گویش نیشابوری
From Wikipedia, the free encyclopedia
گویش نیشابوری گویشی از زبان فارسی که در شهر و شهرستان نیشابور و مناطق پیرامونی آن، از جمله شهرستان فیروزه، شهرستان زبرخان، شهرستان میانجلگه، بخش کدکن[1] و بخش بایگ[2] رایج است. این گویش، که از گونههای گویشی زبان فارسی دری است؛ دارای پیشینهای دیرینه، و پیوندی ژرف با زبانهای ایرانی کهن (به ویژه زبان پارسی میانه) میباشد.[3] گویش نیشابوری شباهت زیادی به گویش کوهسرخی دارد که گاهی یکی خطاب میشوند.[4] نیشابور «کانونزیستبوم این گویش» در جایگاه مرکز علمی و شهری بزرگ و جریانساز در خطه خراسان، نقش برجستهای در پرورش اهل ادب، اندیشه و هنر داشته[5] و گویش نیشابوری به عنوان یکی از گویشهای بنیادی خراسان؛ همراه با همتباری و پیوستگی دودمانی با گونه گویشی مردم جوین[6]؛ با گونههای گویشی مردم شهرستان تربت حیدریه، و شهرستان کاشمر همگونی و پیوند دارد.[7] گویش نیشابوری به خاطر نزدیکی بسیار به فارسی دری،[8] از نگاه پژوهشهای ادبی و مطالعات تطبیقی مرتبط با متون کهن فارسی، از فزایستگی شایانی برخوردار است به گونهای که در تصحیح متون برجسته و کهن ادب فارسی از جمله منطقالطیر، اسرارالتوحید و چون اینها، از گنجینه زبانی و واژگانی این گویش بهره بردهاند[9][10][11] تا آنجا که برخی به مطابقت بیت به بیت سخن عطار و برگردان آن به گویش نیشابوری پرداخته[12] و برخی دیگر، آشنایی با این گویش و واژگان آن را مزیتی نسبی برای محقق ادبی میدانند.[13]
گویش نیشابوری | |
---|---|
نِشابوری، نُشابوری | |
زبان بومی در | ایران استان خراسان رضوی |
منطقه | شهرستان نیشابور شهرستان میانجلگه شهرستان فیروزه شهرستان زبرخان بخش کدکن بخش بایگ |
شمار گویشوران | ۵۱۴٬۲۶۱ (بدون تاریخ) |
الفبای فارسی | |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | – |