ناس (سوره)
صد و چهاردهمین و آخرین سورۀ قرآن با ۶ آیه / From Wikipedia, the free encyclopedia
ناس صد و چهاردهمین و آخرین سورهٔ قرآن است و شش آیه دارد. معنی واژهٔ «ناس» در زبان فارسی، «مردم» است. بر اساس روایتهای سنتی مسلمانان، نُه روایت این سوره را مکی دانسته، اما سه روایت هم خبر از مدنی بودن آن دادهاند. سورهٔ ناس در جزء سیام قرآن قرار دارد و بر اساس باور سنتیِ ترتیب نزول مشخصشده توسط محمدهادی معرفت، بیستویکمین سورهٔ نازلشده بر محمد، پیامبر اسلام، است که پیش از توحید و پس از فلق نازل شدهاست. این سوره و فلق، سورهٔ صد و سیزدهم قرآن، «مُعَوِّذَتَیْن» و «مُشَقْشِقَتَان» نامیده شدهاند. سورهٔ ناس در کنار کافرون، توحید و فلق، یکی از سورههای چَهارقُل (چارقُل) است.
ناس مردم | |||||
---|---|---|---|---|---|
دستهبندی | مکی(مورد اختلاف) | ||||
نامهای دیگر | مُعَوِّذَتَیْن و مُشَقْشِقَتَان (به همراه فلق)؛ مُعَوِّذَةُ الثّانیَة | ||||
اطلاعات آماری | |||||
ترتیب در قرآن | ۲۱ | ||||
جزء | ۳۰ | ||||
حزب | ۱۲۰ | ||||
شمار آیهها | ۶ | ||||
شمار واژهها | ۲۰ | ||||
شمار حرفها | ۸۰ | ||||
متن سوره | |||||
|
|
||||
بر اساس اعتقادات مومنینِ مسلمان، یکی از نظرات دربارهٔ شأن نزول این سوره، تذکر به محمد نسبت به پناهبردن به پروردگارش از «شر وسوسهگر نهانی» است. همچنین در تفسیر الدُّر المَنْثور نوشتهٔ جلالالدین سیوطی، مفسر اهل سنت، آمده که شأن نزول این سوره، جادو شدن پیامبر اسلام توسط فردی یهودی بوده و دو سورهٔ معوذتین برای بیاثر شدن این جادو نازل شدهاند. با وجود نیامدن این روایت در مصحفهای تمام محدثان بهسبب مصونیت محمد از سحر و جادو که در آیات هشت و نه سورهٔ فرقان به آن اشاره شده، محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، در المیزان این اشکال را رد کرده و معنی «سحر» در آیات سورهٔ فرقان را «بیعقل و دیوانه» بودن دانسته که با مریضی جسمی بر اثر این سحر تفاوت دارد.
روایات متفاوتی از محدثان شیعه در فضیلت قرائت این سوره آمدهاست. از جملهٔ این روایات، بهبودی محمد بر اثر خواندن سورههای معوذتین و قبولی نماز وِتْر با خواندن این دو سوره و سورهٔ توحید است. همچنین در تفسیر کشاف از جارالله زمخشری، محدث سنی معتزلی، آمده که این دو سوره، محبوبترین سورهها نزد خدا هستند و خواندنشان مثل خواندن تمام کتابهای پیامبران الهی است.
با وجود حضور این سوره، سورهٔ فلق و سورهٔ فاتحه در مصحف عثمان، آمده که عبدالله بن مسعود در مصحف خود از آوردن این سورهها امتناع کرده و آنها را جزء قرآن بهحساب نیاوردهاست؛ چرا که این سورهها بهعنوان وسیلهای برای حِرز پیامبر نازل شدهاند. با این وجود، این ادعا در چندین روایت و تفسیر شیعه و سنی رد شدهاست. برای مثال، در الدر المنثور آمده که مُعاذ بن جَبَل خواندن این دو سوره توسط محمد در نماز را شنیده و در تفسیر المیزان آمده که محمد باقر به نقل از پدرش حذف این دو سوره را وارد ندانستهاست.