گویش استرآبادی
گویشی از زبان طبری که در گذشته در شهر استرآباد (گرگان فعلی) رایج بود. / From Wikipedia, the free encyclopedia
گویش استرآبادی گویشی از زبان مازندرانی یا بسیار نزدیک به زبان مازندرانی بود که تا قرن هفدهم توسط بومیان گرگان گویش می شده است.[1] به نقل از دانشنامه ایرانیکا، مهمترین کتاب به جا مانده از فضل الله نعیمی ، جاوید نامه بود، اثری نثر که با گویش استرآباد نوشته شده است.[2] همچنین نوم نامه به گویش استرآبادی است.[3] محمد بن احمد شمسالدین المقدسی جغرافیدان قرن چهارم هجری در کتاب احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم آورده است: لِسانٌ قومِس و جُرجان مُتَقارِبانِ یَستَمِعونَ اِلها یَقولونَ هاده و هاکِن و لهٌ حَلاوَةٌ و لِسانُ اَهلِ طبرستانَ مُقارِبٌ لَها الّی فی عَجَلِهِ یعنی زبان کومش و گرگان بهم نزدیک است و می گویند هاده و هاکِن [«بِده» و «بِکُن»] و آن را حلاوتیست و زبان مردم طبرستان بدانها نزدیک است تفاوت ندارد مگر در شتاب[4][5] دانشنامه ایرانیکا گویش استرآبادی را گویشی از زبان مازندرانی یا گویشی بسیار نزدیک به آن میداند[6]. این گویش هماکنون منقرض شدهاست.[7] این گویش قرابت بسیاری با زبان مازندرانی و گویشهای سمنانی داشتهاست.[7]لغتنامه دهخدا نیز گویش قدیم گرگانی را جزوی از زبان مازندرانی و گویشهای سمنانی دانسته و تصریح کردهاست که هنوز هم در گرگان و روستاهای اطراف گرگان گویشوران زبان مازندرانی زندگی میکنند.[7]بسیاری از نوشتههای حروفیان به این گویش بودهاست.[7] به نظر میرسد گویش گرگانی در جرجان قدیم (شهری در نزدیکی گنبد) گویش میشده است و در استرآباد (گرگان فعلی) گویش استرآبادی گویش میشده که هردو گویش چند قرن پیش منقرض شده اند.[8] به گفته دکتر میر دهقان گویش گرگانی زیرمجموعه زبان مازندرانی می باشد و زبان مازندرانی به سه گویش غربی، مرکزی و شرقی تقسیم می شود.[9]
گویش استرآبادی | |
---|---|
استرآباد | |
زبان بومی در | ایران استان گلستان |
منطقه | شهرستان گرگان |
گویشها | استرآبادی
|
الفبای فارسی | |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | – |