سیتوکروم پی۴۵۰ ۲دی۶ (CYP2D6) آنزیمی است که در انسان توسط ژنCYP2D6 کدگذاری میشود. CYP2D6 عمدتاً در کبد بیان میشود. همچنین در نواحی دستگاه عصبی مرکزی، از جمله توده سیاه، به شدت بیان میشود.
تنوع قابل توجهی در کارایی و میزان آنزیم CYP2D6 تولید شده بین افراد وجود دارد. از این رو، برای داروهایی که توسط CYP2D6 متابولیزه میشوند (یعنی سوبستراهای CYP2D6 هستند)، افراد خاصی این داروها را به سرعت حذف میکنند (متابولیزورهای فوق سریع) در حالی که این عمل برای برخی دیگر به آرامی صورت میگیرد (متابولیزورهای ضعیف). اگر دارو خیلی سریع متابولیزه شود، ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهد، در حالی که اگر دارو خیلی کند متابولیزه شود، ممکن است مسمومیت ایجاد شود.[6] بنابراین، ممکن است لازم باشد دوز دارو برای در نظر گرفتن سرعت متابولیزهشدن آن توسط CYP2D6 تنظیم شود.[7]
سایر داروها ممکن است به عنوان بازدارنده فعالیت CYP2D6 یا القاء کننده بیان آنزیم CYP2D6 عمل کنند که به ترتیب منجر به کاهش یا افزایش فعالیت CYP2D6 میشوند. اگر چنین دارویی همزمان با داروی دومی که یک سوبسترای CYP2D6 است مصرف شود، داروی اول ممکن است از طریق آنچه به عنوان تداخل دارو-دارو شناخته میشود، بر میزان دفع داروی دوم تأثیر بگذارد.[8]
در زیر جدولی از منتخب بسترها، القاء کنندهها و مهارکنندههای CYP2D6 آمدهاست.
مهار کنندههای CYP2C19 را میتوان بر اساس قدرت آنها طبقهبندی کرد، مانند:
قوی، که باعث افزایش حداقل ۵ برابری در مقادیر AUC پلاسما یا کاهش بیش از ۸۰٪ در کلیرانس بسترها میشود.[9]
متوسط، که باعث افزایش حداقل ۲ برابری در مقادیر AUC پلاسما یا کاهش ۵۰ تا ۸۰ درصدی در کلیرانس بسترها میشود.[9]
ضعیف، که باعث افزایش حداقل ۱٫۲۵ برابری اما کمتر از ۲ برابری در مقادیر AUC پلاسما یا کاهش ۲۰–۵۰٪ در کلیرانس بسترها میشود.[9]
در انسان، کاتکولآمینها و آمینهای کمیاب فناتیلآمینرژیک از آمینو اسیدفنیلآلانین مشتق میشوند. به خوبی ثابت شدهاست که دوپامین از ال-تیروزین از طریق ال-دوپا تولید میشود. با این حال، شواهد اخیر نشان دادهاست که CYP2D6 در مغز انسان بیان میشود و زیستسنتز دوپامین از ال-تیروزین را از طریق پارا-تیرآمین کاتالیز میکند. بهطور مشابه، CYP2D6 همچنین متا-تیرآمین را به دوپامین متابولیزه میکند.[14]
Wang B, Yang LP, Zhang XZ, Huang SQ, Bartlam M, Zhou SF (2009). "New insights into the structural characteristics and functional relevance of the human cytochrome P450 2D6 enzyme". Drug Metabolism Reviews. 41 (4): 573–643. doi:10.1080/03602530903118729. PMID19645588.
Wang X, Li J, Dong G, Yue J (February 2014). "The endogenous substrates of brain CYP2D". European Journal of Pharmacology. 724: 211–8. doi:10.1016/j.ejphar.2013.12.025. PMID24374199.
Teh LK, Bertilsson L (2012). "Pharmacogenomics of CYP2D6: molecular genetics, interethnic differences and clinical importance". Drug Metabolism and Pharmacokinetics. 27 (1): 55–67. doi:10.2133/dmpk.DMPK-11-RV-121. PMID22185816.
Teh LK, Bertilsson L (2012). "Pharmacogenomics of CYP2D6: molecular genetics, interethnic differences and clinical importance". Drug Metabolism and Pharmacokinetics. 27 (1): 55–67. doi:10.2133/dmpk.DMPK-11-RV-121. PMID22185816.Teh LK, Bertilsson L (2012).
Wang X, Li J, Dong G, Yue J (February 2014). "The endogenous substrates of brain CYP2D". European Journal of Pharmacology. 724: 211–218. doi:10.1016/j.ejphar.2013.12.025. PMID24374199.
Zhang W, Ramamoorthy Y, Tyndale RF, Sellers EM (June 2003). "Interaction of buprenorphine and its metabolite norbuprenorphine with cytochromes p450 in vitro". Drug Metabolism and Disposition. 31 (6): 768–72. doi:10.1124/dmd.31.6.768. PMID12756210.
Guengerich FP, Brian WR, Iwasaki M, Sari MA, Bäärnhielm C, Berntsson P (June 1991). "Oxidation of dihydropyridine calcium channel blockers and analogues by human liver cytochrome P-450 IIIA4". Journal of Medicinal Chemistry. 34 (6): 1838–44. doi:10.1021/jm00110a012. PMID2061924.
Zhao Y, Hellum BH, Liang A, Nilsen OG (June 2015). "Inhibitory Mechanisms of Human CYPs by Three Alkaloids Isolated from Traditional Chinese Herbs". Phytotherapy Research. 29 (6): 825–34. doi:10.1002/ptr.5285. PMID25640685. S2CID24002845.
Feng P, Zhao L, Guo F, Zhang B, Fang L, Zhan G, Xu X, Fang Q, Liang Z, Li B (September 2018). "The enhancement of cardiotoxicity that results from inhibiton of CYP 3A4 activity and hERG channel by berberine in combination with statins". Chemico-Biological Interactions. 293: 115–123. doi:10.1016/j.cbi.2018.07.022. PMID30086269. S2CID206489481.
Foster BC, Sockovie ER, Vandenhoek S, Bellefeuille N, Drouin CE, Krantis A, etal. (2008). "In Vitro Activity of St. John's Wort Against Cytochrome P450 Isozymes and P-Glycoprotein". Pharmaceutical Biology. 42 (2): 159–69. doi:10.1080/13880200490512034. S2CID2366709.
Gaudineau, Cédric; Auclair, Karine (May 2004). "Inhibition of human P450 enzymes by nicotinic acid and nicotinamide". Biochemical and Biophysical Research Communications. 317 (3): 950–956. doi:10.1016/j.bbrc.2004.03.137. PMID15081432.
Lindemann L, Hoener MC (May 2005). "A renaissance in trace amines inspired by a novel GPCR family". Trends in Pharmacological Sciences. 26 (5): 274–281. doi:10.1016/j.tips.2005.03.007. PMID15860375.
Smith G, Stubbins MJ, Harries LW, Wolf CR (December 1998). "Molecular genetics of the human cytochrome P450 monooxygenase superfamily". Xenobiotica; the Fate of Foreign Compounds in Biological Systems. 28 (12): 1129–65. doi:10.1080/004982598238868. PMID9890157.
Wolf CR, Smith G (1999). "Cytochrome P450 CYP2D6". IARC Scientific Publications (148): 209–29. PMID10493260.