From Wikipedia, the free encyclopedia
PEN ("Poets, Essayists and Novelists") edo International PEN literatura arloko nazioarteko erakundea da, idazleen arteko elkartasuna eta laguntasuna sustatzeko helburuarekin 1921ean Londonen (Ingalaterra) sortua. Arlo horretako erakunderik zaharrena da munduan, bai eta giza eskubideen aldeko betaranoena ere.
| PEN | |
|---|---|
 | |
| Datuak | |
| Izen ofiziala | International PEN eta PEN International |
| Mota | nazioarteko gobernuz kanpoko erakundea |
| Agintea | |
| Lehendakaria | Jennifer Clement (en)  |
| Egoitza nagusi | |
| Osatuta | Belarusian PEN Centre (en) Bulgarian PEN Centre (en) Croatian PEN Centre (en) Czech Center of PEN (en) English PEN (en) Esperanto PEN center (en) Euskal PEN Kluba Finnish PEN (en) Hungarian PEN Club (en) Independent Chinese PEN Center (en) Irish PEN (en) Kurdish PEN Center (en) Montenegrin PEN Center (en) New Zealand Society of Authors (en) Norsk PEN (en) P.E.N. Clube Português (en) P.E.N. Clube de Galicia (en) P.E.N.-Club Liechtenstein (en) PEN America (en) PEN Austria (en) PEN Bangladesh (en) PEN Canada (en) PEN Català PEN Center for German language writers abroad (en) PEN Centre Germany (en) PEN Club français (en) PEN Hong Kong (en) PEN Ukraine (en) PEN-Center bRAZIL (en) PEN-Club Spain (en) PEN-center for writers in exile in German language countries (en) Palestinian PEN Centre (en) Pen-Club Vlaanderen (en) Polish PEN Club (en) Russian PEN Center (en) Serbian PEN Center (en) Slovene PEN Centre (en) Sydney PEN (en) The Japan P.E.N Club (en) Turkish PEN Center (en) |
| Historia | |
| Sorrera | 1921eko urriaren 21a |
| Sortzailea | Catherine Amy Dawson Scott (en) |
| Jasotako sariak | Monismanien Prize (1979) |
webgune ofiziala   | |
Izenak dioen bezala jatorriz poeten, saiakeragileen eta eleberrigileen elkartea bazen ere (garaian editore eta antzerkigileak ere barne hartuz), gaur egun bestelako idazleak ere kontuan hartzen dituzte, kazetariak, itzultzaileak eta historialariak nagusiki, eta beste helburu batzuen artean adierazpen-askatasuna bultzatzea eta jazarritako, kartzelaratutako, torturatutako edo eraildako idazleen aldeko lana egitea dituzte.
Erakundea 1921ean sortu zuen C.A. Dawson idazleak. Londresen du erakundeak egoitza nagusia sorreratik, baina gaur egun 145 klub dituzte munduan zehar 104 herrialdetan zehar.[1] Kide guztiek PEN manifestua sinatu behar dute, honako puntuetan laburbil daitekeena:[2]
Idazle Presoak, Itzulpena eta Hizkuntza Eskubideak, Emakume Idazleak, Bakea eta Idazleak eta Idazleak Erbestean izeneko egitasmoak martxan ditu.
Kide ospetsuen artean Joseph Conrad, George Bernard Shaw, Arthur Miller, Mario Vargas Llosa eta Harold Pinter dugu, beste hainbaten artean. Eta nazioarteko klubei eta jazarpen politikoari dagokionez, Kurdistangoa da nabarmentzekoa, Kolonian (Alemania) egoitza baitauka Turkian bertan jarduerak oso mugatuta dituztenez.
Bestela, literatura sariak urtero banatzen dituzte, euren artean Faulkner, Malamud eta Henry Prize sariak.
| PEN Internationalen presidenteak | |
|---|---|
| John Galsworthy | 1921–1932 |
| H.G. Wells | 1932–1935 |
| Jules Romains | 1936–1939 |
| Denis Saurat, François Mauriac, Thornton Wilder, Hu Shih | 1941–1946 |
| Maurice Maeterlinck | 1947–1949 |
| Benedetto Croce | 1949–1953 |
| Charles Langbridge Morgan | 1954–1956 |
| Andre Chamson | 1957–1959 |
| Alberto Moravia | 1960–1962 |
| Victor E. van Vriesland | 1963–1965 |
| Arthur Miller | 1966–1969 |
| Pierre Emmanuel | 1970–1971 |
| Heinrich Böll | 1972–1973 |
| V.S. Pritchett | 1974–1976 |
| Mario Vargas Llosa | 1977–1979 |
| Per Wästberg | 1979–1986 |
| Francis King | 1986–1989 |
| René Tavernier | 1989ko maiatzetik azarora |
| Per Wästberg (bitartekoa edo behin-behinekoa) | 1989ko azarotik 1990eko maiatzera |
| György Konrád | 1990–1993 |
| Ronald Harwood | 1993–1997 |
| Homero Aridjis | 1997–2003 |
| Jiri Grusa | 2003–2009 |
| John Ralston Saul | 2009 –2015 |
| Jennifer Clement | 2015 – |
Frankismoaren garaian sortu zuten Euskal Herriko kluba, 1950ean, "Idazkortz" euskal bilkura izenarekin. Ekimenak erbestean zegoen Eusko Jaurlaritzaren sostengua jaso zuen eta Andima Ibiñagabeitia, Jokin Zaitegi, Jon Mirande, Federico Krutwig eta Txomin Peillen izan ziren kideetako batzuk. Hala ere, urtebete eskaseko ibilaldia besterik ez zuten egin.
1987an ekimena berriro martxan ipintzeko saiakera laburraren ostean, 2004an azkenean gaur arte luzatzen den ibilbideari ekin zioten, nazioarteko onarpenarekin. Azken urteotako kideen artean Laura Mintegi, Joxemari Iturralde, Eider Rodriguez, Lutxo Egia, Fito Rodriguez, Paddy Rekalde, Asier Serrano eta Urtzi Urrutikoetxea ditugu. Gaur egun, Bilboko Euskararen Etxean du egoitza Euskal PEN Klubak.[1]
2005etik "Euskal PEN Idazluma" saria banatzen dute. 2008tik, bestalde, Basque Writing aldizkaria kaleratzen dute, euskaraz zein ingelesez.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
