Remove ads
escritor e xornalista galego From Wikipedia, the free encyclopedia
Enrique Labarta Pose, nado en Baio (Zas) o 22 de xullo de 1863 e finado en Barcelona o 13 de maio de 1925, foi un escritor e xornalista galego en lingua castelá e lingua galega. Fundou e dirixiu xornais e revistas. A súa obra, fundamentalmente poesía e contos, caracterízase por unha sátira humorística moi marcada.[1] O profesor Ricardo Carballo Calero encadrouno entre Os epígonos, xunto con Manuel Lugrís Freire, Salvador Cabeza de León e Juan Armada Losada, entre outros.[2] Foi coñecido polo sobrenome de Quevedo galego.[3]
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 22 de xullo de 1863 Baio, España |
Morte | 13 de maio de 1925 (61 anos) Barcelona, España |
Causa da morte | morte accidental, accidente ferroviario |
Formación profesional | dereito |
Educación | Universidade de Santiago de Compostela |
Actividade | |
Ocupación | funcionario de facenda |
Membro de | |
Xénero artístico | Poesía e narrativa |
Familia | |
Cónxuxe | Elisa Martínez del Río Felipa Genovés |
Fillos | Buenaventura Labarta Martínez Enrique Labarta Martínez |
Descrito pola fonte | Ensayo de un catálogo de periodistas españoles del siglo XIX (1903-1904), (sec:Labarta Posse (Enrique), p.217) |
Descendente, por parte materna, dos condes de Andrade, naceu Enrique nun pazo do século XVIII. Foi o derradeiro fillo de Francisco Labarta Raña, farmacéutico, e Ramona Pose, que xa tiñan tres fillas. Estudou en Santiago de Compostela. Alí cursou o bacharelato de 1873 a 1877.[4] En Santiago participou nos faladoiros da Academia de la Juventud Católica e coñeceu a Valle-Inclán, Augusto González Besada, Juan Barcia Caballero, Juan Vázquez de Mella, Salvador Cabeza de León, Alfredo Brañas, Manuel Casás Fernández e Alejandro Pérez Lugín.[2] Licenciouse en 1884 en dereito civil e canónico pola Universidade Compostelá.
Ese mesmo ano casou con Elisa Martínez del Río, estanqueira santiaguesa, e publicou o seu primeiro libro: Última novedad. Noventa y nueve céntimos de versos de todas clases y arreglados a todos los gustos, escrito en castelá, agás un poema en galego, "Meu orfiño",[5] no que amosa influencias de Manuel Curros Enríquez.[4] Ao rematar a carreira, e por consello de Alfredo Brañas, ingresou na administración pública como empregado de Facenda, da man do deputado Eduardo Vincenti, a quen lle dedicou o libro Bálsamo de Fierabrás. Colección de versos en gallego y castellano (Madrid, 1889, 281 pp.). Outras composicións poéticas en galego incluídas nos seus libros son: a terceira en Un café flamenco en Galicia—A mi aldea—Sátira de costumes contemporáneas (Santiago, 1892, 52 pp.); todas, dezaoito, en Millo miúdo (Pontevedra, 1896, 156 pp.) e A festa da patrona de Tabeirón (Caldas de Reis, 1904, 22 pp.).
Residiu en Pontevedra ata 1904, cando foi destinado, primeiro a Barcelona (1904), despois a Burgos (1905) e máis tarde a Valladolid, onde contraeu matrimonio con Felipa Genovés; de novo Barcelona, Ourense (1911), Toledo (1912), outra vez Barcelona (1913), A Coruña (1919) e para rematar, dende 1920, a Cataluña.[4]
Fundou Galicia Humorística (Santiago, 1888), El País Gallego (Santiago, 1888), La Pequeña Patria (Santiago, 1890-1891), Extracto de Literatura (Pontevedra, 1893) e Pasatiempos (Pontevedra, 1893-1894); e dirixiu Galicia Moderna (Pontevedra, 1897-1898). En 1896 fixo unha recompilación dos seus poemas galegos máis coñecidos e publicounos no libro Millo miúdo, dedicado a Laureano Salgado Rodríguez. No ano 1900 publicou El carnaval de 1900 en Pontevedra, que inclúe "Recuerdos del carnaval de 1900" e "Pontevedra en 1900. Despropósito bufo, lírico, fantástico … dividido en 2 actos y 10 cuadros". Este último fora estreado o día 1 de marzo no Teatro Principal, con música de Isidro Puga.
A súa produción sobresae polo humor, que se manifesta sobre todo nos contos. Como poeta encádrase na liña costumista de finais do século XIX, aínda que incorporou elementos modernistas.
Colaborou en Gaceta de Galicia, Galicia Liberal, A Gaita Gallega, Café con Gotas, Galicia Revista Regional, Galicia Recreativa, El Eco de Galicia, La Actualidad, Fray Prudencio, El Cínife, El Grito del Pueblo, El Eco de Mugía, Coruña Moderna, Galicia en Madrid, Aires d’a Miña Terra, Mi Tierra, Suevia, Galicia en Cataluña, Don Quijote e outras publicacións.[6][7] Empregou o pseudónimo de Antón de Rabodegalo.
O retrato de Labarta Pose feito por Francisco Zagala, ilustrando a portada do semanario Extracto de Literatura, que el mesmo dirixía, está documentado como a primeira fotografía aparecida nun medio impreso galego, o 7 de xaneiro de 1893.[8]
O personaxe central, Casimiro Barcala, da obra de Pérez Lugín, La casa de la Troya (1915), está inspirado na persoa de Labarta.[2][9][10]
Faleceu en Barcelona despois dunha intervención cirúrxica[2] a consecuencia do accidente ferroviario ocorrido na tarde do 9 de abril de 1925, Xoves Santo, entre as estacións de Les Planes e Sarrià, da capital catalá,[11] no que morreron máis de vinte persoas.[12] Foi soterrado na cidade condal.[13]
Obtivo algúns premios, entre os que destaca a composición “Unha corrida de touros en Noya” gañadora no Certame Literario Musical de O'Galiciano de Pontevedra de 1886. Participou tamén nos Xogos florais de Betanzos.
Unha praza e o colexio público de Baio (CEIP Labarta Pose)[41] e dúas rúas, nos concellos de Carballo e Pontevedra, levan o seu nome.
Nos últimos anos, unha comisión que representa a varios colectivos da súa veciñanza, coordinada por Jorge Mira,[42] vén reclamando que se lle dedique un Día das Letras Galegas á figura de Enrique Labarta.[43]
O 24 de outubro de 2017 o Congreso dos Deputados aprobou, por unanimidade, unha proposición non de lei co texto seguinte:
... El Congreso de los Diputados manifiesta la voluntad firme de dar a conocer y promover la difusión de la figura y de la obra del intelectual, escritor y poeta baiés Enrique Labarta Pose e instar a promover la firma de convenios de colaboración con el Ayuntamiento de Zas, en el que se ubica la localidad de Baio, donde nació, y con las entidades culturales Adro y Badius, que vienen emprendiendo actualmente actividades de homenaje y conmemoración de la vida y obra del escritor".[44]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.