Val Miñor

O Val Miñor^{[1][2][3][4][5][6]}, historicamente Val de Miñor^[7], é unha bisbarra natural, formada polos concellos de Baiona, Nigrán e Gondomar.

Val Miñor

Esteiro do río Miñor, co monte Lourido e praia América detrás.
Localización
42°06′56″N 8°48′46″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia de Pontevedra
Contén a división administrativa	Baiona Gondomar Nigrán
Poboación
Poboación	43.999 (2014) (305,97 hab./km²)
Xeografía
Superficie	143,8 km²

Xeografía

Abrangue unha superficie total de 143,75 km², que sumaba en 2022 unha poboación de 45 373 habitantes.

Os concellos conforman unha mancomunidade que presta diversos servizos, como a piscina ou os bombeiros.

Topónimo histórico: Val de Miñor

Segundo Gonzalo Navaza,^[7] Val de Miñor é a forma tradicional e orixinal para se referir a esta bisbarra.^[7] Documéntase dende o século XIII.^[7] A forma Val Miñor debe entenderse como unha regaleguización da forma deturpada e castelanizada Valle Miñor, que se espallou grazas á prensa.^[7] Dende esta publicación, varias entidades, como o Instituto de Estudos Miñoráns, empregan a forma orixinal Val de Miñor.^[8][9]

Secasí, ao carecer de entidade administrativa (na división comarcal de Galicia, os tres concellos pertencen a comarca de Vigo), ningún dos dous topónimos pode denominarse oficial.

Demografía

Concello	Extensión (en km²)	Poboación (en 2022)	Densidade (hab./km²)
Baiona	34,47	12 349	358
Gondomar	74,51	14 970	200
Nigrán	34,77	18 054	519
Total	143,75	45 373	315

Fonte: Instituto Galego de Estatística.^[10]

Descrición

Ponte da Ramallosa sobre o río Miñor. Une Sabarís (Baiona) coa Ramallosa (Nigrán).

Debido a expansión da cidade de Vigo, os concellos que formaban o Val Miñor foron absorbidos pola comarca de Vigo a comezos do século XXI. O seu nome débese ao río Miñor. A foz do río é de gran valor ecolóxico especialmente polas súas aves, que son permanentemente rexistradas por numerosos ornitólogos.^[6]

Hoxe en día o termo Val Miñor é usado por distintas asociacións comúns aos tres concellos (ás veces dous) de carácter político, empresarial ou cultural, entre outros. Unha das institucións máis representativa é a asociación cultural Instituto de Estudos Miñoráns (IEM).^[4]

Poboación por parroquias [10][cando?]

Parroquia	Concello	Poboación
Baiona	Baiona	4.788
A Ramallosa	Nigrán	4.712
Nigrán	Nigrán	3.897
Panxón	Nigrán	3.744
Gondomar	Gondomar	3.588
Santa Cristina da Ramallosa	Baiona	3.246
Priegue	Nigrán	2.168
Vincios	Gondomar	2.096
Baíña	Baiona	1.749
Donas	Gondomar	1.458
Camos	Nigrán	1.449
Mañufe	Gondomar	1.364
Borreiros	Gondomar	1.249
Belesar	Baiona	1.204
Morgadáns	Gondomar	1.199
Parada	Nigrán	1.154
Baredo	Baiona	1.085
Peitieiros	Gondomar	918
Chaín	Gondomar	889
Vilaza	Gondomar	879
Chandebrito	Nigrán	455
Couso	Gondomar	416

O Val Miñor na cultura popular

• Terra por terra, Barzademera^[11]; millor por millor, val de Miñor.^{[Cómpre referencia]}

Notas

1. Diciopedia do século 21 "Miñor, Val": Comarca vizosa do SO galego, cunha extensión de 150 km²...
2. Enciclopedia Galega Universal "Val Miñor": Comarca natural das Rías Baixas situada ao S da provincia de Pontevedra e ao SO da Comunidade Autónoma de Galicia...
3. Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada "VAL MIÑOR": Bisbarra natural localizada no cuadrante sudoccidental de Galicia, no contorno do tramo final de costa das Rías Baixas...
4. "Instituto de Estudos Miñoráns". Estatutos. Artigo 4. Ámbito territorial: O seu ámbito preferente de actividades será a Comarca do Val Miñor e Galicia...
5. valminor.info Portal do Val Miñor.
6. Blog Aves do Val Miñor.
7. Navaza, Gonzalo (2016). "Miñor: o nome do río e do val" (PDF). Revista do Instituto dos Estudos Miñoráns (14-15): 15–22.
8. IEM (2023-09-13). "III CONCURSO FOTOGRÁFICO IEM. Camiños do Val de Miñor e do Baixo Miño.". IEM. Consultado o 2023-09-18.
9. Álvarez Blázquez, Xavier (2020). "4 poemas no Val de Miñor". Revista do Instituto de Estudos Miñoráns.
10. "Instituto Galego de Estatística". Nomenclátor de Galicia.
11. Barzademera, por Barcia de Mera.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Val Miñor

Bibliografía

• "Miñor, Val". Diciopedia do século 21 2. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 1378. ISBN 978-84-8288-942-9.
• "Val Miñor". Enciclopedia Galega Universal 16. Ir Indo. 1999-2002. p. 263. ISBN 84-7680-288-9.
• "VAL MIÑOR". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.
• Fernández de la Cigoña, Salvador; Filgueira Valverde, Xosé (limiar) (1995). Historia da comarca do Val Miñor: (Baiona, Nigrán e Gondomar). Vigo: Asociación Galega para a Cultura e a Ecoloxía.
• Pérez Pérez, Carmen (2013). Un percorrido pola historia do Val Miñor. Deputación de Pontevedra. ISBN 978-84-8457-383-8.
• Souto González, Marta; Souto González, Xosé Manuel (1991). O Val Miñor, entre as transformacións rurais e as innovacións urbanas. Vigo: Cámara Oficial de Comercio, Industria e Navegación. ISBN 84-606-0314-8.

Outros artigos

• Ría de Baiona
• Instituto de Estudos Miñoráns
• Val Miñor TV

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Baiona
Baíña (Santa Mariña) | Baredo (Santa María) | Baiona (Santa María de Fóra) | Baiona (Santa María) | Belesar (San Lourenzo) | Santa Cristina da Ramallosa (Santa Cristina)

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Gondomar
Borreiros (San Martiño) | Chaín (Santa María) | Couso (San Cristovo) | Donas (Santa Baia) | Gondomar (San Bieito) | Mañufe (San Vicente) | Morgadáns (Santiago) | Peitieiros (San Miguel) | Vilaza (Santa María) | Vincios (Santa Mariña)

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Nigrán
Camos (Santa Baia) | Chandebrito (San Xosé) | Nigrán (San Fiz) | Panxón (San Xoán) | Parada (Santiago) | Priegue (San Mamede) | A Ramallosa (San Pedro)