From Wikipedia, the free encyclopedia
Anchoa é o nome que recibe o bocarte ou bucareu semiconservado en salmoira.[1]
O termo anchoa quizais proveña do catalán anxova, este do xenovés (zeneize) anciöa, e este do grego ἀφύη aphýē.[2]
O proceso de elaboración das anchoas, como calquera proceso industrial, foi modificándose e mecanizándose, aínda que se manteñen técnicas artesanais no caso de produtos de maior calidade. Basicamente consiste nas seguintes fases:
O produto resultante é unha semiconserva: o mecanismo de conservación é pola acción da salmoira, xa que o tratamento térmico é insuficiente para destruír a flora bacteriana presente. Por este motivo, e a diferenza das conservas, os envases de anchoas deben manterse baixo refrixeración e o período de consumo preferente é moito menor: desde os 6 meses ata un ano.
A presentación máis común é baixo forma de filetes de anchoa, con ou sen pel, pero sempre desprovistos da espiña. Pode utilizarse aceite de oliva como líquido de cobertura, outros aceites comestibles ou salmoira.
A elaboración dos filetes de anchoa para a súa posterior conservación en frasco ou en lata é un delicado e esmerado labor artesanal. Cando chega o bocareu á conserveira comeza o longo proceso de elaboración que se inicia co salgado e posterior prensado deste saboroso bocado. Despois de efectuado o prensado cómpre deixar repousar as anchoas catro ou cinco meses a unha temperatura que oscila entre os 18 e os 25 °C, até que adquiren a cor avermellada e o aroma apropiados.
Pasado este tempo, córtanse as anchoas e procédese á fase de secado, que se consegue mediante un centrifugado que extrae o máximo salitre para que o seu espazo o ocupe a maior cantidade de aceite posíbel. O seguinte paso é o envasado, que consiste en abrir as anchoas e retirar a man a espiña central, convertendo cada unha delas en dous filetes. Tras recortar os flocos e acometer unha última limpeza, as anchoas envásanse e quedan listas para o aceitado, peche, empaquetado (caso das latas) e etiquetado.
Os filetes de anchoa son unha semiconserva que, a diferenza das verdadeiras conservas, non se someteron ao proceso de esterilización, porque a calor as inutilizaría. Por iso é necesario almacenar os frascos ou as latas en refrixeración, entre 5 e 10 °C, e consumilas nun período de tempo non superior aos 8 meses desde a súa data de fabricación.
A técnica da conservación da anchoa en salmoira e pasteurización en España xorde a finais do século XIX da man de artesáns chegados de Italia á busca deste peixe que xa escaseaba nas súas augas. Posteriormente o proceso intensificouse coa chegada de máis italianos despois da segunda guerra mundial. O auxe chegou en Santoña en 1915, da man de Giovanni Vella Scatagliota, que viñera de Trapani (Sicilia), e que se dedicaba daquela á industria da salga de peixe. O proceso consistía en limpar e preparar os filetes de anchoa, deixalos madurar en salmoira e, finalmente, recubrilos con manteiga e, despois, en aceite de oliva. Aínda que a produción ía destinada inicialmente á exportación, a partir de mediados dos anos 1950 comezou a xeneralizarse o consumo de anchoas en aceite en España, primeiro en establecementos de restauración e logo no consumo particular, en formatos pequenos.
A pesar de ser a frota vasca (portos de Bermeo e Ondarroa) a que máis bocareu captura en España, a rexión conserveira da anchoa con máis sona é Cantabria, o que non impide que Asturias, Galicia e o País Vasco tamén elaboren esta semiconserva.
Foron eles os que ensinaron aos do lugar as técnicas de salazón e conserva da anchoa, o que levou a que hoxe en día poboacións como Santoña teñan a maior concentración de industrias de semiconserva do estado.[3] Tamén se ten constancia de emigración italiana en Castro Urdiales, Laredo, Ondarroa, Getaria e Zarautz.[4]
As conservas de anchoas especialmente afamadas son as de Santoña (Cantabria) e de L'Escala (Xirona). En Santoña celébrase a Feria de la Anchoa de Santoña e, no 2007, convocouse a I Conferencia Mundial da Anchoa. En L'Escala existe o Museu de l'Anxova i la Sal.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
