From Wikipedia, the free encyclopedia
The Passion of the Christ is in Amerikaanske bibelske dramafilm út 2004 ûnder rezjy fan Mel Gibson, mei yn 'e haadrollen Jim Caviezel as Jezus Kristus en Maia Morgenstern as Marije, syn mem. De titel betsjut "De Passy fan 'e Kristus". De film lit it lijensferhaal fan 'e bibelske Jezus sjen en folget dêrby fierhinne de beskriuwing út 'e kanonike evangeeljes fan it Nije Testamint fan 'e Bibel. Der waard ek gebrûk makke fan ferskate oanfoljende kristlike boarnen en dêropta waarden ferskate optochte sênes tafoege yn it ramt fan dichterlike frijheid.
| The Passion of the Christ | ||
 film | ||
| (Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy) | ||
 | ||
| makkers | ||
| regisseur | Mel Gibson | |
| produsint | Bruce Davey Mel Gibson Stephen McEveety | |
| senario | Mel Gibson Benedict Fitzgerald | |
| basearre op | ● it lijensferhaal fan Jezus yn it Nije Testamint fan 'e Bibel ● ferskate oanfoljende boarnen | |
| kamerarezjy | Caleb Deschanel | |
| muzyk | John Debney | |
| filmstudio | Icon Productions Newmarket Films | |
| distribúsje | Icon Productions | |
| spilers | ||
| haadrollen | Jim Caviezel Maia Morgenstern | |
| byrollen | Hristo Naumov Shopov Francesco de Vito Monica Bellucci Mattia Sbragia Toni Bertorelli | |
| skaaimerken | ||
| lân/lannen |  Feriene Steaten | |
| premiêre | 25 febrewaris 2004 | |
| foarm | langspylfilm | |
| sjenre | bibelske dramafilm | |
| taal | Arameesk, Latyn en in bytsje Hebriuwsk | |
| spyltiid | 127 minuten | |
| budget en resultaten | ||
| budget | $30 miljoen | |
| opbringst | $612,1 miljoen | |
| prizen | 1 × Satellite Award | |
De plot beslacht de lêste tolve oeren fan it libben fan Jezus, mei út en troch flashbacks nei eardere foarfallen. It begjint mei it Gebed op 'e Oliveberch, folge troch it Ferrie fan Jezus troch Judas Iskariot; de ûnderfreging troch en feroardieling fan Jezus troch de joadske hegepreesters; de oanklacht tsjin Jezus foar Pilatus en Herodes; de kar tusken Jezus en Barabbas; de giseling fan Jezus; it hanwaskjen fan Pilatus; it dragen fan it krús nei de heuvel Golgota troch Jezus en Simon fan Syrene; en de krusiging fan Jezus. De film einiget mei in koarte ôfskildering fan 'e weropstanning fan Jezus.
The Passion of the Christ waard foar it meastepart filme yn Itaalje. De dialooch is folslein yn 'e autentike talen út 'e Aldheid: Arameesk, Latyn en Hebriuwsk. Hoewol't Gibson der earst op tsjin wie, waard dêr ûndertiteling oan tafoege. De film wie tige polarisearjend en ferdielde de filmkritisy yn twa kampen: party neamden it sjen fan The Passion of the Christ in religieuze en hillige ûnderfining fan grut belang, wylst oaren de film antysemitysk fûnen en it geweld bekritisearren as ekstreem. Nettsjinsteande dat wie The Passion of the Christ in grut súkses yn 'e bioskopen. De film wûn in Satellite Award en waard nominearre foar trije Oscars. Anno 2024 is der in ferfolchfilm oer de ferrizenis fan Jezus yn produksje.
Yn 'e Hôf fan Getsémané op 'e Oliveberch, fuort bûten Jeruzalim, docht de Joadske religieuze learaar Jezus fan Nazaret in ynmoedich gebed oan God. Hy hat syn neiste dissipels Petrus, Jehannes en Jakobus meinommen, mar de mannen falle yn 'e sliep. Underwilens makket Jezus sa'n deadsneed troch, dat syn swit yn bloed feroaret en Satan ferskynt om him yn ferlieding te bringen. Underwilens is Judas Iskariot, in oare dissipel fan Jezus, yn 'e Timpel fan Jeruzalim, dêr't er neffens in earder makke ôfspraak tritich sulverstikken ûntfangt fan 'e hegepreester Kajafas om syn master te ferrieden. Kajafas, Annas en de oare foaroanmannen fan 'e joadske preesters sjogge de oanwaaksende ynfloed fan Jezus as in bedriging foar harren eigen posysje en macht, dat se binne wisberet om him út 'e wei te romjen.
De wifkjende Judas, dy't no al spyt hat fan syn eardere beslút, set mei in ôfdieling fan 'e Timpelwacht nei de Oliveberch ta, dêr't er lang om let de identiteit fan Jezus oan 'e soldaten ferriedt troch him in tút te jaan. Wannear't de timpelwachters Jezus fêstgripe, ûntskuort Petrus ien fan 'e mannen in swurd en slacht dêrmei om him hinne. Hy rekket Malchus, ien fan 'e timpelwachters, dy't er in ear ôfhout. Jezus beskrobbet Petrus lykwols en genêst it ear fan Malchus. Dêrnei naaie Petrus, Jehannes en Jakobus út, wylst de timpelwachters Jezus mei geweld yn 'e boeiens slane en ûnder mishannelings en misledigings meifiere nei de Timpel. Petrus folget de groep op in ôfstân. Jehannes giet nei it hûs dêr't Marije, de mem fan Jezus, en syn froulike dissipel Marije Magdalena ferbliuwe en bringt de froulju op 'e hichte fan wat der bard is. Trijeresom bejouwe se har nei de Timpel ta.
Tink derom: Yn de tekst hjirûnder wurdt de ôfrin fan de film beskreaun. As jo de film sels sjen wolle, is it mooglik better dat jo it no folgjende diel fan 'e plotbeskriuwing (earst noch) net lêze. |
Yn 'e Timpel is te neare nacht it Sanhedrin, de Joadske Hege Rie, gearroppen, ûnder it foarsitterskip fan Kajafas en Annas. Jezus wurdt dêr berjochte by in ad hoc-proses. Nikodémus en Joazef fan Arimatéa, dy't leden fan it Sanhedrin binne, protestearje tsjin dy gong fan saken, mar wurde op befel fan Kajafas út 'e Timpel smiten. Der wurde ferskate tsjûgen oan it wurd litten dy't falske tsjûgenissen tsjin Jezus ynbringe. As Kajafas Jezus op 't lêst planút freget oft er de messias is, antwurdet Jezus: "Jo sizze it." Dêrop skuort Kajafas syn mantels ta teken fan ôfgriis en ferklearret er dat de skuldigens fan Jezus bewiisd wurdt troch syn eigen wurden. Hy wurdt ta de deastraf feroardiele foar godslastering, wêrnei't de leden fan it Sanhedrin en, mei mear effekt, de oanwêzige timpelwachters fannijs op Jezus yn begjinne te slaan.
Underwilens stiet Petrus as taskôger by it hiele spul middenmank de gearstreamde mannichte. Hy wurdt der op 't lêst suver beroerd fan, mar as er him ôfjaan wol, wurdt er troch oare leden fan it publyk trije kear efterinoar werkend as in dissipel fan Jezus. Petrus ûntstriidt dat by heech en by leech. De trêde kear ûntstiet der wat romte yn 'e minskemassa, en troch it tuskenlizzende gat sjocht de delsleine Jezus Petrus ynienen rjocht yn 'e eagen. Dan komt Petrus te binnen dat er earder sward hat dat er Jezus oeral folgje soe, sels yn 'e dea, en dat Jezus doe antwurde: "Ear't de hoanne fannacht kraait, silsto my trijeris leagene hawwe." Petrus fûn dat op dat stuit healwiis praat, mar no't it wierheid wurden is, gûlt er bittere triennen en naait er yn skamte út.
De troch skuld tefretten Judas Iskariot is ek yn 'e timpel, dêr't er de tritich sulverstikken oan hegepreester Kajafas werom besiket te jaan, mar dy wegeret se oan te nimmen. Hjitfolge troch de demoanen fan Satan flechtet Judas neitiid ta de stêd út, dêr't er himsels de oare moarns tekoart docht troch yn it tou te gean.
Jezus wurdt ûnderwilens finzen holden yn 'e kelder fan 'e Timpel. Moarns wurdt er troch Kajafas, Annas en de oare hegepreesters en leden fan it Sanhedrin meifierd nei de residinsje fan Pontius Pilatus, de Romeinske gûverneur fan Judéa. Mei't se sels gjin deastraf útfiere meie, steane de de hegepreesters der by Pilatus op oan om Jezus fuortendaliks ta de dea te bringen. Mar Pilatus, waans frou Klaudia him oantrune hat om him net oan dizze kwestje te besmodzgjen, mei't se leaut dat Jezus hillich is, fielt der hielendal neat foar om it smoarge wurk foar de preesters op te knappen. Hy befreget Jezus ûnder fjouwer eagen en komt ta de konklúzje dat de man neat dien hat dat de deastraf rjochtfeardiget. Oan 'e oare kant wol Pilatus ek gjin opstân ûnder de Joaden útlokje, mei't syn oerhearrigen yn Rome him warskôge hawwe dat er dêr persoanlik ferantwurdlik foar holden wurde sil. Dêrom betinkt de gûverneur in slimmichheidsje: mei't Jezus út Nazaret komt, dat yn Galiléa leit, is er eins in ûnderdien fan 'e Romeinske fazal dy't yn namme oer dat gebiet hearsket, kening Herodes Antipas. Hy hjit de preesters dêrom en bring Jezus foar syn berjochting nei Herodes ta.
De preesters sette dêrop mei Jezus nei it paleis fan 'e ferweakke Herodes Antipas. Foar it dekadinte hof fan 'e kening wurdt Jezus op 'e nij befrege, mar hy wegeret mei te wurkjen. Herodes spilet graach de domme trochjager, mar hy besit genôch politike skerpsinnichheid om foar it ferstân te hawwen dat er syn fingers net oan dizze saak baarne wol. Nettsjinsteande Jezus syn ûnfatsoen, harren ferskil yn maatskiplike klasse yn acht nommen, oardielet er dat dizze man neat ferkeards dien hat. De preesters, dy't dat net hearre wolle, slepe Jezus wer mei werom nei Pilatus. Dy prebearret dêrop in twadde slûchslimme set, troch it gearklofte folk in kar foar te lizzen. Hy lit de beruchte, op syn deastraf wachtsjende moardner Barabbas út it tichthûs helje en freget wa fan beiden oft er amnesty jaan moat: Jezus of Barabbas. Mar de preesters stokelje it folk op en rop om 'e frijlitting fan Barabbas.
De feralterearre Pilatus, dy't syn bewegingsromte gau lytser wurden sjocht, besiket noch op in lêste manear it libben fan Jezus te rêden: hy jout opdracht ta de giseling fan Jezus, yn 'e hope dat dy tramtaasje it folk tefreden stelle sil. Jezus wurdt ôffierd nei in oar binnenplak, dêr't er fêstset wurdt oan in mulhege peal. De Romeinske soldaten jouwe him in skriklik wan bruien dat bestiet út stôkslaggen, oant harren slachtoffer troch de knibbels sakket en derhinne falt. Wannear't Jezus middenmank it omsteand laach syn mem, Marije Magdalena en Jehannes gewaar wurdt, klaut er lykwols mei in uterste wilsynspanning wer oerein. Dêrop begjinne de soldaten wer fan it begjin ôf oan, mar diskear mei in gisel: in swipe mei ferskate sturten dy't stikjes metaal oan 'e uteinen hawwe. Jezus wurdt dêrmei oer syn hiele lichem ôfseame, earst op 'e rêch, de earms en skonken en dêrnei op it boarst en de búk. Pas as de sintuerion Abenader foar it ferstân kriget wat der geande is, oarderet er de soldaten om op te hâlden. De heal bewusteleaze Jezus wurdt út in plasse fan syn bloed wei sleept.
Neitiid wurdt er troch de soldaten ferhune en bespot. Se pleatse in toarnekroan op syn holle en hingje him in âld mantel om en knibbelje foar him del om him op gekoanstekkende wize hulde te bringen om't er ris sein hawwe soe dat er de kening fan 'e Joaden wie. As de oer syn hiele lichem iepenlizzende Jezus letter wer by Pilatus brocht wurdt, is dyselde skokt oer de kondysje fan 'e finzene. Hy presintearret Jezus oan 'e minskemannichte en slacht foar om dizze giseling genôch straf wêze te litten. Mar de preesters stokelje it folk jitris op en rop op ta de deastraf foar Jezus. Kajafas, dy't him opsmyt as de wurdfierder fan 'e mannichte, easket dat Jezus krusige wurde sil. Mei't er út noch yn gjin opstân útlokje doar, sjocht Pilatus dan gjin oare útwei mear as om 'e preesters har sin te jaan. Hy lit in skaal mei wetter komme, dêr't er symboalysk yn hanwasket om oan te jaan dat hysels yn dizze kwestje gjin bloed oan 'e hannen hat.
Jezus kriget dan in swier, massyf houten krús op 'e skouders lein, dat er sels ta de stêd út en by de heuvel Golgota opslepe moat, dêr't syn krusiging plakfine sil. It hiele paad dêrhinne wurdt er troch de begeliedende Romeinske soldaten, deselden dy't him earder gisele en gekoanstutsen hawwe, oan ien wei troch slein. Ek in kliber folk, besteande út 'e oanhingers fan 'e hegepreesters, folget him, en geit him út en tramtearret him mei it goaien fan stiennen. Op 't langelêst falt Jezus der fan klearebare útputting hinne. In tafallige foarbygonger, Simon fan Syrene, wurdt troch de soldaten twongen om Jezus te helpen by it dragen fan it krús. Dyselde is earst ûnwillich, mar kriget geandewei begrutsjen mei Jezus en werpt himsels úteinlings op as syn beskermer. In frou komt út 'e mannichte nei foarren om Jezus it antlit ôf te faagjen mei har wale, mar se wurdt troch de soldaten fuortsleept ear't se him wat te drinken jaan kin.
Oan 'e ein fan in lange lijenswei wurdt Jezus op 'e top fan it rotsige Golgota mei spikers troch de hannen en de fuotten oan it krús slein, dat dêrnei rjochtop set wurdt. Op it stuit dat Simon fan Syrene him yn geastlike betizing ôfjout, klimme Marije, Jehannes en Marije Magdalena nei de heuveltop ta om tsjûge te wêzen fan it ferstjerren fan Jezus. Wylst er oan it krús hinget, bidt Jezus foar de ferjeffenis fan syn oanklagers en syn boalen. Ek treastget er syn mem. Fan 'e beide misdiedigers dy't lofts en rjochts fan him krusige binne, is ien beroufol, en oan him biedt Jezus ferlossing. De oare laket harren út, mar op syn krús strykt in raven del, dy't him de eagen útpikt wylst er noch libbet. Jezus beswykt oan syn wûnen en ferstjert. Dêrop lûkt de loft ticht en út 'e dûnkere wolkens falt ien inkele reindrip op 'e ierde del, dy't in ierdbeving feroarsaket wêrby't in brede spjalt yn 'e flier en muorren fan 'e Timpel fan Jeruzalim ûntstiet en it gerdyn fan it Hillige der Hilligen midstwa skuort. Yn 'e hel raast Satan it út fan razernij oer syn nederlaach.
Trije dagen letter skynt der in fel ljocht út 'e grêftombe dêr't it stoflik omskot fan Jezus rêst. Yn it grêf komt in man oerein dy't gatten yn 'e hannen hat.
| personaazje | akteur/aktrise |
| Jezus Kristus | Jim Caviezel |
| Marije (mem fan Jezus) | Maia Morgenstern |
| personaazje | akteur/aktrise |
| Pontius Pilatus | Hristo Naumov Shopov |
| Petrus | Francesco de Vito |
| Marije Magdalena | Monica Bellucci |
| hegepreester Kajafas | Mattia Sbragia |
| hegepreester Annas | Toni Bertorelli |
| Jehannes | Christo Jivkov |
| Judas Iskariot | Luca Lionello |
| Klaudia Prokula (wiif fan Pilatus) | Claudia Gerini |
| Simon fan Syrene | Jarreth Merz |
| sintuerion Abenader | Fabio Sartor |
| Satan | Rosalinda Celentano |
| Joazef fan Arimatéa | Giacinto Ferro |
| Nikodémus | Olek Mincer |
| kening Herodes Antipas | Luca de Dominicis |
| Feronika | Sabrina Impacciatore |
| Barabbas | Pietro Sarubbi |
| Jakobus | Chokri Ben Zagden |
| Dismas | Sergio Rubini |
| Gestas | Francesco Cabras |
| Malchus | Roberto Bestazoni |
| timpelwachter #2 | Abel Jafry |
| Kassius | Giovanni Capalbo |
| Romeinsk soldaat #1 | Lello Giulivo |
| Romeinsk soldaat #2 | Emilio de Marchi |
| Romeinsk soldaat #3 | Roberto Visconti |
| Janus | Matt Patresi |
| foaroanman fan 'e âldsten | Ted Rusoff |
| frou dy't Petrus weromken | Sheila Mokhtari |
The Passion of the Christ waard regissearre troch de Australyske filmmakker Mel Gibson nei in senario fan himsels en Benedict Fitzgerald. As produsinten wiene Gibson, Bruce Davey en Stephen McEveety by it projekt belutsen foar de filmstudio's Icon Productions en Newmarket Films. Dêrmei wie The Passion of the Christ in ûnôfhinklike film. Foar de produksje wie in budget beskikber fan $30 miljoen. De kamerarezjy wie yn 'e hannen fan Caleb Deschanel, en de filmmuzyk waard fersoarge troch John Debney.
De wichtichste boarne foar de film wie it lijensferhaal út it Nije Testamint fan 'e Bibel, dat foarkomt yn alle fjouwer kanonike evangeeljes (Mattéus, Markus, Lukas en Jehannes). De film omfettet de moeting fan Jezus mei Herodes Antipas, dy't inkeld foarkomt yn it Evangeelje fan Lukas. Beskate flashbacks waarden basearre op oare dielen fan 'e kanonike evangeeljes, lykas de Berchrede en it Lêste Jûnsmiel. Ien sitaat fan Jezus ("Ik meitsje alle dingen nij") komt út 'e Iepenbiering fan Jehannes. De ferraning fan Marije Magdalena mei de op troubrek trappearre frou (út Jehannes 7:53–8:11), dy't Jezus rêdt fan stienniging, hat in beskate foarm fan presedint yn 'e roomske tradysje.
Oanfoljende boarnen wiene bûtenbibelske, foar it meastepart roomske tradysjes oangeande it lijensferhaal, lykas it hilligelibben fan 'e hillige Feronika (de frou dy't Jezus it antlit ôffaget mei har wale) en de fizioenen oer Goefreed dy't Anne Catherine Emmerich (1774–1824) hân hawwe soe en dy't neitiid troch Clemens Brentano beskreaun waarden yn The Dolorous Passion of Our Lord Jesus Christ. Op in suggestje fan 'e Joadske aktrise Maia Morgenstern, dy't yn 'e film de rol fan Marije, de mem fan Jezus spilet, waard ier yn 'e film ek út 'e joadske Pesachseder sitearre, wannear't Marije hommels wekker wurdt en freget: "Wêrom is dizze jûn oars as alle oare jûnen?" en Marije Magdalena it tradisjonele antwurd jout: "Om't wy ienris slaven wiene en dat net mear binne."
Mel Gibson woe de oarspronklike talen fan it lijensferhaal út 'e Aldheid foar film brûke, om't it ferhaal dan neffens him better ta syn rjocht kaam en de film autentiker waard. Sadwaande sprekke de Joaden yn The Passion of the Christ almeast rekonstruëarre Arameesk en in bytsje Hebriuwsk, wylst de Romeinen ûnderinoar Latyn sprekke. It senario waard yn dy talen oerset troch William Fulco, in heechlearaar âlde talen oan 'e Loyola Marymount Universiteit te Los Angeles. Dyselde ynkorporearre yn 'e dialooch mei opsetsin flaters yn útspraak en grammatikale ferbûging as personaazjes in taal sprekke dy't net harren memmetaal is (d.w.s. wannear't Romeinen Arameesk sprekke of Joaden Latyn). Yn 't earstoan wie Gibson der op tsjin om ûndertitels oan The Passion of the Christ ta te foegjen. Hy ornearre dat de tekst sa bekend wie, dat soks net nedich wie. Ynstee woed er fertrouwe op "filmysk ferhalefertellen". Oaren wisten him letter fan 'e needsaak fan ûndertitels te oertsjûgjen.
De opnamen foar The Passion of the Christ fûnen plak yn 2003 yn Itaalje. De measte sênes waarden filme yn 'e ferneamde Cinecittà-studio's yn Rome, dêr't de Amerikaanske regisseur Martin Scorsese koart dêrfoar de opnamen fan syn histoaryske film Gangs of New York (2002) foltôge hie. Gibson en syn produksje-ûntwerpers koene sadwaande fan 'e sets fan dy film gebrûk meitsje om harren eigen filmsets te bouwen, wat in protte jild en tiid útsparre. Ferskate sênes waarden op lokaasje filme yn it stedsje Matera en de spûkstêd Craco, beiden yn 'e Súditaljaanske regio Basilikata. Der wiene ferskate teologyske adviseurs by de opnamen belutsen, ûnder wa frater Jonathan Morris en in pleatslike preester, Philip J. Ryan, dy't op deistige basis op 'e set oanwêzich wie om haadrolspiler Jim Caviezel geastlik by te stean. Under de opnamen waarden Caviezel en assistint-regisseur Jan Michelini op in stuit rekke troch in wjerljochtslach.
De distribúsje fan The Passion of the Christ waard fersoarge troch Icon Productions, de filmstudio fan Mel Gibson. Oarspronklik soe de film The Passion komme te hjitten, en letter The Passion of Christ, om't Miramax Films it auteursrjocht op 'e titel The Passion by de Motion Picture Association of America (MPAA) al fêstlizze litten hie foar in ferfilming fan 'e roman mei deselde namme út 1987 fan Jeanette Winterson. Uteinlik waard derfoar keazen om in ekstra lidwurd yn 'e titel yn te foegjen, sadat it The Passion of the Christ waard.
Gibson promoate de film benammen by foaroanlju fan 'e evangelysk kristlike mienskip yn 'e Feriene Steaten. Fan juny 2003 ôf liet er dielen of kladmontaazjes fan 'e film sjen oan mear as tachtich selsskippen fan hûnderten oant tûzenen dûmnys, fan wa't er entûsjaste reäksjes krige. U.o. tillefyzjedûmnys Billy Graham en Jerry Falwell sprieken iepentlik har stipe foar de film út.
The Passion of the Christ gie yn 'e Amerikaanske bioskopen yn premiêre op 25 febrewaris 2004, in útsochte datum, mei't it Jiskewoansdei wie, de earste dei fan 'e fjirtichdagetiid yn 'e oarin nei Peaske. De film ûnderfûn de measte konkurrinsje fan 'e fantasyfilm The Lord of the Rings: The Return of the King, dy't tagelyk yn 'e bioskopen draaide. Yn Maleizje waard The Passion of the Christ yn 't earstoan ferbean troch de sinsuer om't it troch de islamityske autoriteiten yn dat lân as godslasterlik beskôge waard om Jezus sichtber yn byld te bringen. Doe't kristlike lieders dêrtsjin yn ferset kamen, waard de film dochs noch tastien, mar inkeld foar kristenen yn spesjale bioskopen dêr't oanhingers fan oare godstsjinsten net nei binnen mochten. Yn 'e joadske steat Israel waard The Passion of the Christ net sinsurearre, mar likegoed kaam de film dêr net yn 'e bioskoop om't gjin filmdistributeur de film op 'e merk bringe woe.
It byhearrende soundtrackalbum ferskynde op 24 febrewaris 2004 by platemaatskippijen Sony Music en Integrity Music. The Passion of the Christ waard op 31 augustus 2004 útbrocht as VHS-keapfideo en op dvd, en kaam op 17 febrewaris 2009 út op blu-ray. Doe't Gibson brieven fan bioskoopgongers ûntfong dy't The Passion of the Christ graach oan famyljeleden sjen litte woene, mar de film dêrfoar te gewelddiedich fûnen, brocht er op 11 maart 2005 in op 'e nij montearre, minder bloedige ferzje út, The Passion Recut, dy't nochris trije wiken yn 'e Amerikaanske bioskopen draaide.
De filmkritisy waarden troch The Passion of the Christ ferdield yn twa folslein polarisearre kampen. Guon ûnderfûnen it sjen fan The Passion of the Christ as in religieus en hillich barren, wylst oaren neat fan 'e film witte woene, om't se dy antysemitysk fûnen en se it geweld bekritisearren as ekstreem.
Richard Corliss fan it tydskrift Time neamde The Passion of the Christ "in serieuze, knaphandich makke, ûndraaglike film dy't folsleine tawijing útstrielet." Yn 'e Chicago Sun-Times parte Roger Ebert de film 4 fan 4 stjerren ta. Hy omskreau it as "de gewelddiedichste film dy't ik ea sjoen haw", mar heakke dêroan ta: "Wat Gibson my besoarge hat, foar it earst yn myn libben, is in foarstelling dy't ik yn 'e ûnderbúk fiele kin, fan wat de Passy no eins ynhold. […] It is […] in fisualisearring fan it sintrale barren yn 'e kristlike religy. Nim dat graach of net."
Jami Bernard kwalifisearre The Passion of the Christ yn 'e New York Daily News as "de meast rabiaat antysemityske film dy't makke is sûnt de Dútske propagandafilms út 'e Twadde Wrâldoarloch." En yn 'e Dallas Observer skreau Robert Wilonsky dat er de The Passion of the Christ "te blastich [fûn] om by net-leauwenden ûntsach op te roppen, te fanatyk om te ynspirearjen en faak te ûnnoazel om serieus te nimmen, mei syn demoanyske hallusinaasjes dy't derút sjogge as binne se ûntsnapt út in film fan David Lynch".
Op 'e webside Rotten Tomatoes, dy't resinsjes sammelet, hat The Passion of the Christ in tuskenbeiden goedkarringspersintaazje fan 49%, basearre op 281 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "De besieling fan regisseur Mel Gibson kin net ûntstriden wurde, mar [dizze film] sil in protte sjoggers emosjoneel útput ynstee fan spiritueel ferheft efterlitte." Op Metacritic, de wichtichste konkurrint fan Rotten Tomatoes, behellet The Passion of the Christ in goedkarringspersintaazje fan 47%, basearre op 44 resinsjes. Bioskoopgongers dy't nei it sjen fan 'e film oer harren ûnderfining befrege waarden troch CinemaScore, joegen The Passion of the Christ in seldsume 10 op in skaal fan 1 oant 10.
Wat de beskuldigings fan antysemitisme oanbelangje, dy't waarden behalven troch party filmkritisy ek op 't aljemint brocht troch û.m. de Anti-Defamation League (ADL), in foaroansteande minskerjochte-organisaasje yn 'e Feriene Steaten dy't him yn 't bysûnder taleit op it registrearjen en bestriden fan rasisme en diskriminaasje. It draaide der fral om dat yn 'e film de skuld foar de dea en it lijen fan Jezus Kristus op 'e lea skood wurdt fan 'e joadske hegepreesters, dy't in sloppe Pilatus sjantearje om 'e krusiging fan Jezus út te fieren troch ymplisyt te driigjen mei in nije Joadske rebûlje as er dat net docht. Mar dat is krekt sa't it yn 'e Bibel stiet. De joadske rabbyn Daniel Lapin ferdigene dêrom de film. Hy ferwiisde nei de beskuldigings troch Abraham Foxman fan 'e ADL mei de wurden: "Wat er seit is dat [kristenen] allinnich mar oan 'e grime fan Foxman ûntkomme kinne troch harren leauwe ôf te swarren."
In oare kritika fan 'e film, Katha Politt skreau yn The Nation: "De preesters hawwe grutte noazen en bientige gesichten, gnodzige lichems, giele tosken; Herodes Antipas en syn hofhâlding binne in bizarre samling fan fethierrige, ferweakke perverselingen. De 'goede' joaden sjogge derút as Italjaanske filmstjerren (Marije Magdalena is wier in Italjaanske filmstjer, Monica Bellucci); Jezus syn mem, dy't likernôch 50 jier west hawwe soe en der grif útsjoen hie as ien fan 70, kin [yn 'e film] trochgean foar in ripe 35-jierrige." Frater William Fulco, de jezuïtyske preester dy't it senario yn it Arameesk en Latyn oerset hie, wie it dêr net mei iens en spriek him ek út tsjin it idee dat de film de Joaden as etnyske groep beskuldige fan goademoard (deïside).
Ien spesifyk sitaat út it Nije Testamint dat faak as foarbyld fan antysemitisme opfierd wurdt, komt foar yn Mattéus 27:25. Pilatus stelt de Joaden foar de kar om Jezus of de moardner Barabbas frij te litten, en de Joaden kieze foar Barabbas. Dêrop wasket Pilatus syn hannen symboalysk skjin, en seit tsjin 'e Joaden dat sy foar it ûnskuldige bloed fan Jezus stean moatte. De gearklofte Joadske mannichte ropt dêrop: "Lit syn bloed oer ús en ús bern komme!" Beskate Joadske groepearrings stiene der tige by Mel Gibson op oan om dat sitaat, yn 'e film útsprutsen troch de hegepreester Kajafas, wei te litten. Gibson die dat net, mar trof in kompromis troch dy regel dialooch wei te litten út 'e ûndertiteling, sadat inkeld lju dy't Arameesk sprekke, it ferstean kinne. Doe't er letter frege waard wêrom't er dat fragmint net gewoan fuortknipt hie, antwurde Gibson dat er alderhanne redens oangeande religy en artistike frijheid oanfiere koe, mar dat it der úteinlik op delkaam dat er him troch nimmen de wet foarskriuwe litte woe.
Lju dy't The Passion of the Christ beskuldigen fan antysemitisme fielden har yn har miening sterke troch in foarfal út 2006. Mel Gibson waard doe yn Malibu, yn Súdlik Kalifornje, oanholden foar riden ûnder ynfloed, mei't er sa dronken as in kroade wie. Wylst er arrestearre waard, makke er antysemityske opmerkings tsjin 'e tsjinstdwaande plysjeman, dy't opnommen waarden mei dy syn bodycam. Gibson sei ûnnder mear: "Dy fucking Joaden […] De Joaden binne ferantwurdlik foar alle oarloggen yn 'e wrâld. Bisto in Joad?"
The Passion of the Christ brocht yn 'e bioskopen yn 'e Feriene Steaten en Kanada $370,8 miljoen op, en yn alle oare lannen en territoaria $241,3 miljoen. Wrâldwiid kaam de opbringst dêrmei út op $612,1 miljoen. Ofset tsjin it budget fan $30 miljoen betsjut dat in winst fan $582,1 miljoen, hoewol't dêr de marketingkosten noch wol ôf moatte. Dy bedroegen lykwols mar $15 miljoen. The Passion Recut brocht mar $568.000 op. Al mei al bedroech de winst dus $567,7 miljoen. Dêrmei wie The Passion of the Christ de op fjouwer nei meast opbringende film fan 2004, nei Shrek 2, Harry Potter and the Prisoner of Azkaban, Spider-Man 2 en The Incredibles. It wie de meast opbringende bibelske film aller tiden (as ynflaasjekorreksje tapast wurdt), en teffens de meast opbringende ûnôfhinklike film aller tiden. It wie ek de meast opbringende net-Ingelsktalige film aller tiden oant 2017, doe't it foarbystribbe waard troch Wolf Warrior 2.
The Passion of the Christ waard yn 2005 nominearre foar trije Oscars, yn 'e kategoryen bêste kamerarezjy, bêste orizjinele filmmuzyk en bêste fisazjy. De film wûn de Satellite Award foar bêste regisseur en de People's Choice Award foar favorite filmdrama.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
