Mundial de Fútbol de 1938

O Mundial de Fútbol de 1938 (en francés: Coupe du Monde 1938) foi a terceira edición do campionato do mundo de seleccións internacionais de fútbol, a Copa do Mundo FIFA. Xogouse en Francia entre o 4 e o 19 de xuño de 1938. O formato do torneo foi igual ao da anterior edición de 1934 en Italia, cunha fase de eliminatorias a partido único. En caso de empate, xogábase unha prórroga de 30 minutos, e se o resultado seguía igual, celebrábase un encontro de desempate ao día seguinte.

Mundial de Fútbol de 1938

Tipo	Copa do Mundo de Fútbol
Organizador	FIFA
Número de participantes	15
Participantes
Brasil, Selección de fútbol de Cuba, Dutch East Indies national football team (en) , Bélxica, Alemaña, Francia, Hungría, Italia, Países Baixos, Noruega, Polonia, Romanía, Checoslovaquia, Suecia e Suíza
Localización  e  Datas
Localización	Stadium Municipal de Toulouse (Tolosa) Stade du Fort Carré (pt)  (Antibes) Stade de la Meinau (pt)  (Estrasburgo) Stade Vélodrome (8th arrondissement of Marseille (en) ) Stade Victor Boucquey (en)  (Lille) Stade Jules Deschaseaux (pt)  (Le Havre) Stade Auguste-Delaune (pt)  (Reims) Parc des Princes (París) Parc Lescure (Bordeos) Estádio Olímpico Yves-du-Manoir (pt)  (Colombes)
País	Francia
Intervalo de tempo	4 de xuño de 1938 – 19 de xuño de 1938
Número de edición	3  (1938)
Competición
Primeiro posto	Italia (2º)
Datos estatísticos
Partidos	18
Goles	84
Máis goles marcados	Leônidas da Silva↔ Brasil (7)
Número de espectadores	369.720
← Mundial de Fútbol Italia 1934 Mundial de Fútbol Brasil 1950 →

O clima prebélico que se vivía antes da segunda guerra mundial marcou o torneo, onde só participaron quince países pola renuncia de Austria. O país centroeuropeo, clasificado para a fase final, fora ocupada pola Alemaña nazi tres meses antes do torneo, tendo os seus xogadores que competir coa selección alemá. Ao igual que no anterior mundial, a gran maioría dos equipos eran do continente europeo (12 de 15). Os países de América do Sur negáronse a participar no torneo en protesta pola elección de novo dun país europeo para albergar o campionato. Os únicos representantes americanos foron o Brasil e debutante Cuba. O outro equipo non europeo do torneo foron as Indias Orientais Neerlandesas (actual Indonesia), que ademais foi o primeiro equipo asiático en participar.^[1]

O equipo italiano, vencedor catro anos antes, de novo adxudicouse o título de campión no Stade de Colombes após gañar na final a Hungría por 4 a 2. Entre os italianos destacou Giuseppe Meazza como a grande estrela do equipo. Por outra banda, o seleccionador Vittorio Pozzo foi o primeiro adestrador en gañar a Copa do Mundo en dúas ocasións.^[2] O máximo goleador do torneo foi o brasileiro Leônidas. Ao ano despois da finalización do torneo estourou a segunda guerra mundial, o cal produciu que o torneo non se retomase até a edición de 1950 no Brasil.^[3][4]

Antecedentes e elección

A elección da sede para o Mundial de 1938 tivo lugar en Berlín (Alemaña) o 13 de agosto de 1936 en plenos Xogos Olímpicos. Coas candidaturas de Francia, Alemaña e a Arxentina sobre a mesa, os membros da FIFA elixiron por maioría absoluta aos franceses. Era a segunda vez que un país europeo albergaría este evento, despois de que a anterior edición tivese lugar en Italia.^[5] Os arxentinos daban por seguro que serían os organizadores despois de que o presidente da FIFA e fundador da Copa, Jules Rimet, o insinuase aos dirixentes da Asociación do Fútbol Arxentino (AFA) nunha visita oficial. Segundo a súa versión, interpretaban que habería alternancia entre os continentes de Europa e América para cada edición. Con todo, Rimet quedou convencido co proxecto francés e o resto dos membros decantáronse a favor dos europeos polo número de estadios e por cuestións de transporte.^[5]

Resultados da votación
País	Votos
Francia	19
Arxentina	3
Alemaña	1

Ao non haber alternancia, case todos os países de América renunciaron á fase clasificatoria. O Uruguai seguía molesta co peso de Europa na FIFA e a súa ausencia maioritaria no Mundial de 1930, así que a Asociación Uruguaia de Fútbol non se inscribiu. Do mesmo xeito actuou Colombia. A AFA só quería participar se non xogaban eliminatorias, e aínda que a FIFA o propuxo, os clubs da Primeira División meteron presión á AFA porque non querían ceder aos seus futbolistas.^[6] Por esta razón, a Arxentina ausentouse da Copa Mundial por vez primeira na súa historia. O Brasil, interesado en organizar a edición de 1942, si asistiu e foi o único representante suramericano.^[7]

O Mundial de 1938 celebrouse nun contexto de crise política a finais da década de 1930. España estaba inmersa nunha Guerra Civil desde había dous anos, e o auxe do totalitarísmo en Italia e Alemaña supuña unha ameaza para a liberdade de Europa.^[8] Tres meses antes da Copa Mundial, o réxime de Adolf Hitler anexionara o estado de Austria como unha provincia do III Reich, dentro da súa política expansionista. Isto afectou á organización porque Austria, que estaba clasificada para a fase final, deixou unha praza vacante.^[9] En resposta, o público francés foi moi hostil contra italianos e xermanos nos seus encontros. En Asia a situación tamén era complicada debido á segunda guerra sino-xaponesa.

Clasificación

Por primeira vez nunha Copa Mundial a selección anfitrioa, Francia, e a vixente campioa, Italia, tiñan a praza asegurada. O resto de aspirantes debía competir nunha fase clasificatoria marcada polas retiradas e a situación política mundial. A fase de Europa tivo dificultades para configurar as eliminatorias. Un exemplo foi o Suíza contra Portugal: os suízos non querían ir a Lisboa para non cruzar unha España en guerra, así que se acordou un partido único en Milán que terminou en vitoria helvética. Ademais Exipto e Palestina, únicos representantes de África e Asia Occidental respectivamente, acabaron nos grupos europeos porque non tiñan rivais máis próximos nos seus continentes. Os palestinos caeron ante Grecia, mentres que Exipto foi expulsada por negarse a xogar contra Romanía en ramadán. As catro selecciones británicas tamén quedaron fóra porque non formaban parte da FIFA. Os únicos debutantes do vello continente foron Noruega e Polonia. Por outra banda, a pesar de ser ter clasificado, Austria tivo que renunciar debido á anexión do país por parte de Alemaña tres meses antes da inauguración.

En América do Sur case todas as seleccións renunciaron en desconformidade coa elección de sede. Así, o Brasil foi o único representante do continente.^[6] A cota norteamericana quedou cuberta con Cuba, debutante na Copa Mundial grazas á renuncia de todos os seus rivais. Inicialmente estaba prevista unha eliminatoria directa entre varios países, mais a renuncia de varios deles levou á celebración dun triangular na Habana entre Cuba, Costa Rica e Güiana Neerlandesa. O gañador viaxaría a Francia para enfrontarse a un país suramericano. Porén, a retirada de costarriqueños e güianeses por razóns económicas deu aos cubanos unha pasaxe directa á fase final.^[10]

De igual modo produciuse a clasificación das Indias Orientais Neerlandesas (actual Indonesia), primeiro representante de Asia nos mundiais.^[1] En xaneiro de 1938 estaba previsto que disputase un partido contra a selección do Xapón en Saigón (Indochina). Os nipóns renunciaron pola guerra sino-xaponesa e as Indias, sen praza garantida, debían viaxar en maio até Rotterdam (Países Baixos) para enfrontarse aos Estados Unidos, único rival norteamericano. Os estadounidenses non quixeron facer un desprazamento tan longo e, aínda que a Güiana Neerlandesa pediu substituílos, pois ao ser colonia neerlandesa non tiñan problemas para a viaxe, a FIFA non o permitiu.^[10]

Lista de participantes

As seguintes 15 seleccións disputaron a fase final.

Alemaña  Bélxica  Brasil  Checoslovaquia  Cuba  Francia  Hungría  Indias Orientais Neerlandesas

Italia  Noruega  Países Baixos  Polonia  Romanía  Suecia  Suíza

Sedes

O torneo estaba programado para celebrarse en once estadios en dez cidades distintas. Con todo, finalmente o estadio Stade de Gerland de Lión non albergou ningún pola renuncia de Austria.

Colombes (área de París)	Marsella	París	Bordeos
Stade Olympique	Stade Vélodrome	Parc des Princes	Parc Lescure
Capacidade: 60.000	Capacidade: 48.000	Capacidade: 40.000	Capacidade: 34.694
Estrasburgo	Antibes Bordeos Le Havre Lille Marsella Colombes París Reims Estrasburgo Tolosa		Le Havre
Stade de la Meinau			Stade Municipal
Capacidade: 30.000			Capacidade: 22.000
Reims	Tolosa	Lille	Antibes
Vélodrome Municipal	Stade du T.O.E.C.	Stade Victor Boucquey	Stade du Fort Carré
Capacidade: 21.684	Capacidade: 15.000	Capacidade: 15.000	Capacidade: 7.000

Cadro do torneo

Por segunda e última vez na historia da Copa Mundial de Fútbol, o torneo desenvolveuse por completo nun sistema de partidos eliminatorios simples e non cunha primeira rolda de grupos. Este sistema soamente fora utilizado na Copa de Mundo de 1934.

Oitavos de final

Cuartos de final

Semifinais

Final

5 de xuño - Marsella

Italia

2

12 de xuño - París (C.)

Noruega

1

Italia

3

5 de xuño - París (C.)

Francia

1

Francia

3

16 de xuño - Marsella

Bélxica

1

Italia

2

5 de xuño - Estrasburgo

Brasil

1

Brasil

6

12 de xuño - Bordeos (14 de x.)

Polonia

5

Brasil

1(2)

5 de xuño - Le Havre

Checoslovaquia

1(1)

Checoslovaquia

3

19 de xuño - París (C.)

Países Baixos

0

Italia

4

5 de xuño - Reims

Hungría

2

Hungría

6

12 de xuño - Lille

Indias Neerlandesas

0

Hungría

2

4 de xuño - París (P.) (9 de x.)

Suíza

0

Suíza

1(4)

16 de xuño - París (P.)

Alemaña

1(2)

Hungría

5

5 de xuño - Lión

Suecia

1

Terceiro posto

Suecia

w/o

12 de xuño - Antibes

19 de xuño - Bordeos

Austria

-

Suecia

8

Brasil

4

5 de xuño - Tolosa (9 de x.)

Cuba

0

Suecia

2

Cuba

3(2)

Romanía

3(1)

Encontros

Os horarios corresponden ao horario de verán de Europa occidental (UTC+1).

Oitavos de final

Suíza	1 - 1	Alemaña	4 de xuño de 1938, 17:00 – Parc des Princes, París Asistencia: 27.152 Árbitro: John Langenus (Bélxica)
Abegglen  43'	Informe	Gauchel  29'

Hungría	6 - 0	Indias Orientais Neerlandesas	5 de xuño de 1938, 17:00 – Vélodrome Municipal, Reims Asistencia: 9.000 Árbitro: Roger Conrié (Francia)
Kohut  13' Toldi  15' Sárosi  28'  89' Zsengellér  35'  76'	Informe

Suecia	n/d	Austria	5 de xuño de 1938 – Stade Gerland, Lión

Cuba	3 - 3	Romanía	5 de xuño de 1938, 17:00 – Stade du T.O.E.C., Tolosa Asistencia: 7.000 Árbitro: Giuseppe Scarpi (Italia)
Socorro  44'  103' Magriñá  69'	Informe	Bindea  35' Baratky  88' Dobay  105'

Italia	2 - 1	Noruega	5 de xuño de 1938, 17:00 – Stade Vélodrome, Marsella Asistencia: 19.000 Árbitro: Alois Beranek (Alemaña)[11]
Ferraris  2' Piola  94'	Informe	Brustad  83'

Francia	3 - 1	Bélxica	5 de xuño de 1938, 17:00 – Stade Olympique, Colombes Asistencia: 30.454 Árbitro: Hans Wüthrich (Suíza)
Veinante  1' Nicolas  16'  69'	Informe	Isemborghs  38'

Brasil	6 - 5	Polonia	5 de xuño de 1938, 17:30 – Stade de la Meinau, Estrasburgo Asistencia: 13.452 Árbitro: Ivan Eklind (Suecia)
Leônidas  18'  93'  104' Romeu  25' Perácio  44'  71'	Informe	Scherfke  23' (pen.) Wilimowski  53'  59'  89'  118'

Checoslovaquia	3 - 0	Países Baixos	5 de xuño de 1938, 18:30 – Stade Municipal, Le Havre Asistencia: 11.000 Árbitro: Hans Wüthrich (Suíza)
Košťálek  93' Zeman  111' Nejedlý  118'	Informe

Desempates

Suíza	4 - 2	Alemaña	9 de xuño de 1938, 18:00 – Parc des Princes, París Asistencia: 20.025 Árbitro: Ivan Eklind (Suecia)
Walaschek  42' Bickel  64' Abegglen  75'  78'	Informe	Hahnemann  8' Lörtscher  22' (p.m.)

Cuba	2 - 1	Romanía	9 de xuño de 1938, 18:00 – Stade du T.O.E.C., Tolosa Asistencia: 8.000 Árbitro: Alfred Birlem (Alemaña)
Socorro  51' Fernández  57'	Informe	Dobay  35'

Cuartos de final

Italia	3 - 1	Francia	12 de xuño de 1938, 17:00 – Stade Olympique, Colombes Asistencia: 58.455 Árbitro: Louis Baert (Bélxica)
Colaussi  9' Piola  51'  72'	Informe	Heisserer  10'

Brasil	1 - 1	Checoslovaquia	12 de xuño de 1938, 17:00 – Parc Lescure, Bordeos Asistencia: 22.021 Árbitro: Pál von Hertzka (Hungría)
Leônidas  30'	Informe	Nejedlý  65' (pen.)

Hungría	2 - 0	Suíza	12 de xuño de 1938, 17:00 – Stade Victor Boucquey, Lille Asistencia: 15.000 Árbitro: Rinaldo Barlassina (Italia)
Sárosi  40' Zsengellér  89'	Informe

Suecia	8 - 0	Cuba	12 de xuño de 1938, 17:00 – Stade du Fort Carré, Antibes Asistencia: 7.000 Árbitro: Augustin Krist (Checoslovaquia)
H. Andersson  9'  81'  89' Wetterström  22'  37'  44' Keller  80' Nyberg  84'	Informe

Desempate

Brasil	2 - 1	Checoslovaquia	14 de xuño de 1938, 18:00 – Parc Lescure, Bordeos Asistencia: 18.141 Árbitro: Georges Capdeville (Francia)
Leônidas  57' Roberto  62'	Informe	Kopecký  25'

Semifinais

Italia	2 - 1	Brasil	16 de xuño de 1938, 18:00 – Stade Vélodrome, Marsella Asistencia: 33.000 Árbitro: Hans Wüthrich (Suíza)
Colaussi  51' Meazza  60' (pen.)	Informe	Romeu  87'

Hungría	5 - 1	Suecia	16 de xuño de 1938, 18:00 – Parc des Princes, París Asistencia: 20.000 Árbitro: Lucien Leclerq (Francia)
Jacobsson  19' (p.m.) Titkos  37' Zsengellér  39'  85' Sárosi  65'	Informe	Nyberg  1'

Terceiro posto

Brasil	4 - 2	Suecia	19 de xuño de 1938, 17:00 – Parc Lescure, Bordeos Asistencia: 12.000 Árbitro: John Langenus (Bélxica)
Romeu  44' Leônidas  63'  74' Perácio  80'	Informe	Jonasson  28' Nyberg  38'

Final

Italia	4 - 2	Hungría	19 de xuño de 1938, 17:00 – Stade Olympique, Colombes Asistencia: 45.000 Árbitro: Georges Capdeville (Francia)
Colaussi  6'  35' Piola  16'  82'	Informe	Titkos  8' Sárosi  70'

Campión do Mundo
Italia Segundo título

Goleadores

Con sete goles, Leônidas foi o máximo goleador do torneo. En total anotáronse 84 goles por 42 xogadores, dos cales dous foron considerados en propia meta.

7 goles

• Leônidas

5 goles

• György Sárosi
• Gyula Zsengellér
• Silvio Piola

4 goles

• Gino Colaussi
• Ernest Wilimowski

3 goles

Perácio Romeu Héctor Socorro

Harry Andersson Arne Nyberg

Gustav Wetterström André Abegglen

2 goles

• Oldřich Nejedlý
• Jean Nicolas
• Pál Titkos
• Ștefan Dobay

1 gol

Henri Isemborghs Roberto Tomás Fernández José Magriñá Vlastimil Kopecký Josef Košťálek Josef Zeman Oscar Heisserer

Émile Veinante Josef Gauchel Wilhelm Hahnemann Vilmos Kohut Géza Toldi Pietro Ferraris Giuseppe Meazza Arne Brustad

Fryderyk Scherfke Iuliu Barátky Silviu Bindea Tore Keller Sven Jonasson Alfred Bickel Eugen Walaschek

1 autogol

• Sven Jacobsson (xogando contra Hungría)
• Ernst Lörtscher (xogando contra Alemaña)

Clasificación retrospectiva

Un balón do torneo.

En 1986, a FIFA publicou un informe no que facía unha clasificación das seleccións en cada Copa do Mundo.^[12] A clasificación de 1938 foi a seguinte:

P	Selección	X	V	E	D	GF	GC	DF	Pts.
1	Italia	4	4	0	0	11	5	+6	8
2	Hungría	4	3	0	1	15	5	+10	6
3	Brasil	5	3	1	1	14	11	+3	7
4	Suecia	3	1	0	2	11	9	+2	2
Eliminados en cuartos de final
5	Checoslovaquia	3	1	1	1	5	3	+2	3
6	Suíza	3	1	1	1	5	5	0	3
7	Cuba	3	1	1	1	5	12	−7	3
8	Francia	2	1	0	1	4	4	0	2
Eliminados en oitavos de final
9	Romanía	2	0	1	1	4	5	-1	1
10	Alemaña	2	0	1	1	3	5	-2	1
11	Polonia	1	0	0	1	5	6	−1	0
12	Noruega	1	0	0	1	1	2	−1	0
13	Bélxica	1	0	0	1	1	3	−2	0
14	Países Baixos	1	0	0	1	0	3	−3	0
15	Indias Neerlandesas	1	0	0	1	0	6	−6	0

Notas

1. "FIFA World Cup history: France, 1938" [Historia da Copa do Mundo da FIFA: Francia, 1938]. Australian Broadcasting Corporation (en inglés). 15 de maio de 2014.
2. "Entrenador clásico: Vittorio Pozzo" [Adestrador clásico, Vittorio Pozzo]. FIFA.com (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 15 de agosto de 2014. Consultado o 21 de xuño de 2020.
3. "1942: el mito del Mundial Olvidado" [1942: O mito do Mundial Esquecido]. Vavel (en castelán).
4. "How Brazil Saved The World Cup In The Aftermath Of World War II" [Como o Brasil salvou a Copa do Mundo a raíz da Segunda Guerra Mundial]. National Public Radio (en inglés). 11 de xuño de 2014.
5. "Argentina no disputará el Mundial" [A Arxentina non xogorá o Mundial]. ESPN Deportes (en castelán). 30 de abril de 2013.
6. Cantaro, E. (9 de febreiro de 2014). "Un mundo sin cracks criollos". Télam (en castelán).
7. Aceves, A. (26 de marzo de 2014). "Viva Brasil: Francia 1938, Mundial de pocos países" [Forza Brasil: Francia 1938, Mundial de poucos países]. Excelsior.
8. Jurado, J. e Estepa J. "Francia 1938". Marca.
9. "La guerra a la vuelta de la esquina" [A guerra ao virar a esquina]. ESPN Deportes (en castelán). 16 de xullo de 2013.
10. "World Cup 1938 Qualifying" [Clasificación para a Copa do Mundo de 1938]. RSSSF (en inglés).
11. Austríaco, mais finalmente representou á Federación Alemá de Fútbol polo Anschluss.
12. "FIFA World Cup: Milestones, facts & figures. Statistical Kit 7" [Copa Mundial da FIFA: Fitos, feitos e figuras. Documento estatístico 7] (PDF) (en inglés). FIFA. 26 March 2013. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de maio de 2013. Consultado o 22 de xuño de 2020.

Véxase tamén

Outros artigos

• Copa do Mundo de Fútbol

Ligazóns externas

• Páxina web sobre o mundial en da FIFA.com Arquivado 17 de xuño de 2020 en Wayback Machine.