևիչ
• 1943 - Դոբժանսկի Ֆեոդոսի Գրիգորիևիչ, Զվորիկին Վլադիմիր Կոզմիչ
• 1946 - Կապիցա Պյոտր Լեոնիդովիչ
• 1947 - Ալեքսանդրով Պավել Սերգեևիչ
• 1953 - Գամով Գեորգի Անտոնովիչ
• 1954 - Պետրունկևիչ Ալեքսանդր Իվանովիչ
• 1959 - Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի
• 1960 - Լանդաու Լև Դավիդովիչ
• 1963 - Սեմյոնով Նիկոլայ Նիկոլաևիչ
• 1967 - Կոլմոգորով Անդրեյ Նիկոլաևիչ, Պրիգոժին Իլյա Ռոմանովիչ
• 1968 - Լուրիա Ալեքսանդր Ռոմանովիչ
• 1969 - Բոգոլյուբով Նիկոլայ Նիկոլաևիչ, Դուբինին Նիկոլայ Պետրովիչ, Ֆրումկին Ալեքսանդր Նաումովիչ
• 1970 - Գելֆանդ Իսրայել Մոիսեևիչ
• 1971 - Քեյլիս-Բորոկ Վլադիմիր Իսահակովիչ, Թախտաջյան Արմեն Լեոնի
• 1973 - Սախարով Անդրեյ Դմիտրիևիչ, Շկլովսկի Ջոզեֆ Սամուիլովիչ
• 1974 - Շաֆարևիչ Իգոր Ռոստիսլավովիչ^[5], Լեոնտև Վասիլի Վասիլևիչ, Բրաունշտեյն Ալեքսանդր Եվսեևիչ
• 1975 - Սոկոլով Եվգենի Նիկոլաևիչ
• 1976 - Մոնին Անդրեյ Սերգեևիչ
• 1979 - Զելդովիչ Յակով Բորիսովիչ
• 1981 - Գինզբուրգ Վիտալի Լազարևիչ, Կրեյն Մարկ Գրիգորևիչ
• 1982 - Լիֆշից Իլյա Միխայլովիչ
• 1983 - Առնոլդ Վլադիմիր Իգորևիչ
• 1985 - Դինկին Եվգենի Բորիսովիչ, Չերենկով Պավել Ալեքսեևիչ
• 1987 - Սագդեև Ռոալդ Զիննուրովիչ
• 1989 - Գրոմով Միխայիլ Լեոնիդովիչ
• 1990 - Ալֆյորով Ժորես Իվանովիչ, Կաժդան Դավիդ, Ֆադեև Լյուդվիգ Դմիտրիևիչ
• 1991 - Բրեխովսկիխ Լեոնիդ Մաքսիմովիչ, Սյունյաև Ռաշիդ Ալիևիչ
• 1993 - Դոբրուշին Ռոլանդ Լվովիչ, Սոբոլև Նիկոլայ Վլադիմիրովիչ
• 1994 - Նովիկով Սերգեյ Պետրովիչ
• 1995 - Վարշավսկի Ալեքսանդր Յակովլեևիչ, Գոլդանսկի Վիտալի Իոսիֆովիչ, Կելդիշ Լեոնիդ Վենիամինովիչ
• 1997 - Բարենբլատ Գրիգորի Իսահակովիչ
• 1999 - Սինայ Յակով Գրիգորիևիչ
• 2000 - Աբրիկոսով Ալեքսեյ Ալեքսեևիչ
• 2001 - Զելմանով Եֆիմ Իսահակովիչ, Մարգուլիս Գրիգորի Ալեքսանդրովիչ
• 2003 - Էլիաշբերգ Յակով Մատվեևիչ
• 2005 - Գորկով Լև Պետրովիչ, Պոլյակով Ալեքսանդր Մարկովիչ
• 2006 - Բրագինսկի Վլադիմիր Բորիսովիչ, Գամղրելիձե Թամազ Վալերիանովիչ
• 2008 - Լինդե Անդրեյ Դմիտրիևիչ
• 2010 - Մեջիտով Ռուսլան
• 2012 - Օկունկով Անդրեյ Յուրևիչ
• 2014 - Ֆորտով Վլադիմիր Եվգենևիչ
• 2015 - Կոնցևիչ Մաքսիմ Լվովիչ
• 2016 - Դրինֆելդ Վլադիմիր Գերշոնովիչ, Զամոլոդչիկով Ալեքսանդր Բորիսովիչ, Կունին Եվգենի Վիկտորովիչ
• 2017 - Բեյլինսոն Ալեքսանդր Ալեքսանդրովիչ, Ստարոբինսկի Ալեքսեյ Ալեքսանդրովիչ
• 2018 - Լուկին Միխայիլ Դմիտրիևիչ, Շիֆման Միխայիլ Արկադևիչ^[6]

Ծանոթագրություններ

1. https://web.archive.org/web/20221208195542/https://www.interacademies.org/network/member-academies
2. https://web.archive.org/web/20221009095816/https://council.science/members/online-directory/
3. Global Research Identifier Database — 2015.
4. Выступление Президента США Барака Обамы на ежегодном собрании Национальной академии наук США (полный текст) Արխիվացված 2013-03-14 Wayback Machine(ռուս.)
5. Джон Дж. О’Коннор и Эдмунд Ф. Робертсон. Igor Rostislavovich Shafarevich(անգլ.) в архиве MacTutor
6. «National Academy of Sciences Members and Foreign Associates Elected, May 1, 2018». 2018 թ․ մայիսի 1. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 9-ին.

Արտաքին հղումներ

• Официальный сайт Национальной академии наук США(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա» հոդվածին։