گویش فارسی خراسانی
From Wikipedia, the free encyclopedia
گویش خراسانی یکی از گویشهای زبان پارسی است که برخی از مردم خراسان و کومش بدان سخن میگویند.[1]
پارسی خراسانی | |
---|---|
خُراسانی، خُراسونی، خُراسُنی، خِرَسَنی | |
زبان بومی در | ایران (استان خراسان رضوی، استان خراسان شمالی، استان خراسان جنوبی، استان سمنان، استان گلستان)، افغانستان(هرات)، ترکمنستان |
منطقه | شمال شرق ایران |
گویشها | جوینی †
پارسی قوچانی
پارسی چنارانی
پارسی اسفراینی
پارسی بجنوردی
|
الفبای پارسی | |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | – |
منظور از گویش خراسانی گویش مردمان بومی و اصیل این سرزمین است که کشورهای تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان و همهٔ بخشهای شمال شرقی ایران را در بر میگرفت نه گویش مردمانی که به این سرزمین مهاجرت کردهاند.[2]
گویش فارسی خراسانی از گویشهای اصیل و مهم زبان فارسی است که به سبب کثرت مردمانی که بدان سخن میگویند و نیز به سبب پایگاه محکمی که زبان فارسی همیشه در خراسان داشتهاست، یک گویش بسیار ارزشمند است. بسیاری از واژههایی که در گذشته بخشی از گنجینه زبان فارسی را ساختهاند، امروزه در زبان روزمره کاربرد خود را از دست دادهاند؛ اما در گویش خراسانی هنوز رواج دارند و زنده و کارساز ماندهاند. واژگان این فرهنگ عامیانه و گفتاریاند. واژگان خارجی رایج در پارسی خراسان در این فرهنگ کمتر آمدهاست.[3]
گویش خراسانی بهطور کلی به دو گروه تقسیم میشود:
خراسانی شرقی شامل مرکز و شرق کشور افغانستان و تاجکیستان میباشد.
خراسانی غربی شامل استان خراسان، شرق استان سمنان و ولایت هرات میشود که با خراسان شرقی تفاوت دارد.
بعضی از کلمات گویشهای خراسانی با کلمات زبان لری و مازندرانی و همچنین گویش سیستانی قرابت دارد.